Σύνοψη Διαμεσολάβησης
Ο Συνήγορος του Πολίτη, ήδη από το 2012, είχε αποτυπώσει τις θέσεις του σε σχέση με τη βεβαίωση των οφειλών από παραβάσεις Κ.Ο.Κ. σε Πόρισμα που απέστειλε προς το Υπουργείο Εσωτερικών και τα συναρμόδια Υπουργεία.
Κατά την άποψη της Αρχής, η Πράξη Βεβαίωσης Παράβασης (κλήση) αποτελεί νόμιμο τίτλο βεβαίωσης και η ταμειακή βεβαίωση των προστίμων Κ.Ο.Κ. θα πρέπει να διενεργείται αυστηρά εντός 3τίας η οποία ξεκινά από τη λήξη του έτους εντός του οποίου αποκτήθηκε η κλήση.
Η ίδια άποψη διατυπώθηκε έκτοτε επανειλημμένα σε Ετήσιες Εκθέσεις, στην Ειδική Έκθεση (2018) με τίτλο «Έσοδα Δήμων και Κράτος Δικαίου», αλλά και σε συναντήσεις εργασίας με δημοτικές οικονομικές υπηρεσίες, καθώς και στο πλαίσιο παρεμβάσεων και εγγράφων προς το Υπουργείο Εσωτερικών και τους δήμους της χώρας, τόσο πριν όσο και μετά την έκδοση των νέων νομοθετικών ρυθμίσεων για τις προθεσμίες βεβαίωσης των δημοτικών εσόδων (ν. 5027/2023 και ν. 5043/2023).
Την πάγια θέση της Αρχής υιοθέτησε τελικά και το Υπουργείο Εσωτερικών. Συγκεκριμένα, με πρόσφατο διευκρινιστικό έγγραφό του υπ’ αριθμ. πρωτ. 17729/23.02.2024 προς τους Ο.Τ.Α. όλης της χώρας, καθιστά σαφές ότι, σε εφαρμογή του άρθρου 71 του ν. 542/1977 «…σε περίπτωση που κατά το παρελθόν κάποιος δήμος προέβη σε ταμειακή βεβαίωση ενός προστίμου του Κ.Ο.Κ. μετά την πάροδο τριών ετών από την απόκτηση του τίτλου βεβαίωσης, η συγκεκριμένη βεβαίωση θεωρείται ως μη νόμιμη και ο δήμος έχει χάσει την αξίωσή του να ζητάει την καταβολή της οφειλής».
Σε συνέχεια του εγγράφου του Υπουργείου, ο Συνήγορος του Πολίτη έγινε αποδέκτης μεγάλου αριθμού αναφορών από πολίτες από τους οποίους οι δήμοι αναζητούν οφειλές από παραβάσεις Κ.Ο.Κ. που έχουν βεβαιωθεί μετά το πέρας της τριετούς αποσβεστικής προθεσμίας. Ειδικότερα στον Συνήγορο προσέφυγαν:
- πολίτες στους οποίους είχαν γνωστοποιηθεί σχετικές οφειλές και δεν τις είχαν ακόμη καταβάλει,
- πολίτες οι οποίοι είχαν εξοφλήσει σχετικές οφειλές, με τον φόβο των προσαυξήσεων, και
- πολίτες στους οποίους είχαν επιβληθεί ήδη μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης και οι οφειλές είτε είχαν εισπραχθεί είτε επρόκειτο να εισπραχθούν μέσω αυτών.
Αρχικά, κάποιοι δήμοι διατύπωσαν επιφυλάξεις, κυρίως όσον αφορά την έναρξη της προθεσμίας, καθώς θεωρούσαν ότι αυτή εκκινεί, όχι από την κτήση του νόμιμου τίτλου βεβαίωσης (κλήσης), αλλά από τότε που περιήλθαν σε γνώση τους τα πλήρη στοιχεία του παραβάτη, ακόμη κι αν είχαν παρέλθει πολλά έτη από την παράβαση.
Ο Συνήγορος παρενέβη σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, ζητώντας την επανεξέτασή τους και συγκεκριμένα τη διαγραφή των οφειλών, την άρση των μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης και την επιστροφή των καταβληθέντων ποσών, ανάλογα με την περίπτωση.
Ήδη υπήρξε θετική ανταπόκριση στις παρεμβάσεις της Αρχής και συμμόρφωση με τις οδηγίες του Υπουργείου από σημαντικό αριθμό δήμων, όπως Αθηναίων, Αμπελοκήπων– Μενεμένης, Θέρμης, Θεσσαλονίκης, Καλαμαριάς, Ξάνθης και Σπάτων–Αρτέμιδος.
Ο Συνήγορος εξακολουθεί να παρακολουθεί το θέμα και να παρεμβαίνει στις αναφορές που τίθενται υπόψη του, ενώ επιφυλάσσεται για νεότερη αξιολόγηση της ανταπόκρισης και άλλων δήμων στο προσεχές μέλλον.
