ΝΟΜΟΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘΜ. 5123/2024
ΦΕΚ 109/Α/19-7-2024
Εκσυγχρονισμός θεσμικού πλαισίου για το ενέχυρο και σύσταση Ενιαίου Ηλεκτρονικού Μητρώου Ενεχύρων επί κινητών, απαιτήσεων και άλλων δικαιωμάτων και άλλες διατάξεις.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ
ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Εκδίδομε τον ακόλουθο νόμο που ψήφισε η Βουλή:
ΜΕΡΟΣ Α’
ΣΚΟΠΟΣ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’
ΣΚΟΠΟΣ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ
Άρθρο 1
Σκοπός
1. Σκοπός του Μέρους Β’ είναι η δημιουργία ενός ενιαίου, συνεκτικού και σύγχρονου νομοθετικού πλαισίου γύρω από την εμπράγματη ασφάλεια του ενεχύρου,ώστε να προσαρμοστεί στα νέα τεχνολογικά και οικονομικά δεδομένα βάσει των ευρωπαϊκών και διεθνών καλών πρακτικών, προκειμένου να αντιμετωπιστούν προβλήματα που εντοπίζονται στον τομέα της παροχής πίστωσης και χρηματοδότησης μέσω της παροχής εξασφαλίσεων σε κινητά, απαιτήσεις και άλλα δικαιώματα.
2. Σκοπός του Μέρους Γ’ είναι η ενίσχυση της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης και η προαγωγή του κράτους δικαίου, μέσω της συμμετοχής των δικαστών στις διαδικασίες επιλογής της ηγεσίας του δικαστικού σώματος σε όλους τους βαθμούς ιεραρχίας, ακόμα και στους ανώτατους και η επιτάχυνση της ολοκλήρωσης του Ελληνικού Κτηματολογίου.
Άρθρο 2
Αντικείμενο
1. Αντικείμενο του Μέρους Β’ είναι:
α) η τροποποίηση του νομοθετικού πλαισίου για το ενέχυρο με εισαγωγή νέων ρυθμίσεων κυρίως σχετικά με τη σύσταση και την εκτέλεση ενεχύρων επί κινητών χωρίς παράδοση, απαιτήσεων και άλλων δικαιωμάτων,
β) η θεσμοθέτηση του Ενιαίου Κεντρικού Ηλεκτρονικού Μητρώου Ενεχύρων επί κινητών, απαιτήσεων και άλλων δικαιωμάτων και της υποχρεωτικής εγγραφής των συμβάσεων ενεχύρου και λοιπών εγγραπτέων πράξεων σε αυτό.
2. Αντικείμενο του Μέρους Γ’ είναι:
α) η παροχή για πρώτη φορά, μέσω τροποποίησης του άρθρου 59 του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών (ν. 4938/2022, Α’ 109) στο δικαστικό σώμα της δυνατότητας να συμμετέχει στην επιλογή της ηγεσίας του, εντός του ισχύοντος συνταγματικού πλαισίου,
β) η ολοκλήρωση της δημοσιοποίησης και διόρθωσης των δεδομένων προσαρμογής των στοιχείων που τηρούνται στα Κτηματολογικά Γραφεία σε Ρόδο και Κω – Λέρο, η οποία αποτελεί προϋπόθεση για την ένταξη των περιοχών αυτών στο Ελληνικό Κτηματολόγιο, καθώς και η διευκόλυνση των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την υποβολή δηλώσεων δικαιωμάτων κυριότητας στο πλαίσιο της διαδικασίας κτηματογράφησης (ν. 2308/1995, Α’ 114).
ΜΕΡΟΣ Β’
ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΘΕΣΜΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΕΧΥΡΟ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’
ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ – ΟΡΙΣΜΟΙ
Άρθρο 3
Πεδίο εφαρμογής
Οι διατάξεις του παρόντος εφαρμόζονται για την εξασφάλιση: α) χρηματικών και μη απαιτήσεων, όπως ορίζεται στον παρόντα, β) απαιτήσεων από συμβάσεις που διέπονται από το ιδιωτικό δίκαιο, στις οποίες συμβαλλόμενο είναι το ελληνικό δημόσιο, φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, όπως αυτή ορίζεται στην περ. β’ της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α’ 143), και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου που δεν εντάσσονται στους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης.
Άρθρο 4
Ορισμοί
Στον παρόντα ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί: α) «Χρηματοπιστωτικά μέσα»: Τα χρηματοπιστωτικά μέσα ή αξιόγραφα κατά την έννοια της περ. 8) της παρ. 1 του άρθρου 2 του Κανονισμού (ΕΕ) 909/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Ιουλίου 2014, σχετικά με τη βελτίωση του διακανονισμού αξιογράφων στην Ένωση και τα κεντρικά αποθετήρια τίτλων και για την τροποποίηση των Οδηγιών 98/26/ΕΚ και 2014/65/ΕΕ και του Κανονισμού (ΕΕ) 236/2012 (L 257).
β) «Ασφαλειοδότης»: Το πρόσωπο που παρέχει την ασφάλεια για απαίτηση ανεξάρτητα αν είναι πρωτοφειλέτης της απαίτησης, εγγυητής ή τρίτος.
γ) «Ηλεκτρονικά μέσα»: Όλοι οι δυνατοί τρόποι ηλεκτρονικής επικοινωνίας, μέσω διαδικτύου ή άλλου δημόσιου ή ιδιωτικού δικτύου, οι οποίοι επιτρέπουν την ευχερή αναγνώριση της ταυτότητας των χρηστών και την ασφάλεια της επικοινωνίας.
δ) «Ηλεκτρονικό έγγραφο»: Οποιοδήποτε περιεχόμενο έχει αποθηκευτεί σε ηλεκτρονική μορφή και ειδικότερα ως κείμενο, εφόσον φέρει εγκεκριμένη ηλεκτρονική υπογραφή ή εγκεκριμένη ηλεκτρονική σφραγίδα κατά το άρθρο 15 του ν. 4727/2020 (Α’ 184) ή εκδίδεται με χρήση των ειδικών ηλεκτρονικών εφαρμογών «Ψηφιακή Βεβαίωση Εγγράφου» και «Ψηφιακή Βεβαίωση Ιδιωτικού Συμφωνητικού», που είναι προσβάσιμες μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr – ΕΨΠ), σύμφωνα με την υπό στοιχεία 40912ΕΞ2021/18.11.2021 απόφαση του Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης (Β’ 5354), όπως εκάστοτε ισχύει. Για την εφαρμογή του παρόντος, η ένδειξη ημερομηνίας και ώρας της ηλεκτρονικής υπογραφής ή ηλεκτρονικής σφραγίδας ή ψηφιακής βεβαίωσης, κατά τα ανωτέρω, αποτελεί πλήρη απόδειξη του χρόνου υπογραφής.
ε) «Σταθερό μέσο»: Κάθε μέσο το οποίο επιτρέπει: α) την αποθήκευση από τον λήπτη πληροφοριών, οι οποίες απευθύνονται προσωπικά σε αυτόν, κατά τρόπο προσπελάσιμο για μελλοντική αναφορά, επί χρονικό διάστημα επαρκές για τους σκοπούς που εξυπηρετούν οι πληροφορίες και β) την ακριβή αναπαραγωγή των αποθηκευμένων πληροφοριών, όπως το μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail).
στ) «Κεντρικό αποθετήριο τίτλων»: Το αποθετήριο του ν. 4569/2018 (Α’ 179) και της περ. 1) της παρ. 1 του άρθρου 2 του Κανονισμού 909/2014.
ζ) «Ρυθμιζόμενη αγορά»: Πολυμερές σύστημα το οποίο διευθύνει ή διαχειρίζεται διαχειριστής αγοράς και το οποίο επιτρέπει ή διευκολύνει την προσέγγιση πλειόνων συμφερόντων τρίτων για την αγορά και την πώληση χρηματοπιστωτικών μέσων – εντός του συστήματος και σύμφωνα με τους κανόνες του, οι οποίοι δεν παρέχουν διακριτική ευχέρεια – κατά τρόπο που καταλήγει στη σύναψη σύμβασης σχετικής με χρηματοπιστωτικά μέσα, τα οποία είναι εισηγμένα προς διαπραγμάτευση βάσει των κανόνων ή των συστημάτων του, και το οποίο πολυμερές σύστημα έχει λάβει άδεια λειτουργίας και λειτουργεί κανονικά, σύμφωνα με τον τίτλο III του ν. 4514/2018 (Α’ 14), που ενσωματώνει την Οδηγία 2014/65/EE του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων και την τροποποίηση της οδηγίας 2002/92/ΕΚ και της οδηγίας 2011/61/ΕΕ ( L 173).
η) «Σύστημα Άυλων Τίτλων»: Το Σύστημα Άυλων Τίτλων του ν. 4569/2018 που λειτουργεί ως σύστημα διακανονισμού χρηματοπιστωτικών μέσων σύμφωνα με τον ν. 2789/2000 (Α’ 21), περί προσαρμογής του ελληνικού δικαίου προς την Οδηγία 98/26/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Μαΐου 1998 σχετικά με το αμετάκλητο του διακανονισμού στα συστήματα πληρωμών και στα συστήματα διακανονισμού χρηματοπιστωτικών μέσων.
θ) Βιβλία του Ηλεκτρονικού Μητρώου Ενεχύρων: τα δημόσια βιβλία που περιγράφονται στην απόφαση της περ. β) της παρ. 2 του άρθρου 24.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’
ΕΝΕΧΥΡΟ ΕΠΙ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ
Άρθρο 5
Ενέχυρο σε δικαίωμα ή απαίτηση -Συστατικός Τύπος – Έκταση
1. Η σύσταση ενεχύρου σε δικαίωμα ή χρηματική απαίτηση γίνεται με συμφωνία μεταξύ ενεχυραστή και δανειστή, στην οποία προσδιορίζεται το δικαίωμα ή η απαίτηση επί των οποίων συστήνεται το ενέχυρο. Εφόσον το ενέχυρο αφορά σε απαίτηση, στη συμφωνία προσδιορίζονται: α) η απαίτηση επί της οποίας συστήνεται το ενέχυρο με αναφορά ιδίως στο ύψος της και στον οφειλέτη της, καθώς και β) η ασφαλιζόμενη με το ενέχυρο απαίτηση. Το ενέχυρο συστήνεται με ιδιωτικό έγγραφο βέβαιης χρονολογίας ή με ηλεκτρονικό έγγραφο και εγγράφεται στο μητρώο του άρθρου 15.
2. Δεν απαιτείται εγγραφή στο μητρώο του άρθρου 15, όταν αντικείμενο του ενεχύρου είναι τραπεζική κατάθεση και δανείστρια η τράπεζα στην οποία τηρείται η κατάθεση.
3. Το ενέχυρο εκτείνεται και στους τόκους που αφορούν στην έκταση της ασφαλιζόμενης απαίτησης, οι οποίοι καθίστανται απαιτητοί μετά από τη σύστασή του.
4. Με τις προϋποθέσεις της παρ. 1 ενεχυριάζεται και μη χρηματική απαίτηση για μεταβίβαση της κυριότητας κινητού.
Άρθρο 6
Γνωστοποίηση στον οφειλέτη
1. Ο ενεχυρούχος δανειστής ή ο ενεχυραστής γνωστοποιούν τη συμφωνία για τη σύσταση του ενεχύρου με δικαστικό επιμελητή ή με ηλεκτρονικό τύπο που συνιστά σταθερό μέσο του οφειλέτη. Πέραν της γνωστοποίησης του πρώτου εδαφίου, η σύμβαση ενεχύρου, στο πλαίσιο της διασύνδεσης του μητρώου του άρθρου 15 με το gov.gr, μπορεί να καταχωρίζεται αυτομάτως στη θυρίδα του οφειλέτη στο gov.gr μέσω διασύνδεσης με το μητρώο του άρθρου 15.
2. Γνωστοποίηση στον οφειλέτη της ενεχυραζόμενης απαίτησης δεν απαιτείται, αν αυτός ταυτίζεται με τον ενεχυρούχο δανειστή, τον ασφαλειολήπτη ή αν συμβάλλεται και αυτός στη συμφωνία για τη σύσταση του ενεχύρου.
Άρθρο 7
Έναρξη αποτελεσμάτων
1. Έναντι του ενεχυραστή τα αποτελέσματα της σύμβασης ενεχύρου αρχίζουν από τη σύστασή του. Ως προς τον οφειλέτη τα αποτελέσματα της σύμβασης ενεχύρου επέρχονται από τη γνωστοποίηση σε αυτόν της σύστασης. Από τη γνωστοποίηση του προηγούμενου εδαφίου, ο οφειλέτης δεν δικαιούται να καταβάλει στον ενεχυραστή. Έναντι παντός τρίτου τα αποτελέσματα της σύμβασης ενεχύρου αρχίζουν από την εγγραφή του ενεχύρου στο μητρώο του άρθρου 15.
2. Στην περίπτωση της παρ. 2 του άρθρου 5 τα αποτελέσματα της σύμβασης ενεχύρου, συμπεριλαμβανομένης της προτεραιότητας μεταξύ περισσοτέρων ενεχυρούχων δανειστών, αρχίζουν από τη σύσταση ενεχύρου επί τραπεζικής κατάθεσης.
Άρθρο 8
Καταβολή και ελευθέρωση του οφειλέτη
1. Ο οφειλέτης απαλλάσσεται από την οφειλή και ελευθερώνεται έναντι του ενεχυραστή, εφόσον την καταβάλει στον ενεχυρούχο δανειστή και εγγραφεί στο μητρώο του άρθρου 15 η πράξη απόσβεσης και εξάλειψης του ενεχύρου.
2. Μετά από την εξάλειψη του ενεχύρου από το μητρώο του άρθρου 15, η ύπαρξή του δεν μπορεί να αντιταχθεί έναντι τρίτων.
Άρθρο 9
Ικανοποίηση ενεχυρούχου δανειστή
1. Ο ενεχυρούχος δανειστής δικαιούται να εισπράξει μόνος του χωρίς οποιαδήποτε διαδικασία την ενεχυρασμένη απαίτηση μετά την παρέλευση δέκα (10) εργάσιμων ημερών από την ημέρα που θα καταστεί ληξιπρόθεσμη, εν όλω ή εν μέρει, η απαίτησή του κατά του ενεχυραστή. Η είσπραξη γίνεται κατά την έκταση που απαιτείται για την ικανοποίηση της απαίτησής του.
2. Εάν λήξει η ενεχυρασμένη απαίτηση προτού λήξει η ασφαλιζόμενη απαίτηση, ο ενεχυρούχος δανειστής δικαιούται να την εισπράξει, όπως ορίζεται στα άρθρα 1252 και 1253 του Αστικού Κώδικα.
3. Αν επιβληθεί από τρίτο κατάσχεση στην ενεχυρασθείσα απαίτηση, ο οφειλέτης οφείλει να γνωστοποιήσει την ύπαρξη ενεχύρου με την κατά το άρθρο 985 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας δήλωσή του.
4. Όταν περιέρχεται στον ενεχυραστή κινητό πράγμα σε εκπλήρωση ενεχυρασθείσας μη χρηματικής απαίτησης, το συσταθέν ενέχυρο επεκτείνεται αυτοδίκαια και επ’ αυτού υπέρ του ενεχυρούχου δανειστή.
Άρθρο 10
Καταπιστευτική εκχώρηση απαίτησης
Ο ενεχυρούχος δανειστής και ο ενεχυραστής δικαιούνται να περιλάβουν στη σύμβαση ενεχύρου κατά το άρθρο 5, όρο, σύμφωνα με τον οποίο το ενέχυρο συνεπάγεται εκχώρηση της απαίτησης στον ενεχυρούχο δανειστή, από τον χρόνο της σύστασής του με τη δια- λυτική αίρεση της εξόφλησης της ασφαλιζόμενης απαίτησης. Στην περίπτωση αυτή, και με την επιφύλαξη του άρθρου 7, εφαρμόζεται αναλόγως το άρθρο 39 του από 17.7/13.8/1923 ν.δ. (Α’ 224), περί ενεχύρασης ονομαστικής απαίτησης.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’
ΕΝΕΧΥΡΟ ΕΠΙ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΩΝ ΤΙΤΛΩΝ
Άρθρο 11
Ενέχυρο σε ονομαστικές μετοχές
1. Το ενέχυρο επί ονομαστικών μετοχών συστήνεται με ιδιωτικό ή με ηλεκτρονικό έγγραφο και με εγγραφή στο μητρώο του άρθρου 15. Το ενέχυρο καταχωρίζεται μετά από τη σύστασή του στο βιβλίο μετοχών και σημειώνεται επί των τίτλων, εφόσον είναι έγχαρτοι.
2. Όσον αφορά το ενέχυρο για μετοχές εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αθηνών, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κανονισμού του Συστήματος Άυλων Τίτλων (Σ.Α.Τ.), ή για μετοχές τηρούμενες σε λογιστική μορφή ύστερα από αποϋλοποίηση ή ακινητοποίηση, σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 909/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Ιουλίου 2014, σχετικά με τη βελτίωση του διακανονισμού αξιογράφων στην Ένωση και τα κεντρικά αποθετήρια τίτλων και για την τροποποίηση των Οδηγιών 98/26/ΕΚ και 2014/65/ΕΕ και του Κανονισμού (ΕΕ) 236/2012 (L 257), εξακολουθούν να ισχύουν οι κείμενες διατάξεις. Η εγγραφή των ανωτέρω ενεχύρων ή μετοχών στο μητρώο μπορεί να γίνεται αποκλειστικά μέσω διαλειτουργικότητας χωρίς καμία επιβάρυνση των μελών, ύστερα από αίτηση στο μητρώο του άρθρου 15 όποιου έχει έννομο συμφέρον. Έναντι του μητρώου δεν ισχύει το απόρρητο του άρθρου 22 του ν. 4569/2018 (Α’ 179).
3. Ο ενεχυραστής οφείλει να παραδώσει τις μετοχές στον ενεχυρούχο δανειστή, εφόσον ζητηθούν από αυτόν, με την επιφύλαξη των διατάξεων περί μετοχών που τηρούνται σε λογιστική ή αποϋλοποιημένη μορφή. Στην τελευταία περίπτωση, επισυνάπτεται στο έγγραφο σύστασης του ενεχύρου βεβαίωση του εκδότη των μετοχών για την κυριότητα του οφειλέτη στους άυλους τίτλους.
4. Το ενέχυρο επί ονομαστικής μετοχής λογίζεται ως ενέχυρο επί του μετοχικού δικαιώματος στο οποίο αντιστοιχεί η μετοχή. Αντικατάσταση ή απώλεια ή καταστροφή ή διάσπαση των μετοχών ή τροποποίηση του μετοχικού κεφαλαίου δεν επηρεάζουν το ενέχυρο επί του μετοχικού δικαιώματος, ούτε επιφέρουν την κατάργησή του. Εκδιδόμενες νέες μετοχές παραδίδονται στον ενεχυρούχο δανειστή.
5. Σε περίπτωση ενεχύρου επί ονομαστικών μετοχών χωρεί αναγκαστική εκτέλεση ανεξάρτητα από την κατοχή των εκδοθεισών μετοχών από τον ενεχυρούχο δανειστή.
6. Εάν δεν συμφωνήθηκε διαφορετικά, το ενέχυρο εκτείνεται αυτόματα και στα μερίσματα και τοκομερίδια.
7. Αν δεν έχει συμφωνηθεί κάτι άλλο, σε περίπτωση ενεχύρου επί μετοχών, το δικαίωμα ψήφου στη γενική συνέλευση ασκείται από τον ενεχυραστή. Το καταστατικό μπορεί να απαγορεύει αντίθετη συμφωνία.
8. Το πρόσωπο που, σύμφωνα με την παρ. 7, έχει το δικαίωμα ψήφου δικαιούται να ασκεί και τα λοιπά μη περιουσιακά δικαιώματα του μετόχου.
9. Με την επιφύλαξη της παρ. 4, για την εκποίηση ενεχυριασμένων μετοχών, για το ενέχυρο σε ονομαστικούς τίτλους μετοχών εφαρμόζονται οι διατάξεις για το ενέχυρο κινητών.
Άρθρο 12
Ενέχυρο σε λοιπές μορφές εταιρικών συμμετοχών
1. Το ενέχυρο επί μεριδίου εταιρείας περιορισμένης ευθύνης συστήνεται με ιδιωτικό ή ηλεκτρονικό έγγραφο. Στην περίπτωση αυτή, η γνωστοποίηση της ενεχύρασης προς την εταιρεία είναι έγγραφη, υπογράφεται από τον ενεχυρούχο δανειστή και τον ενεχυραστή και είναι δυνατό να γίνει και μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail). Ο διαχειριστής υποχρεούται να καταχωρίζει αμέσως την ενεχύραση στο βιβλίο των εταίρων. Ο ενε- χυρούχος δανειστής ή ο ενεχυραστής προβαίνουν σε εγγραφή στο μητρώο του άρθρου 15. Οι παρ. 5 έως 7 του άρθρου 11 εφαρμόζονται αναλόγως.
2. Το ενέχυρο επί μεριδίου ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας ευθύνης συστήνεται με ιδιωτικό ή ηλεκτρονικό έγγραφο. Στην περίπτωση αυτή η γνωστοποίηση της ενεχύρασης προς την εταιρεία είναι έγγραφη, υπογράφεται από τον ενεχυρούχο δανειστή και τον ενεχυραστή και είναι δυνατό να γίνει και μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail). Ο διαχειριστής υποχρεούται να καταχωρίζει αμέσως την ενεχύραση στο βιβλίο των εταίρων και να προβαίνει σε εγγραφή στο μητρώο του άρθρου 15. Οι παρ. 5 έως 7 του άρθρου 11 εφαρμόζονται αναλόγως.
3. Το ενέχυρο επί συμμετοχής σε κοινοπραξία που ασκεί εμπορική δραστηριότητα συστήνεται με ιδιωτικό ή ηλεκτρονικό έγγραφο. Στην περίπτωση αυτή, η γνωστοποίηση της ενεχύρασης προς την κοινοπραξία είναι έγγραφη, υπογράφεται από τον ενεχυρούχο δανειστή και τον ενεχυραστή και είναι δυνατό να γίνει και μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail). Ο ενεχυρούχος δανειστής ή ο ενεχυραστής προβαίνουν σε εγγραφή στο μητρώο του άρθρου 15. Οι παρ. 5 έως 7 του άρθρου 11 εφαρμόζονται αναλόγως.
4. Το ενέχυρο επί μεταβιβαστής εταιρικής συμμετοχής σε προσωπική εταιρεία συστήνεται με ιδιωτικό ή ηλεκτρονικό έγγραφο. Στην περίπτωση αυτή, η γνωστοποίηση της ενεχύρασης προς την εταιρεία είναι έγγραφη και υπογράφεται από τον ενεχυρούχο δανειστή και τον ενεχυραστή. Η κοινοποίηση του εγγράφου γνωστοποίησης στην εταιρεία μπορεί να γίνει και μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail). Ο διαχειριστής υποχρεούται να καταχωρίζει αμέσως τη μεταβίβαση στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο και να προβαίνει σε δημοσίευση στο μητρώο του άρθρου 15. Οι παρ. 5 έως 7 του άρθρου 11 εφαρμόζονται αναλόγως.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ’
ΕΝΕΧΥΡΟ ΕΠΙ ΚΙΝΗΤΩΝ ΧΩΡΙΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ
Άρθρο 13
Πλασματικό ενέχυρο κινητών
1. Ενέχυρο σε κινητό πράγμα συστήνεται και χωρίς παράδοση της κατοχής, με συμφωνία μεταξύ του κυρίου του πράγματος και του δανειστή, η οποία καταχωρίζεται με πρωτοβουλία οποιουδήποτε μέρους στο μητρώο του άρθρου 15. Η συμφωνία καταρτίζεται με ιδιωτικό ή ηλεκτρονικό έγγραφο. Το ενέχυρο μπορεί να συσταθεί υπέρ υφιστάμενης ή μελλοντικής απαίτησης, καθώς και απαίτησης υπό αίρεση ή προθεσμία, ανεξάρτητα από το είδος αυτής και μπορεί να αφορά σε περισσότερα πράγματα, καθώς και σε ομάδα πραγμάτων ή δικαιωμάτων με μεταβαλλόμενη σύνθεση (κυμαινόμενη ασφάλεια). Έναντι των τρίτων η ενεχυρίαση ισχύει από την εγγραφή στο μητρώο του άρθρου 15.
2. Αν κατά τη σύσταση του ενεχύρου δανειστής και οφειλέτης είναι επιχειρήσεις ή επαγγελματίες και το ενέχυρο πράγματος παρέχεται για τις ανάγκες της επιχείρησης ή του επαγγέλματος του οφειλέτη, εφόσον υπάρχει σχετικός όρος στη σύμβαση ενεχύρου, δικαιούται ο πιστωτής να προβεί σε αναγκαστική εκτέλεση σύμφωνα με το άρθρο 40 του από 17.7/13.8.1923 ν.δ. (Α’ 224).
3. Η αναγκαστική εκτέλεση για τις περιπτώσεις των παρ. 1 και 2 επισπεύδεται κατ’ ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 1011Α του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.
Άρθρο 14
Ενέχυρο κινητών αξιών
1. Η ενεχυρίαση κινητών αξιών ή χρηματοπιστωτικών μέσων, πλην μετοχών, γίνεται με τον τρόπο που γίνεται και η μεταβίβαση αυτών, με εφαρμογή του άρθρου 5 του παρόντος. Η εκτέλεση χωρεί σύμφωνα με το άρθρο 991Α του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.
2. Η ενεχυρίαση μεριδίων οργανισμών συλλογικών επενδύσεων γίνεται με τον τρόπο που γίνεται και η μεταβίβαση αυτών, με εφαρμογή του άρθρου 5 του παρόντος. Ως προς την εκτέλεση εφαρμόζεται το άρθρο 991Β του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε’
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΜΗΤΡΩΟ ΕΝΕΧΥΡΩΝ
Άρθρο 15
Σύσταση Ηλεκτρονικού Μητρώου Ενεχύρων – Φορέας Διαχείρισης και Λειτουργίας
1. Στο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «Ελληνικό Κτηματολόγιο» του άρθρου 1 του ν. 4512/2018 (Α’ 5) συστήνεται «Ηλεκτρονικό Μητρώο Ενεχύρων» (εφεξής «μητρώο»), το οποίο λειτουργεί ως ψηφιακή δημόσια υπηρεσία μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr – ΕΨΠ) του άρθρου 22 του ν. 4727/2020 (Α’ 184). Αντικείμενο του μητρώου είναι η τήρηση, ενημέρωση και λειτουργία του συστήματος εγγραφής πράξεων της παρ. 2 του άρθρου 17, με σκοπό τη διασφάλιση της δημοσιότητας και αξιοπιστίας των νομικών δεδομένων και πληροφοριών και τη διασφάλιση της δημόσιας πίστης και ασφάλειας των συναλλαγών σε σχέση με τα δεδομένα αυτά.
2. Το μητρώο λειτουργεί ως ενιαίο ηλεκτρονικό σύστημα οργανωμένων, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος, νομικών και άλλων δεδομένων και πληροφοριών, για όλες τις πράξεις της παρ. 2 του άρθρου 17 που συ- στήνονται στην ελληνική επικράτεια.
3. Ο σχεδιασμός, η συνολική διαχείριση και η παραγωγική λειτουργία, καθώς και η τεχνολογική ανάπτυξη και υποστήριξη του μητρώου και της ηλεκτρονικής υπηρεσίας της παρ. 1 αποτελούν αρμοδιότητα του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «Ελληνικό Κτηματολόγιο», το οποίο ορίζεται ως Φορέας Διαχείρισης και Λειτουργίας του μητρώου.
Άρθρο 16
Αρχές λειτουργίας του Ηλεκτρονικού Μητρώου Ενεχύρων – Υποχρεώσεις του Φορέα Διαχείρισης και Λειτουργίας
1. Η λειτουργία του Ηλεκτρονικού Μητρώου Ενεχύρων διέπεται από τις αρχές:
α) Τήρησης και λειτουργίας του ως ενιαίου κεντρικού ηλεκτρονικού συστήματος υποβολής, καταχώρισης και εγγραφής για τις πράξεις της παρ. 2 του άρθρου 17 που συστήνονται στην ελληνική επικράτεια και ρυθμίζονται στον παρόντα νόμο,
β) προσωποκεντρικής οργάνωσης των νομικών και άλλων δεδομένων και πληροφοριών του, με βάση τα στοιχεία του φυσικού ή νομικού προσώπου που παρέχει την ασφάλεια,
γ) ελέγχου των αναγκαίων στοιχείων για την εγγραφή των υποβαλλόμενων στο μητρώο προς εγγραφή πράξεων,
δ) διασφάλισης της τάξης των εγγραφών, ανάλογα με τον χρόνο υποβολής της σχετικής αίτησης (αρχή της χρονικής προτεραιότητας),
ε) δημοσιότητας των βιβλίων του μητρώου προς διασφάλιση της δημόσιας πίστης για την προστασία των συναλλαγών,
στ) εγγύησης της αυθεντικότητας και της ποιότητας των εγγράφων, καθώς και των νομικών και άλλων δεδομένων και πληροφοριών που περιέχονται σε αυτό.
2. Ο Φορέας Διαχείρισης και Λειτουργίας του μητρώου:
α) Μεριμνά για την ορθή και αδιάλειπτη λειτουργία
της ηλεκτρονικής υπηρεσίας που παρέχεται μέσω του μητρώου, ώστε να εξυπηρετούνται η απρόσκοπτη και ταχεία απόκριση των παρεχόμενων διαδικτυακών υπηρεσιών και η ασφαλής φύλαξη των νομικών και λοιπών δεδομένων και πληροφοριών που εγγράφονται σε αυτό,
β) εποπτεύει τις υπηρεσίες ηλεκτρονικής υποβολής και έρευνας πράξεων,
γ) λειτουργεί, κατά τις εργάσιμες ημέρες και ώρες, Γραφείο Υποστήριξης (help-desk) για την τεχνική υποστήριξη των υπαλλήλων του, του προσωπικού των κτημα- τολογικών γραφείων και υποκαταστημάτων, καθώς και των λοιπών χρηστών και των διαχειριστών της ψηφιακής υπηρεσίας,
δ) καταρτίζει και αναρτά στην ιστοσελίδα του εγχειρίδιο λειτουργίας της εφαρμογής του μητρώου.
Άρθρο 17
Αντικείμενο του Ηλεκτρονικού Μητρώου Ενεχύρων – Προς εγγραφή πράξεις – Υποχρεωτικές εγγραφές
1. Αντικείμενο του Ηλεκτρονικού Μητρώου Ενεχύρων είναι η τήρηση, ενημέρωση και λειτουργία του συστήματος εγγραφής των πράξεων της παρ. 2.
2. Από την έναρξη της λειτουργίας του μητρώου, εγγράφονται υποχρεωτικά σε αυτό:
α) Οι πράξεις σύστασης ενεχύρων επί κινητών, απαιτήσεων και άλλων δικαιωμάτων, των άρθρων 5, 10, 12, 13, 14 και της παρ. 1 του άρθρου 11, καθώς και οι τροποποιήσεις και μεταβολές τους, συμπεριλαμβανομένης και της απόσβεσης ή εξάλειψής τους.
β) Κάθε πράξη για την οποία προβλέπεται, βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, δημοσίευση στο Πρωτόκολλο Καταχώρισης Δημοσιεύσεων της παρ. 2 του άρθρου 9 του ν. 4512/2018 (Α’ 5), καθώς και στο σύστημα καταχώρισης ενεχύρων υποθηκοφυλακείων.
γ) Οι πράξεις των παρ. 8 και 16 του άρθρου 10 του ν. 3156/2003 (Α’ 157), περί τιτλοποίησης απαιτήσεων, καθώς και οι τροποποιήσεις και μεταβολές τους, συμπεριλαμβανομένης και της εξάλειψής τους.
δ) Οι πράξεις της παρ. 7 του άρθρου 14 και της παρ. 7 του άρθρου 21 του ν. 5072/2023 (Α’ 198), περί της συμβατικής σχέσης μεταξύ διαχειριστή πιστώσεων και αγοραστή πιστώσεων και περί των υποχρεώσεων του αγοραστή πιστώσεων, καθώς και οι τροποποιήσεις και μεταβολές τους, συμπεριλαμβανομένης και της εξάλειψής τους.
ε) Κάθε πράξη για την οποία προβλέπεται, βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, δημοσίευση στα βιβλία των Υποθηκοφυλακείων, συμπεριλαμβανομένων των πράξεων του άρθρου 85 του ν. 4738/2020 (Α’ 207).
3. Από την έναρξη της λειτουργίας του μητρώου:
α) Αντικαθίσταται, για τις προς εγγραφή πράξεις της παρ. 2 που υποβάλλονται από την έναρξη της λειτουργίας του μητρώου, το Πρωτόκολλο Καταχώρισης Δημοσιεύσεων της παρ. 2 του άρθρου 9 του ν. 4512/2018, καθώς και το σύστημα καταχώρισης ενεχύρων των Υποθηκοφυλακείων.
β) Οι εγγραφές των πράξεων της παρ. 2 γίνονται αποκλειστικά στο μητρώο.
γ) Το Πρωτόκολλο Καταχώρισης Δημοσιεύσεων της παρ. 2 του άρθρου 9 του ν. 4512/2018, καθώς και όλα εν γένει τα βιβλία που μέχρι την έναρξη της παραγωγικής λειτουργίας του μητρώου τηρούνται από τα αρμόδια κτηματολογικά γραφεία και υποκαταστήματα του Φορέα Διαχείρισης και Λειτουργίας του μητρώου και τα Υποθηκοφυλακεία, διατηρούνται σε ισχύ για τις ήδη καταχωρισθείσες σε αυτά πράξεις, και εξακολουθούν να φυλάσσονται από τις οικείες υπηρεσίες.
Άρθρο 18
Ηλεκτρονικά Βιβλία του Ηλεκτρονικού Μητρώου Ενεχύρων – Δημοσιότητα
Η δημοσιότητα των βιβλίων συνίσταται: α) στο δικαίωμα για έρευνα αυτών και β) στο δικαίωμα για χορήγηση πιστοποιητικών ή αντιγράφων από αυτά, σύμφωνα με τις παρ. 5 και 6 του άρθρου 19. Οι εγγραφές στα βιβλία του Ηλεκτρονικού Μητρώου Ενεχύρων τεκμαίρονται ακριβείς. Οι εγγραφές καταχωρίζονται ηλεκτρονικά, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος, της απόφασης που προβλέπεται στην παρ. 2 του άρθρου 24 και του εγχειρίδιου λειτουργίας της εφαρμογής που εκδίδεται για τον σκοπό αυτόν από τον Φορέα Διαχείρισης και Λειτουργίας του μητρώου.
Άρθρο 19
Υποβολή προς εγγραφή πράξεων στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Ενεχύρων – Δικαιολογητικά
1. Η υποβολή μέσω του Ηλεκτρονικού Μητρώου Ενεχύρων της προς εγγραφή πράξης της παρ. 2 του άρθρου 17 γίνεται με συμπλήρωση της σχετικής ηλεκτρονικής φόρμας στοιχείων της πράξης, η οποία και επέχει θέση αίτησης.
2. Κατά την υποβολή καταχωρίζονται τα στοιχεία που προσδιορίζονται στην απόφαση της περ. α) της παρ. 2 του άρθρου 24. Αν ο ασφαλειοδότης είναι φυσικό πρόσωπο ή νομικό πρόσωπο που διαθέτει Αριθμό Φορολογικού Μητρώου, καταχωρίζεται ο αριθμός αυτός.
3. Κατά τη διαδικασία υποβολής υποβάλλονται η πράξη της οποίας ζητείται η εγγραφή, καθώς και τα απαιτούμενα για την εγγραφή δικαιολογητικά που καθορίζονται με την απόφαση της περ. α) της παρ. 2 του άρθρου 24. Τα συνυποβαλλόμενα έγγραφα, όπου αυτό καθίσταται δυνατό, λαμβάνονται μέσω διαλειτουργικότητας. Αν η αίτηση υποβληθεί από πληρεξούσιο, νόμιμο αντιπρόσωπο ή όργανο νομικού προσώπου, συνυποβάλλονται, επίσης, και τα έγγραφα από τα οποία αποδεικνύεται η νομιμοποίηση του προσώπου που υπογράφει την αίτηση ή αντί αυτών, σε περίπτωση υποβολής από δικηγόρο, σχετική υπεύθυνη δήλωση. Αν η εγγράφως αποδεικνυόμενη νομιμοποίηση του προσώπου καλύπτει τη δυνατότητα υποβολής αιτήσεων περισσότερων προς εγγραφή πράξεων για ορισμένο χρονικό διάστημα, δίδεται μέσω του μητρώου η δυνατότητα καταχώρισης της νομιμοποίησης αυτής από το πρόσωπο που την παρείχε, κατά αντικείμενο και χρονική διάρκεια, και για όσο χρόνο αυτή ισχύει, δεν απαιτείται η εκ νέου υποβολή εγγράφων νομιμοποίησης. Η εν λόγω διαδικασία δεν απαιτείται όταν συνυποβάλλεται υπεύθυνη δήλωση δικηγόρου ή συμβολαιογράφου, η οποία πιστοποιεί ότι ο δικηγόρος ή συμβολαιογράφος υποβάλλει τα σχετικά έγγραφα δυνάμει σχετικής εξουσιοδότησης. Με την ίδια διαδικασία δίδεται η δυνατότητα ανάκλησης της ως άνω νομιμοποίησης από το πρόσωπο που την παρείχε, όπου η ανάκληση αυτή προβλέπεται από τον νόμο.
4. Η υποβολή των πράξεων στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Ενεχύρων διενεργείται επί εικοσιτετραώρου βάσεως.
5. Ο Φορέας Διαχείρισης και Λειτουργίας του μητρώου χορηγεί σε όποιον έχει δικαίωμα έρευνας και υποβάλλει σχετικό αίτημα, πιστοποιητικά, αντίγραφα και αποσπάσματα από τα βιβλία του μητρώου, κατόπιν καταβολής των σχετικών τελών. Η υποβολή των αιτήσεων μπορεί να διενεργείται επί εικοσιτετραώρου βάσεως. Τα σχετικά πιστοποιητικά, αντίγραφα και αποσπάσματα χορηγούνται ηλεκτρονικά.
6. Κατά τη διαδικασία υποβολής, μπορεί να συνυποβάλλεται από τον χρήστη της υπηρεσίας και αίτημα για την έκδοση του σχετικού πιστοποιητικού εγγραφής, καθώς και αντιγράφων ή αποσπασμάτων των βιβλίων με τη συμπλήρωση σχετικής επιλογής επί της ηλεκτρονικής φόρμας. Το πιστοποιητικό εγγραφής, που εκδίδεται σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, έχει μορφή αναγνώσιμου φορητού εγγράφου.
Άρθρο 20
Έλεγχος των προς εγγραφή πράξεων και δικαιολογητικών
1. Για την εγγραφή στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Ενεχύρων, ελέγχονται, μέσω της εφαρμογής, η προς εγγραφή πράξη και τα συνυποβαλλόμενα με αυτήν δικαιολογητικά, αποκλειστικά ως προς τα εξής:
α) Αν η προς εγγραφή πράξη περιλαμβάνεται στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος.
β) Αν με την προς εγγραφή πράξη συνυποβάλλονται τα έγγραφα της παρ. 3 του άρθρου 19.
2. Σε περίπτωση απόρριψης της προς εγγραφή πράξης, η απόρριψη μαζί με συνοπτική αιτιολόγηση αυτής, γνωστοποιούνται αμελλητί, ηλεκτρονικά, στον αιτούντα. Στην περίπτωση αυτή, εφαρμόζεται το άρθρο 791 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.
3. Με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Φορέα Διαχείρισης και Λειτουργίας του μητρώου, κατόπιν εισήγησης του Γενικού Διευθυντή, εξουσιοδοτούνται υπάλληλοι του Φορέα προς διενέργεια του ελέγχου με αποφασιστική αρμοδιότητα απόρριψης ή αποδοχής των προς εγγραφή πράξεων για τη διεξαγωγή του ελέγχου και προσδιορίζεται ο σχετικός επιμερισμός εργασιών.
Άρθρο 21
Ενημέρωση και έρευνα στη βάση δεδομένων του Ηλεκτρονικού Μητρώου Ενεχύρων
1. Η επεξεργασία των δεδομένων του Ηλεκτρονικού Μητρώου Ενεχύρων και των βιβλίων του, καθώς και η οργάνωση της αναζήτησης των σχετικών πληροφοριών και η πρόσβαση σε αυτά, πραγματοποιούνται σύμφωνα με τον ν. 4624/2019 (Α’ 137) και τον Κανονισμό (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της Οδηγίας 95/46/ΕΚ (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων, L 119).
2. Δικαίωμα ενημέρωσης της βάσης δεδομένων του μητρώου για τη διενέργεια εγγραφών στη βάση αυτή έχει το προσωπικό του Φορέα Διαχείρισης και Λειτουργίας του μητρώου.
3. Δικαίωμα έρευνας στα καταχωρισθέντα στοιχεία της βάσης δεδομένων του μητρώου έχουν, κατά το εύρος που προσδιορίζεται στην απόφαση της περ. ε) της παρ. 2 του άρθρου 24:
α) Οι δικηγόροι, οι συμβολαιογράφοι και οι δικαστικοί επιμελητές για τους σκοπούς άσκησης των καθηκόντων τους, όπως αυτά προβλέπονται στις οικείες διατάξεις,
β) ο Προϊστάμενος της αρμόδιας υπηρεσίας ή εξουσιοδοτημένοι από αυτόν υπάλληλοι, όταν πρόκειται για το Δημόσιο, τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή για νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου,
γ) κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, για καταχωρισθείσες στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Ενέχυρων πράξεις στις οποίες τυγχάνει ενεχυρούχος δανειστής, ενεχυραστής ή οφειλέτης της ενεχυραζόμενης απαίτησης.
Άρθρο 22
Τέλη
1. Τα πάγια και αναλογικά τέλη για την εγγραφή πράξεων στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Ενεχύρων, καθώς και για την έκδοση αντιγράφων ή αποσπασμάτων των βιβλίων του μητρώου αποτελούν έσοδα του Φορέα Διαχείρισης και Λειτουργίας του Ηλεκτρονικού Μητρώου Ενεχύρων και καταβάλλονται υπέρ αυτού, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.
2. Οι φορείς της Κεντρικής Διοίκησης, όπως αυτή ορίζεται στην περ. στ’ της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α’ 143), απαλλάσσονται από την καταβολή τελών του παρόντος άρθρου.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ’
ΤΕΛΙΚΕΣ, ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΙΚΕΣ, ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΓΟΥΜΕΝΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο 23
Τελικές διατάξεις – Τροποποίηση παρ. 2 άρθρου 3 ν. 3301/2004
1. Με την επιφύλαξη του άρθρου 26 οι διατάξεις του παρόντος δεν θίγουν την εφαρμογή του ν. 3301/2004 (Α’ 263), περί συμφωνιών παροχής χρηματοοικονομικής ασφάλειας και εφαρμογής των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων, του από 17.7-13.8.1923 ν.δ. (Α’ 224), περί ειδικών διατάξεων επί ανωνύμων εταιρειών, του ν. 2844/2000 (Α’ 220), περί συμβάσεων επί κινητών ή απαιτήσεων υποκείμενων σε δημοσιότητα και άλλων συμβάσεων παροχής ασφάλειας, και του Αστικού Κώδικα, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά. Ειδικότερες διατάξεις για την πλήρη απαλλαγή δικαιούμενων προσώπων από την καταβολή τελών, πάγιων και αναλογικών, διατηρούνται σε ισχύ.
2. Οποιαδήποτε αναφορά στη δημοσίευση του άρθρου 3 του ν. 2844/2000 νοείται ως αναφορά στη δημοσίευση στο Μητρώο του άρθρου 15 του παρόντος.
3. Η περ α) της παρ. 2 του άρθρου 3 του ν. 3301/2004, περί του κύρους και της απόδειξης της συμφωνίας ή της παροχής χρηματοοικονομικής ασφάλειας, αντικαθίσταται και η παρ. 2 διαμορφώνεται ως εξής:
«2. Η παρ. 1 δεν θίγει:
α) την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος νόμου για την καταπιστευτική εκχώρηση ή ενεχύραση απαιτήσεων για την καταχώριση των σχετικών συμφωνιών στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Ενεχύρων, χωρίς η δημοσίευση στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Ενεχύρων να έχει συστατικό χαρακτήρα για τους σκοπούς της έγγραφης πιστοποίησης της συμφωνίας παροχής χρηματοοικονομικής ασφάλειας και της έγγραφης πιστοποίησης της παροχής χρηματοοικονομικής ασφάλειας, β) την απαίτηση για οπισθογράφηση τίτλων σε διαταγή,
γ) την απαίτηση για παράδοση του τίτλου ως προϋπόθεση για την παροχή χρηματοοικονομικής ασφάλειας, δ) τις προϋποθέσεις για την παροχή ασφάλειας επί τίτλων σε λογιστική μορφή τις οποίες θέτουν οι κανόνες που διέπουν το οικείο μητρώο ή σύστημα τήρησης λογαριασμών τίτλων σε λογιστική μορφή.»
Άρθρο 24
Εξουσιοδοτικές διατάξεις
1. Με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «Ελληνικό Κτηματολόγιο» καθορίζεται ο χρόνος έναρξης της λειτουργίας του Ηλεκτρονικού Μητρώου Ενεχύρων.
2. Με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «Ελληνικό Κτηματολόγιο»:
α) Ρυθμίζονται ειδικότερα η διαδικασία υποβολής των προς εγγραφή πράξεων, τα συνυποβαλλόμενα δικαιολογητικά και τα καταχωριζόμενα στοιχεία των πράξεων κατά την υποβολή, των τροποποιήσεων και μεταβολών τους, συμπεριλαμβανομένης και της εξάλειψής τους, καθώς και η διαδικασία χορήγησης πιστοποιητικών και αποσπασμάτων από τα βιβλία,
β) καθορίζονται τα βιβλία του μητρώου, γ) εξειδικεύονται ο τρόπος πληρωμής και η πιστοποίηση των καταβαλλόμενων τελών για την υποβολή των εγγραπτέων πράξεων στο μητρώο και την έκδοση των σχετικών πιστοποιητικών και αντιγράφων,
δ) ρυθμίζονται η οργάνωση και ασφαλής διαχείριση και λειτουργία των απαιτούμενων βάσεων δεδομένων και των αναγκαίων δικτύων επικοινωνίας,
ε) καθορίζονται ο τρόπος και οι ειδικότεροι όροι και προϋποθέσεις άσκησης του δικαιώματος πρόσβασης και έρευνας στα στοιχεία του μητρώου, το εύρος της δυνατότητας έρευνας και κάθε άλλο αναγκαίο θέμα τεχνικού και λεπτομερειακού χαρακτήρα που αφορά στη δημοσιότητα των δεδομένων και πληροφοριών του Μητρώου και την πρόσβαση σε αυτά,
στ) δύνανται να ρυθμίζονται τα ειδικότερα θέματα που αφορούν στις τεχνικές προδιαγραφές, την τεχνική διαχείριση, την τήρηση, την οργάνωση, τη λειτουργία και τη δημοσιότητα του μητρώου,
ζ) δύναται να προβλέπεται η διασύνδεση του μητρώου με άλλα ψηφιακά μητρώα και να καθορίζονται οι ειδικότεροι όροι, προϋποθέσεις και τεχνικές λεπτομέρειες για την ανταλλαγή των πληροφοριών μεταξύ των αρχείων αυτών,
η) καθορίζεται κάθε αναγκαίο ζήτημα που αφορά ή συνάπτεται με τα ανωτέρω θέματα.
3. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Δικαιοσύνης και Ψηφιακής Διακυβέρνησης δύναται να μετατίθεται η έναρξη ισχύος του παρόντος Μέρους.
Άρθρο 25
Μεταβατική διάταξη
Ενέχυρα που συστήθηκαν μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος δυνάμει των καταργούμενων διατάξεων του άρθρου 26 διατηρούνται και διέπονται από τις καταργούμενες διατάξεις.
Άρθρο 26
Καταργούμενες διατάξεις
Από την έναρξη ισχύος του παρόντος καταργούνται:
α) Τα άρθρα 1244, περί ενεχύρου σε ανώνυμους τίτλους, 1247, περί ενεχύρου σε δικαίωμα και 1248, περί ενεχύρου απαιτήσεως, του Αστικού Κώδικα.
β) Το άρθρο 36, περί σύστασης ενεχύρου, του από 17.7-13.8.1923 νομοθετικού διατάγματος (Α’ 224), περί ειδικών διατάξεων επί ανωνύμων εταιρειών.
γ) Η παρ. 1 του άρθρου 2, περί κατάσχεσης ονομαστικών μετοχών, και το άρθρο 3, περί ενεχύρου επί ονομαστικών μετοχών, του α.ν. 1818/1951 (Α’ 149), περί ενεχύρου επί ονομαστικών μετοχών.
δ) Οι κανονιστικές πράξεις που έχουν εκδοθεί κατ’ εξουσιοδότηση των καταργούμενων περ. α), β) και γ).
ε) Οι υπ’ αρ. 20783/9.11.2020 (Β’ 4944), περί καθορισμού του εντύπου σύμβασης πώλησης και μεταβίβασης επιχειρηματικών απαιτήσεων, και 161337/18.11.2003 (Β’ 1688), περί καθορισμού του εντύπου σύμβασης διαχείρισης επιχειρηματικών απαιτήσεων, αποφάσεις του Υπουργού Δικαιοσύνης.
στ) Τα άρθρα 1, περί σύστασης ενεχύρου, 3, περί δημοσίευσης, 4, περί διάρκειας, 5, περί μεταβολών, 10, περί άλλων συμβάσεων παροχής ασφάλειας επί κινητών, 11, περί ενεχύρασης ή εκχώρησης επιχειρηματικών απαιτήσεων η άλλων δικαιωμάτων, οι παρ. 1 και 2 του άρθρου 13, περί ενέργειας της ενεχύρασης και της εκχώρησης, 14, περί συμπληρωματικής και ανάλογης εφαρμογής, και 15, περί ενεχύρασης και μεταβίβασης άλλων δικαιωμάτων, του ν. 2844/2000 (Α’ 220).
ΜΕΡΟΣ Γ’
ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο 27
Διατύπωση γνώμης για τις προαγωγές των Προέδρων και των Αντιπροέδρων του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Αρείου Πάγου και του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθώς και του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου και του Γενικού Επιτρόπου της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο – Τροποποίηση παρ. 3 άρθρου 59 ν. 4938/2022
Στην παρ. 3 του άρθρου 59 του ν. 4938/2022 (Α’ 109), περί των προαγωγών των δικαστικών λειτουργών, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) προστίθενται νέα εδάφια πέμπτο, έκτο, έβδομο, όγδοο, ένατο, δέκατο και ενδέκατο, β) το δέκατο τέταρτο εδάφιο αντικαθίσταται και η παρ. 3 διαμορφώνεται ως εξής:
«3. Οι προαγωγές στις θέσεις του Προέδρου και των αντιπροέδρων του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Προέδρου, του Εισαγγελέα και των αντιπροέδρων του Αρείου Πάγου, του Προέδρου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, του Γενικού Επιτρόπου της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο και των αντιπροέδρων του Ελεγκτικού Συνεδρίου και του Γενικού Επιτρόπου της Επικρατείας των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων ενεργούνται με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται μετά από πρόταση του Υπουργικού Συμβουλίου. Το Υπουργικό Συμβούλιο, ύστερα από γνώμη της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής και εισήγηση του Υπουργού Δικαιοσύνης, επιλέγει τους προακτέους μεταξύ εκείνων που έχουν τα νόμιμα προσόντα κατά τις παρ. 4 και 5 του άρθρου 74, την παρ. 7 του άρθρου 75, τις παρ. 7 και 8 του άρθρου 83, την παρ. 7 του άρθρου 84 και τις παρ. 10, 11 και 12 του άρθρου 89.
Για τις προαγωγές στις θέσεις των αντιπροέδρων του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Αρείου Πάγου και του Ελεγκτικού Συνεδρίου η επιλογή γίνεται μεταξύ των δέκα (10) αρχαιοτέρων από τους δικαστικούς λειτουργούς, που έχουν τα τυπικά προσόντα, όταν η προς πλήρωση θέση είναι μία (1). Για κάθε μία (1) επιπλέον θέση, ο αριθμός των υποψηφίων προς επιλογή αυξάνεται κατά τέσσερις (4).
Ειδικά για τις προαγωγές στις θέσεις των Προέδρων και των αντιπροέδρων του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Αρείου Πάγου και του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθώς επίσης και στις θέσεις του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου και του Γενικού Επιτρόπου της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο, πριν από τη γνώμη της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής ζητείται από τον Υπουργό Δικαιοσύνης η γνώμη της Ολομέλειας του οικείου Ανώτατου Δικαστηρίου, η οποία διατυπώνεται κατόπιν μυστικής ψηφοφορίας των μελών της. Ειδικότερα για την προαγωγή στη θέση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου ζητείται από τον Υπουργό Δικαιοσύνης και η γνώμη της Ολομέλειας της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου. Η Ολομέλεια συνεδριάζει σε συμβούλιο και μετέχουν σε αυτήν όλα τα μέλη του Δικαστηρίου, στη δε Ολομέλεια του Αρείου Πάγου μετέχουν επίσης ο Εισαγγελέας και οι Αντεισαγγελείς του Αρείου Πάγου. Στην Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου μετέχουν επίσης ο Γενικός Επίτροπος, ο Επίτροπος και οι Αντεπίτροποι της Επικρατείας.
Σε περίπτωση κωλύματος η Ολομέλεια συγκροτείται νόμιμα και με λιγότερο αριθμό μελών, σε κάθε όμως περίπτωση τα παρόντα μέλη πρέπει να είναι περισσότερα από το ήμισυ των μελών που υπηρετούν. Κάθε μέλος του Δικαστηρίου έχει δικαίωμα να επιλέξει μεταξύ όσων έχουν τα νόμιμα προσόντα κατά το δεύτερο και τρίτο εδάφιο: α) μέχρι πέντε (5) δικαστικούς λειτουργούς για την κάλυψη της θέσης του Προέδρου, β) μέχρι πέντε (5) δικαστικούς ή εισαγγελικούς λειτουργούς στην ψηφοφορία της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου, και μέχρι τρεις (3) εισαγγελικούς λειτουργούς στην ψηφοφορία της Ολομέλειας της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου για την κάλυψη της θέσης του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, γ) μέχρι πέντε (5) δικαστικούς λειτουργούς για την κάλυψη της θέσης του Γενικού Επιτρόπου της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο, δ) αριθμό μέχρι το πενήντα τοις εκατό (50%) των δικαστικών λειτουργών που έχουν τα ανωτέρω προσόντα για τις προς κάλυψη θέσεις αντιπροέδρων και κατ’ ανώτατο δέκα (10) δικαστικούς λειτουργούς. Το Πρακτικό με τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας, κατά φθίνοντα αριθμό ψήφων, διαβιβάζεται στον Υπουργό Δικαιοσύνης μέσα σε έναν (1) μήνα από τότε που ζητήθηκε η γνώμη της Ολομέλειας και περιλαμβάνεται στην εισήγησή του προς το Υπουργικό Συμβούλιο.
Για την πλήρωση των θέσεων, οι οποίες κενώνονται στις 30 Ιουνίου κάθε έτους, ο Υπουργός κινεί τις διαδικασίες που ορίζονται στην παρούσα το αργότερο ως το τέλος Απριλίου. Αν για οποιονδήποτε λόγο κενωθεί κάποια από τις παραπάνω θέσεις κατά τη διάρκεια του δικαστικού έτους, η διαδικασία κινείται μέσα σε δύο (2) μήνες από την κένωση της θέσης. Όλες οι ανωτέρω προαγωγές λογίζονται από την ημερομηνία υπογραφής του οικείου προεδρικού διατάγματος.»
Άρθρο 28
Νέα διαδικασία δημοσιοποίησης και διόρθωση δεδομένων προσαρμογής – Τροποποίηση άρθρων 5, 8 και 46 ν. 4934/2022
1. Στο δεύτερο εδάφιο της περ. ε’ του άρθρου 5 του ν. 4934/2022 (Α’ 100), περί των αρχών της διαδικασίας προσαρμογής, οι λέξεις «Κατά τη διαμόρφωση των διαγραμμάτων διατηρούνται» αντικαθίστανται από τις λέξεις «Από τη διαμόρφωση των διαγραμμάτων δεν θίγονται» και η περ. ε’ διαμορφώνεται ως εξής:
«ε. Για τη δημιουργία των κτηματολογικών διαγραμμάτων λαμβάνονται υπόψη τα ατομικά διαγράμματα και η προσαρμογή των ορίων σύμφωνα με την υφιστάμενη πραγματική κατάσταση, εφόσον δεν υφίστανται περί αυτών αμφισβητήσεις μεταξύ των όμορων ιδιοκτησιών. Από τη διαμόρφωση των διαγραμμάτων δεν θίγονται οι έννομες συνέπειες που έχουν παραχθεί, συμπεριλαμβανομένης της αρτιότητας.»
2. Στο άρθρο 8 του ν. 4934/2022, περί ανάρτησης δεδομένων προσαρμογής, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) στον τίτλο, η λέξη «Ανάρτηση» αντικαθίσταται από τις λέξεις «Ηλεκτρονική δημοσιοποίηση και διόρθωση», β) στην παρ. 1, οι λέξεις «με δημόσια ανάρτηση στα καταστήματα των Κτηματολογικών Γραφείων Ρόδου και Κω – Λέρου και στα οικεία Δημαρχεία, καθώς και» διαγράφονται, γ) η παρ. 2 αντικαθίσταται, δ) στην παρ. 3, οι λέξεις «Σε ακίνητα που στην ανάρτηση εμφανίζονται ως αγνώστου ιδιοκτήτη» αντικαθίστανται από τις λέξεις «Για τη διόρθωση καταγραφής ακινήτων που αποτυπώθηκαν ως αγνώστου ιδιοκτήτη, κατά την έννοια της παρ. 3 του άρθρου 6 του παρόντος» και το άρθρο 8 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 8
Ηλεκτρονική δημοσιοποίηση και διόρθωση δεδομένων προσαρμογής
1. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας προσαρμογής, τα αρχεία με τις νομικές, χωρικές και τεχνικές πληροφορίες δημοσιοποιούνται ηλεκτρονικά στις ιστοσελίδες του Φορέα και των Δικηγορικών Συλλόγων Ρόδου και Κω.
2. Πρόδηλα σφάλματα που εμφιλοχώρησαν κατά τη διαδικασία της επεξεργασίας των τηρούμενων στα Κτηματολογικά Γραφεία Ρόδου και Κω – Λέρου στοιχείων, ιδίως δε όταν παρατηρείται αδικαιολόγητη απόκλιση μεταξύ των στοιχείων που έχουν καταχωριστεί στις κτηματολογικές μερίδες ή τα διαγράμματα και εκείνων που δημοσιοποιήθηκαν, διορθώνονται κατόπιν υποβολής αίτησης στο λειτουργούν κατά τον χρόνο εκείνο κατά τόπο αρμόδιο Κτηματολογικό Γραφείο ή Υποκατάστημα του ν. 4512/2018 (Α’ 5). Στην περίπτωση αυτή, εφαρμόζεται αναλόγως το άρθρο 18 του ν. 2664/1998 (Α’ 100). Όλες οι έννομες συνέπειες που προέκυψαν κατά το χρονικό διάστημα ισχύος του Κτηματολογικού Κανονισμού Δωδεκανήσου, διατηρούνται.
3. Για τη διόρθωση καταγραφής ακινήτων που αποτυπώθηκαν ως αγνώστου ιδιοκτήτη, κατά την έννοια της παρ. 3 του άρθρου 6 του παρόντος, όποιος έχει έννομο συμφέρον, δικαιούται να ζητήσει με την αίτηση της παρ. 2 να καταγραφεί ως δικαιούχος, εφόσον προσκομίζει και αποδεικνύει ότι διαθέτει τα απαιτούμενα κατά τον Κτηματολογικό Κανονισμό Δωδεκανήσου στοιχεία.»
3. Η παρ. 2 του άρθρου 46 του ν. 4934/2022, περί των εξουσιοδοτικών διατάξεων του νόμου αυτού, αντικαθίσταται ως εξής:
«2. Με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Ν.Π.Δ.Δ. «Ελληνικό Κτηματολόγιο» ορίζεται η αποδεκτή απόκλιση εμβαδού που λαμβάνεται υπόψη για τη δημιουργία των κτηματολογικών διαγραμμάτων, σύμφωνα με την περ. ε’ του άρθρου 5. Με όμοια απόφαση, στην οποία λαμβάνονται υπόψη οι τεχνικές προδιαγραφές του προηγούμενου εδαφίου, προβλέπεται ο τρόπος αποτύπωσης στο κτηματολογικό διάγραμμα «ζώνης κανονισμού ορίων» περιμετρικά εκάστου γεωτεμαχίου σε σχέση με τα όμορα. Εντός της «ζώνης κανονισμού ορίων» το κτηματολογικό διάγραμμα του γεωτεμαχίου θεωρείται συμβατό ως προς το σχήμα και τα όρια του γεωτεμαχίου, όπως αυτό αποτυπώνεται στα τοπογραφικά διαγράμματα που συντάσσονται με ακριβέστερες μεθόδους.».
4. Στο άρθρο 46 του ν. 4934/2022 προστίθεται παρ. 2Α ως εξής:
«2Α. Με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Ν.Π.Δ.Δ. «Ελληνικό Κτηματολόγιο» καθορίζονται οι ειδικότερες λεπτομέρειες για τη δημοσιοποίηση των αρχείων του πρώτου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 8, η διαδικασία υποβολής της αίτησης διόρθωσης, καθώς και κάθε άλλο ζήτημα τεχνικού ή λεπτομερειακού χαρακτήρα για την εφαρμογή του άρθρου 8.»
Άρθρο 29
Δυνατότητα υποβολής δηλώσεων κυριότητας ατελώς από Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε διαδικασία Κτηματογράφησης
Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ και Β’ βαθμού υποβάλλουν ατελώς δηλώσεις κυριότητας του άρθρου 2 του ν. 2308/1995 (Α’ 114) έως τη 15η Σεπτεμβρίου 2024, υπό την προϋπόθεση ότι δεν έχει παρέλθει η προθεσμία υποβολής δηλώσεων της παρ. 5 και της περ. β) της παρ. 8
του ίδιου άρθρου, στην περιοχή εντός των διοικητικών ορίων της οποίας βρίσκονται τα ακίνητα για τα οποία υποβάλλεται η δήλωση κυριότητας.
Άρθρο 30
Καταργούμενες διατάξεις Μέρους Γ’
Από την έναρξη ισχύος του παρόντος καταργούνται:
α) το άρθρο 9 του ν. 4934/2022 (Α’ 100), περί αναμόρφωσης των αρχείων κατά την προσαρμογή των τηρούμενων στα Κτηματολογικά Γραφεία Ρόδου και Κω – Λέρου στοιχείων, και
β) η παρ. 4 του άρθρου 47 του ν. 4934/2022, περί των μεταβατικών διατάξεων του νόμου αυτού.
ΜΕΡΟΣ Δ’
ΕΝΑΡΞΗ ΙΣΧΥΟΣ
Άρθρο 31
Έναρξη ισχύος
1. Η ισχύς των Μερών Α’ και Β’ αρχίζει από τη δημοσίευση της απόφασης της παρ. 1 του άρθρου 24, περί έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας του Ηλεκτρονικού Μητρώου Ενεχύρων, άλλως την 31η Δεκεμβρίου 2024.
2. Η ισχύς του Μέρους Γ’ αρχίζει από τη δημοσίευση του παρόντος, εξαιρουμένου του άρθρου 27, η ισχύς του οποίου αρχίζει από τη 16η Σεπτεμβρίου 2024.
Παραγγέλλομε τη δημοσίευση του παρόντος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και την εκτέλεσή του ως νόμου του Κράτους.
Αθήνα, 19 Ιουλίου 2024
Νόμος 5123/2024 – ΦΕΚ 109/Α/19-7-2024
Εκσυγχρονισμός θεσμικού πλαισίου για το ενέχυρο και σύσταση Ενιαίου Ηλεκτρονικού Μητρώου Ενεχύρων επί κινητών, απαιτήσεων και άλλων δικαιωμάτων και άλλες διατάξεις.
