Επισκόπηση
- Ρόλος : Διασφάλιση της ερμηνείας και εφαρμογής του δικαίου της ΕΕ με τον ίδιο τρόπο σε κάθε χώρα της ΕΕ. διασφαλίζοντας ότι οι χώρες και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ συμμορφώνονται με τη νομοθεσία της ΕΕ.
- Μέλη :
- Δικαστήριο: 1 δικαστής από κάθε χώρα της ΕΕ , συν 11 γενικοί εισαγγελείς
- Γενικό Δικαστήριο: 2 δικαστές από κάθε χώρα της ΕΕ
- Ιδρύθηκε το : 1952
- Τοποθεσία : Λουξεμβούργο
- Ιστοσελίδα : Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ)
Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) ερμηνεύει το δίκαιο της ΕΕ για να βεβαιωθεί ότι εφαρμόζεται με τον ίδιο τρόπο σε όλες τις χώρες της ΕΕ και επιλύει νομικές διαφορές μεταξύ εθνικών κυβερνήσεων και θεσμικών οργάνων της ΕΕ.
Μπορεί επίσης, σε ορισμένες περιπτώσεις, να χρησιμοποιηθεί από άτομα, εταιρείες ή οργανισμούς για να αναλάβουν δράση κατά ενός θεσμικού οργάνου της ΕΕ, εάν πιστεύουν ότι έχει παραβιάσει κατά κάποιο τρόπο τα δικαιώματά τους.
Τι κάνει το ΔΕΕ;
Το ΔΕΕ εκδίδει αποφάσεις για υποθέσεις που του έχουν υποβληθεί. Οι πιο συνηθισμένοι τύποι περιπτώσεων είναι:
- ερμηνεία του νόμου (προδικαστικές αποφάσεις) – τα εθνικά δικαστήρια των χωρών της ΕΕ υποχρεούνται να διασφαλίζουν ότι το δίκαιο της ΕΕ εφαρμόζεται σωστά, αλλά τα δικαστήρια διαφορετικών χωρών ενδέχεται να το ερμηνεύουν διαφορετικά. Εάν ένα εθνικό δικαστήριο έχει αμφιβολίες σχετικά με την ερμηνεία ή την εγκυρότητα ενός δικαίου της ΕΕ, μπορεί να ζητήσει διευκρινίσεις από το Δικαστήριο. Ο ίδιος μηχανισμός μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να καθοριστεί εάν μια εθνική νομοθεσία ή πρακτική είναι συμβατή με το δίκαιο της ΕΕ.
- επιβολή του νόμου (διαδικασίες επί παραβάσει) – αυτού του είδους οι υποθέσεις κινούνται κατά εθνικής κυβέρνησης για μη συμμόρφωση με το δίκαιο της ΕΕ. Μπορεί να ξεκινήσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή άλλη χώρα της ΕΕ. Εάν διαπιστωθεί ότι φταίει η χώρα, πρέπει να διορθώσει αμέσως τα πράγματα ή να κινδυνεύσει να κινηθεί μια δεύτερη υπόθεση, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε πρόστιμο.
- ακύρωση νομικών πράξεων της ΕΕ (αγωγές ακύρωσης) – εάν μια πράξη της ΕΕ θεωρείται ότι παραβιάζει τις συνθήκες της ΕΕ ή τα θεμελιώδη δικαιώματα, μπορεί να ζητηθεί από το Δικαστήριο να την ακυρώσει – από κυβέρνηση της ΕΕ, το Συμβούλιο της ΕΕ , την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή (σε ορισμένες περιπτώσεις) το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο .
Οι ιδιώτες μπορούν επίσης να ζητήσουν από το Δικαστήριο να ακυρώσει μια πράξη της ΕΕ που τους αφορά άμεσα. - διασφάλιση της ανάληψης δράσης από την ΕΕ (ενέργειες για παράλειψη δράσης) – το Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή πρέπει να λάβουν ορισμένες αποφάσεις υπό ορισμένες συνθήκες. Εάν δεν το κάνουν, οι κυβερνήσεις της ΕΕ, άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ ή (υπό ορισμένες προϋποθέσεις) ιδιώτες ή εταιρείες μπορούν να προσφύγουν στο Δικαστήριο.
- επιβολή κυρώσεων στα θεσμικά όργανα της ΕΕ (αγωγές αποζημίωσης) – κάθε πρόσωπο ή εταιρεία που έχει θιγεί τα συμφέροντά του ως αποτέλεσμα της δράσης ή της αδράνειας της ΕΕ ή του προσωπικού της μπορεί να λάβει μέτρα εναντίον τους μέσω του Δικαστηρίου.
Σύνθεση
Το ΔΕΕ χωρίζεται σε 2 δικαστήρια :
- Δικαστήριο – ασχολείται με αιτήσεις για προδικαστικές αποφάσεις από εθνικά δικαστήρια, ορισμένες αγωγές ακυρώσεως και προσφυγές.
- Γενικό Δικαστήριο – κανόνες για αγωγές ακύρωσης που ασκούνται από ιδιώτες, εταιρείες και, σε ορισμένες περιπτώσεις, κυβερνήσεις της ΕΕ. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι το δικαστήριο αυτό ασχολείται κυρίως με το δίκαιο του ανταγωνισμού, τις κρατικές ενισχύσεις, το εμπόριο, τη γεωργία, τα εμπορικά σήματα.
Κάθε δικαστής και γενικός εισαγγελέας διορίζεται για μια ανανεώσιμη θητεία 6 ετών, από κοινού από τις εθνικές κυβερνήσεις. Σε κάθε Δικαστήριο, οι δικαστές επιλέγουν έναν Πρόεδρο που υπηρετεί μια ανανεώσιμη θητεία 3 ετών.
Πώς λειτουργεί το ΔΕΕ;
Στο Δικαστήριο, σε κάθε υπόθεση ορίζεται 1 δικαστής (ο «εισηγητής δικαστής») και 1 γενικός εισαγγελέας. Οι υποθέσεις διεκπεραιώνονται σε 2 στάδια :
- Γραπτό στάδιο
- Τα μέρη υποβάλλουν γραπτές δηλώσεις στο Δικαστήριο – και παρατηρήσεις μπορούν επίσης να υποβληθούν από εθνικές αρχές, θεσμικά όργανα της ΕΕ και μερικές φορές ιδιώτες.
- Όλα αυτά συνοψίζονται από τον εισηγητή δικαστή και στη συνέχεια συζητούνται στη γενική συνέλευση του Δικαστηρίου, η οποία αποφασίζει:
- Πόσοι δικαστές θα ασχοληθούν με την υπόθεση: 3, 5 ή 15 δικαστές (όλο το Δικαστήριο), ανάλογα με τη σημασία και την πολυπλοκότητα της υπόθεσης. Οι περισσότερες υποθέσεις εξετάζονται από 5 δικαστές, και είναι πολύ σπάνιο να εκδικάσει την υπόθεση ολόκληρο το Δικαστήριο.
- Εάν χρειάζεται να διεξαχθεί ακρόαση (προφορική φάση) και εάν είναι απαραίτητη η επίσημη γνωμοδότηση του γενικού εισαγγελέα.
- Προφορικό στάδιο – δημόσια ακρόαση
- Οι δικηγόροι και από τις δύο πλευρές μπορούν να υποβάλουν την υπόθεσή τους στους δικαστές και στον γενικό εισαγγελέα, ο οποίος μπορεί να τους ανακρίνει.
- Εάν το Δικαστήριο έχει αποφασίσει ότι η γνώμη του γενικού εισαγγελέα είναι απαραίτητη, αυτή δίνεται μερικές εβδομάδες μετά την ακρόαση.
- Στη συνέχεια οι δικαστές συζητούν και δίνουν την ετυμηγορία τους.
- Η διαδικασία του Γενικού Δικαστηρίου είναι παρόμοια, με τη διαφορά ότι οι περισσότερες υποθέσεις εκδικάζονται από 3 δικαστές και δεν υπάρχουν γενικοί εισαγγελείς.
Το ΔΕΕ και εσείς
Εάν εσείς – ως ιδιώτης ή ως εταιρεία – έχετε υποστεί ζημία ως αποτέλεσμα δράσης ή αδράνειας ενός θεσμικού οργάνου της ΕΕ ή του προσωπικού του, μπορείτε να λάβετε μέτρα εναντίον τους στο Δικαστήριο, με έναν από τους 2 τρόπους:
- έμμεσα μέσω εθνικών δικαστηρίων (τα οποία μπορούν να αποφασίσουν να παραπέμψουν την υπόθεση στο Δικαστήριο)
- απευθείας ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου – εάν μια απόφαση θεσμικού οργάνου της ΕΕ σας έχει επηρεάσει άμεσα και ατομικά.
Εάν πιστεύετε ότι οι αρχές οποιασδήποτε χώρας έχουν παραβιάσει τη νομοθεσία της ΕΕ , πρέπει να ακολουθήσετε την επίσημη διαδικασία καταγγελιών .
