Κώστας Κατίκος
Παράθυρο για να βγουν με μειωμένη σύνταξη στα 62 χωρίς να έχουν κατ’ ανάγκη τα 100 ένσημα κατ’ έτος στην τελευταία 5ετία, αλλά θα μπορούν να τα «αναζητούν» ακόμη και σε βάθος 8ετίας, ανοίγει για όλους τους παλαιούς ασφαλισμένους του ΙΚΑ.
Η δυνατότητα αυτή προβλέπεται σε διάταξη (άρθρο 121) του νέου ασφαλιστικού νόμου που ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο (νόμος 5078/2023).
Η διάταξη αφορά ασφαλισμένους πριν το 1993 στο ΙΚΑ και τους παρέχει τη διευκόλυνση στην αναζήτηση των 100 ημερών ασφάλισης ανά έτος όσον αφορά στα έτη 2021 και 2020 για τη μειωμένη σύνταξη. Από την τελευταία 5ετία πριν τη συνταξιοδότηση, που θα πρέπει οι ασφαλισμένοι να έχουν 100 ένσημα ανά έτος για να πάρουν μειωμένη σύνταξη, τα έτη 2021 και 2020 μπορούν να αντικατασταθούν από το 2019 αλλά και από το 2018.
Στην πράξη ευνοούνται όσοι έκλεισαν το 62ο έτος το 2023 και όσοι κλείνουν τα 62 το 2024, το 2025 και το 2026, καθώς μπορούν να πάρουν μειωμένη επεκτείνοντας την πενταετία που θα πρέπει να συμπληρώνουν τα 100 ένσημα ανά έτος.
Ο λόγος που πέρασε η διάταξη είναι γιατί στα χρόνια της καραντίνας, λόγω του κορονοϊού, πολλοί εργαζόμενοι έμειναν εκτός εργασίας και δεν κατάφεραν για τα έτη 2020 και 2021 να καλύψουν τα 100 ένσημα που τους χρειάζονται για να πάρουν μειωμένη σύνταξη στα 62 από το ΙΚΑ.
Με την επέκταση του χρόνου αναζήτησης των 100 ενσήμων κατά 2 έτη, δηλαδή στο 2019 αλλά και στο 2018, χιλιάδες ασφαλισμένοι μπορούν να αποχωρήσουν στα 62 με μειωμένη σύνταξη, που σε διαφορετική περίπτωση θα την έχαναν και θα έπρεπε να περιμένουν ως τα 67 για να πάρουν πλήρες ποσό.
Η νέα ρύθμιση καλύπτει ασφαλισμένους του ΙΚΑ που συνταξιοδοτούνται με λιγότερες από 12.000 ημέρες ασφάλισης ή που δεν έχουν ως το 2012 τις 10.500 ημέρες ασφάλισης ώστε να βγουν με πλήρη σύνταξη στα 62.
Για παράδειγμα και σύμφωνα με τη νέα διάταξη:
- Ασφαλισμένη πριν το 1993 στο ΙΚΑ που έχει σήμερα 8.500 ένσημα (28,3 έτη) και ηλικία 62 ετών για να συνταξιοδοτηθεί με μειωμένη μέσα στο 2024 θα πρέπει να έχει 100 ένσημα ανά έτος στα έτη 2023, 2022, 2021, 2020, 2019. Με τη νέα διάταξη, αν δεν έχει τα 100 ένσημα ούτε το 2021, αλλά ούτε το 2020, θα μπορεί να τα αναζητήσει από εργασία ή από επιδοτούμενη ανεργία το 2019 και το 2018. Αν της λείπουν μόνον τα 100 ένσημα του 2020, θα μπορεί να τα αναζητήσει μέσα στο 2019 ή και στο 2018.
- Ασφαλισμένος πριν το 1993 στο ΙΚΑ που έχει σήμερα 9.500 ένσημα (31,6 έτη) και κλείνει τα 62 το 2025 για να πάρει τη μειωμένη σύνταξη θα πρέπει να έχει 100 ένσημα ανά έτος στην πενταετία 2024, 2023, 2022, 2021 και 2020. Αν δεν έχει τα ένσημα του 2021 και του 2020, μπορεί να τα αναζητήσει στο 2019 και στο 2018, που σημαίνει στην πράξη ότι, αντί για την τελευταία 5ετία, η αναζήτηση των 100 ενσήμων επεκτείνεται ως και μια 7ετία πριν τη συνταξιοδότηση.
- Ασφαλισμένος πριν το 1993 στο ΙΚΑ που έχει σήμερα 10.000 ένσημα (33 έτη) και κλείνει τα 62 το 2026 για να πάρει τότε τη μειωμένη σύνταξη θα πρέπει να έχει 100 ένσημα ανά έτος στην πενταετία 2025, 2024, 2023, 2022 και 2021. Αν δεν έχει τα ένσημα του 2021, μπορεί να τα αναζητήσει στο 2020. Αν όμως δεν τα συμπληρώνει ούτε το 2020 λόγω πανδημίας, τότε μπορεί να τα αναζητήσει στο 2019 και στο 2018, που σημαίνει στην πράξη ότι, αντί για την τελευταία 5ετία, η αναζήτηση των 100 ενσήμων επεκτείνεται ως και μια 8ετία πριν τη συνταξιοδότηση.
- Ασφαλισμένος πριν το 1993 στο ΙΚΑ που θα έχει 10.000 ένσημα το 2027 για να πάρει μειωμένη στα 62 του έτη, εφόσον τα κλείνει την ίδια χρονιά, θα πρέπει να έχει 100 ένσημα ανά έτος στην πενταετία 2026, 2025, 2024, 2023 και 2022. Αν δεν έχει τα 100 ένσημα μίας από τις πέντε τελευταίες χρονιές πριν τη συνταξιοδότησή του, δεν θα μπορεί να τα αναζητήσει πιο πίσω στο 2021 ή στο 2019, για παράδειγμα, διότι η διάταξη λέει ότι καλύπτονται τα 100 ένσημα του 2021 και του 2020, τα οποία όμως είναι εκτός της πενταετίας όσων πρόκειται να συνταξιοδοτηθούν από το 2027 και μετά.
Το μεγάλο κέρδος από τη διάταξη είναι ότι οι ασφαλισμένοι με ένσημα πριν το 1993 στο ΙΚΑ που έχασαν ένσημα, λόγω αναγκαστικής αναστολής εργασίας στα έτη 2021 και 2020, μπορούν να πάρουν τη μειωμένη σύνταξη χωρίς να περιμένουν τα 67, που είναι το καταληκτικό όριο ηλικίας για την πλήρη σύνταξη.
Γιατί δεν εφαρμόζεται η ίδια διάταξη για τους νέους από 1993 και μετά ασφαλισμένους, ώστε να διευκολυνθούν στη μειωμένη σύνταξη;
Για τους νέους από 1993 και μετά ασφαλισμένους υφίσταται η προϋπόθεση για ασφάλιση μία πενταετία πριν τη συνταξιοδότηση, όχι όμως με συγκεκριμένο αριθμό ενσήμων ανά έτος αλλά με συνολικό αριθμό 750 ενσήμων μέσα στην πενταετία. Αυτό σημαίνει ότι για τους νέους μπορεί, για παράδειγμα, να υπάρχει δυσκολία για τα 100 ένσημα μιας χρονιάς, αλλά έχουν τη δυνατότητα να καλύψουν το σύνολο των 750 ενσήμων σε δυόμισι χρόνια, μια που ο χρόνος ασφάλισης που λαμβάνεται υπόψη για τη σύνταξη είναι 300 ημέρες το χρόνο.
