Του Κωνσταντίνου Κοντοκώστα
Ένοχοι και σε δεύτερο βαθμό κρίθηκαν σήμερα από το Τριμελές Εφετείο Πλημμελημάτων Λάρισας τρεις κατηγορούμενοι για τον θάνατο ενός 47χρονου εργαζόμενου σε βιομηχανία της Περιφερειακής Ενότητας Λάρισας τον Μάρτιο του 2017.
Μετά από μια μαραθώνια ακροαματική διαδικασία που ολοκληρώθηκε αργά το απόγευμα, το δικαστήριο έκρινε πως ο θάνατος του 47χρονου δεν οφείλονταν σε παθολογικά αίτια όπως ισχυρίστηκε από την αρχή η πλευρά των κατηγορούμενων, αλλά σε ηλεκτροπληξία.
Ο εντοπισμός
Το απόγευμα της 16ης Μαρτίου του 2017 το μηχάνημα στο οποίο δούλευε μια εργαζόμενη σταμάτησε να λειτουργεί. Τότε αποφασίζει να ειδοποιήσει για το πρόβλημα τον αρμόδιο στο εργοστάσιο και μεταβαίνει στο χώρο που υπάρχει τηλέφωνο. Εκεί αντικρίζει, πεσμένο στο πάτωμα με ανοιχτά τα χέρια, τον 47χρονο. Λίγες ώρες μετά θα διαπιστωθεί ο θάνατος του και την επόμενη μέρα πραγματοποιείται νεκροψία νεκροτομή. Τρεις μήνες μετά θα διαπιστωθεί και η αιτία θανάτου με την ιατροδικαστική έκθεση να αναφέρει την ηλεκτροπληξία. Αργότερα παραδόθηκαν και τα αποτελέσματα της ιστολογικής εξέτασης που διενεργήθηκε από έναν παθολογοανατόμο και έναν ιατροδικαστή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου και τα οποία ανέφεραν «αλλοιώσεις στο μυοκάρδιο στο δέρμα συμβατές με βάση το ιστορικό, με εκείνες ως από ηλεκτροπληξία».
Η ιατροδικαστική έκθεση ήταν η αρχή για την έναρξη μιας ποινικής διαδικασίας που έφερε ως κατηγορούμενους σήμερα στο δικαστήριο για ανθρωποκτονία από συγκλίνουσα αμέλεια τον διευθύνοντα σύμβουλο της βιομηχανίας, τον υπεύθυνο συντήρησης και τον τεχνικό ασφαλείας. Και οι τρεις κατέθεσαν στο δικαστήριο πως ο θάνατος του 47χρονου οφείλονταν σε παθολογικά αίτια.
Σύμφωνα με το κατηγορητήριο ο 47χρονος εργαζόταν σε συγκεκριμένο μηχάνημα στο τμήμα συσκευασίας της βιομηχανίας όταν το δεξί του χέρι ήρθε σε επαφή με «ενεργό αγωγό φάσης» και με το αριστερό με το «περίβλημα του ηλεκτρολογικού πίνακα του ατμιστή εν κενώ». Από την επαφή αυτή με το ρεύμα όπως αναφέρει το κατηγορητήριο ο 47χρονος υπέστη ηλεκτροπληξία εξαιτίας της οποίας κατέληξε.
Η ιατροδικαστική έκθεση
Η ιατροδικαστική έκθεση ήταν το ένα σκέλος της υπόθεσης που απασχόλησε σήμερα σε μεγάλο βαθμό την ακροαματική διαδικασία. Οι συνήγοροι των κατηγορουμένων αμφισβήτησαν τα συμπεράσματα της έκθεσης και επεσήμαναν στο δικαστήριο τις γνώμες άλλων ιατροδικαστών και την τεχνική έκθεση παθολόγου γιατρού που ανέφερε ως αιτία θανάτου το έμφραγμα μυοκαρδίου. Μάλιστα ο τελευταίος, όπως και μια εκ των ιατροδικαστών, κατέθεσαν σήμερα στο δικαστήριο ως μάρτυρες υπεράσπισης.
Αρχικά ο γιατρός ήταν κατηγορηματικός πως δεν επρόκειτο για ηλεκτροπληξία και επεσήμανε πως 0 47χρονος υπέστη έμφραγμα νωρίτερα, εκτός εργασίας, και όταν πήγε στην δουλειά κατέληξε.
Στη συνέχεια κατέθεσε ιατροδικαστής που υπηρετεί σε υπηρεσία της Βορείου Ελλάδος από το 2022 και η οποία ανέφερε μεταξύ άλλων πως έπρεπε να γίνει αυτοψία στον χώρο που κατέληξε ο 47χρονος. Ανέφερε επίσης πως οι ιστολογικές εξετάσεις που έγιναν μετά την νεκροψία – νεκροτομή, απλώς επιβεβαίωσαν το συμπέρασμα της ιατροδικαστικής εξέτασης που έκανε λόγο για ηλεκτροπληξία και κατέθεσε και αυτή με τη σειρά της πως η αιτία θανάτου ήταν το έμφραγμα μυοκαρδίου.
Το ρελέ
Νωρίτερα κατέθεσε ένας καθηγητής μηχανολόγος μηχανικός σχετικά με την ύπαρξη ρελέ διαφυγής ηλεκτρικού ρεύματος στον πίνακα του μηχανήματος που χειρίζονταν ο 47χρονος. Η ύπαρξη του ρελέ ήταν το άλλο σκέλος της υπόθεσης που απασχόλησε το δικαστήριο καθώς στη δικογραφία επισημαίνεται η υπουργική απόφαση του 2006 που καθιστούσε καθολική την ύπαρξη ρελέ μέχρι και τη νέα υπουργική απόφαση του 2019 που εξαιρούσε τις βιομηχανίες.
Ωστόσο όπως κατέθεσε ο καθηγητής, ρελέ διαφυγής ήταν τεχνικά αδύνατο να τοποθετηθεί στο συγκεκριμένο μηχάνημα και επεσήμανε, σε αντιδιαστολή με την υπουργική απόφαση, το πρότυπο ΕΛΟΤ HD 384 που αποτελεί όπως ανέφερε χαρακτηριστικά «βίβλο των εργοστασιακών εγκαταστάσεων» και βάση αυτού δεν προβλεπόταν η εγκατάσταση ρελέ.
«Δεν οφείλετε σε ηλεκτροπληξία»
Στις απολογίες τους οι κατηγορούμενοι αρνήθηκαν ότι ο θάνατος του 47χρονου οφείλεται σε ηλεκτροπληξία. Αρχικά ο διευθύνοντας σύμβουλος της εταιρείας ανέφερε πως στο συγκεκριμένο μηχάνημα δεν άλλαξαν κάτι και είναι ακόμα σε λειτουργία στην βιομηχανία. Σχετικά με το ρελέ ανέφερε πως δεν μπορεί να εγκατασταθεί σε μεγάλης ισχύος μηχανήματα προσθέτοντας πως τα μηχανήματα που έχει στη βιομηχανία είναι όλα με τις «αυστηρότερες προδιαγραφές».
Κατέθεσε επίσης πως στην πολυδεκαετή παρουσία της βιομηχανίας δεν καταγράφηκε ποτέ περιστατικό ηλεκτροπληξίας ή θανατηφόρο συμβάν ή έστω κάποια πυρκαγιά στον χώρο. Σε ερώτηση της εισαγγελέως της έδρας σχετικά με το αν γνώριζε για την υπουργική απόφαση, ο κατηγορούμενος απάντησε καταφατικά και πρόσθεσε πως επιχείρησαν να το τοποθετήσουν αλλά γίνονταν η διακοπή της λειτουργίας του μηχανήματος. «Δεν πέθανε από ηλεκτροπληξία. Ήταν ασφαλές και είναι απόλυτα ασφαλές το μηχάνημα» είπε ολοκληρώνοντας την απολογία του ο κατηγορούμενος.
Στη συνέχεια απολογήθηκε ο υπεύθυνος συντήρησης της επιχείρησης ο οποίος ανέφερε πως ακόμα και να θέλει να πάθει κάποιος ηλεκτροπληξία, είναι αδύνατο λόγο του τρόπου κατασκευής των συγκεκριμένων μηχανημάτων. «Ούτε πυροβολαρχία δεν μπορεί να το ανοίξει» κατέθεσε για το ενδεχόμενο παρέμβασης στον πίνακα ενώ κλείνοντας ανέφερε πως «αν έρθουν οι τεχνικοί από την Ιταλία που εγκατέστησαν το μηχάνημα να πάθουν ηλεκτροπληξία δεν θα μπορέσουν».
Τελευταίος κατέθεσε ο τεχνικός ασφαλείας ο οποίος την επίμαχη μέρα βρίσκονταν στην βιομηχανία. Ανέφερε πως όταν πήγε στο χώρο που κείτονταν ο 47χρονος δεν εντόπισε κάποια «οπτική» ένδειξη ηλεκτροπληξίας όπως καπνό ή οσμή. Σε ερώτηση της εισαγγελέως αν επεσήμανε στον πρώτο κατηγορούμενο την υποχρέωση ύπαρξης του ρελέ με βάση την υπουργική απόφαση του ’06, ο κατηγορούμενος απάντησε πως στο βιβλίο υποδείξεων τεχνικού ασφαλείας έγραψαν πως πρέπει να είναι στα πρότυπα του 384 και όταν επιχείρησαν να εγκαταστήσουν το ρελέ πριν το συμβάν του 2017, διαπίστωσαν πως το μηχάνημα δεν μπορούσε να δουλέψει.
Να σημειωθεί πως η ακροαματική διαδικασία ξεκίνησε με τις καταθέσεις μαρτύρων, συγγενικών προσώπων του 47χρονου και συναδέλφων του στη βιομηχανία.
«Σαφής νομοθετική ρύθμιση»
Στην αγόρευση της η εισαγγελέας ξεκίνησε αναφέροντας πως στην ιατροδικαστική έκθεση και στην ιστολογική εξέταση περιγράφεται με σαφήνεια η αιτία του θανάτου και τα συμπεράσματα τους δεν μπορούν να αμφισβητηθούν.
Στη συνέχεια στάθηκε στην έκθεση των επιθεωρητών εργασίας που έλεγξαν τον χώρο μετά την ιατροδικαστική έκθεση και στην οποία αναφέρεται μεταξύ άλλων πως οι κατηγορούμενοι δεν ελέγξαν επαρκώς την ασφάλεια των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων. Επεσήμανε επίσης τον «βασικό λόγο» για τον οποίο το πρωτόδικο δικαστήριο έφτασε σε καταδικαστική απόφαση δηλαδή το ότι ο πρώτος κατηγορούμενος δεν αντικατέστησε το μηχάνημα και οι άλλοι δύο δεν συνέστησαν στον πρώτο κατηγορούμενο να αντικαταστήσει το μηχάνημα. Μ’ αυτόν τον τρόπο οι κατηγορούμενοι, ανέφερε η εισαγγελέας παρέλειψαν την υπουργική απόφαση που ήταν σε ισχύ από το 2006 και επί 11 χρόνια μέχρι το θάνατο του 47χρονου.
«Αυτό είναι πραγματικό γεγονός το οποίο ανεξάρτητα από τις αιτιάσεις ότι το συγκεκριμένο μηχάνημα δεν δέχονταν το συγκεκριμένο διακόπτη διαρροής ή δεν θα μπορούσε να αντικατασταθεί από κάποιο άλλο μηχάνημα, είναι μια σαφής νομοθετική ρύθμιση η οποία δεν επιδέχεται άλλης ερμηνείας και η οποία παραβιάστηκε και η οποία αιτιατά οδήγησε στον θάνατο ενός ανθρώπου» ανέφερε η εισαγγελέας προτείνοντας κλείνοντας την ενοχή των κατηγορουμένων όπως και πρωτοδίκως.
Το δικαστήριο με τη σειρά μετά τη διάσκεψη έκρινε ένοχους τους κατηγορούμενους και αφού τους αναγνώρισε δύο ελαφρυντικές περιστάσεις επέβαλλε στον πρώτο συνολική ποινή φυλάκισης 14 μηνών(κρίθηκε ένοχος και για παράβαση άρθρων σχετικά με τις προδιαγραφές ασφάλειας και υγείας στους χώρους εργασίας) και στους άλλους δύο 12, με τριετή αναστολή.
Να σημειωθεί πως στο πρωτόδικο δικαστήριο η επιβληθείσα ποινή ήταν δύο έτη και τρεις μήνες για τον πρώτο κατηγορούμενο και δύο έτη για τους υπόλοιπους.
