ΣτΕ 2058/2024, 2059/2024 και 2060/2024 Σύμφωνες με το Σύνταγμα διατάξεις νόμου οι οποίες προβλέπουν την κατάργηση των ν.π.δ.δ. και των κοινωφελών επιχειρήσεων των Δήμων. Ακυρώνεται, όμως, η σιωπηρή απόρριψη αιτημάτων τριών Δήμων περί διατηρήσεως της λειτουργίας συγκεκριμένων νομικών προσώπων.

ΣτΕ 2058/2024, 2059/2024 και 2060/2024 Γ΄ Τμ.
Πρόεδρος: Διομήδης Κυριλλόπουλος, Αντιπρόεδρος
Εισηγητής: Βασίλειος Ανδρουλάκης, Σύμβουλος της Επικρατείας


Σύμφωνες με το Σύνταγμα διατάξεις νόμου οι οποίες προβλέπουν την κατάργηση των ν.π.δ.δ. και των κοινωφελών επιχειρήσεων των Δήμων. Ακυρώνεται, όμως, η σιωπηρή απόρριψη αιτημάτων τριών Δήμων περί διατηρήσεως της λειτουργίας συγκεκριμένων νομικών προσώπων.


    Με τις αποφάσεις 2058/2024, 2059/2024 και 2060/2024 κρίθηκε ότι οι διατάξεις των άρθρων 27 και 29 του ν. 5056/2023, με τις οποίες προβλέφθηκε ότι (με ορισμένες εξαιρέσεις) τα ν.π.δ.δ. των Ο.Τ.Α. καταργούνται αυτοδικαίως και οι κοινωφελείς επιχειρήσεις τους λύονται από την 31η-12-2023, δεν αντίκεινται στο Σύνταγμα, διότι ο νομοθέτης είναι αρμόδιος να καθορίζει τον τρόπο οργανώσεως και λειτουργίας των Ο.Τ.Α., ο δε δικαστικός έλεγχος των σχετικών επιλογών, οι οποίες εν προκειμένω τεκμηριώνονται επαρκώς σε όσα διαλαμβάνονται αναλυτικά στη αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει τον νόμο, είναι έλεγχος οριακός. Εξ άλλου, ο νόμος προβλέπει ότι οι αρμοδιότητες των καταργουμένων νομικών προσώπων, η λειτουργία των οποίων δεν κατοχυρώνεται συνταγματικώς, δεν μεταφέρονται σε όργανα της κεντρικής εξουσίας αλλά ασκούνται εφεξής από τον Δήμο υπό την εποπτεία του οποίου λειτουργούσε το καταργούμενο νομικό πρόσωπο. Επίσης, οι διατάξεις του νόμου δεν είναι αντίθετες ούτε με τον Ευρωπαϊκό Χάρτη Τοπικής Αυτονομίας διότι η άσκηση των αρμοδιοτήτων των Ο.Τ.Α. στο πλαίσιο της «τοπικής αυτονομίας» τελεί πάντοτε υπό την επιφύλαξη των ορισμών του Συντάγματος και του νόμου.
    Ο Υπουργός Εσωτερικών, όμως, οφείλει να αποφαίνεται επί αιτημάτων Δήμων που υποβάλλονται σύμφωνα με το άρθρο 52 του νόμου, συνοδεύονται με στοιχεία και έχουν ως αντικείμενο την εξαίρεση από την κατάργηση συγκεκριμένου νομικού προσώπου. Για τον λόγο αυτόν ακυρώθηκε η σιωπηρή απόρριψη των αιτημάτων που είχαν υποβάλει οι Δήμοι Πατρέων, Αθηναίων, και Θέρμης, με τα οποία ζητούσαν να συνεχίσουν τη λειτουργία τους ο «Κοινωνικός Οργανισμός Δήμου Πατρέων» (Κ.Ο.ΔΗ.Π.), ο Οργανισμός Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Δήμου Αθηναίων (Ο.Π.Α.Ν.Δ.Α.) και η «Δημοτική Κοινωφελής Επιχείρηση Πολιτισμού, Περιβάλλοντος και Αθλητισμού Θέρμης» (Δ.Ε.Π.Π.Α.Θ.).