Του Κώστα Κατίκου
Τρεις συν μια παγίδες κρύβει η επέκταση του επιδόματος μητρότητας των 830 ευρώ τον μήνα στις ελεύθερες επαγγελματίες που μπορεί να οδηγήσουν από την απόρριψη της αίτησης, έως την απώλειά του.
Το επίδομα χορηγείται για 9 μήνες. Η πλατφόρμα για τις αιτήσεις είναι ήδη σε λειτουργία αλλά οι ενδιαφερόμενες θα πρέπει να γνωρίζουν ότι υπάρχουν παγίδες που μπορεί να τους στερήσουν το επίδομα και μάλιστα χωρίς να μπορούν να το μεταβιβάσουν στον πατέρα για τους 7 από τους 9 μήνες.
Η υπουργική απόφαση που καθορίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις καταβολής τους επιδόματος προστασίας της μητρότητας στις ελεύθερες επαγγελματίες, αναφέρει 3 + 1 λόγους για τους οποίους η παροχή διακόπτεται.
Το επίδομα διακόπτεται σε περίπτωση που κατά τη διάρκεια χορήγησης της, η ασφαλισμένη:
1.Απωλέσει την επαγγελματική της ιδιότητα/εργασία.
2.Δεν είναι ασφαλιστικά ενήμερη.
3.Αναλάβει μισθωτή εργασία.
Ο τέταρτος λόγος διακοπής-απώλειας είναι ότι μπαίνει ημερομηνία λήξης όταν υπάρχουν χρέη που πρέπει πρώτα να εξοφληθούν για να δοθεί η παροχή. Η απόφαση αναφέρει ότι αν η ασφαλισμένη επαγγελματίας χρωστά τις εισφορές της, τότε θα πρέπει να τις εξοφλήσει-όχι να τις ρυθμίσει- και στη συνέχεια θα λάβει το επίδομα. Αν όμως κατά τη διάρκεια του 9μήνου (π.χ. στον 5ο μήνα) αφήσει απλήρωτες εισφορές και δεν εξοφληθούν έγκαιρα μέσα στον ίδιο μήνα, ή στον επόμενο τότε το επίδομα θα διακοπεί μόλις συμπληρωθεί 12μήνο από την ημερομηνία που χορηγήθηκε χωρίς να αφαιρείται το διάστημα που το επίδομα ανεστάλη λόγω οφειλών. Αν δηλαδή μια ασφαλισμένη πάρει το επίδομα για 6 μήνες και δημιουργήσει οφειλές θα πρέπει να τις εξοφλήσει εντός τριμήνου για να συμπληρώσει 9 μήνες επιδότησης πριν κλείσει το 12μηνο από τότε που της χορηγήθηκε.
Όπως αναφέρει η απόφαση, σε κάθε περίπτωση, το συνολικό διάστημα καταβολής της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας, κατόπιν ετεροχρονισμένης εξόφλησης των ασφαλιστικών εισφορών, δεν μπορεί να υπερβεί τους 12 μήνες.
Ειδικά για τις μητέρες αυτοαπασχολούμενες (π.χ., γυναίκες δικηγόρους) που έχουν και έμμισθη σχέση όπως και για τις ελεύθερες επαγγελματίες ή απασχολούνται και ως μισθωτές (π.χ. λογίστριες εργαζόμενες με μισθό και μπλοκάκι) το επίδομα μπορεί να κοπεί όχι μόνον αν χρωστούν εισφορές αλλά και αν διακόψουν την μισθωτή απασχόληση.
Και αυτό γιατί η απόφαση λέει ότι η μητέρα ελεύθερη επαγγελματίας ή αυτοαπασχολούμενη που διατηρεί παράλληλα μισθωτή ή έμμισθη θέση, λαμβάνει την επιδότηση ως μισθωτή. Σε περίπτωση όμως που κατά τη διάρκεια της άδειας απωλέσει την ιδιότητα της μισθωτής, δηλαδή απολυθεί από την εργασία της, η σταματήσει να απασχολείται ή διακόψει η ίδια την απασχόλησή της, τότε για το χρονικό διάστημα που απομένει έως τη λήξη του εννιαμήνου μπορεί να συνεχίσει να λαμβάνει το επίδομα ως ελεύθερη επαγγελματίας ή αυτοαπασχολούμενη. Για τη λήψη του επιδόματος ως επαγγελματίας η ασφαλισμένη θα υποβάλει νέο αίτημα στη Δ.ΥΠ.Α. Αν όμως έχει οφειλές ως ελεύθερη επαγγελματίας, δεν θα πάρει το επίδομα μέχρι να τις εξοφλήσει. Αν ο πατέρας είναι επίσης ελεύθερος επαγγελματίας με χρέη τότε δεν γίνεται ούτε η μεταβίβαση του επιδόματος.
Κέρδος 1.096 ευρώ
Το κέρδος από το επίδομα δεν είναι μόνον τα 830 ευρώ αλλά μαζί με το επίδομα γέννησης το συνολικό όφελος που προκύπτει είναι μεγαλύτερο. Για παράδειγμα οι μητέρες θα λάβουν τα 830 ευρώ για 9 μήνες δηλαδή θα λάβουν συνολικά το ποσό των 7.470 ευρώ και επιπλέον άλλα 2.400 ευρώ επίδομα γέννησης για το πρώτο παιδί ίσον 9.870 ευρώ συνολική ενίσχυση για 9 μήνες ποσό που ισοδυναμεί με εγγυημένο μηνιαίο εισόδημα 1.096 ευρώ για 9 μήνες.
Η ειδική παροχή προστασίας μητρότητας είναι αφορολόγητη, ανεκχώρητη και ακατάσχετη στα χέρια Δημοσίου εν ευρεία έννοια ή τρίτων, δεν υπόκειται σε οποιοδήποτε τέλος, εισφορά ή άλλη κράτηση υπέρ του Δημοσίου ή του e-ΕΦΚΑ.
Η αίτηση υποβάλλεται ηλεκτρονικά στη Δ.ΥΠ.Α. στη πλατφόρμα parentalbenefits.dypa.gov.gr εντός 2 μηνών, από την επομένη της καταβολής του επιδόματος κυοφορίας και λοχείας του ΕΦΚΑ.
Το μέτρο έχει αναδρομική ισχύ, για τις μητέρες που απέκτησαν παιδί έως και 14 εβδομάδες, πριν από τη λήξη του 2023, δηλαδή από τις 24 Σεπτεμβρίου 2023 και μετά.
Η ασφαλιστική ενημερότητα για την ύπαρξη ή μη οφειλών στον ΕΦΚΑ θα ελέγχεται αυτόματα με την υποβολή της αίτησης για τις ελεύθερες επαγγελματίες αλλά και κάθε μήνα πριν την πληρωμή.
