ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Περίληψη: Ανακοπή. Το Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη ότι η υποκείμενη σχέση, στην οποία στηρίζεται ο νόμιμος τίτλος, δυνάμει του οποίου επισπεύδεται σε βάρος του ανακόπτοντος η διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης για την είσπραξη του επίδικου ποσού είναι σχέση δημοσίου δικαίου, που ανέκυψε από τον καταλογισμό συντάξεων του Ελληνικού Δημοσίου, που εισπράχθηκαν αχρεωστήτως, κρίνει ότι η ένδικη διαφορά ανήκει στην αρμοδιότητα του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Παραπέμπει.
ΤΜΗΜΑ Β΄ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ Α391/2024
Επειδή, με την κρινόμενη ανακοπή, … ζητείται η ακύρωση: α) Της με … ατομικής ειδοποίησης χρεών της Προϊσταμένης της Δ.Ο.Υ. Χαλκίδας και β) Της περιεχόμενης στην ως άνω ατομική ειδοποίηση με αρ. … πράξης ταμειακής βεβαίωσης, με την οποία βεβαιώθηκε ταμειακά σε βάρος του ανακόπτοντος οφειλή ποσού … ευρώ, σε εκτέλεση πράξης καταλογισμού της Διεύθυνσης Εισοδηματικής Πολιτικής του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους.
2. Επειδή, στο άρθρο 94 του ισχύοντος Συντάγματος ορίζεται ότι: «1. Στο Συμβούλιο της Επικρατείας και τα τακτικά διοικητικά δικαστήρια υπάγονται οι διοικητικές διαφορές, όπως νόμος ορίζει, με την επιφύλαξη των αρμοδιοτήτων του Ελεγκτικού Συνεδρίου. 2… 3…» και στο άρθρο 98 παρ. 1 και 2 αυτού ότι: «1. Στην αρμοδιότητα του Ελεγκτικού Συνεδρίου ανήκουν ιδίως: α… στ. Η εκδίκαση διαφορών σχετικά με την απονομή συντάξεων, καθώς και με τον έλεγχο των λογαριασμών του εδαφίου γ΄. ζ… 2. Οι αρμοδιότητες του Ελεγκτικού Συνεδρίου ρυθμίζονται και ασκούνται, όπως νόμος ορίζει…». Περαιτέρω, στο άρθρο 1 του ν. 1406/1983 (Α΄ 182) ορίζεται ότι: «1. Υπάγονται στη δικαιοδοσία των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων όλες οι διοικητικές διαφορές ουσίας που δεν έχουν μέχρι σήμερα υπαχθεί σε αυτή. 2. Στις διαφορές αυτές περιλαμβάνονται ιδίως αυτές που αναφύονται κατά την εφαρμογή της νομοθεσίας που αφορά: α)… ια) την είσπραξη των δημόσιων εισόδων (Ν.Δ. 356/1974 ΦΕΚ 90)…». Από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων, συνάγονται τα εξής: Δεδομένου ότι το Σύνταγμα κατανέμει τη δικαιοδοσία των διοικητικών δικαστηρίων, όσον αφορά την εκδίκαση διοικητικών διαφορών, μεταξύ του Συμβουλίου της Επικρατείας, των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων και του Ελεγκτικού Συνεδρίου, χωρίς να καθιερώνει γενική αρμοδιότητα των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων για την εκδίκαση των διοικητικών διαφορών ουσίας, πρέπει να γίνει δεκτό ότι στη δικαιοδοσία των τελευταίων, με το άρθρο 1 του ν. 1406/1983, δεν υπήχθησαν όλες οι διοικητικές διαφορές ουσίας, δηλαδή και κάθε διαφορά που ανακύπτει κατά τη διαδικασία είσπραξης των δημοσίων εσόδων, που διενεργείται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (Κ.Ε.Δ.Ε. – ν.δ. 356/1974, Α΄ 90), αλλά μόνον αυτές, στις οποίες ο νόμιμος τίτλος, δυνάμει του οποίου διενεργείται η είσπραξη, στηρίζεται σε υποκείμενη σχέση δημοσίου δικαίου, της οποίας η εκδίκαση υπάγεται στη δικαιοδοσία των εν λόγω δικαστηρίων. Αντιθέτως, όταν η υποκείμενη σχέση, στην οποία ερείδεται ο ως άνω νόμιμος τίτλος είναι σχέση δημοσίου δικαίου που ανέκυψε από την απονομή συντάξεων (ή από τη μη νόμιμη ή αχρεώστητη καταβολή αυτής) ή από τον έλεγχο των λογαριασμών από αρμόδιο όργανο της Διοίκησης ή του Ελεγκτικού Συνεδρίου, όταν πρόκειται, δηλαδή, για διαφορά υπαγόμενη στη δικαιοδοσία του Ελεγκτικού Συνεδρίου, τότε η διοικητική διαφορά ουσίας που δημιουργείται από την αμφισβήτηση του κύρους του νόμιμου τίτλου ή της διαδικασίας της αναγκαστικής εκτέλεσης, η οποία επισπεύδεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κ.Ε.Δ.Ε., ανήκει στη δικαιοδοσία του Ελεγκτικού Συνεδρίου (βλ. ΕΣ Τμ.Ι 677, 371/2017, 2661/2016, 6503/2015, 1439/2006, 2194/2004 κ.ά., πρβλ. ΕΣ Τμ.Ι 98/2012).
3. Επειδή, στην παρ. 24 του άρθρου 3 του ν. 3408/2005 (Α΄ 272), όπως η παράγραφος αυτή αντικαταστάθηκε με την παρ. 4β του άρθρου 4 του ν. 4151/2013 (Α΄ 103), ορίζεται ότι: «Αν αναληφθούν ποσά σύνταξης από τον τραπεζικό λογαριασμό θανόντων συνταξιούχων, τα οποία έχουν πιστωθεί στο λογαριασμό αυτόν κατά το μετά το θάνατο τους χρόνο, αυτά καταλογίζονται σε βάρος των συνδικαιούχων του λογαριασμού και εισπράττονται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων. Εάν δεν υπάρχουν συνδικαιούχοι του λογαριασμού τα ανωτέρω ποσά καταλογίζονται σε βάρος των κληρονόμων. Προκειμένου για ποσά που υπερβαίνουν τα 3000 ευρώ, επιβάλλεται και πρόστιμο μέχρι του ποσού της σύνταξης τριών μηνών». Εκτός αυτών, στο άρθρο 90 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013 (Α΄ 52), ορίζεται ότι: «1. Κατά πράξεων ή παραλείψεων του Υπουργού Οικονομικών κατά την άσκηση της αρμοδιότητάς του για εκτέλεση των πράξεων ή αποφάσεων κανονισμού σύνταξης σε βάρος του Δημοσίου ή της πληρωμής των συντάξεων εν γένει, συμπεριλαμβανομένων και όσων αφορούν καταλογισμό αχρεωστήτως ληφθείσας σύνταξης μπορεί να ασκηθεί ένσταση εντός εξήντα ημερών από την επίδοση ή την καθ’ οποιονδήποτε τρόπο περιέλευση ή την αποδεδειγμένα πλήρη γνώση της προσβαλλόμενης πράξης… Η ένσταση κρίνεται από το αρμόδιο Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου… 2. Οι αναφερόμενες στην παράγραφο 1 πράξεις ή παραλείψεις του Υπουργού Οικονομικών προσβάλλονται μόνο σύμφωνα με όσα ορίζονται στην παράγραφο αυτή».
4. Επειδή, στην προκείμενη περίπτωση από τα στοιχεία της δικογραφίας προκύπτουν τα εξής: Με τη δεύτερη προσβαλλόμενη βεβαιώθηκε ταμειακά σε βάρος του ανακόπτοντος οφειλή ποσού … ευρώ, σε εκτέλεση της με αρ. Πρωτ. … πράξης καταλογισμού του υπογράφοντος, με εντολή Προϊσταμένης της Γενικής Διεύθυνσης Δημοσιονομικής Πολιτικής και Προϋπολογισμού του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, Αναπληρωτή Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Εισοδηματικής πολιτικής. Με την τελευταία πράξη καταλογίστηκε το ως άνω ποσό σε βάρος του ανακόπτοντος λόγω της φερόμενης ιδιότητάς του ως συνδικαιούχου του αναφερόμενου, στην εν λόγω πράξη, τραπεζικού λογαριασμού του … Ταμιευτηρίου, στον οποίο πιστώνονταν, κατά το χρονικό διάστημα από … έως …, ποσά συντάξεων τ…, θανο… στις ….2002, συνταξιούχου του Ελληνικού Δημοσίου, ….
5. Επειδή, με τα παραπάνω δεδομένα το Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη ότι η υποκείμενη σχέση, στην οποία στηρίζεται ο νόμιμος τίτλος (…), δυνάμει του οποίου επισπεύδεται σε βάρος του ανακόπτοντος η διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης για την είσπραξη του επίδικου ποσού είναι σχέση δημοσίου δικαίου, που ανέκυψε από τον καταλογισμό συντάξεων του Ελληνικού Δημοσίου, που εισπράχθηκαν αχρεωστήτως, κρίνει ότι η ένδικη διαφορά ανήκει στην αρμοδιότητα του Ελεγκτικού Συνεδρίου (βλ. ΕΣ τμ. ΙΙΙ 1679/2022, ΕΣ τμ. Ι 2641, 2126/2020, 1394/2019 κ.ά.) και και για το λόγο αυτό, ο οποίος ερευνάται αυτεπαγγέλτως, πρέπει να παραπεμφθεί στο αρμόδιο για την εκδίκασή της Ελεγκτικό Συνέδριο, κατ’ εφαρμογή των άρθρων 12 παρ. 2 του Κ.Δ.Δ. …
