Αλλαγές προς τα πάνω στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης φέρνει η αυτόματη σύνδεση της ηλικίας που θα συνταξιοδοτούνται οι ασφαλισμένοι με τη μέση ηλικία για το προσδόκιμο ζωής των ηλικιωμένων άνω των 65 ετών.
Με αυτή τη σύνδεση λειτουργούν ήδη σχεδόν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες ώστε κάθε φορά που διαπιστώνεται ότι ανεβαίνει το προσδόκιμο ζωής να γίνεται και η ανάλογη προσαρμογή στις ηλικίες συνταξιοδότησης.
Στο ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα η σύνδεση των ορίων ηλικίας με το προσδόκιμο ζωής θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά το 2027.
Εντός του 2026 αναμένεται ότι θα εξεταστεί αν και πόσο ανέβηκε το προσδόκιμο ζωής για τους ηλικιωμένους άνω των 65 ετών κατά τη δεκαετία 2016-2025.
Οι μελέτες δείχνουν ότι το προσδόκιμο ζωής αυξάνεται με εξαίρεση την περίοδο της πανδημίας που υποχώρησε οριακά.
Η αλλαγή στα όρια ηλικίας θα αφορά:
- Τους νέους ασφαλισμένους που διανύουν την πρώτη 5ετία του εργασιακού τους βίου καθώς από τώρα θα πρέπει να συμβιβαστούν με την ιδέα ότι θα πάρουν σύνταξη μετά τα 64 και με 44 χρόνια ασφαλιστικού βίου.
- Τους ασφαλισμένους με ηλικίες 35 ως 45 ετών οι οποίοι βρίσκονται στα πρώτα 15-20 χρόνια του εργασιακού βίου και θα τους πιάσουν δύο ή τρεις αυξήσεις στα όρια ηλικίας μέχρι να συνταξιοδοτηθούν.
- Τους ασφαλισμένους με ηλικίες 50 ως 55 ετών σήμερα, που βρίσκονται σε απόσταση 12 ως 7 έτη για να συμπληρώσουν τα 62 και να αποκτήσουν δικαίωμα είτε για μειωμένη σύνταξη είτε για πλήρη αν έχουν και 40 χρόνια ασφάλισης. Αυτή η κατηγορία είναι η πιο «επίφοβη» να εγκλωβιστεί σε μία ή και δύο αυξήσεις ορίων ηλικίας, που σημαίνει ότι για κάποιους, ίσως τους 50άρηδες, τα 62 για σύνταξη θα είναι παρελθόν μετά το 2027.
Η σύνδεση του προσδόκιμου ζωής με τα όρια ηλικίας με βάση την πρακτική του ΟΟΣΑ μπορεί να εφαρμοστεί με αναλογία 1 προς 1, με αναλογία 1 προς 2/3 και με αναλογία 1 προς 1/3.
Το μοντέλο που φαίνεται πιθανό για την Ελλάδα όπως λέει ο ΟΟΣΑ είναι η αναλογία 1 προς 1, δηλαδή για κάθε 1 έτος που θα αυξάνει το προσδόκιμο, θα αυξάνονται κατά 1 έτος και τα όρια ηλικίας.
Με το 1 προς 2/3 τα όρια ηλικίας θα αυξηθούν κατά 8 μήνες για κάθε 12 μήνες αύξησης στο προσδόκιμο ζωής και με 1/3 η αύξηση των ορίων θα είναι ηπιότερη με 4 μήνες για κάθε 1 έτος που θα αυξάνεται το προσδόκιμο ζωής.
Αν μειωθεί το προσδόκιμο ζωής, θα μειωθούν και τα όρια ηλικίας;
Ο νόμος δεν προβλέπει μειώσεις ορίων ηλικίας λόγω μείωσης του προσδόκιμου ζωής, παρά μόνον ότι, αν το προσδόκιμο υποχωρεί, τα όρια ηλικίας θα μένουν αμετάβλητα.
Ωστόσο, το θετικό από την αυτόματη αύξηση των ορίων ηλικίας, πέραν του ότι αυξάνεται ο χρόνος ζωής των ανθρώπων, είναι ότι θα μπορούν να προλαμβάνονται μελλοντικά ελλείμματα και να υπάρχει επάρκεια πόρων όχι μόνον για να πληρώνονται οι σημερινοί συνταξιούχοι αλλά και οι μελλοντικοί απόμαχοι της εργασίας.
Ποιοι βγαίνουν πριν τα 62 από ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ
Πέντε κατηγορίες ασφαλισμένων σε ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ μπορούν να αποχωρήσουν με όρια ηλικίας ως τα 62 έτη, πριν τους προλάβουν οι αλλαγές στα όρια ηλικίας.
Οι κατηγορίες αυτές είναι:
- Μητέρες ασφαλισμένες στο Ταμείο Νομικών με ανήλικο παιδί ως το 2012.
- Γυναίκες ασφαλισμένες στο ΤΣΜΕΔΕ με 35ετία ως το 2012.
- Ανδρες και γυναίκες με 35ετία ως το 2012 στον ΟΑΕΕ.
- Ανδρες με 35ετία ως το 2012 στο ΕΤΑΑ.
- Ασφαλισμένοι με ανάπηρο μέλος (σύζυγο ή τέκνο, αδελφό).
Η 35ετία συμπληρώνεται με εξαγορά, 4 ετών για το 2011 και 5 ετών για το 2012, ώστε τα όρια ηλικίας να μείνουν κάτω από 62. Αν η 35ετία συμπληρωθεί μετά το 2013, απαιτούνται 40 χρόνια ασφάλισης για σύνταξη στα 62 ή στα 67 αν δεν υπάρχει η 40ετία.
Οι γυναίκες του ΕΤΑΑ που ως το 2010 συμπλήρωσαν 25ετία σε ΤΣΜΕΔΕ και Ταμείο Νομικών και 21,6 έτη στο ΤΣΑΥ βγαίνουν στη σύνταξη με το όριο ηλικίας που θα ισχύει αφού κλείσουν το 60ό έτος της ηλικίας τους.
Για τη σύνταξη με ανάπηρο μέλος (σύζυγο, τέκνο, αδελφό), οι ασφαλισμένοι σε ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ θα πρέπει να έχουν 25ετία ως 18/8/2015 και να υφίσταται αναπηρία μέλους οπότε αποχωρούν χωρίς όριο ηλικίας, ενώ με 25ετία ή με αναπηρία μέλους της οικογένειας από 19/8/2015 έχουν όριο ηλικίας από 55 και 11 μήνες ως 62.
Σύνταξη από ΟΑΕΕ (άνδρες, γυναίκες) και ΕΤΑΑ (άνδρες)
| 35 χρόνια ασφάλισης ως το 2012 | |
| Ηλικία 60 | Ηλικία συνταξιοδότησης |
| Το 2018 | 61 |
| Το 2019 | 61,3 |
| Το 2020 | 61,6 |
| Το 2021 | 61,9 |
| Το 2022 | 62 |
Σύνταξη γυναικών με 35ετία στο ΤΣΜΕΔΕ
| 35 χρόνια ασφάλισης ως το 2011 | |
| Hλικία 58 | Ηλικία συνταξιοδότησης |
| 2018 | 60 |
| 2019 | 60,6 |
| 2020 | 61 |
| 2021 | 61,6 |
| 2022 | 62 |
Σύνταξη για γυναίκες χωρίς 35ετία στο ΕΤΑΑ
| Με 21,6 έτη ΤΣΑΥ και 25 σε ΤΣΜΕΔΕ – Νομικών ως το 2010 | |
| Ηλικία 60 | Ηλικία συνταξιοδότησης |
| Το 2018 | 63,6 |
| Το 2019 | 64,5 |
| Το 2020 | 65,3 |
| Το 2021 | 66,2 |
| Το 2022 | 67 ή 62 με 40 έτη |
Σύνταξη μητέρων από Ταμείο Νομικών
| Με 21,5 έτη ως το 2010 και ανήλικο | |
| Ηλικία 50 | Ηλικία συνταξιοδότησης |
| Το 2017 | 58,5 |
| Το 2018 | 60,2 |
| Το 2019 | 61,10 |
| Το 2020 | 63,7 |
| Το 2021 | 65,3 |
| Το 2022 | 67 (ή 62 με 40 χρόνια) |
| Με 22 έτη το 2011 και ανήλικο | |
| Ηλικία 55 | Ηλικία συνταξιοδότησης |
| Το 2017 | 59,6 |
| Το 2018 | 61 |
| Το 2019 | 62,6 |
| Το 2020 | 64 |
| Το 2021 | 65,6 |
| Το 2022 | 67 ή 62 με 40 έτη |
