Γιώργος Παλαιτσάκης
Εκπτώσεις φόρου και απαλλαγές δικαιούνται και φέτος εκατομμύρια φορολογούμενοι, βάσει των διατάξεων του ισχύοντος Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος.
Φέτος, για πρώτη φορά, ορισμένοι κωδικοί της φορολογικής δήλωσης που απαιτείται να έχουν συμπληρωθεί για την κατοχύρωση φοροεκπτώσεων και φοροαπαλλαγών θα είναι ήδη προσυμπληρωμένοι από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) για λογαριασμό των φορολογουμένων. Ωστόσο, σε κάποιες περιπτώσεις, οι φορολογούμενοι θα μπορούν, αν θέλουν, να παρέμβουν και να μεταβάλλουν τα προσυμπληρωμένα στοιχεία εφόσον κρίνουν ότι τους συμφέρει για να κατοχυρώσουν ακόμη μεγαλύτερη μείωση φόρου.
Τα… SOS
Οι κωδικοί του βασικού εντύπου Ε1 της φορολογικής δήλωσης, που πρέπει φέτος να εντοπίσουν και να ελέγξουν αν είναι προσυμπληρωμένοι ή να τροποποιήσουν ή να συμπληρώσουν εξ αρχής οι ίδιοι οι φορολογούμενοι, για να εξασφαλίσουν εκπτώσεις φόρου και απαλλαγές, είναι οι εξής:
1 Κωδικοί 013-014 του πίνακα 2: Μείωση τεκμηρίων διαβίωσης κατά 30% για συνταξιούχους άνω των 65 ετών. Για τους συνταξιούχους, οι οποίοι εντός του 2023 ήταν άνω των 65 ετών, δηλαδή γι’ αυτούς που γεννήθηκαν μέχρι και την 31η-12-1958, προβλέπεται μείωση κατά 30% του συνολικού τεκμαρτού φορολογητέου εισοδήματός τους το οποίο προκύπτει από την εφαρμογή των τεκμηρίων διαβίωσης (για τη χρήση κατοικιών, Ι.Χ. αυτοκινήτων κ.λπ.). Προκειμένου οι εν λόγω συνταξιούχοι να κατοχυρώσουν το δικαίωμα της σημαντικής αυτής έκπτωσης, η οποία μπορεί να μειώσει τις τελικές επιβαρύνσεις τους από το φόρο εισοδήματος, θα πρέπει να είναι προσυμπληρωμένοι από την ΑΑΔΕ οι κωδικοί 013-014 του πίνακα 2 του Ε1. Εάν δεν έχουν προσυμπληρωθεί, θα πρέπει να τους συμπληρώσουν οι ίδιοι.
2 Κωδικοί 001-002, 005-006 και 009-010 του πίνακα 3: Μείωση φόρου εισοδήματος κατά 200 ευρώ για τους έχοντες αναπηρία 67% και άνω. Πρόσθετη μείωση φόρου ποσού 200 ευρώ προβλέπεται για το φορολογούμενο και τα εξαρτώμενα μέλη της οικογενείας του εφόσον είναι:
α) πρόσωπα με τουλάχιστον 67% αναπηρία βάσει γνωμάτευσης του Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ) ή της Ανώτατης του Στρατού Υγειονομικής Υπηρεσίας (ΑΣΥΕ) για την πιστοποίηση αναπηρίας. Δεν λαμβάνεται υπόψη επαγγελματική ή ασφαλιστική αναπηρία,
β) ανάπηροι αξιωματικοί και οπλίτες, οι οποίοι έχουν αποστρατευτεί,
γ) θύματα πολέμου ή τρομοκρατικών ενεργειών που δικαιούνται να λαμβάνουν σύνταξη από πολεμική αιτία.
δ) πρόσωπα που δικαιούνται σύνταξη από το δημόσιο ταμείο ως ανάπηροι ή θύματα εθνικής αντίστασης ή εμφυλίου πολέμου.
Για να κατοχυρώσει μια οικογένεια με ανάπηρο των παραπάνω κατηγοριών το δικαίωμα έκπτωσης φόρου 200 ευρώ, ο υπόχρεος υποβολής της δήλωσης θα πρέπει:
– να συμπληρώσει την ένδειξη «ΝΑΙ» στον κωδικό 001 του πίνακα 3 στην 1η σελίδα του Ε1 εφόσον είναι ανάπηρος ο ίδιος,
– να συμπληρώσει την ένδειξη «ΝΑΙ» στον κωδικό 002 του ιδίου πίνακα εφόσον είναι ανάπηρη η σύζυγός του υπόχρεου και υποβάλλουν από κοινού τη δήλωση.
3 Κωδικοί 351-352 του πίνακα 4Α: Μείωση φορολογητέου εισοδήματος λόγω πληρωμής ασφαλίστρων για εξαγορά χρόνου ασφάλισης. Οι ασφαλιστικές εισφορές που κατέβαλαν το 2023 οι μισθωτοί σε ασφαλιστικούς οργανισμούς υποχρεωτικής ασφάλισης για να εξαγοράσουν χρόνο ασφάλισης (π.χ. χρόνο στρατιωτικής θητείας) μειώνουν το φορολογητέο εισόδημα από μισθωτή εργασία. Για να διασφαλίσει τη μείωση αυτή, κάθε μισθωτός θα πρέπει να αναγράψει το ποσό των εισφορών που πλήρωσε για εξαγορά στον κωδικό 351 ή 352 του πίνακα 4Α του εντύπου Ε1.
4 Κωδικοί 905-906 του πίνακα 2 και 657,658,659 και 660 του πίνακα 6: Απαλλαγές από το φόρο εισοδήματος για άτομα με αναπηρία 80% και άνω: Οι μισθοί, οι συντάξεις και η πάγια αντιμισθία που χορηγούνται σε άτομα με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 80% απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήματος. Οι δικαιούχοι των εισοδημάτων αυτών, για να κατοχυρώσουν την απαλλαγή, θα πρέπει:
– να έχουν στη διάθεσή τους γνωματεύσεις των οικείων υγειονομικών επιτροπών ή βεβαιώσεις των συνταξιοδοτικών τους φορέων ή αποφάσεις συνταξιοδότησης ή παράτασης της σύνταξης
– να συμπληρώσουν τους κωδικούς 905-906 του πίνακα 2 του Ε1
– να δηλώσουν τα απαλλασσόμενα ποσά εισοδημάτων τους στον πίνακα 6 – στους κωδικούς 659-660 ή στους κωδικούς 657-658.
5 Κωδικοί 781-782 του πίνακα 6: Ποσά που δεν θεωρούνται εισοδήματα και καλύπτουν προστιθέμενη διαφορά εισοδήματος λόγω τεκμηρίων: Στους κωδικούς 781-782 αναγράφονται μεταξύ άλλων, έσοδα από πωλήσεις ακινήτων (αφαιρουμένων των δαπανών κτήσης των ακινήτων), εφάπαξ παροχές ασφαλιστικών ταμείων, χρηματικές αποζημιώσεις, έσοδα από δάνεια, κληρονομιές, δωρεές ή γονικές παροχές χρηματικών ποσών, κέρδη από λαχεία κ.λπ.
6 Κωδικοί 049-050 του πίνακα 7: Δαπάνες για αγορές αγαθών και λήψη υπηρεσιών: Κάθε φορολογούμενος ηλικίας κάτω των 70 ετών θα πρέπει να ελέγξει εάν η Α.Α.Δ.Ε. έχει προοσυμπληρώσει στον κωδικό 049 του πίνακα 7 της φορολογικής δήλωσης το συνολικό ποσό των δαπανών για αγορές αγαθών και λήψη υπηρεσιών που εξόφλησε το 2023 μέσω πιστωτικών ή χρεωστικών καρτών ή άλλων ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής. Εάν δεν έχει προσυμπληρωθεί ο συγκεκριμένος κωδικός τότε πρέπει να τον συμπληρώσει ο ίδιος ο φορολογούμενος. Στον κωδικό 050 πρέπει να συμπληρωθεί αντίστοιχο ποσό για τη σύζυγο, εφόσον υποβάλλει από κοινού τη δήλωση με τον σύζυγο. Σε κάθε περίπτωση, αν οι δαπάνες που θα αναγραφούν δεν καλύπτουν το 30% του ετησίου ατομικού εισοδήματος από τις παραπάνω πηγές, τότε ο φορολογούμενος θα κληθεί να καταβάλει επιπλέον φόρο 22% επί της «ακάλυπτης» διαφοράς.
7 Κωδικοί 059-060 του πίνακα 7: Εκπτωση χρηματικών δωρεών: Το ποσό του φόρου εισοδήματος που προκύπτει από τη φορολογική κλίμακα μειώνεται κατά το 10% των χρηματικών δωρεών προς το Δημόσιο, προς φορείς του Δημοσίου (νοσοκομεία, πανεπιστημιακά ιδρύματα, γηροκομεία κ.λπ.), προς ιερούς ναούς, ιερές μονές, νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και λοιπούς μη δημοσίους φορείς που λειτουργούν για κοινωφελείς σκοπούς (ιδρύματα, κληροδοτήματα κ.λπ.), εφόσον οι δωρεές αυτές υπερβαίνουν στη διάρκεια του προηγούμενου έτους τα 100 ευρώ. Το συνολικό ποσό των δωρεών δεν μπορεί να υπερβαίνει το 5% του φορολογητέου εισοδήματος.
8 Κωδικοί 627-628 του πίνακα 7: Εκπτωση δαπανών που πραγματοποιήθηκαν για τη λήψη υπηρεσιών που σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων: Τα έξοδα τα οποία πραγματοποίησε ο φορολογούμενος το 2023 για την καταβολή αμοιβών παροχής υπηρεσιών ενεργειακής, λειτουργικής και αισθητικής αναβάθμισης των κατοικιών του, μειώνουν – ισόποσα κατανεμημένα σε περίοδο 4 ετών – σε ποσοστό 40% του ύψους τους, τον φόρο εισοδήματος, με ανώτατο συνολικά όριο δαπάνης τις 16.000 ευρώ.
9 Πίνακας 8: Πρόσθετες εκπτώσεις φόρου λόγω τέκνων: Οι φορολογούμενοι που απέκτησαν το 2023 εισοδήματα από μισθούς ή συντάξεις καθώς και όσοι άσκησαν κατά τη διάρκεια του 2023 αγροτικές δραστηριότητες ως κατ’ επάγγελμα αγρότες δικαιούνται ετήσιας έκπτωσης φόρου. Η έκπτωση αυτή μπορεί να φθάσει μέχρι τα 777 ευρώ για κάθε άγαμο χωρίς εξαρτώμενα τέκνα, μέχρι τα 810 ευρώ για κάθε έγγαμο γονέα με 1 εξαρτώμενο τέκνο, μέχρι τα 900 ευρώ για κάθε έγγαμο γονέα με 2 εξαρτώμενα τέκνα και μέχρι τα 1.120 ευρώ για κάθε έγγαμο γονέα με 3 εξαρτώμενα τέκνα. Για κάθε εξαρτώμενο τέκνο πέραν των τριών, ισχύει επιπλέον έκπτωση φόρου 220 ευρώ. Σε κάθε περίπτωση, όσοι μισθωτοί, συνταξιούχοι και κατ’ επάγγελμα αγρότες βαρύνονται με τέκνα δικαιούνται προσαυξημένης έκπτωσης φόρου. Για να την κατοχυρώσουν θα πρέπει τα στοιχεία των τέκνων τους είτε να είναι προσυμπληρωμένα είτε να τα συμπληρώσουν οι ίδιοι στον πίνακα 8, στην τελευταία σελίδα του εντύπου Ε1 της φορολογικής δήλωσης.
Ειδική μέριμνα για ανείσπρακτα ενοίκια
10 Κωδικοί 125-126 του πίνακα 4Δ2: Απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος για τα ανείσπρακτα ενοίκια. Τα ποσά των οφειλόμενων ενοικίων τα οποία δεν κατάφερε να εισπράξει εντός του 2023 φορολογούμενος-ιδιοκτήτης εκμισθούμενων ακινήτων δεν θα συνυπολογιστούν στο συνολικό φορολογητέο εισόδημά του και δεν θα επιβαρυνθούν με φόρο εισοδήματος, εφόσον:
α) μέχρι την προθεσμία υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, έχει εκδοθεί διαταγή πληρωμής ή διαταγή απόδοσης χρήσης μισθίου ή δικαστική απόφαση αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων ή έχει ασκηθεί εναντίον του μισθωτή αγωγή αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων και έχει προσκομιστεί πριν την υποβολή της δήλωσης, το κατά περίπτωση ευκρινές αντίγραφο αυτών στη ΔΟΥ.
β) δηλωθούν ξεχωριστά στο έντυπο Ε2 και στο έντυπο Ε1. Συγκεκριμένα, στο Ε2 τα ανείσπρακτα ενοίκια πρέπει να δηλωθούν στην στήλη 16 της πρώτης σελίδας, και στο Ε1 πρέπει να αναγραφούν στους κωδικούς 125-126 του πίνακα 4Δ2.
