Της Βάσως Αγγελέτου
Με επτά διαφορετικούς τρόπους μπορούν να σώσουν το σπίτι τους από το “σφυρί” του πλειστηριασμού οι υπερχρεωμένοι οφειλέτες που είναι διατεθειμένοι να έρθουν σε συνεννόηση με τις τράπεζες και το Δημόσιο προκειμένου να ρυθμίσουν τις οφειλές τους ή δικαιούνται επιδοτήσεις ενοικίου ή δόσης για το στεγαστικό τους δάνειο λόγω ευαλωτότητας.
Όπως επισημαίνει σε δηλώσεις της στο Capital.gr η Γενική Γραμματέας Διαχείρισης ιδιωτικού Χρέους Θεόνη Αλαμπάση, “τα επτά εργαλεία ρύθμισης ενσωματώνουν τις νομοθετικές πρωτοβουλίες για την ουσιαστική υποβοήθηση των δανειοληπτών στην εξεύρεση λύσης, που τους επιτρέπει τη σταδιακή αποπληρωμή των οφειλών τους και τη διατήρηση της περιουσίας τους”.
Η ίδιια εξηγεί ότι, ήδη η ψηφιοποίηση των διαδικασιών του εξωδικαστικού μηχανισμού και του ηλεκτρονικού κώδικα δεοντολογίας έχουν εξαλείψει τη γραφειοκρατία και προσφέρουν έναν αξιόπιστο τρόπο υπολογισμού των μεγεθών κάθε οφειλέτη και τη χορήγηση προσωποποιημένης λύσης.
“Σαφώς, ως Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών παρακολουθούμε στενά την ομαλή διεξαγωγή όλων των εργαλείων ρύθμισης και παρεμβαίνουμε άμεσα όπου χρειάζεται προκειμένου να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της υπερχρέωσης πολιτών και επιχειρήσεων”, τονίζει η κ. Αλαμπάση.
Τα επτά εργαλεία προστασίας
Σύμφωνα με τη νέα εκστρατεία ενημέρωσης που βρίσκεται σε εξέλιξη από το ΥΠΕΘΟ, πλέον οι “κόκκινοι” οφειλέτες έχουν στη διάθεσή τους τα παρακάτω εργαλεία:
1. Εξωδικαστικός μηχανισμός: Παρέχει τη δυνατότητα ολιστικής ρύθμισης των χρεών προς τις τράπεζες, τους servicers, την Εφορία, τα ασφαλιστικά ταμεία και άλλους φορείς του Δημοσίου και απευθύνεται τόσο σε φυσικά όσο και σε νομικά πρόσωπα. Μετά τις βελτιώσεις του νομοθετικού πλαισίου, οι οποίες τέθηκαν σε εφαρμογή εντός του έτους, οι οφειλέτες απολαμβάνουν κούρεμα ύψους 27,5% για τις οφειλές προς τράπεζες και τους servicers και 17% κατά μέσο όρο για χρέη προς το Δημόσιο.
Προκειμένου να ανασταλεί ο πλειστηριασμός όσο εξετάζεται το αίτημα ρύθμισης από την πλατφόρμα, ο οφειλέτης υποχρεούται πλέον να καταβάλει προκαταβολή 10% επί της οφειλής του. Η αποδοχή της ρύθμισης που παράγει αυτόματα ο αλγόριθμος είναι υποχρεωτική για τους ευάλωτους οφειλέτες. Επιπλέον, το επιτόκιο σταθεροποιήθηκε στο 3% για όλες της ρυθμίσεις σε βάθος τριετίας.
2. Διμερείς ρυθμίσεις: Στις περιπτώσεις όπου ένας οφειλέτης έχει χρέη που χρειάζονται ρύθμιση μόνο προς servicer ή τράπεζα, μπορεί να αξιοποιήσει τη νέα πλατφόρμα η οποία αφορά σε διμερείς ρυθμίσεις. Προκειμένου να διασφαλιστεί η διαφανής και πλήρης ενημέρωση των δανειοληπτών σχετικά με τις οφειλές τους, ισχύουν πλέον αυστηροί κανόνες για την ορθή και προσωποποιημένη ενημέρωσή τους.
Ειδικότερα, μέσω ειδικής ψηφιακής πλατφόρμας που θα ενημερώνεται κατ’ ελάχιστον σε μηνιαία βάση θα πρέπει να παρέχεται αναλυτική ενημέρωση για όλους τους όρους της οφειλής, όπως τρέχον υπόλοιπο, δόσεις (ύψος και περιοδικότητα), επιτόκιο, ημερομηνία πληρωμής κ.λπ. Το νέο σύστημα προσωποποιημένης πληροφόρησης θα πρέπει να τεθεί σε λειτουργία το αργότερο έως τις 31 Μαρτίου 2024. Έως τότε οι servicers υποχρεούνται να παρέχουν εγγράφως τις πληροφορίες αυτές (ύψος οφειλής, δόσεις, επιτόκιο κ.λπ.) σε κάθε δανειολήπτη μετά από αίτησή του σε προθεσμία 30 ημέρων.
3. Πλατφόρμα κώδικα δεοντολογίας: Οι λύσεις που παρέχει ο Κώδικας Δεοντολογίας μπορεί να είναι η προσωρινή ή οριστική διευθέτηση των οφειλών, προσδιορίζοντας για παράδειγμα την επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής του δανείου, τη μειωμένη δόση πληρωμής, την προσωρινή καταβολή μόνο τόκων, το διαχωρισμό της οφειλής, τη διαγραφή μέρους της συνολικής απαίτησης.
Στο πλαίσιο του Κώδικα Δεοντολογίας ρυθμίζονται οφειλές χρηματοπιστωτικά ιδρύματα εκτός εκείνων που έχουν ήδη καταγγελθεί πριν από την 1.1.2015 και υπερβαίνουν τα 1.000 ευρώστην περίπτωση απαιτήσεων έναντι δανειοληπτών φυσικών προσώπων και τα 5.000 ευρώ, σε περιπτώσεις δανειοληπτών νομικών προσώπων – πολύ μικρών επιχειρήσεων.
4. Ενδιάμεσο πρόγραμμα: Απευθύνεται στους ευάλωτους οφειλέτες -σε όσους, δηλαδή, έχουν εκδώσει βεβαίωση ευαλωτότητας σύμφωνα με τους ισχύοντες όρους και προϋποθέσεις σε επίπεδο περιουσίας, εισοδήματος και λοιπών κοινωνικών παραγόντων. Όσον βρίσκεται σε εξέλιξη το πρόγραμμα, αναστέλλονται όλες οι πράξεις αναγκαστικής εκτέλεσης.
Το σημαντικό πλεονέκτημα του προγράμματος είναι η επιδότηση της δόσης του στεγαστικού δανείου με ποσό 70 έως 210 ευρώ μηνιαίως για 15 μήνες, εφόσον η ρύθμιση του δανείου εξυπηρετείται με συνέπεια. Σε δεύτερο χρόνο, και εφόσον θεσμοθετηθεί, το πρόγραμμα εντάσσεται στον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων, ο οποίος βρίσκεται στη διαδικασία διαλόγου με τους ενδιαφερόμενους επενδυτές.
5. Στεγαστικό επίπεδο ΟΠΕΚΑ
Το Στεγαστικό Επίδομα χορηγείται από τον ΟΠΕΚΑ σε νοικοκυριά που μισθώνουν την κύρια κατοικία τους και έχει διάρκεια έξι μήνεςμετά την υποβολή ηλεκτρονικής αίτησης. Μετά την πάροδο των έξι μηνών, ο δικαιούχος μπορεί να υποβάλει νέα αίτηση ένταξης. Το επίδομα έχω ως ανώτατο όριο τα 210 ευρώ μηνιαίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.
Τα ποσά διαμορφώνονται ως εξής: 70 ευρώ/ μήνα για τον δικαιούχο και 35 ευρώ/μήνα για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού. Στη μονογονεϊκή οικογένεια, για το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού παρέχεται προσαύξηση 70 ευρώ το μήνα, ενώ στα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα προβλέπεται προσαύξηση 70 ευρώ / μήνα για κάθε απροστάτευτο τέκνο.
6. Πρόγραμμα “Στέγαση και Εργασία”
Το πρόγραμμα “Στέγαση και Εργασία για τους αστέγους” στοχεύει στην άμεση μετάβαση αστέγων σε αυτόνομη διαβίωση, παρέχοντας υπηρεσίες στέγασης, ψυχοκοινωνικής στήριξης, εργασιακής επανένταξης και διασύνδεσης με τις υπάρχουσες πολιτικές επιδοματικής στήριξης.
Οι ωφελούμενοι έχουν πρόσβαση σε επιδότηση ενοικίου για 24 μήνες, επιδότηση για λειτουργικές ανάγκες του νοικοκυριού (οικοσκευή και υπηρεσίες κοινής ωφέλειας), επιδότηση εργασίας για 12 μήνες, επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών για επιπλέον12 μήνες, υπηρεσίες κατάρτισης και εκπαίδευσης, συμβουλευτική και κοινωνική στήριξη και διασύνδεση με συμπληρωματικές υπηρεσίες και παροχές.
7. Πάγιες ρυθμίσεις 24 δόσεων
Για τις τακτικές οφειλές σε εφορία και ασφαλιστικά ταμεία (όπως, για παράδειγμα, ΦΠΑ, φόρο εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ, ασφαλιστικές εισφορές), οι οφειλέτες έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν την πάγια ρύθμιση και να τις εξοφλήσουν σε έως 24 δόσεις. Η ελάχιστη δόση έχει οριστεί σε 30 ευρώ για οφειλές προς την ΑΑΔΕ και 50 ευρώ για οφειλές προς τον ΕΦΚΑ.
Η ρύθμιση παύει να ισχύει εφόσον δεν καταβληθούν δύο συνεχόμενες δόσεις. Σημειώνεται ότι στο πλαίσιο της ρύθμισης επιτρέπεται η καθυστέρηση πληρωμής μίας δόσης ανά δωδεκάμηνο και η καταβολή της γίνεται υποχρεωτικά μέχρι την ημερομηνία καταβολής της επόμενης δόσης με προσαύξηση εκπρόθεσμης καταβολής κατά 15%.
