Είστε ζευγάρι με πρόσωπο διαφορετικής υπηκοότητας, έχετε παιδιά και τώρα χωρίζετε; Ενδεχομένως, θέλετε να επιστρέψετε στη χώρα καταγωγής σας και να πάρετε το παιδί σας μαζί σας. Ωστόσο, εάν το πράξετε χωρίς τη συναίνεση του άλλου γονέα ή την άδεια του δικαστηρίου, ίσως να παρανομείτε. Μάθετε τι είναι νόμιμο και τι να κάνετε όταν το παιδί σας έχει απαχθεί από τον άλλο γονέα.

Όταν ένα παιδί μετακινήθηκε ή κατακρατείται παράνομα σε κράτος μέλος διαφορετικό από το κράτος μέλος όπου το παιδί είχε τη συνήθη διαμονή του πριν από την απαγωγή του, εφαρμόζεται η σύμβαση της Χάγης του 1980 όπως τη συμπληρώνουν τα κεφάλαια III και IV του κανονισμού Βρυξέλλες ΙΙβ.

Πώς συμβάλλουν οι κανόνες της ΕΕ στην πρόληψη της απαγωγής παιδιών;

Το δικαστήριο της χώρας όπου το παιδί είχε τη συνήθη διαμονή του πριν από την απαγωγή θα παραμείνει αρμόδιο για θέματα που αφορούν τη γονική μέριμνα, όπως η επιμέλεια και το δικαίωμα επικοινωνίας, έως ότου διευθετηθεί η υπόθεση της απαγωγής. Αυτό αποσκοπεί στο να αποφεύγεται το ενδεχόμενο να απαγάγουν οι γονείς το παιδί τους με την ελπίδα να εξασφαλίσουν ευνοϊκότερη απόφαση του δικαστηρίου στη δική τους χώρα.

Πώς μπορεί ένας γονέας να επιτύχει την επιστροφή του απαχθέντος παιδιού του;

Σε όλες τις χώρες της ΕΕ υπάρχουν κεντρικές αρχές, οι οποίες βοηθούν τους γονείς που είναι θύματα διασυνοριακής απαγωγής παιδιών. Είναι δυνατή η κίνηση διαδικασίας για την επιστροφή του παιδιού. Στην περίπτωση αυτή, το δικαστήριο πρέπει να αποφανθεί επί του θέματος εντός έξι εβδομάδων. Το δικαστήριο θα πρέπει να δώσει στο παιδί που είναι ικανό να διαμορφώσει ιδία άποψη δυνατότητα ακρόασης κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.

Μπορεί το δικαστήριο της χώρας στην οποία μεταφέρθηκε το παιδί που έχει απαχθεί να αρνηθεί την επιστροφή του παιδιού;

Το δικαστήριο της χώρας όπου μεταφέρθηκε το παιδί μπορεί να αντιταχθεί στην επιστροφή του παιδιού:

• εάν δεν υπήρξε παράνομη μετακίνηση ή κατακράτηση (άρθρο 3 της σύμβασης της Χάγης του 1980)·
• εάν ο αποστερούμενος γονέας δεν ασκούσε ουσιαστικά το δικαίωμα επιμέλειας του παιδιού κατά τον χρόνο της απαγωγής [άρθρο 13 παράγραφος 1 στοιχείο α) της σύμβασης της Χάγης του 1980]·
• εφόσον υπάρχει σοβαρός κίνδυνος η επιστροφή του παιδιού να το εκθέσεισε φυσική ή ψυχική δοκιμασία [άρθρο 13 παράγραφος 1 στοιχείο β) της σύμβασης της Χάγης του 1980]. Ωστόσο, η αίτηση επιστροφής δεν μπορεί να απορριφθεί εάν έχουν ληφθεί τα κατάλληλα μέτρα για την προστασία του παιδιού. Εάν το δικαστήριο κρίνει ότι το παιδί δεν πρέπει να επιστραφεί, πρέπει να επικοινωνήσει με το δικαστήριο της χώρας από την οποία έχει απαχθεί το παιδί [άρθρο 27 παράγραφος 3 του κανονισμού Βρυξέλλες ΙΙβ).
• εάν το παιδί αντιτίθεται στην επιστροφή [άρθρο 13 παράγραφος 2 της σύμβασης της Χάγης του 1980]
• εάν η επιστροφή δεν παραβιάζει τις θεμελιώδεις αρχές που ισχύουν στο εν λόγω κράτος όσον αφορά την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών δικαιωμάτων (άρθρο 20 της σύμβασης της Χάγης του 1980).

Το δικαστήριο της χώρας από την οποία έχει απαχθεί το παιδί θα αποφασίσει στη συνέχεια σχετικά με την τελική έκβαση της υπόθεσης, λαμβάνοντας υπόψη τις αποδείξεις και το σκεπτικό του άλλου δικαστηρίου. Ο δικαστής πρέπει επίσης να ακούσει το παιδί και αμφότερα τα μέρη.

Η απόφαση του δικαστηρίου θα είναι αυτομάτως εκτελεστή;

Η τελική απόφαση του δικαστηρίου στη χώρα προέλευσης αναγνωρίζεται αυτομάτως και είναι εκτελεστή στην άλλη χώρα της ΕΕ χωρίς να απαιτείται κήρυξη της εκτελεστότητάς της («κατάργηση του exequatur»), υπό την προϋπόθεση ότι ο δικαστής έχει εκδώσει το σχετικό πιστοποιητικό που ορίζεται στον κανονισμό Βρυξέλλες ΙΙβ.

Ο πρακτικός οδηγός για την εφαρμογή του κανονισμού Βρυξέλλες ΙΙβ διατίθεται στην ακόλουθη σελίδα: Εκδόσεις του ΕΔΔ

Σχετικοί σύνδεσμοι:

• Βρείτε την κεντρική αρχή της δικής σας χώρας της ΕΕ
• Όδηγος βέλτιστων πρακτικών   (243 Kb)  – περιέχει πληροφορίες για τις εθνικές διοικητικές και δικαστικές διαδικασίες που αφορούν τη διαδικασία επιστροφής του παιδιού.
• Διαβάστε το φυλλάδιο