ΤΟ
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΚΟΖΑΝΗΣ
ΤΜΗΜΑ Β΄ ΤΡΙΜΕΛΕΣ
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριο του, στις 25 Νοεμβρίου 2022, με δικαστές τους: Ιωάννα Τσιάκα, Πρόεδρο Πρωτοδικών Δ.Δ., Βασίλειο Χατζημηνιάδη, Πρωτοδίκη Δ.Δ., και Ανδρομάχη Αρβανιτίδου (Εισηγήτρια), Πρωτοδίκες Δ.Δ. και γραμματέα την Δήμητρα Χατζήνα, δικαστική υπάλληλο,
για να δικάσει την αγωγή με αριθμό και χρονολογία κατάθεσης ΑΓ84/28.5.2020,
των 1. …………………………… του …………………………….., κάτοικου ………………….., Δήμου …………………, 2. ……………………… του …………………….., κάτοικου ……………………, Δήμου ………….., 3. …………………………. του …………………….. και …………………….. του ………………………., ως ασκούντων τη γονική μέριμνα του ανήλικου τέκνου τους………………………. του …………………………., κάτοικου ……………………….., του Δήμου ……………………, 4. ……………………………. του ……………………., κάτοικου ……………………….., Δήμου …………………., 5. ……………………. του ………………………., κάτοικου …………………………., 6. ………………………. συζύγου …………………… του …………………….., κάτοικου ……………………… και 7. ……………. χήρας ………………………, κάτοικου ………………………. εκ των οποίων ο πρώτος και η δεύτερη παραστάθηκαν μετά, ενώ οι λοιποί δια του πληρεξουσίου τους δικηγόρου ……………………..,
κατά του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «………………………….», νόμιμα εκπροσωπούμενου από τον Διοικητή του, ο οποίος παραστάθηκε δια του πληρεξούσιου δικηγόρου …………………………
Κατά τη συζήτηση, οι διάδικοι ανέπτυξαν τους ισχυρισμούς τους και ζήτησαν όσα αναφέρονται στα πρακτικά.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το Δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη και αφού μελέτησε τη δικογραφία σκέφθηκε κατά το Νόμο.
Η κρίση του είναι η εξής:
- Επειδή, με την κρινόμενη αγωγή, όπως το αίτημά της περιορίστηκε από το συνολικό ποσό ύψους 1.000.000 ευρώ στο συνολικό ποσό των 760.000 ευρώ (επιμεριζόμενο όπως αναλυτικά αναφέρεται στη συνέχεια) και τράπηκε νομίμως από καταψηφιστικό σε αναγνωριστικό με προφορική δήλωση του πληρεξούσιου δικηγόρου των εναγόντων στο ακροατήριο και με το από 27.10.2015 υπόμνημα, οι ενάγοντες ζητούν να αναγνωρισθεί η υποχρέωση του εναγόμενου νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.) να καταβάλει, με το νόμιμο τόκο από την επίδοση της αγωγής (μεταξύ των στοιχείων του φακέλου δεν περιλαμβάνεται έκθεση επίδοσης της κρινόμενης αγωγής) και έως την πλήρη εξόφληση, κατ’ εφαρμογή των άρθρων 105 και 106 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα (π.δ. 456/1984, Α΄ 164, Εισ.Ν.Α.Κ.) και του άρθρου 932 εδ. β΄ του Α.Κ., σε κάθε έναν από τους πρώτο (1ο), δεύτερη (2η) και τρίτη (3η) εξ αυτών το ποσό των 160.000 ευρώ, στην τέταρτη (4η) το ποσό των 180.000 ευρώ, σε καθένα από τους πέμπτο (5η) και έκτη (6ο) εξ αυτών το ποσό των 35.000 ευρώ και στην έβδομη (7η) το ποσό των 30.000 ευρώ, ως εύλογη χρηματική ικανοποίηση για την ψυχική οδύνη που υπέστησαν λόγω του επισυμβάντος, στις 21.12.2019, θανάτου της …………………. του…………….., τέκνου του 1ου και της 2ης, αδελφής της 3ης και 4ης και εγγονής των 5ου, 6ης και 7ης των εναγόντων, ο οποίος (θάνατος), κατά τους ισχυρισμούς τους, οφείλεται σε παράνομες πράξεις και παραλείψεις οργάνων του εναγόμενου νοσοκομείου κατά την εξέταση της συγγενούς τους στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) του εν λόγω νοσοκομείου στις 10.9.2019.
- Επειδή, στο άρθρο 105 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα (Εισ.Ν.Α.Κ., π.δ. 456/1984, Α΄ 164) ορίζεται ότι: «Για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του δημοσίου κατά την άσκηση της δημόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, το δημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση, εκτός αν η πράξη ή η παράλειψη έγινε κατά παράβαση διάταξης που υπάρχει για χάρη του γενικού συμφέροντος. …» στο δε άρθρο 106 αυτού ορίζεται: «Οι διατάξεις των δύο προηγούμενων άρθρων εφαρμόζονται και για την ευθύνη των δήμων, των κοινοτήτων ή άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου από πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων που βρίσκονται στην υπηρεσία τους». Από τις διατάξεις αυτές συνάγεται ότι, ευθύνη του Δημοσίου ή του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου προς αποζημίωση γεννάται όχι μόνον από την έκδοση παράνομης εκτελεστής διοικητικής πράξης ή από την παράνομη παράλειψη έκδοσης τέτοιας πράξης, αλλά και από παράνομες υλικές ενέργειες των οργάνων του Δημοσίου ή του ν.π.δ.δ. ή από παράνομες παραλείψεις υλικών ενεργειών των οργάνων αυτών, εφόσον οι υλικές αυτές ενέργειες ή παραλείψεις συνάπτονται με την οργάνωση και λειτουργία των δημόσιων υπηρεσιών. Εξάλλου, ευθύνη του Δημοσίου, τηρουμένων και των λοιπών προϋποθέσεων του νόμου, υπάρχει όχι μόνον όταν με πράξη ή παράλειψη οργάνου του παραβιάζεται συγκεκριμένος κανόνας δικαίου, με τον οποίο επιδιώκεται η προστασία, πέραν του γενικού συμφέροντος, και ατομικού δικαιώματος (ή ατομικών δικαιωμάτων) ή ιδιωτικού συμφέροντος, αλλά και όταν παραλείπονται τα ιδιαίτερα καθήκοντα και υποχρεώσεις που προσιδιάζουν στη συγκεκριμένη υπηρεσία και προσδιορίζονται από την κείμενη εν γένει νομοθεσία, τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις αρχές της καλής πίστης. Ο κατά τα ανωτέρω παράνομος χαρακτήρας της ζημιογόνου πράξης, παράλειψης ή υλικής ενέργειας αρκεί για να στοιχειοθετηθεί η ευθύνη του Δημοσίου, χωρίς να απαιτείται και η διαπίστωση πταίσματος του οργάνου του (Σ.τ.Ε. 1500, 15/2022, 2432-3/2018, 3292/2017, 1048-1049/2016, 4283/2014, 1491, 1590/2010, 4343/2009, 322/2009 7μ., 648, 1364, 1677/ 2008, 307/2007, 3706, 3919/2001, 28/2000). Απαραίτητες, επίσης, προϋποθέσεις για την επιδίκαση αποζημίωσης από το Δημόσιο ή το ν.π.δ.δ. αποτελούν η επέλευση ζημίας και η ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της παράνομης πράξης ή παράληψης ή υλικής ενέργειας ή παραλείψεως υλικής ενέργειας του οργάνου του Δημοσίου ή του ν.π.δ.δ. και της ζημίας που επήλθε. Αιτιώδης δε σύνδεσμος υπάρχει όταν, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, η πράξη ή η παράλειψη ή η υλική ενέργεια ή η παράλειψη αυτής εκ μέρους του οργάνου είναι επαρκώς ικανή (πρόσφορη) και μπορεί αντικειμενικώς κατά τη συνήθη και κανονική πορεία των πραγμάτων και χωρίς τη μεσολάβηση άλλου περιστατικού, ενόψει δε και των ειδικών συνθηκών της συγκεκριμένης περιπτώσεως, να επιφέρει τη ζημία, επέφερε δε πράγματι τούτη στη συγκεκριμένη περίπτωση (Σ.τ.Ε. 4741/2014 Ολομ., Σ.τ.Ε. 1500, 15/2022, 1964-6/2021, 1774/2020, 2432- 3/2018, 3292/2017, 877/2013 7μ, 442/2012, 322/2009 7μ) .
- Επειδή, ο α.ν. 1565/1939 «Περί κώδικος ασκήσεως του ιατρικού επαγγέλματος» (Α` 16) ορίζει στο άρθρο 13 ότι: «Ο ιατρός οφείλει να ασκή ευσυνειδήτως το επάγγελμα αυτού και να συμπεριφέρηται τόσον εν τη ασκήσει του επαγγέλματος, όσον και εκτός αυτής κατά τρόπον αντάξιον της αξιοπρέπειας και εμπιστοσύνης τας οποίας απαιτεί το ιατρικόν επάγγελμα» και στο άρθρο 24 ότι; «Ο ιατρός οφείλει να παρέχη μετά ζήλου, ευσυνειδησίας και αφοσιώσεως την ιατρικήν αυτού συνδρομήν, συμφώνως προς τας θεμελιώδεις αρχάς της ιατρικής επιστήμης, και της κτηθείσης πείρας, τηρών τας ισχυούσας διατάξεις περί διαφυλάξεως των ασθενών και προστασίας των υγιών». Εξάλλου, στο ν.3418/2005 («Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας», Α`287) ορίζεται, στο άρθρο 1 ότι: «1. Ιατρική πράξη είναι εκείνη που έχει ως σκοπό τη με οποιαδήποτε επιστημονική μέθοδο πρόληψη, διάγνωση, θεραπεία και αποκατάσταση της υγείας του ανθρώπου. 2….», στο άρθρο 2 ότι: «1. Η άσκηση της ιατρικής είναι λειτούργημα που αποσκοπεί στη διατήρηση, βελτίωση και αποκατάσταση της σωματικής, πνευματικής και ψυχικής υγείας του ανθρώπου, καθώς και στην ανακούφισή του από τον πόνο. 2. … 3. Το ιατρικό λειτούργημα ασκείται σύμφωνα με τους γενικά αποδεκτούς και ισχύοντες κανόνες της ιατρικής επιστήμης. …», στο άρθρο 3 ότι: «1. Κάθε ιατρός απολαύει κατά την άσκηση του ιατρικού επαγγέλματος, επιστημονικής ελευθερίας και ελευθερίας της συνείδησής του, παρέχε δε τις ιατρικές του υπηρεσίες με σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια. 2.Ο ιατρός ενεργεί με βάση: α) την εκπαίδευση που του έχει παρασχεθεί κατά τη διάρκεια των προπτυχιακών του σπουδών, την άσκησή του για την απόκτηση τίτλου ιατρικής ειδικότητας και τη συνεχιζόμενη ιατρική του εκπαίδευση, β) την πέρα και τις δεξιότητες που αποκτά κατά την άσκηση της ιατρικής και γ) τους κανόνες της τεκμηριωμένης και βασισμένης σε ενδείξεις ιατρικής επιστήμης. 3. Ο ιατρός, κατά την άσκηση της ιατρικής, ενεργεί με πλήρη ελευθερία, στο πλαίσιο των γενικά αποδεκτών κανόνων και μεθόδων της ιατρικής επιστήμης, όπως αυτοί διαμορφώνονται με βάση τα αποτελέσματα της εφαρμοσμένης σύγχρονης επιστημονικής έρευνας. Έχει δικαίωμα για επιλογή μεθόδου θεραπείας, την οποία κρίνει ότι υπερτερεί σημαντικά έναντι άλλης, για τον συγκεκριμένο ασθενή, με βάση τους σύγχρονους κανόνες της ιατρικής επιστήμης, και παραλείπει τη χρήση μεθόδων που δεν έχουν επαρκή επιστημονική τεκμηρίωση.4…». Περαιτέρω, στο άρθρο 47 του ν. 2071/1992 (Α` 123) ορίζονται τα εξής: «1. Ο ασθενής έχει το δικαίωμα προσεγγίσεως στις υπηρεσίες του νοσοκομείου, τις πλέον κατάλληλες για τη φύση της ασθένειας του. 2. Ο ασθενής έχει το δικαίωμα της παροχής φροντίδας σ’ αυτόν με τον οφειλόμενο σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια του. Αυτή η φροντίδα περιλαμβάνει όχι μόνο την εν γένει άσκηση της ιατρικής και της νοσηλευτικής, αλλά και τις παραϊατρικές υπηρεσίες, την κατάλληλη διαμονή, την κατάλληλη μεταχείριση και την αποτελεσματική διοικητική και τεχνική εξυπηρέτηση. 3…». Συναφώς, στο ν. 2889/2001 («Βελτίωση και εκσυγχρονισμός του Εθνικού Συστήματος Υγείας και άλλες διατάξεις» Α`37) ορίζεται, στην παρ. 5 του άρθρου 6 όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο ότι «5. Σε κάθε νοσοκομείο δυναμικότητας άνω των 300 κλινών καθώς και στο νοσοκομείο με τη μεγαλύτερη δυναμικότητα κάθε περιφερειακής ενότητας των περιφερειών του ν. 3852/2010 (ΦΕΚ 87 Α`) συνιστάται αυτοτελές Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών (Τ.Ε.Π.), με ειδική στελέχωση και εξοπλισμό για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των επειγόντων περιστατικών. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας ρυθμίζονται η οργάνωση και ο τρόπος λειτουργίας και στελέχωσης των Τ.Ε.Π. με εξειδικευμένο και έμπειρο προσωπικό, ο διορισμός, ως Προϊσταμένου αυτού, ιατρού Διευθυντή ή Αναπληρωτή Διευθυντή του Ε.Σ.Υ., ο τρόπος συνεργασίας αυτού με το Ε.Κ.Α.Β. και κάθε άλλη λεπτομέρεια που είναι αναγκαία για την εφαρμογή των πιο πάνω διατάξεων.». Κατ’ εξουσιοδότηση της τελευταίας αυτής διάταξης, εκδόθηκε και ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο η Υ4δ/οικ. 22869/2012 απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης («Οργάνωση, τρόπος λειτουργίας και στελέχωσης του Τμήματος Επειγόντων Περιστατικών (Τ.Ε.Π.) των νοσοκομείων του Ε.Σ.Υ.» Β 874/20.03.2012), σύμφωνα με την οποία: «1. Σε κάθε νοσοκομείο της χώρας με δυναμικότητα πάνω από 300 κλίνες, καθώς και στο Νοσοκομείο με την μεγαλύτερη δυναμικότητα κάθε περιφερειακής ενότητας των περιφερειών του Ν. 3852/2010 (ΦΕΚ 87 Α) οργανώνεται και λειτουργεί αυτοτελές Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών (Τ.Ε.Π.) με ειδική διατομεακή στελέχωση και εξοπλισμό για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των επειγόντων περιστατικών. 2. Το Τ.Ε.Π. λειτουργεί 24 ώρες το 24ωρο με κυλιόμενες 8ωρες βάρδιες του προσωπικού… 9. Δημιουργείται στα ΤΕΠ χώρος διαλογής στον οποίο υποδέχονται τον ασθενή ειδικευμένοι ιατροί και νοσηλεύτριες για άμεση αντιμετώπιση περιστατικών ΠΦΥ και ανάλογα με τη βαρύτητα της κατάστασης του τον κατευθύνουν στους χώρους του Τ.Ε.Π.. Οι απειλητικές για τη ζωή και υπερεπείγουσες καταστάσεις αντιμετωπίζονται άμεσα στην αίθουσα αναζωογόνησης. Οι ασθενείς με σοβαρά προβλήματα αλλά σε σταθερή κατάσταση αντιμετωπίζονται στους θαλάμους εξέτασης του Τ.Ε.Π. Ο ασθενής δεν μετακινείται, αλλά αντιμετωπίζεται πάντα στο χώρο του Τ.Ε.Π., όπου εξετάζεται και παρέχονται οι απαραίτητες ιατρικές και νοσηλευτικές υπηρεσίες και στη συνέχεια εναλλακτικά είτε: α. του χορηγούνται οδηγίες και θεραπευτική αγωγή και ενημερώνεται εάν απαιτείται περαιτέρω παρακολούθηση του από τα Τακτικά Εξωτερικά Ιατρεία, β. οδηγείται σε θάλαμο βραχείας νοσηλείας του Τ.Ε.Π. για ολιγόωρη παραμονή και παρακολούθηση μετά την οποία λαμβάνει οδηγίες και εξιτήριο ή εισάγεται στο αναγκαίο για την περίπτωση του τμήμα, γ. εισάγεται στο οικείο με την πάθηση του τμήμα, δ. διακομίζεται σε άλλο νοσοκομείο κατόπιν συνεννόησης με τον προϊστάμενο του Τ.Ε.Π. ή τον υπεύθυνο εφημερίας του άλλου νοσοκομείου. Για τις υπηρεσίες που προσφέρονται στο Τ.Ε.Π. συντάσσεται αναλυτικό σημείωμα που συνοδεύει το εισιτήριο του ασθενούς και υπογράφεται απαραιτήτως από τον προϊστάμενο του Τ.Ε.Π. ή τον Αναπληρωτή του ή τον υπεύθυνο εφημερίας. Με ευθύνη του Διευθυντή του Τ.Ε.Π. καταγράφονται σε ειδικό έντυπο και σε ηλεκτρονική μορφή τα στοιχεία των προσερχόμενων ασθενών, καθώς και η πορεία εξέλιξης των..». Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι ευθύνη των νοσοκομείων προς αποζημίωση κατ’ εφαρμογή των άρθρων 105 και 106 ΕισΝΑΚ συντρέχει όχι μόνο όταν, από πράξεις ή παραλείψεις ή υλικές ενέργειες οργάνων τους κατά την ενάσκηση της ανατεθειμένης σε αυτά ιατρικής περίθαλψης ασθενών που σχετίζεται με την άσκηση δημόσιας εξουσίας, παραβιάζεται συγκεκριμένη διάταξη νόμου, αλλά και όταν παραλείπονται από τα εν λόγω όργανα ιδιαίτερα καθήκοντα και υποχρεώσεις που απορρέουν από κοινώς αναγνωρισμένους κανόνες της ιατρικής επιστήμης, τα δεδομένα της κοινής πείρας και τις αρχές της καλής πίστης και προσβάλλεται, εξαιτίας των παραλείψεων αυτών, το συνδεόμενο με την προσωπικότητα των ασθενών αγαθό της υγείας και σωματικής ακεραιότητας που προστατεύεται από τα άρθρα 929 και 932 του Αστικού Κώδικα και 441 του Ποινικού Κώδικα. Ειδικότερα, όσον αφορά τους ιατρούς, αυτοί είναι υποχρεωμένοι να συμμορφώνονται σε κάθε περίπτωση παροχής ιατρικών υπηρεσιών, προς τις θεμελιώδεις αρχές της ιατρικής επιστήμης και της πείρας που έχουν αποκτήσει και να επιδεικνύουν τη δέουσα επιμέλεια δηλαδή αυτήν που αναμένεται από τον μέσο εκπρόσωπο του κύκλου του, πέρα από εκείνη που απαιτείται κατ’ άρθρο 330 του ΑΚ στις συναλλαγές. Συνιστούν γενικώς παραδεδεγμένους κανόνες της ιατρικής επιστήμης, μεταξύ άλλων, η λήψη πλήρους ιστορικού του ασθενούς από τον θεράποντα ιατρό, η διενέργεια όλων των αναγκαίων ιατρικών εξετάσεων μέχρι να καταστεί εφικτή η εκ μέρους του τεκμηριωμένη και σαφής διάγνωση, καθώς και η διαχείριση των έκτακτων περιστατικών ανάλογα με τη βαρύτητα της κατάστασης του ασθενούς με τρόπο ώστε να αντιμετωπίζονται άμεσα οι απειλητικές για τη ζωή και υπερεπείγουσες καταστάσεις. Εξάλλου, ως αντικειμενικές συνθήκες κάθε ιατρικού περιστατικού νοούνται ιδίως τα ευρήματα και συμπτώματα του ασθενούς, τα οποία, κατόπιν συνθετικής και δημιουργικής αξιοποίησής τους από τον θεράποντα ιατρό κατά τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης, καθορίζουν τις κατευθύνσεις της ιατρικής έρευνας και αντιμετώπισης στη συγκεκριμένη περίπτωση. Οι ανωτέρω δε γενικώς παραδεδεγμένοι κανόνες της ιατρικής επιστήμης προβλέπονται και απο τις διατάξεις των άρθρων 1, 2 και 3 του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας (ν. 3418/2005), με τις οποίες, μεταξύ άλλων, ορίζεται ως ιατρική πράξη εκείνη που έχει ως σκοπό τη με οποιαδήποτε επιστημονική μέθοδο πρόληψη, διάγνωση, θεραπεία και αποκατάσταση της υγείας του ανθρώπου, στην έννοια δε αυτή περιλαμβάνεται και η εντολή για διενέργεια πάσης φύσεως εργαστηριακών (παρακλινικών) εξετάσεων βάσει των ενδείξεων και του ιστορικού του ασθενούς και η παροχή έγκαιρης και προσήκουσας ιατρικής συνδρομής, συνεκτιμωμένου και του βαθμού του επείγοντος για την υγεία και την επιβίωσή του, σύμφωνα με τους γενικά αποδεκτούς και ισχύοντες κανόνες της τεκμηριωμένης και βασισμένης σε ενδείξεις ιατρικής επιστήμης (πρβλ. ΣτΕ1594/2020). Συνεπώς, αν ιατρός νοσοκομείου κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του παραβιάζει την υποχρέωσή του να ενεργήσει, σύμφωνα με τις θεμελιώδεις αρχές και τους κοινώς αναγνωρισμένους κανόνες της ιατρικής επιστήμης και της επαγγελματικής πείρας που έχει αποκτήσει, επιδεικνύοντας τη δέουσα επιμέλεια, δηλαδή αυτήν που αναμένεται από τον μέσο εκπρόσωπο του κύκλου του (ΣτΕ 675/2021,609/2020,2115/2019), με αποτέλεσμα την ελλιπή ιατρική παρακολούθηση του ασθενούς και την εκ μέρους του εσφαλμένη, καθυστερημένη ή εν γένει πλημμελή διάγνωση ή θεραπευτική αγωγή και, κατ’ επέκταση, τη μη ενδεδειγμένη αντιμετώπιση του ιατρικού περιστατικού και τη μη αποτροπή προσβολών ή κινδύνων κατά της σωματικής ακεραιότητας, της υγείας ή της ζωής του τελευταίου, υφίσταται παράνομη πράξη ή παράλειψη κατά την έννοια των διατάξεων των άρθρων 105 και 106 ΕισΝΑΚ (πρβλ, ΣτΕ 1594/2020, 56/2019, 710/2016, 2224/2014, 572/2013) ενώ δεν υπέχουν καμία ευθύνη αν ενήργησαν σύμφωνα με αυτούς και πιο συγκεκριμένα αν ενήργησαν όπως θα ενεργούσε κάτω από τις ίδιες συνθήκες και περιστάσεις (ιστορικό ασθενούς, κλινική συμπτωματολογία, υλικοτεχνική υποδομή σε επίπεδο μέσων εργαστηριακής διάγνωσης, φαρμακευτικής και εν γένει θεραπευτικής επέμβασης και αγωγής κ.λπ.) και τα μέσα που θα είχε στη διάθεσή του ο συνετός και επιμελής ιατρός (ΣτΕ 852/2016, πρβλ. ΣτΕ 1222/2002, ΔΕφΑθ. 2532/2008).
- Επειδή, περαιτέρω, στο άρθρο 932 του Αστικού Κώδικα (Α.Κ.) ορίζεται: «Σε περίπτωση αδικοπραξίας, ανεξάρτητα από την αποζημίωση για την περιουσιακή ζημία, το δικαστήριο μπορεί να επιδικάσει εύλογη κατά την κρίση του χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης… Σε περίπτωση θανάτωσης προσώπου η χρηματική αυτή ικανοποίηση μπορεί να επιδικαστεί στην οικογένεια του θύματος λόγω ψυχικής οδύνης». Κατά την έννοια των διατάξεων των άρθρων 105 και 106 του Εισ.Ν.Α.Κ., ανεξάρτητα από την αποζημίωση για την περιουσιακή ζημία, το δικαστήριο μπορεί να επιδικάσει εύλογη, κατά την κρίση του, χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, ή, σε περίπτωση θανάτωσης προσώπου, να επιδικάσει στην οικογένεια του θύματος χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης, δηλαδή χρηματική ικανοποίηση ανάλογη με τις περιστάσεις της συγκεκριμένης περίπτωσης (Σ.τ.Ε. 622/2022, 710/2016, 852/2016, 1405/2013, 1019/2008, 2736/2007, 521/2006, κ.ά). Κατά τη θέσπιση της διάταξης αυτής (932 του Α.Κ.), ο νομοθέτης έλαβε υπόψη την συνταγματική αρχή της αναλογικότητας (άρθρο 25 παρ. 1 εδάφιο τέταρτο του Συντάγματος) και την εξειδίκευσε σε ό,τι αφορά το ζήτημα του ύψους της χρηματικής ικανοποίησης. Ειδικότερα, με τις διατάξεις του άρθρου 932 του Α.Κ. παρέχεται στο δικαστήριο της ουσίας η εξουσία, αφού εκτιμήσει τους ειδικότερους ισχυρισμούς των διαδίκων που προβάλλονται ενώπιον του και τα πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης (συνθήκες γενικά της προσβολής, είδος, ένταση και συνέπειες της βλάβης του παθόντος, ηλικία του παθόντος, οικονομική και κοινωνική κατάσταση αυτού, βαρύτητα του πταίσματος του οργάνου του υποχρέου κ.λπ.) -συνεκτιμώντας και το τυχόν συντρέχον πταίσμα του παθόντος στην πρόκληση της ζημίας ή την έκταση αυτής (βλ. σχετικά ΣτΕ 764/2021, 3292/2017, 3539/2015 και ΑΠ 1527/2001)- και με βάση τους κανόνες της κοινής πείρας και λογικής, να επιδικάσει χρηματική ικανοποίηση και να καθορίσει το εύλογο ποσό αυτής, αν κρίνει ότι επήλθε στον αδικηθέντα ηθική βλάβη ή, σε περίπτωση θανάτωσης προσώπου, ψυχική οδύνη (ΣτΕ 764/2021, 2951/2020, 1774/2020, 842/2019, 4737/2014, 877/2013 7μ., 4133/2011 7μ. κ.ά.). Αντίθετα, κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων, το ύψος της χρηματικής ικανοποίησης δεν συναρτάται, κατ’ αρχήν, προς τη συγκεκριμένη, κάθε φορά, περιουσιακή κατάσταση του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου και επομένως, δεν μπορεί, κατ’ αρχήν, να συνεκτιμηθεί η περιουσιακή κατάσταση τούτου ως μειωτικός, αλλά ούτε και ως αυξητικός παράγων του ύψους της εν λόγω χρηματικής ικανοποίησης (Σ.τ.Ε. 2694/2020, 2473/2019, 261/2018, 1717/2016, 2668/2015, 939/2014, 1405/2013, 4988/2012, 2544/2010, 2579/2006).
- Επειδή, στον Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (ν. 2717/1999, Α΄ 97) ορίζεται στο άρθρο 159, ότι: «1. Το δικαστήριο, αν κρίνει ότι ανακύπτουν ζητήματα για τη διάγνωση των οποίων απαιτούνται ειδικές γνώσεις επιστήμης ή τέχνης, διατάζει πραγματογνωμοσύνη και διορίζει, για τη διεξαγωγή της, έναν ή περισσότερους πραγματογνώμονες …», στο άρθρο 162, ότι: «Οι πραγματογνώμονες ορκίζονται ενώπιον του δικαστηρίου που τους διόρισε ή του εισηγητή δικαστή …», στο άρθρο 163, ότι: «1. … 2. Οι πραγματογνώμονες μπορούν: α) να λαμβάνουν γνώση των στοιχείων της δικογραφίας … β) να ζητούν πληροφορίες από τους διαδίκους … 3. … 4. Οι διάδικοι μπορούν να υποβάλλουν προς τους πραγματογνώμονες υπομνήματα με τις απόψεις τους για το αντικείμενο της πραγματογνωμοσύνης, καθώς και κάθε άλλο συναφές με αυτό στοιχείο και να παρευρίσκονται κατά την εξέταση ή τη θεώρηση του αντικειμένου της», στο άρθρο 164, ότι: «1. Για τη διεξαγωγή και το συμπέρασμα της πραγματογνωμοσύνης οι πραγματογνώμονες συντάσσουν έκθεση …», στο άρθρο 167, ότι: «1. Αν το δικαστήριο αποφασίσει το διορισμό πραγματογνώμονα, κάθε διάδικος μπορεί να ορίσει, με δαπάνη του, έναν τεχνικό σύμβουλο, ο οποίος πρέπει να είναι πρόσωπο που έχει την ικανότητα να διοριστεί πραγματογνώμονας. Ο ορισμός γίνεται με έγγραφη δήλωση του διαδίκου, η οποία κατατίθεται στη γραμματεία ή και προφορικώς στο δικαστήριο ή στον εισηγητή – δικαστή … Για τον ορισμό, αναλόγως με την περίπτωση, συντάσσεται έκθεση ή πρακτικό, αντίστοιχα. 3. Οι τεχνικοί σύμβουλοι βοηθούν τους διαδίκους με τις τεχνικές γνώσεις τους, μπορούν δε να παρευρίσκονται σε όλες τις διαδικαστικές πράξεις, στις οποίες είναι δυνατόν να παρευρίσκονται και οι πραγματογνώμονες … 4. Οι τεχνικοί σύμβουλοι μπορούν να υποβάλλουν εγγράφως ή να διατυπώσουν προφορικώς στο ακροατήριο, τις παρατηρήσεις τους για την έκθεση της πραγματογνωμοσύνης …», και στο άρθρο 168 ότι: «Γνωμοδοτήσεις προσώπων τα οποία έχουν ειδικές γνώσεις επιστήμης ή τέχνης για ζητήματα που αφορούν εκκρεμή δίκη, τα οποία δεν αποτέλεσαν αντικείμενο της πραγματογνωμοσύνης, λαμβάνονται υπόψη από το δικαστήριο, εφόσον ειδική διάταξη νόμου δεν ορίζει διαφορετικά». Από τις διατάξεις αυτές συνάγεται ότι οι προσκομιζόμενες από τους διαδίκους εξώδικες δηλώσεις, επιστολές ή βεβαιώσεις τρίτων προσώπων που έχουν ειδικές γνώσεις ή εμπειρία επί ορισμένου αντικειμένου, δεν είναι νόμιμα αποδεικτικά μέσα και δεν επιτρέπεται να ληφθούν νομίμως υπόψη, γιατί αποτελούν εκθέσεις πραγματογνωμοσύνης, για τις οποίες δεν τηρήθηκαν οι απαιτούμενες από τον ΚΔΔ διατυπώσεις για την εγκυρότητά τους. Αποτελούν όμως οι εν λόγω δηλώσεις ή βεβαιώσεις νόμιμα αποδεικτικά μέσα, αν είναι προγενέστερες της προσφυγής ή της αγωγής (πρβλ. ΣτΕ 3035/2014, σκ. 4) και δεν έχουν συνταχθεί ενόψει ή επ’ ευκαιρία της διοικητικής δίκης ή με σκοπό να χρησιμοποιηθούν στο πλαίσιο της δίκης αυτής, ώστε να καταστούν στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης (ΣτΕ 2447/2021, ΣτΕ 616/2019, 1580/2018, 2152/2017, 1019/2014, 1327/2012, 3616/2011). Εξάλλου, οι εκθέσεις πραγματογνωμοσύνης που έχουν συνταχθεί στο πλαίσιο άλλης δίκης (όπως ποινικής) για ορισμένο ζήτημα, το οποίο ανακύπτει και στη διοικητική δίκη, μπορούν να συνεκτιμηθούν μαζί με τα υπόλοιπα αποδεικτικά μέσα από τα διοικητικά δικαστήρια, χωρίς να είναι αναγκαία η διενέργεια νέας πραγματογνωμοσύνης, εκτός εάν για τη διερεύνηση του συγκεκριμένου ζητήματος απαιτούνται εξειδικευμένες γνώσεις επιστήμης ή τέχνης και η ήδη διενεργηθείσα για το ίδιο ζήτημα πραγματογνωμοσύνη είναι ατελής ή ασαφής (πρβλ. ΣτΕ 622/2022, 3792-3/2014, ΑΠ 522/2012, 897/2000 σκ. 6).
- Επειδή, από τα στοιχεία της δικογραφίας προκύπτουν τα ακόλουθα: Στις 10.9.2019, πρωινή ώρα, η ……………………, τέκνο του 1ου και 2ης, αδελφή της 3ης και 4ης και εγγονή των 5ου, 6ης και 7ης των εναγόντων (σχ. το υπ’ αριθ. πρωτ. 423/10-1-2020 πιστοποιητικό πλησιεστέρων συγγενών του Δήμου …………….), γεννηθείσα στις 3.11.1999, επισκέφθηκε το Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών (Τ.Ε.Π.) του εναγόμενου νοσοκομείου, συνοδευόμενη από τον ………………………. και εξετάστηκε στο ορθοπεδικό ιατρείο/εξεταστήριο από τον ειδικευόμενο ιατρό ορθοπεδικής ……………………… Ο εν λόγω ιατρός διέγνωσε οσφυοΐσχιαλγία – ριζίτιδα και χορήγησε στην ασθενή φαρμακευτική αγωγή. Μετά από 50 περίπου λεπτά, η ασθενής αισθανόμενη καλύτερα, αποχώρησε από το νοσοκομείο οικειοθελώς. Στο βιβλίο προσερχομένων ασθενών («μητρώο νοσηλευομένων») του εν λόγω (ορθοπεδικού) ιατρείου/εξεταστηρίου και με αύξοντα αριθμό …………….(αριθμός γενικού μητρώου ……………) αναγράφονται αναφορικά με την εξέταση της ……………… από τον προαναφερθέντα ειδικευόμενο ιατρό τα ακόλουθα: «Οσφυοϊσχιαλγία- ριζιτιδα, Laseque (+) ΑΡ, σφύξεις (+) ΑΜΦΩ, αδυναμία έκτασης ΑΡ κάτω άκρου, αλλεργία (-), Vurdon, Celestone, Relief, παρέμεινε για 20 λεπτά, στη συνέχεια παρέμεινε για 30 λεπτά, βελτίωση, ύφεση συμπτωμάτων, κατόπιν δικής της επιθυμίας αποχώρησε, ΔΟ και φαρμακευτική αγωγή». Ακολούθως, όμως, στις 13.13’, η ……………………, διεκομίσθη με ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ στο ΤΕΠ του εναγόμενου νοσοκομείου, έχοντας υποστεί καρδιακή ανακοπή, χωρίς τις αισθήσεις της, και οδηγήθηκε στο παθολογικό ιατρείο/εξεταστήριο όπου της παρασχέθηκε ιατρική φροντίδα από τους ιατρούς του εναγόμενου νοσοκομείου μεταξύ των οποίων και ο ……………………., διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής του εναγόμενου. Στο βιβλίο προσερχομένων ασθενών («μητρώο νοσηλευομένων») του εν λόγω (παθολογικού) ιατρείου/εξεταστηρίου αναγράφονται από τον ιατρό ………………………, τα ακόλουθα: «… διεκομίσθη… σε πλήρη καρδιοαναπνευστική ανακοπή… Διασωληνώθηκε άμεσα και έγινε ΚΑΡΠΑ… Επανήλθε σε 5 με 6 λεπτά… Πληροφορίες: Ήταν υπό αγωγή με αντισυλληπτικά χάπια. Δεν κάπνιζε. Το πρωί είχε εξεταστεί για άλγος αρ. κάτω άκρου (στο ΟΡΘ ……………). Πνευμονική εμβολή (οξεία μαζική?)… Υπόνοια «σκληρίας» αριστερής κνημιαίας περιοχής…». Λόγω έλλειψης αξονικού τομογράφου σε λειτουργία η …………………….. διεκομίσθη, στις 14.15΄, στο «………………………..». Εισήχθη στην στεφανιαία Μονάδα του Νοσοκομείου με αιτία εισαγωγής «πνευμονική εμβολή». Κατά την νοσηλεία της, διενεργήθηκε αξονική τομογραφία θώρακος και άνω κοιλίας, οπισθοπεριτοναίου και κάτω κοιλίας και σύμφωνα με το πόρισμά του ιατρού ακτινοδιαγνώστη ……………………., διαπιστώθηκε: «Πνευμονική εμβολή: παρουσία ενδοαυλικών θρόμβων σε λοβαίους κλάδους και των πνευμονικών αρτηριών άμφω… θρόμβωση της μηριαίας, της έξω και έσω λαγονίας και της κοινής λαγόνιας αριστερά (προφανώς από εκεί προέρχονται τα έμβολά της πνευμονικής κυκλοφορίας)». Επίσης, διενεργήθηκαν αιμοτολογικές εξετάσεις από τις οποίες διαπιστώθηκε ότι η …………………. έπασχε από κληρονομική θρομβοφιλία (ετεροζυγωτία V LEIDEN). Στην μονάδα στεφανιαίας νόσου παρέμεινε σε κωματώδη κατάσταση, διασωληνομένη μέχρι και την 21.12.2019, οπότε και κατέληξε. Η αιτία θανάτου της ήταν η σηπτική καταπληξία ως απότοκος πνευμονικής εμβολής οφειλόμενη σε μαζική πνευμονική εμβολή (βλ. σχετ. το από 21.12.2019 ιατρικό πιστοποιητικό θανάτου της ιατρού της Β΄ Καρδιολογικής Κλινικής του ………………………). Στις 17.1.2020 οι 1ος και 2η από τους ενάγοντες υπέβαλαν έγκληση ενώπιον του Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Κοζάνης κατά του ειδικευόμενου ιατρού …………………….. και κατά παντός υπευθύνου. Με αυτήν προέβαλαν μεταξύ άλλων: «… Την 10.9.2019 η κόρη μας …………………….., συνοδευόμενη από τον φίλο της …………………….. περί τις 12.00 μ. μετέβη στο ………………………., με πρήξιμο και αφόρητους πόνους στην αριστερή κάτω κνήμη. Κατά την προσέλευση της στο νοσοκομείο, σε όλη τη διάρκεια της παραμονής της και κατά την αποχώρηση της συνοδευόταν από το φίλο της ……………………. Εξετάστηκε από τον εγκαλούμενο ειδικευόμενο ιατρό, ο οποίος, παρόλο που του ανέφερε ότι κάνει λήψη αντισυλληπτικών φαρμάκων, χωρίς να την υποβάλει στις απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις (αιματολογικές, καρδιολογικές) παρόλο που το πρήξιμο και οι πόνοι των ποδιών αποτελούν σαφέστατη ένδειξη θρομβώσεων, της χορήγησε σε ενέσιμη μορφή τις ουσίες Vurdon, Celestone και Relief, οι οποίες είναι μυοχαλαρωτικές. Της συστήθηκε από τον εγκαλούμενο να επανέλθει σε 10 ημέρες με την αιτιολογία ότι εάν δεν συνέλθει σε αυτό το διάστημα τότε θα γινόταν οι απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις και ακτινογραφίες, και της χορηγήθηκε συνταγή με τις κάτωθι ουσίες… Επίσης από τον ίδιο της συστήθηκε να περπατάει προκειμένου να αισθανθεί καλύτερα. Σε διάστημα όμως 15 περίπου λεπτών από την αποχώρησή της από το νοσοκομείο, συνεχίζοντας η κόρη μας να έχει αφόρητους πόνους και να δυσκολεύεται να περπατήσει, βρέθηκε από τον φίλο της, οποίος είχε πάει για την εκτέλεση της συνταγής, στο πάτωμα της οικίας του χωρίς σφυγμό. Αμέσως κλήθηκε το ΕΚΑΒ, διεκομίσθη εκ νέου στο νοσοκομείο …………………..στις 13.10’ στην καρδιολογική…». Με την έγκληση τους κατέθεσαν και την από 17.2.2020 ιατρική πραγματογνωμοσύνη της ιατροδικαστού ……………………., η οποία συντάχθηκε σε εκτέλεση εντολής που δόθηκε από τους προαναφερθέντες, και αφορά στην αναγνώριση τυχόν παραλείψεων ή αμελών χειρισμών κατά την αντιμετώπιση του ιατρικού περιστατικού της …………………….. στο εναγόμενο νοσοκομείο που συνέβαλαν στον θάνατό της. Στο πλαίσιο της προκαταρτικής εξέτασης, που διενεργήθηκε κατόπιν της Α.Β.Μ. Ε3/2020 προκαταρκτικής παραγγελίας του Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Κοζάνης, συντάχθηκε έκθεση πραγματογνωμοσύνης από τους ιατρούς ……………………….., αιματολόγο, ………………….., αγγειοχειρουργό, και ……………….. παθολόγο, η οποία (έκθεση) εγχειρίστηκε στην Πταισματοδίκη Κοζάνης,……………… στις 31.8.2021 (βλ. σχετ. πράξη κατάθεσης επί του σώματος αυτής). Στην εν λόγω έκθεση αναφέρονται τα ακόλουθα: «…αφού μελετήσαμε τις γνωματεύσεις των συναδέλφων που εξέτασαν την θανούσα καθώς και τα λοιπά ιατρικά έγγραφα που προέκυψαν από τις εξέτασες στις οποίες υποβλήθηκε στα Νοσοκομεία ………………….. και λαμβάνοντας υπόψιν την διεθνή βιβλιογραφία, συμφωνούμε στα κάτωθι: «Η ασθενής, ετών 20, προσήλθε στα ΤΕΠ αιτιώμενη άλγος αριστερού κάτω άκρου- άγνωστου ενάρξεως. Από την κλινική εξέταση του γιατρού των ΤΕΠ προκύπτει νευρολογική συμπτωματολογία Laseque (+) συμβατό με ορθοπεδικό πρόβλημα. Δεν αναφέρεται οίδημα, σκληρία, ερυθρότητα ή παρουσία ψηλαφητών φλεβών κατά μήκος του σκέλους. Η διαφορική διάγνωση σε μια τέτοια περίπτωση, με ατομικό ιστορικό ελεύθερο (απουσία πρόσφατης χειρουργικής επέμβασης, κλινοστατισμού, ή λοιμώξεις) περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την οσφυοισχυαλγία, την κύστη Baker, την μυϊκή θλάση και την εν τω βάθη φλεβική θρόμβωση. Όσον αφορά την τελευταία, το Well’s score που χρησιμοποιείται διεθνώς ήταν χαμηλού ρίσκου για την DVT (από -2 έως 0). Για Low Risk περιπτώσεις δεν συστήνεται περαιτέρω απεικονιστική διερεύνηση (τρίπλεξ φλεβών κάτω άκρων). Όσον αφορά ωστόσο περαιτέρω εργαστηριακή διερεύνηση σ’αυτές τις περιπτώσεις συστήνεται η μέτρηση των Δ’ Διμερών στο αίμα του ασθενούς. Δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε κατά πόσο εν έτει 2019 στο ΤΕΠ ενός επαρχιακού νοσοκομείου ήταν εφικτή η συγκεκριμένη εξέταση. Επίσης η θανούσα δεν γνώριζε ότι πάσχει από θρομβοφιλία (ετεροζυγωτία V Leiden), η οποία διαπιστώθηκε αργότερα, όταν διακομίστηκε σε τριτοβάθμιο νοσοκομείο. Συμπερασματικά, ενώ ήταν πρέπον να γίνει έστω μια μέτρηση Δ-Διμερών η ύπαρξη νευρολογικής σημειολογίας και το χαμηλό Well’s score καθώς και η αναφερόμενη βελτίωση του άλγους του αριστερού κάτω άκρου, κατόπιν της φαρμακευτικής αγωγής που εδόθη, πιθανόν συνετέλεσαν στο γεγονός ότι ο συγκεκριμένος γιατρός προσανατολίστηκε σε διάγνωση ορθοπεδικού προβλήματος. Τέλος, δεν μπορούμε να ξέρουμε με βεβαιότητα ποια θα ήταν η εξέλιξη της υγείας της ασθενούς αν είχε τεθεί η διάγνωση DVT και αν είχε δοθεί η ανάλογη φαρμακευτική αγωγή μερικές ώρες νωρίτερα, δεδομένου ότι υπάρχουν περιστατικά στην βιβλιογραφία όπου παρ’ όλη την έγκαιρη έναρξη αντιπηκτικής αγωγής, ο ασθενής μπορεί να εμφανίσει επιπλοκές όπως επιδείνωση της ίδιας της θρόμβωσης ή και εμφάνιση πνευμονικής εμβολής». Επίσης, στο πλαίσιο της προκαταρτικής εξέτασης κατέθεσαν (ανωμοτί) οι τρεις πρώτοι των εναγόντων και (ενόρκως) οι ιατροί του εναγόμενου νοσοκομείου …………………… του ………………….. αναισθησιολόγος, και ……………………., καρδιολόγος, οι οποίοι παρείχαν ιατρική φροντίδα στην ………………………… στο παθολογικό ιατρείο/εξεταστήριο του ΤΕΠ του εναγόμενου και ιατροί του ………………….. Το εναγόμενο νοσοκομείο διενήργησε ένορκη διοικητική εξέταση (Ε.Δ.Ε.) για τη διαπίστωση τυχόν παραλείψεων και τον καταλογισμό ευθύνης στον προαναφερθέντα ειδικευόμενο ιατρό, κατόπιν του με αρ. πρωτ. ΕΜΠ 28/6.6.2022 εγγράφου του Διοικητή του. Στο πλαίσιο της Ε.Δ.Ε. ο …………………., αρμόδιος νοσηλευτής για την υποδοχή και κατανομή των περιστατικών στο ΤΕΠ του Νοσοκομείου την 10.9.2019, ο οποίος υποδέχτηκε την θανούσα κατά την προσέλευση της τις πρωινές ώρες στο εναγόμενο νοσοκομείου και την παρέπεμψε στο ορθοπεδικό εξεταστήριο /ιατρείο του εναγόμενου νοσοκομείου κατέθεσε τα εξής: «Ερώτηση: … Πείτε μας τι γνωρίζετε για την πρώτη φορά που ήρθε η κυρία …………………………..στα επείγοντα στις 10.9.2021. Απάντηση: Η κοπέλα ήρθε υποβασταζόμενη και ελαφρώς κούτσαινε συνοδευόμενη από ένα νεαρό και μου είπε ότι ήθελε ορθοπεδικό. Την ρώτησα: τι πάθατε μου και μου έδειξε την οσφυϊκή χώρα και μου είπε: πονάω στη μέση και ελαφρώς προς την αριστερή οσφυϊκή χώρα. Την ρώτησα: πρώτη φορά πονάς εκεί; Μου απάντησε ότι πονάει από τριημέρου περίπου. Την ρώτησα αν πήρε παυσίπονο. Απάντησε ότι πήρε ένα παυσίπονο, μαλάκωσε κάπως ο πόνος αλλά δεν πέρασε. Την ρώτησα αν παίρνει φάρμακα για χρόνιο νόσημα και μου απάντησε όχι. Έτσι την οδήγησα στον κύριο……………ειδικευόμενο ορθοπεδικής, και επέστρεψα στη θέση μου στην υποδοχή. Μετά από λίγο είδα την κοπέλα να βγαίνει από το ιατρείο του κύριου …………. και ο κύριος ……………… μου είπε ότι της έκανε ένεση για την οσφυαλγία και πως πρέπει να περιμένει στο σαλόνι της υποδοχής για μισή ώρα περίπου και θα επανεξετασθεί. Στη μισή ώρα η κοπέλα με ρώτησε αν μπορεί να φύγει. Ενημέρωσα τον κύριο …………….και αφού την ξαναεξέτασε στο ιατρείο, της είπε να περιμένει άλλη μισή ώρα γιατί ο πόνος δεν υποχώρησε. Μισή ώρα μετά με βρήκε πάλι η κ. …………………….και μου είπε επί λέξει: «Είμαι καλύτερα και θέλω να φύγω». Τότε εγώ την ξαναπήγα στον κύριο ………………. Τι είπαν δεν ξέρω. Ο κύριος …………… με ενημέρωσε ότι της έδωσε φαρμακευτική αγωγή για το σπίτι και ζήτησε να την ξαναδεί αν επιδεινωθούν τα συμπτώματα της. Η κοπέλα με χαιρέτησε και έφυγε…Σχετικά με τη δεύτερη προσέλευση της ασθενούς; Το ΕΚΑΒ ενημέρωσε ότι προσέρχεται νεαρή 20 χρονών με ανακοπή. Το ΕΚΑΒ μπήκε στο ΤΕΠ παθολογικής στο οποίο τους συνόδευσα. Εκεί διαπίστωσα ότι είναι η κοπέλα που προ 3ωρού περίπου είχε προσέλθει στα ΤΕΠ για ορθοπεδικό… » Επίσης, κατέθεσε ο ……………….., ορθοπεδικός ιατρός, ο οποίος υπηρετούσε το επίδικο διάστημα ως επικουρικός στο εναγόμενο νοσοκομείο, μεταξύ άλλων, ότι κατά τη γνώμη του δεν υπάρχει παράλειψη από τον ……………………., ότι σύμφωνα με την περιγραφή της κλινικής εικόνας της ασθενούς ήταν προφανής η διάγνωση της οξείας οσφυοϊσχιαλγίας και ότι ένας ειδικός ιατρός δεν θα έφτανε σε διαφορετική διάγνωση. Ο ………………………… στην από 3.8.2022 έγγραφη απολογία του υποστήριξε ότι η κατάληξη της θανούσης δεν συνδέεται αιτιωδώς με την αντιμετώπιση του περιστατικού από τον ίδιο και τις ενέργειες του οι οποίες ήταν de lege artis και ότι η θανούσα δεν ανέφερε την λήψη φαρμάκων ή χαπιών και τον διαβεβαίωσε ρητά ότι ποτέ δεν είχε κάποιο πρόβλημα υγείας άξιος αναφοράς. Σύμφωνα με το πόρισμά της Ε.Δ.Ε. και αφού ληφθήκαν υπόψιν τα σχετικά με το περιστατικό έγγραφα του νοσοκομείου και οι ένορκες καταθέσεις των ……………………………… δεν προέκυψαν στοιχεία παραλείψεων που να παραπέμπουν τον κύριο ………………. στο πειθαρχικό συμβούλιο και ειδικότερα έγιναν δεκτά τα ακόλουθα: «… Από τη μαρτυρία του κυρίου ……………….. που αναφέρει ότι 10 Σεπτεμβρίου 2019 περί τις 10:30 η κυρία …………………………. εμφανίστηκε στο Τ.Ε.Π. δηλώνοντας οσφυαλγία από 24ωρου με κλίση της σπονδυλικής στήλης κατά την βάδιση λόγω του πόνου, κρατώντας με το αριστερό χέρι τη μέση της. Παραπέμφθηκε στον ορθοπεδικό γιατρό … Στην εξέταση δεν παρευρισκόταν άλλος ώστε να απαντηθεί το ερώτημα εάν αναφέρθηκε κάτι περί αντισυλληπτικών. Έτσι παραμένει μόνο η κατάθεση του κ. ……………… ότι δεν αναφέρθηκε το παραμικρό για λήψη αντισυλληπτικών. Στην κλήση για κατάθεση του κυρίου ………………….., ο οποίος ήταν συνοδός της κ. ………………….., εκείνη την ημέρα στάλθηκε ένα e-mail εκ μέρους του που αναφέρει αδυναμία προσέλευσής του (για κατάθεση στο πλαίσιο της Ε.Δ.Ε.) λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων. Από την ανάγνωση της δικογραφίας προκύπτει ότι ο κ……………………….κατέθεσε πως είπε η θανούσα περί της λήψης χαπιών στο γιατρό. Αυτό όμως δεν τεκμηριώνεται καθότι στην εξέταση δεν υπήρχε ο ίδιος μπροστά. Ο ίδιος το είπε στους γιατρούς κατά την δεύτερη προέλευση. Πάντως δεν προσήλθε τώρα για να δώσει περισσότερες διευκρινήσεις. ‘Έτσι η όλη διαδικασία της Ε.Δ.Ε. περιορίστηκε στις καταθέσεις του κυρίου……………….. και του ορθοπεδικού κ. ………………. ο οποίος όμως ούτε εξέτασε ούτε είδε την θανούσα… Ο κύριος ………………….. κατέθεσε υπόμνημα… Βάση των περιορισμένων καταθέσεων (ελλείψει κατάθεσης του συνοδού της θανούσης) δεν προκύπτει ότι ο κύριος ………………….αμέλησε στην αντιμετώπιση της ασθενούς. Τα πραττόμενα από έναν ορθοπεδικό με βάση τη λήψη αυτού του ιστορικού και την κατάληξη της διάγνωσης περί οσφυαλγίας έγιναν καλώς. Η εκ του αποτελέσματος ύπαρξη θρόμβωσης, με αυτό το ιστορικό που λήφθηκε και την απόκρυψη ή παράλειψη ενημέρωσης προς τον γιατρό περί της λήψης αντισυλληπτικών χαπιών είναι εύκολο να παραπλανήσει έναν γιατρό ώστε να μην υποψιαστεί πιθανή θρόμβωση και να μην προβεί στην ενέργεια περαιτέρω και πιο συγκεκριμένων εξετάσεων αλλά να παραπλανηθεί προς διάγνωση οσφυαλγίας την οποία και ο κύριος …………………. έθεσε…».
- Επειδή, με την κρινόμενη αγωγή, όπως αυτή αναπτύσσεται με το νομίμως κατατεθέν στις 30.11.2022 υπόμνημα, οι ενάγοντες ζητούν να αποζημιωθούν κατά τα αναφερόμενα στην πρώτη σκέψη, προβάλλοντας ότι ο θάνατος της συγγενούς τους οφείλεται αποκλειστικά σε παράνομες ενέργειες (πράξεις και παραλείψεις) και κακούς χειρισμούς οργάνου (ιατρού) του εναγόμενου νοσοκομείου κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, που έλαβαν χώρα κατά την εξέταση της, στις 10.9.2019, στο ορθοπεδικό ιατρείο του ΤΕΠ του εναγομένου και συγκεκριμένα από ενέργειες και παραλείψεις του ειδικευόμενου ιατρού ορθοπεδικής ……………………. Ειδικότερα, υποστηρίζουν ότι η ………………………. στις 10.9.2019 περί της 12.00 μ., προσήλθε στο ΤΕΠ του εναγόμενου νοσοκομείου, αιτιώμενη άλγος αριστερού κάτω άκρου.
Συνοδευόταν δε από τον ………………………. Στα ΤΕΠ παραπέμφθηκε στο Ορθοπεδικό ιατρείο όπου εξετάσθηκε από τον προαναφερθέντα ειδικευόμενο ιατρό. Κατά την εξέταση της, τον ενημέρωσε ότι λαμβάνει αντισυλληπτικά χάπια και συγκεκριμένα το σκεύασμα Labous 0.03mg/2mg. Μετά από παραμονή 50 λεπτών (20 λεπτά + 30λεπτά ) στο ΤΕΠ αποχώρησε από το νοσοκομείο, με τον συνοδό της, με θεραπευτική αγωγή και οδηγίες να περπατάει καθημερινά και να επανέλθει σε 10 ημέρες. Επέστρεψε στην οικία της και επισκέφτηκε το μπάνιο, όπου και βρέθηκε, χωρίς τις αισθήσεις της, από τον συνοδό της, μόλις αυτός επέστρεψε στο σπίτι μετά από ολιγόλεπτη απουσία. Διακομίσθηκε με ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ στο ΤΕΠ του εναγόμενου νοσοκομείου και εν συνεχεία στο………………………, όπου και κατέληξε. Ισχυρίζονται δε οι ενάγοντες ότι η βαριά σωματική βλάβη και τελικά ο θάνατος της συγγενούς τους οφείλεται σε εσφαλμένες ενέργειες και παραλείψεις του …………………………, ο οποίος ενεργώντας κατά παρέκκλιση του προσήκοντος καθήκοντος επιμέλειας και κατά παράβαση των κοινώς αναγνωρισμένων κανόνων της ιατρικής επιστήμης, δεν αξιολόγησε ορθά τα κλινικά συμπτώματα της θανούσας και την λήψη από αυτήν αντισυλληπτικών χαπιών και δεν διενήργησε τις εξετάσεις που με βάσει τα συμπτώματα της ασθενούς όφειλε να διενεργήσει. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να οδηγηθεί στην εσφαλμένη διάγνωση της οσφυοϊσχιαλγίας/ ριζίτιδας, να χορηγήσει στην ασθενή εσφαλμένη φαρμακευτική αγωγή ήτοι αναλγητικά/αντιφλεγμονώδη σκευάσματα και να την στείλει στην οικία της. Επίσης, παρά τις περιορισμένες γνώσεις και εμπειρία του δεν ζήτησε την συνδρομή των ειδικών ιατρών που βρίσκονταν στο νοσοκομείο αλλά προχώρησε μόνος στην αξιολόγηση και αντιμετώπιση του περιστατικού. Αποτέλεσμα της ως άνω συμπεριφοράς του…………………… ήταν να χαθεί πολύτιμος χρόνος και να υποστεί η συγγενής τους μαζική πνευμονική εμβολή, καρδιακή ανακοπή και ανοξική εγκεφαλοπάθεια και να καταλήξει στις 21.12.2019 στη μονάδα εντατικής θεραπείας του ……………………. Αντίθετα, όπως υποστηρίζουν, αν είχε διαγνωσθεί εγκαίρως η νόσος, κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων θα είχε αντιμετωπιστεί επιτυχώς και θα είχε αποτραπεί ο θάνατος της συγγενούς τους. Προβάλλουν δε ότι η οξεία οσφυοαλγία –ισχιαλγία αποτελεί σύμπτωμα και όχι νόσο και τα αίτια που την προκαλούν είναι πολλά, στην πλειονότητα μηχανικής και εκφυλιστικής αιτιολογίας με βάση τον μεσοσπονδύλιο δίσκο. Η διάγνωση τίθεται με καλή λήψη ιστορικού, την κλινική εξέταση του ασθενούς και τον απεικονιστικό έλεγχο. Η τυπική κλινική εικόνα της αρχίζει με μέτριο, δυνατό ή ανυπόφορο πόνο, ο όποιος μπορεί να παραμείνει εντοπισμένος βαθιά στην οσφυογλουτιαία χώρα και να επεκτείνεται στο πόδι, ενώ η κατανομή ακολουθεί συγκεκριμένο δερμοτόμιο (το δερμοτόμιο είναι μια περιοχή του σώματος που νευρώνει από μια συγκεκριμένη νωτιαία ρίζα-νεύρο). Συνεπώς η ισχιαλγία έχει πολύ συγκεκριμένη κατανομή πόνου, ο όποιος δεν είναι διάχυτος στο πόδι, ούτε του εντοπισμένος μόνο στη γάμπα, πρέπει να ακολουθεί την πορεία κάποιας από τις παραπάνω ρίζες του σχετικού δερμοτόμιου. Όταν ο ασθενής βρίσκεται σε όρθια θέση μπορεί να υπάρχει αντιαλγική σκολίωση (γέρνει ο ασθενής προς την αντίθετη της πάσχουσας πλευράς). Επίσης, οι κινήσεις της οσφυϊκής μοίρας είναι περιορισμένες, δηλαδή σε πρήνη (μπρούμυτα) θέση ο ασθενής εμφανίζει σπασμό των παρασπονδυλικών μυών. Με τον ασθενή σε ύπτια θέση υπάρχει επιδείνωση του άλγους εάν γίνει ανύψωση του άκρου με το γόνατο σε έκταση, το εν λόγω σημείο ονομάζεται Laseque. Αυτό προκαλείται γιατί με την ανύψωση του τεντωμένου άκρου αυξάνεται η τάση του ισχιακού νεύρου και στη συνέχεια της ρίζας που πιέζεται από την κήλη του δίσκου. Περαιτέρω, υποστηρίζουν ότι το άλγος σε κάτω άκρο, σε ασθενείς που λαμβάνουν αντισυλληπτικά χάπια, ανεξαρτήτως του αν πάσχουν από θρομβοφιλία ή όχι, πρέπει υποχρεωτικά να διερευνηθεί και να αποκλειστεί η πιθανότητα για τυχόν εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση είτε διενεργώντας ο θεράπων ιατρός με δική του εντολή εξετάσεις αίματος και ειδικά Δ-Διμερών είτε παραπέμποντας σε παθολόγο για περαιτέρω διερεύνηση. Επίσης, η σκληρία στην αριστερή κνήμη δεν έγινε αντιληπτή παρά μόνο την δεύτερη φορά που διακομίσθηκε με το ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ στο εναγόμενο νοσοκομείο. Το άλγος που χαρακτηρίστηκε ως οσφυοϊσχιαλγία από τον εν λόγω ειδικευόμενο ιατρό κατά την πρώτη εισαγωγή της φαίνεται ότι τελικά δεν αφορούσε στον οσφύ (άλγος στη μέση) αλλά μόνο στο αριστερό κάτω άκρο της καθώς οι πληροφορίες που έλαβαν οι καρδιολόγοι από τον συνοδό της στην επιστροφή της στο ΤΕΠ καταγράφουν άλγος στο αριστερό κάτω άκρο και όχι στη μέση. Επίσης, ο ……………………., αν και ειδικευόμενος ιατρός, δεν ζήτησε την συνδρομή και έγκριση του ειδικού ορθοπεδικού που βρισκόταν την ώρα εκείνη στο νοσοκομείο, ως όφειλε, πάρα προχώρησε μόνος του σε διάγνωση βάσει της συμπτωματολογίας, χορήγησε θεραπεία και έδωσε οδηγίες. Επίσης, η φαρμακευτική αγωγή που χορήγησε (με αντιφλεγμονώδη, μυοχαλαρωτική και αναλγητική δράση) σε διάστημα 50 λεπτών, αφενός υποδηλώνουν ξεκάθαρα ότι η ασθενής είχε ισχυρό πόνο που δεν βελτιωνόταν με τα φάρμακα και ως εκ τούτου παρέπεμπε σε κάτι σοβαρότερό από οσφυοϊσχιαλγία, οπότε και έπρεπε να γίνει περαιτέρω διερεύνηση και αφετέρου επιδείνωσαν ενδεχομένως την φλεβική θρόμβωση καθώς τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη αυξάνουν και συνδέονται αιτιωδώς με την εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση. Περαιτέρω, προβάλλουν ότι η θανούσα ήταν 20 ετών και διέμενε από το 2017 στην ……………., όπου σπούδαζε στο ΤΕΙ …………………… Κατά τον χρόνο του θανάτου της φοιτούσε στο 3ο έτος της ως άνω σχολής. Μέχρι και την εισαγωγή της στην ανωτέρω σχολή διέμενε στην πατρική οικία στα …………………… με τους γονείς και τις αδελφές της. Περαιτέρω, προβάλλουν ότι η θανούσα συνδεόταν με κάθε έναν από τους ενάγοντες με δεσμούς αγάπης και στοργής. Οι 1ος και 2η από τους ενάγοντες, γονείς της θανούσας, υποστηρίζουν ότι ο πρόωρος και ξαφνικός θάνατος της κόρης τους προκάλεσε την σωματική και ψυχική τους κατάρρευση και τους στέρησε την χαρά να ζήσουν την εξέλιξη της κόρης τους, προσωπική και επαγγελματική, αλλά και την φροντίδα που αυτή θα τους παρείχε. Το διάστημα που νοσηλευόταν στο ……………….. την επισκέπτονταν καθημερινά, ενώ ο πρώτος ενάγων αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την εργασία του, γεγονός που τον έπληξε επαγγελματικά και οικονομικά. Οι 3η και 4η από τους ενάγοντες, αδελφές της θανούσας, υποστηρίζουν ότι λόγω του θανάτου της αδελφής τους βρέθηκαν στο όριο της ψυχικής και σωματικής κατάρρευσης. Η δε 3η υποστηρίζει ότι συνδεόταν στενά με την αδελφή της, η οποία, όσο κατοικούσε …………….. συμμετείχε στην ανατροφή της καθώς η μητέρα τους δούλευε, η δε 4η, δίδυμη αδελφή της θανούσας, υποστηρίζει ότι συνδεόταν με την θανούσα με ιδιαίτερο δεσμό έχοντας ζήσει όλη τους τη ζωή μαζί. Οι 5ος και 6η από τους ενάγοντες, παππούς και γιαγιά της θανούσας υποστηρίζουν ότι ο πρόωρος θάνατος της εγγονής τους τους προκάλεσε ανείπωτη θλίψη και οδύνη καθώς στερήθηκαν την παρουσία της, ότι δεν έχουν άλλα εγγόνια πέρα από τα αδέλφια της θανούσας και ότι παρά το γεγονός ότι διέμεναν σε διπλανά χωρία, σε μικρή απόσταση 5 χιλιομέτρων, η εγγονή τους, όσο ζούσε στα ……….. τους επισκεπτόταν σχεδόν καθημερινά. Η 7η από τους ενάγοντες, γιαγιά της θανούσας υποστηρίζει, ομοίως, ότι ο πρόωρος θάνατος της εγγονής της της προκάλεσε ανείπωτη θλίψη και οδύνη καθώς στερήθηκε την παρουσία της και ότι συνδεόταν πολύ στενά με την εγγονή της καθώς διέμεναν στο ίδιο σπίτι …………….. Για την χρηματική ικανοποίηση της ψυχικής τους οδύνης ζητούν, κατ’ άρθρα 105 και 106 του ΕισΝΑΚ και 932 του ΑΚ, να αναγνωρισθεί η υποχρέωση του εναγόμενου ……………. να καταβάλει σε έκαστο από τους πρώτο (1ο), δεύτερη (2η) και τρίτη (3η) εξ αυτών το ποσό των 160.000 ευρώ, στην τέταρτη (4η) το ποσό των 180.000 ευρώ, σε καθένα από τους πέμπτο (5η) και έκτη (6ο) εξ αυτών το ποσό των 35.000 ευρώ και στην έβδομη (7η) το ποσό των 30.000 ευρώ, νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής και έως την πλήρη εξόφληση, ποσά τα οποία, όπως ισχυρίζονται, είναι εύλογα, αν ληφθούν υπόψη οι συνθήκες γενικά της προσβολής, ο βαθμός πταίσματος του υπαίτιου ιατρού και η έλλειψη πταίσματος του θύματος, η ηλικία της παθούσας, η οικονομική και κοινωνική κατάσταση αυτής, η επαγγελματική και κοινωνική θέση των εναγόντων και οι οικονομικές επιπτώσεις του θανάτου της σε αυτούς, ο βαθμός συγγένειας και οι μεταξύ τους σχέσεις, όπως αναλύθηκε παραπάνω, και η οικονομική δυνατότητα του νοσοκομείου ως νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου. Προς απόδειξη των ισχυρισμών τους προσκομίζουν πέραν των λοιπών στοιχείων που εμπεριέχονται ήδη στον διοικητικό φάκελο, την προαναφερθείσα από 17.2.2020 πραγματογνωμοσύνη της ιατροδικαστή ……………………και την με ταυτόσημο περιεχόμενο υπ’ αριθ. ………………….. ένορκη βεβαίωση της ίδιας ιατρού ενώπιον της συμβολαιογράφου Κοζάνης ……………….. (με τήρηση της νόμιμης προδικασίας), οι οποίες, όμως, δεν μπορούν να ληφθούν υπόψιν από το Δικαστήριο καθώς δεν συνιστούν νόμιμα αποδεικτικά μέσα, αφού εκ του περιεχομένου τους αποτελούν πραγματογνωμοσύνες, για τις οποίες δεν τηρήθηκαν οι απαιτούμενες από τον Κ.Δ.Δ. διατυπώσεις για την εγκυρότητά τους, ενώ δεν μπορεί να ληφθούν υπόψη ούτε ως γνωμοδοτήσεις του άρθρου 168 του Κ.Δ.Δ.. Ειδικότερα, η από 17.2.2023 πραγματογνωμοσύνη συντάχθηκε μεν πριν από την άσκηση της κρινόμενης αγωγής αλλά, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, με σκοπό να χρησιμοποιηθεί και στην παρούσα δίκη, δεδομένης της χρονικής εγγύτητας της σύνταξής της με την άσκηση της αγωγής ( 17.2.2020 η ημερομηνία σύνταξης της πραγματογνωμοσύνης και 28.5.2023 η ημερομηνία άσκησης της αγωγής), του κοινού σκοπού που επιδιώκεται με την υποβολή της από 17.1.2020 έγκλησης των δύο πρώτων εναγόντων και την κατάθεση της υπό κρίση αγωγής, την αξιοποίηση του περιεχομένου της πραγματογνωμοσύνης για την σύνταξη του κρινόμενου δικογράφου με την άντληση ισχυρισμών από αυτήν, και την υποβολή της ίδιας ουσιαστικά πραγματογνωμοσύνης με την μορφή πλέον ένορκης βεβαίωσης κατ΄ άρθρο 159 επ. του ΚΔΔ στο Δικαστήριο τούτο. Η δε προαναφερόμενη υπ’ αριθ. ………… ένορκη βεβαίωση συντάχθηκε μετά την άσκηση της αγωγής, με σκοπό να χρησιμοποιηθεί στο πλαίσιο της δίκης αυτής. Επίσης, προσκομίζουν ηλεκτρονικό αρχείο που περιέχει ιατρικές μελέτες και άρθρα σχετικά με την πάθηση της θρομβοφιλίας. - Επειδή, αντιθέτως, το εναγόμενο Νοσοκομείο, με την με αρ. πρωτ. 7549/23.6.2022 έκθεση απόψεων του Διοικητή του και το νομοτύπως κατατεθέν στις 30.11.2022 υπόμνημά του ζητεί την απόρριψη της κρινόμενης αγωγής ως αβάσιμης, προβάλλοντας ότι ο ειδικευόμενος ιατρός ορθοπεδικής …………………. ενήργησε στο επίδικο περιστατικό σύμφωνα με τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης και πείρας. Συγκεκριμένα, το εναγόμενο νοσοκομείο ισχυρίζεται ότι, την 10.9.2019, περί ώρα 10.15΄ με 10.30΄, η …………………………προσήλθε στο ΤΕΠ του νοσοκομείου αιτιώμενη πόνο στη μέση (άλγος οσφύος) και για τον λόγο αυτό παραπέμφθηκε στο ορθοπεδικό ιατρείο. Εξετάστηκε δε χωρίς την παρουσία του συνοδού της. Η θανούσα κατά την εξέταση ανέφερε πόνο στη μέση από 24ώρου και δεν παραπονέθηκε για πόνο στο αριστερό κάτω άκρο, δεν ενημέρωσε τον ιατρό ότι λάμβανε αντισυλληπτικά χάπια ούτε πάσχει από θρομβοφιλία, δεν είχε, δε, κανένα σύμπτωμα στο πόδι που να υποδεικνύει θρόμβωση και είχε θετικό σημείο Laseque. Επίσης, κατόπιν εντολών του ιατρού που την εξέτασε παρέμεινε στο νοσοκομείο συνολικά επί περίπου 1 ώρα, και, εν συνεχεία, αισθανόμενη καλύτερα, αποχώρησε οικειοθελώς λέγοντας ότι έμενε κοντά στο νοσοκομείο. Από τα παραπάνω, όπως προβάλλει το εναγόμενο νοσοκομείο, προκύπτει ότι η θανούσα δεν εξετάστηκε πλημμελώς από τον ειδικευόμενο ιατρό …………………… αλλά αντίθετα, η εξέταση που διενεργήθηκε ήταν ενδελεχής και σύμφωνη με τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης, από την εξέταση δε αυτή, με βάση την κλινική εικόνα της ασθενούς, το αναφερόμενο από αυτήν άλγος, το καθαρό ιατρικό ιστορικό της και την διαπίστωση του θετικού σημείου Laseque,ο προαναφερθείς κατέληξε ορθά, αφού απέκλεισε άλλες πιθανές παθήσεις, στην διάγνωση ορθοπεδικής πάθησης και συγκεκριμένα οσφυαλγίας-οσφυοισχυαλγίας. Επικαλούνται δε το πόρισμα της διενεργηθείσας Ε.Δ.Ε., σύμφωνα με το οποίο δεν προκύπτει πλημμελής ιατρική αντιμετώπιση του περιστατικού από τον ειδικευόμενο ιατρό ………………………. καθώς και τις, στο πλαίσιο αυτής, ληφθείσες καταθέσεις του τελευταίου και του ……………………. Υποστηρίζουν δε ότι η από 17.2.2020 ιατροδικαστική πραγματογνωμοσύνη –γνωμοδότηση της ……………………… η οποία συντάχθηκε κατόπιν εντολής των εναγόντων, εδράζεται στην εσφαλμένη υπόθεση ότι η θανούσα προσήλθε στο ΤΕΠ αιτιώμενη άλγος στο αριστερό κάτω άκρο και ενημέρωσε τον ειδικευόμενο ιατρό κατά την εξέταση της για την λήψη από μέρους της αντισυλληπτικών χαπιών. Επίσης, το εναγόμενο νοσοκομείο επικαλείται την από 17.6.2020 ένορκη κατάθεση του ……………………………. ενώπιον του ανακριτικού υπαλλήλου στο πλαίσιο της προαναφερθείσας διενεργηθείσας προανάκρισης, μεταφέροντας αυτούσιο το κείμενο, στην οποία ο ανωτέρω ιατρός κατέθεσε μεταξύ άλλων τα ακόλουθα: «..Τον Σεπτέμβριο του 2019 διακομίστηκε με ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών του νοσοκομείου Κοζάνης, η ασθενής ……………..… κατεβήκαμε αμέσως στο ΤΕΠ εγώ και άλλοι τρεις καρδιολόγοι της κλινικής για να αντιμετωπίσουμε το επείγον περιστατικό του νεαρού ατόμου.…Το γεγονός ότι η ασθενής όταν έφτασε στο ΤΕΠ… είχε μυδρίαση και δεν είχε ανακλαστικά της κόρης των οφθαλμών μας προειδοποιούσε ότι είχε μεσολαβήσει αρκετός χρόνος αφότου συνέβη η ανακοπή μέχρι να περιέλθει στο ΤΕΠ Κοζάνης και η ένδειξη αυτή δεν αποτελεί για μας καλό προγνωστικό σημείο. Σε λίγα λεπτά αφότου έγινε προσπάθεια καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης η καρδιά της επανήλθε… Προβήκαμε άμεσα σε υπέρηχο καρδιάς και από αυτόν διαπιστώθηκε καλή λειτουργία της αριστερής κοιλίας αλλά ήταν διατεταμένη η δεξιά κοιλία. Το στοιχείο αυτό μας έδωσε υπόνοια για τυχόν ύπαρξη πνευμονικής εμβολής και για να το διερευνήσουμε αυτό ζητήσαμε άμεσα στοιχεία από το ιστορικό της ασθενούς και από την κλινική της εικόνα. Με βάση την τελευταία δεν είδαμε να υπάρχει στο σώμα της κάποια χειρουργική τομή, δεν επρόκειτο για παχύσαρκο άτομο, δεν εμφάνισε φλεβίτιδα στα κάτω άκρα, εμφάνιζε κατά την ψηλάφηση μία υπόνοια σκληρίας αριστερής κνήμης χωρίς επίφλεβο. Από τις πληροφορίες που πήραμε από τον συνοδό της δεν ήταν καπνίστρια, πλην όμως έκανε χρήση αντισυλληπτικών (χωρίς να ξέρουμε την αιτία και το χρονικό διάστημα λήψης). Λήψη άλλης φαρμακευτικής αγωγής στο αμέσως προηγούμενο χρονικό διάστημα δεν μας αναφέρθηκε. Ρωτήθηκε, επίσης, ο συνοδός της από εμάς αν η ασθενής έπασχε από θρομβοφιλία αλλά δεν γνώριζε για να μας απαντήσει. Από τον συνοδό της πληροφορηθήκαμε ότι τις πρωινές ώρες της ίδιας ημέρας είχε προσέλθει η ασθενής μαζί του στα ΤΕΠ της ορθοπεδικής κλινικής του ……………… και αμέσως φωνάξαμε τον ιατρό της ορθοπεδικής που την είχε αντιμετωπίσει να έρθει επιτόπου και να μας δώσει πληροφορίες για την ασθενή…Ο γιατρός της ορθοπεδικής ………………..προσερχόμενος μας δήλωσε ότι πράγματι εξέτασε την ασθενή τις πρωινές ώρες (σε μας η ασθενής προσήλθε το μεσημέρι στις 13.13) και η διάγνωσή του ήταν οσφυαλγία…. Δεν μπορώ να εκφέρω άποψη στο ερώτημα σας αν θα μπορούσε ή θα έπρεπε ο γιατρός της ορθοπεδικής του ΤΕΠ του νοσοκομείου μας που αντιμετώπισε το περιστατικό της ασθενούς τις πρωινές ώρες της ίδιας ημέρας να προβεί σε κάποιες εργαστηριακές εξετάσεις της ασθενούς γιατί δεν γνωρίζω με ποια κλινική εικόνα προσήλθε σε αυτόν η ασθενής». Σε κάθε περίπτωση, όπως υποστηρίζει το εναγόμενο νοσοκομείο, και αληθών υποτιθέμενων όσων ισχυρίζονται οι ενάγοντες με την αγωγή τους περί ενημέρωσης του ιατρού για την λήψη αντισυλληπτικών χαπιών και για πόνο στο αριστερό κάτω άκρο, δεν θα μπορούσε να γίνει ασφαλής πρόβλεψη για την πορεία της υγείας της, δεδομένου του είδους της θρόμβωσης που υπέστη, όπως αυτή αποτυπώνεται στα έγγραφα του …………………… (θρόμβωση μηριαίας έξω και έσω λαγόνιας και της κοινής λαγόνιας αριστερά) και την θρομβοφιλίας από την οποία έπασχε. Επικουρικά, το εναγόμενο νοσοκομείο, προβάλλει ένσταση συνυπαιτιότητας σε ποσοστό 90% της θανούσας καθώς, όπως ισχυρίζεται, κατά την προσέλευσή της στο ΤΕΠ δεν παρείχε στον ιατρό που την εξέτασε σωστή και πλήρη ενημέρωση, όπως προεκτέθηκε. Τέλος, επικουρικά, προβάλλει ότι, σε περίπτωση που γίνει δεκτή η αγωγή και κριθεί ότι ιδρύεται ευθύνη του εναγόμενου για τον θάνατο της …………………, θα πρέπει να περιοριστεί το αιτούμενο κονδύλιο για αποζημίωση λόγω ψυχικής οδύνης στο ποσό των 10.000 ευρώ για τους 4 πρώτους ενάγοντες και στο ποσό των 2.000 ευρώ για τους υπόλοιπους. Ειδικότερα, ισχυρίζεται ότι τα αιτούμενα κονδύλια είναι υπέρογκα δεδομένων των συνθηκών και της οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης των μερών.
- Επειδή, το Δικαστήριο, ενόψει των διατάξεων που αναφέρθηκαν και ερμηνεύτηκαν στη μείζονα σκέψη, των ως άνω πραγματικών περιστατικών, των αγωγικών ισχυρισμών και του συνόλου των νόμιμων αποδεικτικών στοιχείων του φακέλου, που, όπως προεκτέθηκε, εκτιμώνται ελεύθερα, κατά τις διατάξεις των άρθρων 159, 161, 164 και 148 του Κ.Δ.Δ., λαμβάνει υπόψιν τα ακόλουθα: Στις 10.9.2019, πρωινή ώρα, ………………….. προσήλθε στο Τ.Ε.Π. του εναγόμενου νοσοκομείου, συνοδευόμενη από τον …………………….και παραπέμφθηκε στο ορθοπεδικό ιατρείο/ εξεταστήριο. Εκεί εξετάστηκε από τον ειδικευόμενο ιατρό …………………και διαγνώστηκε με «ισφυοϊσχυαλγία –ριζίτιδα». Μετά την εξέταση, αισθανόμενη καλύτερα, αποχώρησε. Εξετάσεις αιματολογικές ή απεικονιστικές δεν διενεργήθηκαν, ενώ στο βιβλίο νοσηλευομένων ασθενών του εν λόγω εξεταστηρίου δεν έχουν καταγραφεί από τον ………………………τα αναφερόμενα συμπτώματα της ασθενούς. Στις 13.13, της ίδιας ημέρας, …………………. διακομίσθηκε με ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ στο ΤΕΠ του εναγόμενου νοσοκομείου, έχοντας υποστεί ανακοπή και χωρίς τις αισθήσεις της. Οδηγήθηκε στο παθολογικό ιατρείο/εξεταστήριο όπου διαγνώστηκε από τους ιατρούς με πνευμονική εμβολή. Στο βιβλίο εισερχομένων ασθενών του εν λόγω εξεταστηρίου ο …………………., παθολόγος, έχει καταγράψει ότι σύμφωνα με πληροφορίες η θανούσα το πρωί είχε εξεταστεί για άλγος αρ. κάτω άκρου στο ΟΡΘ του …………………Η …………………………. κατέληξε στις 21.12.2019, στο …………. (όπου παρέμενε από τις 10.9.2019 σε κωματώδη κατάσταση) με αιτία θανάτου την σηπτική καταπληξία ως απότοκο πνευμονικής εμβολής οφειλόμενη σε μαζική πνευμονική εμβολή. (βλ. σχετ. το από 21.12.2019 ιατρικό πιστοποιητικό θανάτου της ιατρού της Β΄ Καρδιολογικής Κλινικής του …………………………..). Κατά την εξέταση της θανούσας την 10.9.2019 στο ορθοπεδικό ιατρείο/ εξεταστήριο του ΤΕΠ του εναγόμενου νοσοκομείου από τον ειδικευόμενο ιατρό ………………….., το αναφερόμενο και διαπιστωθέν σύμπτωμά της ήταν άλγος στην οσφυϊκή χώρα και άλγος στο αριστερό κάτω άκρο. Τούτο δε προκύπτει από την διάγνωση της ισχιαλγίας (μαζί με οσφυοαλγία) που τέθηκε από τον προαναφερθέντα ιατρό, η οποία υποδηλώνει ενόχληση στο κάτω άκρο, σε συνδυασμό με την προαναφερθείσα καταγραφή στο βιβλίο εισερχομένων ασθενών του παθολογικού ιατρείου /εξεταστηρίου του ΤΕΠ του …………………. της πληροφορίας ότι η θανούσα το πρωί είχε εξεταστεί για άλγος αρ. κάτω άκρου στο ΟΡΘ ………………….. πληροφορία που συνέλεξε αυτός στην προσπάθεια αντιμετώπισης του σοβαρότατου περιστατικού που είχε μπροστά του, σε χρόνο που δεν ετίθετο ζήτημα καταλογισμού ευθυνών σε βάρος του εναγόμενου νοσοκομείου και οργάνων του. Ο ισχυρισμός του εναγόμενου νοσοκομείου ότι η …………………. παραπονέθηκε στον ειδικευόμενο ιατρό ……………………. μόνο για πόνο στην οσφυϊκή χώρα, πέραν του ότι δεν συνάδει με την διάγνωση της οσφυοισχυαλγίας, δεν αποδεικνύεται, καθόσον στο βιβλίο νοσηλευομένων του ορθοπεδικού ιατρείου/εξεταστηρίου δεν έχει καταγραφεί η συμπτωματολογία της ασθενούς από τον διενεργήσαντα την εξέταση ιατρό. Η δε κατάθεση του νοσηλευτή ………………… (ότι η ίδια του είπε ότι πονάει στη μέση και ελαφρώς προς την αριστερή οσφυϊκή χώρα), η οποία έλαβε χώρα στο πλαίσιο της διενεργηθείσας από το εναγόμενο νοσοκομείου Ε.Δ.Ε., ήτοι σε χρόνο αναζήτησης τυχόν ευθυνών οργάνων του νοσοκομείου, αναφέρεται μόνο σε όσα η ………………………. δήλωσε στον ίδιο ως υπεύθυνο υποδοχής ασθενών κατά την άφιξη της στο ΤΕΠ, πριν την εξέτασή της στο ορθοπεδικό εξεταστήριο. Εξάλλου, ο ισχυρισμός των εναγόντων ότι η θανούσα ενημέρωσε κατά την εξέτασή της τον ……………………..για τη λήψη αντισυλληπτικών χαπιών δεν αποδεικνύεται, ενώ μόνη η κατάθεση του …………………., στο πλαίσιο της προκαταρτικής εξέτασης που διενεργήθηκε (σχετική η Α.Β.Μ. Ε3/2020 προκαταρκτική παραγγελία του Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Κοζάνης), όπως η κατάθεση αυτή περιγράφεται στο πόρισμα της προαναφερθείσας ΕΔΕ., μη συνεπικουρούμενη από άλλα στοιχεία και ενόψει του χρόνο που λήφθηκε, όταν ήδη είχε επέλθει ο θάνατος της …………………. και διεξαγόταν έρευνα για πιθανές ευθύνες οργάνων του νοσοκομείου, αλλά και του δεσμού που συνέδεε τη θανούσα με τον μάρτυρα, δεν αρκεί για να τον αποδείξει. Είναι δε άλλο ζήτημα αν ο ειδικευόμενος ιατρός δεν φρόντισε, ως όφειλε με βάση τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης, να λάβει το πλήρες ιστορικό της ασθενούς καθοδηγώντας την αναλόγως ώστε να διαπιστώσει ότι αυτή λαμβάνει αντισυλληπτικά χάπια, παράλειψη που- ανεξαρτήτως του νόμιμου ή μη χαρακτήρα της – δεν αποτελεί τη βάση της κρινόμενης αγωγής. Περαιτέρω, σύμφωνα με τη συνταχθείσα στο πλαίσιο της προκαταρτικής εξέτασης που διενεργήθηκε (σχετική η Α.Β.Μ. Ε3/2020 προκαταρκτική παραγγελία του Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Κοζάνης) ιατρική πραγματογνωμοσύνη των ιατρών ………………….. αιματολόγου, …………………… αγγειοχειρουργού, και …………………. παθολόγου, η διαφορική διάγνωση σε ένα ιατρικό περιστατικό όπως της θανούσας (με αναφερόμενο πόνο στο αριστερό κάτω άκρο αγνώστου ενάρξεως, νευρολογική συμπτωματολογία Laseque (+) συμβατό με ορθοπεδικό πρόβλημα, απουσία οιδήματος, σκληρίας, ερυθρότητας ή παρουσίας ψηλαφητών φλεβών κατά μήκος του σκέλους) και με ατομικό ιστορικό ελεύθερο (απουσία πρόσφατης χειρουργικής επέμβασης, κλινοστατισμού, ή λοιμώξεις) περιλαμβάνει, εκτός από την οσφυοϊσχυαλγία, και την εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση ως νόσο χαμηλής μεν πιθανής αιτίας – με αποτέλεσμα, σύμφωνα με την εν λόγω πραγματογνωμοσύνη, να μην συστήνεται περαιτέρω απεικονιστική διερεύνηση-τρίπλεξ φλεβών κάτω άκρων – έπρεπε, όμως, να διενεργηθεί («έστω» όπως αναφέρεται στην πραγματογνωμοσύνη) η μέτρηση των Δ’ Διμερών στο αίμα της ασθενούς, προκειμένου να διερευνηθεί η πιθανότητα ακριβώς της εν λόγω πάθησης (εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης). Αντίθετα, δεν λαμβάνονται υπόψιν οι μαρτυρικές καταθέσεις ενώπιον του ποινικού Δικαστηρίου των ιατρών του εναγόμενου νοσοκομείου και του ………………….. και οι ανωμοτί καταθέσεις των τριών πρώτων εναγόντων, προεχόντως διότι αυτές ληφθείσες στο πλαίσιο ποινικής δίκης και όχι κατά τη διαδικασία των άρθρων 152 επ. του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, δεν αποτελούν νόμιμα αποδεικτικά μέσα και δεν επιτρέπεται να ληφθούν υπόψη από τα διοικητικά δικαστήρια ούτε προς συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων (ΣτΕ 596/2022, 70/2019, 2034/2018 7μ., 4348/2015, 1656/2013, 4389/2012, πρβλ. ΣτΕ 3616/2011 7μ. κ.α.). Κατόπιν των ανωτέρω, το Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα προαναφερόμενα ιατρικά δεδομένα και πραγματικά περιστατικά, καθώς και την προαναφερθείσα πραγματογνωμοσύνη των ιατρών ……………………….. (η οποία απαντά στα κρίσιμα ζητήματα για τη διαμόρφωση δικανικής πεποίθησης σχετικά με την συντέλεση ή μη των παράνομων πράξεων και παραλείψεων νομίμων υλικών ενεργειών που αποδίδονται στα όργανα του εναγόμενου νοσοκομείου) κρίνει ότι το όργανο του νοσοκομείου που επιλήφθηκε του περιστατικού κατά την πρώτη προσέλευση της θανούσας στο εναγόμενο νοσοκομείο δεν αξιολόγησε ότι τα παρουσιαζόμενα συμπτώματα της ……………………. σχετίζονταν με εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση, αλλά χωρίς να έχει διευκρινιστεί η αιτία του αναφερόμενου πόνου στο αριστερό κάτω άκρο, που θα μπορούσε να υποκρύπτει τόσο ορθοπεδική πάθηση όσο και εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση, διέγνωσε εσφαλμένα οσφυοϊσχυαλγία-ριζίτιδα χορηγώντας την αντίστοιχη φαρμακευτική αγωγή για την αντιμετώπιση αυτής. Έπρεπε, αντίθετα, σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά στη μείζονα σκέψη, αυτός αξιολογώντας τις ως άνω αντικειμενικές συνθήκες (συμπτώματα-κλινική εικόνα) της ασθενούς να διερευνήσει την κλινική υποψία της εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωση δίνοντας εντολή για διενέργεια αιματολογικής εξέτασης Δ΄ Διμερών. Εξάλλου, η νευρολογική συμπτωματολογία Laseque (+) που διαπιστώθηκε κατά την εξέταση δεν απέκλειε την πιθανότητα της εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης, όπως έγινε δεκτό στην προαναφερθείσα πραγματογνωμοσύνη, η οποία για να καταλήξει στα προαναφερθέντα συμπεράσματα έλαβε υπόψιν της και τον παραπάνω παράγοντα, απορριπτομένου ως αβάσιμου του σχετικού ισχυρισμού του εναγόμενου νοσοκομείου. Ενόψει τούτων, σύμφωνα και με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά ανωτέρω, το Δικαστήριο κρίνει ότι το ανωτέρω όργανο του εναγόμενου νοσοκομείου κατά την άσκηση των ιατρικών του καθηκόντων δεν ενήργησε σύμφωνα με τις θεμελιώδεις αρχές και τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης ώστε να καταλήξει σε ορθή και έγκαιρη διάγνωση, αλλά κατά παράβαση αυτών δεν αξιολόγησε ορθά τις αντικειμενικές συνθήκες του ιατρικού περιστατικού και κυρίως τον αναφερόμενο πόνο στο αριστερό κάτω άκρο (ανεξαρτήτως των παραγόντων κινδύνου της λήψης αντισυλληπτικών χαπιών- για την οποία, όπως έγινε δεκτό, δεν αποδείχθηκε ότι έλαβε γνώση ο ειδικευόμενος ιατρός- και της θρομβοφιλίας- που διαπιστώθηκε αργότερα) και δεν ακολούθησε την ενδεδειγμένη διαγνωστική διαδικασία της εργαστηριακής του διερεύνησης με την διενέργεια των κατάλληλων εργαστηριακών εξετάσεων προκειμένου να προβεί ο ίδιος ή ιατρός άλλης ειδικότητας, στον οποίο θα παραπέμπονταν η ασθενής, σε ορθή διάγνωση και ορθή αντιμετώπιση με την κατάλληλη θεραπευτική μέθοδο (ενδεικτικά κατάλληλη φαρμακευτικά αγωγή) της εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης, από την οποία η θανούσα έπασχε. Η ως άνω παράνομη παράλειψη του οργάνου του εναγομένου ήταν κατά τη συνηθισμένη και κανονική πορεία των πραγμάτων πρόσφορη και ικανή να επιφέρει το επιζήμιο αποτέλεσμά του θανάτου της ασθενούς από σηπτική καταπληξία ως απότοκο μαζικής πνευμονικής εμβολής λόγω εν τω βάθει φλεμβικής θρόμβωσης, με αποτέλεσμα να υφίσταται αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ της κατά τα ανωτέρω παράνομης παράλειψης και του θανάτου της …………………… Εξάλλου, δεν αποκλείεται ο αιτιώδης σύνδεσμος για το λόγο ότι το αποτέλεσμα του θανάτου της ασθενούς δεν μπορεί, κατά την εκτίμηση των προαναφερθέντων ιατρών – πραγματογνωμόνων, να αποκλειστεί ακόμη και σε περίπτωση που είχε χορηγηθεί στην ασθενή η ανάλογη – για την αντιμετώπιση της εν τω βάθει φλεμβικής θρόμβωσης φαρμακευτική (αντιπηκτική) αγωγή, ήτοι δεν αποκλείεται (ο αιτιώδης σύνδεσμος) για το λόγο ότι το ποσοστό επιτυχίας της εν λόγω θεραπευτικής μεθόδου δεν είναι 100% (βλ. ΣτΕ 1943/2020), απορριπτομένου του αντίθετου ισχυρισμού του εναγομένου ως αβάσιμου.
- Επειδή, κατά συνέπεια, ιδρύεται ευθύνη του εναγόμενου νοσοκομείου κατά τα άρθρα 105 Εισ.Ν.Α.Κ. και 932) εδάφιο τελευταίο του Α.Κ., προς αποζημίωση των εναγόντων, λόγω της ψυχικής οδύνης που βίωσαν εξαιτίας του θανάτου τη συγγενούς τους που, όπως έγινε δεκτό, προήλθε από τις προαναφερθείσες παράνομες ενέργειες και παραλείψεις του οργάνου του εναγόμενου νοσοκομείου ειδικευόμενου ιατρού ………………….. κατά την εξέτασή της στις 10.9.2019 στο ορθοπεδικό/εξεταστήριο του ΤΕΠ του εναγόμενου. Εξάλλου, απορριπτέος πρωτίστως ως αλυσιτελώς προβαλλόμενος είναι ο ισχυρισμός του εναγόμενου νοσοκομείου περί συντρέχοντος πταίσματος της θανούσας λόγω μη ενημέρωσης του ιατρού …………………. για τη λήψη αντισυλληπτικών χαπιών και για την πάθηση της θρομβοφιλίας, καθόσον η παράλειψη αυτή δεν αναιρεί την ευθύνη του εναγόμενου. Και τούτο, διότι ο ………………… όφειλε, ακόμη και με το ελλιπές αυτό ιστορικό, βάσει της κλινικής εικόνας της ασθενούς και του αναφερόμενου πόνου στο αριστερό κάτω άκρο να προβεί στις ενέργειες που αναλυτικά εκτέθηκαν στην προηγουμένη σκέψη, ήτοι να αξιολογήσει ορθά τα συμπτώματα της ασθενούς και να δώσει εντολή για διενέργεια των κατάλληλων εργαστηριακών εξετάσεων προκειμένου να καταλήξει ο ίδιος ή άλλης ειδικότητας ιατρός στην ορθή και έγκαιρη διάγνωση της εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης, από την οποία έπασχε η θανούσα, ώστε να χορηγηθεί σε αυτήν κατάλληλη θεραπευτική (αντιπηκτική) αγωγή.
- Επειδή, ενόψει των ανωτέρω, λαμβάνοντας υπόψιν τις συνθήκες υπό τις οποίες επήλθε ο θάνατος της …………………., το βαθμό υπαιτιότητας και τις παράνομες παραλείψεις των οργάνων του εναγομένου νοσοκομείου, κατά την εξέταση της θανούσας στις 10.9.2019 στο ορθοπεδικό ιατρείο/εξεταστήριο του Τ.Ε.Π. του εναγόμενου νοσοκομείου, όπως αυτές περιεγράφηκαν ανωτέρω, την ηλικία της θανούσας (19 ετών), την κατάσταση της υγείας της, το βαθμό συγγένειας της με τους ενάγοντες (κόρη των δύο πρώτων, αδελφή των τρίτης και τέταρτης και εγγονή των πέμπτου, έκτης και έβδομης), την ηλικία των εναγόντων κατά τον κρίσιμο χρόνο (κατά την σειρά αναγραφής τους στο κρινόμενο δικόγραφο 56 ετών, 49 ευρώ, 14 ετών, 20 ετών, 74 ετών, 67 ετών και 85 ετών) το αιφνίδιο του θανάτου της και τη βαθύτατη θλίψη και τον ψυχικό πόνο που υπέστησαν, κατά τους κανόνες της κοινής πείρας και της λογικής, συνεπεία του θανάτου της, γεγονός που δεν αμφισβητείται εκ μέρους του εναγομένου, και, συνεκτιμώντας το σύνολο των πραγματικών περιστατικών της υπόθεσης, κρίνει ότι πρέπει να αναγνωριστεί η υποχρέωση του νοσοκομείου να καταβάλει, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 105 και 106 του Εισ.Ν.Α.Κ. και 932 του Α.Κ., εύλογη χρηματική ικανοποίηση, λόγω ψυχικής οδύνης, η οποία ανέρχεται στο ποσό των 70.000 ευρώ για κάθε έναν από τους δύο πρώτους των εναγόντων, 35.000 ευρώ για κάθε μια από τις τρίτη και τέταρτη των εναγόντων και 8.000 ευρώ για κάθε έναν από τους έκτο, έβδομη και όγδοη των εναγόντων, κατά μερική παραδοχή του αιτήματος της αγωγής. Εξάλλου, η οικονομική κατάσταση του εναγόμενου νοσοκομείου δεν αποτελεί νόμιμο προσδιοριστικό στοιχείο μειωτικό ή αυξητικό του ύψους της χρηματικής ικανοποιήσεως λόγω ψυχικής οδύνης (βλ. ΣτΕ 2473/2019, 868/2011, 1243/2010, 2579/20006), αβασίμως δε προβάλλεται το αντίθετο από τους διαδίκους. Τα ποσά αυτά οφείλονται με τους νόμιμους τόκους, από την επίδοση της αγωγής (σχ. το εμπεριεχόμενο στο φάκελο της δικογραφίας αποδεικτικό επίδοσης με ημερομηνία 10-1-2022 της Επιμελήτριας Δικαστηρίων …………….περί επίδοσης της με αρ. Κλ1312/21-12-2021 κλήσης για παράσταση του εναγομένου μαζί με αντίγραφο της αγωγής) μέχρι ολοσχερούς εξοφλήσεως.
- Επειδή, κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αγωγή πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή και να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Νοσοκομείου να καταβάλει σε κάθε ένα από τους δυο πρώτους ενάγοντες το ποσό των 70.000 ευρώ, σε κάθε μία από την τρίτη και τέταρτη από τους ενάγοντες το ποσό των 35.000 ευρώ και σε έκαστο από τους έκτο, έβδομη και όγδοη από τους ενάγοντες το ποσό των 8.000 ευρώ, νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής (στις 10-1-2022) έως την πλήρη εξόφληση. Κατά τα λοιπά, λόγω της έκβασης της δίκης, τα δικαστικά έξοδα συμψηφίζονται μεταξύ των εναγόντων και του εναγομένου, σύμφωνα με το προαναφερθέν άρθρο 275 παρ. 1 εδ. γ΄ Κ.Δ.Δ.
Δ Ι Α Τ Α Υ Τ Α
Δέχεται εν μέρει την αγωγή.
Αναγνωρίζει την υποχρέωση του εναγόμενου Νοσοκομείου να καταβάλει σε κάθε έναν από τους δυο πρώτους ενάγοντες το ποσό των 70.000 ευρώ, σε κάθε μια από την τρίτη και τέταρτη από τους ενάγοντες το ποσό των 35.000 ευρώ και σε έκαστο από τους έκτο, έβδομη και όγδοη από τους ενάγοντες το ποσό των 8.000 ευρώ, με το νόμιμο τόκο από την επίδοση της αγωγής (στις 10-1-2022).
Συμψηφίζει τα δικαστικά έξοδα μεταξύ των διαδίκων
Κρίθηκε και αποφασίστηκε στην Κοζάνη στις 4-8-2023 και στις 4-9-2023 και η απόφαση δημοσιεύθηκε στον ίδιο τόπο, στο ακροατήριο του Δικαστηρίου, κατά τη δημόσια συνεδρίαση της 15-9-2023.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ
Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Πηγή :
