Αριθμός 1773/2022
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ Α΄
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 30 Μαΐου 2022, με την εξής σύνθεση: Μαρίνα-Ελένη Κωνσταντινίδου, Αντιπρόεδρος, Προεδρεύουσα, σε αναπλήρωση της Προέδρου του Τμήματος, που είχε κώλυμα, Κωνσταντίνα Κονιδιτσιώτου, Νικόλαος Σκαρβέλης, Σύμβουλοι, Σουλτάνα Κωνσταντίνου, Ευαγγελία Τζιράκη, Πάρεδροι. Γραμματέας η Ειρήνη Δασκαλάκη, Γραμματέας του Α΄ Τμήματος.
Για να δικάσει την από 9 Οκτωβρίου 2020 αίτηση:
του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-Ε.Φ.Κ.Α.), που εδρεύει στην Αθήνα (Αγ. Κωνσταντίνου 8), ο οποίος παρέστη με τον δικηγόρο Κωνσταντίνο Κατσανίδη (Α.Μ. ,,,,,,), που τον διόρισε με πληρεξούσιο, και ο οποίος κατέθεσε δήλωση, σύμφωνα με το άρθρο 26 του ν. 4509/2017, περί μη εμφανίσεώς του,
κατά του …. του …. κατοίκου ….. …….., ο οποίος δεν παρέστη.
Με την αίτηση αυτή ο αναιρεσείων Φορέας επιδιώκει να αναιρεθεί η υπ’ αριθ. …… απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης.
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της εισηγήτριας, Παρέδρου Ευαγγελίας Τζιράκη.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι
Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α
Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο ν Ν ό μ ο
- Επειδή, για την άσκηση της κρινόμενης αίτησης δεν απαιτείται κατά νόμον καταβολή παραβόλου (άρθρο 28 παρ. 4 του ν. 2579/1998, Α´ 31).
- Επειδή, με την αίτηση αυτή ζητείται η αναίρεση της …….. απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης, με την οποία απορρίφθηκε έφεση του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (Ε.Φ.Κ.Α.), ως οιονεί καθολικού διαδόχου του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων-Ενιαίου Ταμείου Ασφάλισης Μισθωτών (Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ., βλ. άρθρα 51 παρ. 1, 53 παρ. 1 περίπτ. Α και 70 παρ. 1 και 9 του ν. 4387/ 2016, Α´ 85), κατά της …… απόφασης του Τριμελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης. Με την πρωτόδικη απόφαση απορρίφθηκε προσφυγή του Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ. κατά της ……. απόφασης της Τοπικής Διοικητικής Επιτροπής (Τ.Δ.Ε.) του Τοπικού Υποκαταστήματος 25ης Μαρτίου Θεσσαλονίκης του Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ., με την οποία είχε γίνει δεκτή ένσταση του αναιρεσιβλήτου κατά της ……. απόφασης της Διευθύντριας του ίδιου Υποκαταστήματος. Με την τελευταία αυτή απόφαση είχε απορριφθεί αίτημα του αναιρεσιβλήτου να χαρακτηριστεί ως εργατικό το ατύχημα που του επισυνέβη στις …2007
- Επειδή, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 51Α παρ. 1 του ν. 4387/2016, το οποίο προστέθηκε με το άρθρο 1 του ν. 4670/2020 (Α´ 43), νομίμως η κρινόμενη αίτηση ασκήθηκε από τον Ηλεκτρονικό Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-Ε.Φ.Κ.Α.), όπως μετονομάστηκε από την 1η.3.2020 ο ηττηθείς στη δίκη ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης Ε.Φ.Κ.Α..
- Επειδή, σύμφωνα με τις διατάξεις των παρ. 3 και 4 του άρθρου 53 του π.δ. 18/1989 (Α΄ 8), όπως οι παράγραφοι αυτές αντικαταστάθηκαν από το ισχύον από την 1η.1.2011 άρθρο 12 παρ. 1 του ν. 3900/2010 (Α΄ 213) και, περαιτέρω, η παρ. 3 συμπληρώθηκε με το άρθρο 15 παρ. 2 του ν. 4446/2016 (Α΄ 240/22.12.2016) -η ισχύς του οποίου άρχισε, σύμφωνα με το άρθρο 32 του νόμου αυτού, από τη δημοσίευση του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως-, αν πρόκειται για διαφορά που δεν έχει άμεσο χρηματικό αντικείμενο για το παραδεκτό της αίτησης αναίρεσης απαιτείται προβολή ισχυρισμών με το περιεχόμενο που επιβάλλει η διάταξη της παρ. 3. Ειδικότερα, ο αναιρεσείων βαρύνεται, επί ποινή ολικού ή μερικού απαραδέκτου της αίτησής του, να τεκμηριώσει με ειδικούς και συγκεκριμένους ισχυρισμούς που περιλαμβάνονται στο εισαγωγικό δικόγραφο ότι με καθέναν από τους προβαλλόμενους λόγους αναίρεσης τίθεται συγκεκριμένο νομικό ζήτημα, δηλαδή ζήτημα ερμηνείας διάταξης νόμου ή γενικής αρχής του ουσιαστικού ή δικονομικού δικαίου, κρίσιμο για την επίλυση της ενώπιον του Δικαστηρίου αγομένης διαφοράς, επί του οποίου είτε δεν υπάρχει νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας είτε οι σχετικές κρίσεις και παραδοχές της προσβαλλόμενης απόφασης έρχονται σε αντίθεση προς μη ανατραπείσα νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας ή άλλου ανωτάτου δικαστηρίου ή προς ανέκκλητη απόφαση διοικητικού δικαστηρίου (Σ.τ.Ε. 807/2022, 679/2021, 456/2020 κ.ά.). Ως τέτοια δε νομολογία νοείται η διαμορφωθείσα επί αυτού τούτου του κρίσιμου νομικού ζητήματος που επιλύθηκε σε υπόθεση υπό τα ίδια ή ουσιωδώς παρεμφερή πραγματικά περιστατικά και όχι η διαμορφωθείσα νομολογία επί νομικού ζητήματος ανάλογου ή παρόμοιου (Σ.τ.Ε. 912/2022, 679/2021, 456/2020 κ.ά.). Επομένως, η έλλειψη νομολογίας ή η αντίθεση προς αυτή δεν πρέπει να αναφέρεται σε ζητήματα αιτιολογίας συνδεόμενα με το πραγματικό της κρινόμενης υπόθεσης αλλά πρέπει να αφορά αποκλειστικά την ερμηνεία διάταξης νόμου ή γενικής αρχής δυναμένης να έχει γενικότερη εφαρμογή, ανεξαρτήτως εάν η ερμηνεία αυτή διατυπώνεται στη μείζονα ή στην ελάσσονα πρόταση του δικανικού συλλογισμού της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης και των λοιπών αποφάσεων προς τις οποίες προβάλλεται ότι υφίσταται αντίθεση (Σ.τ.Ε. 1009/2022, 1441/2021, 456/2020 κ.ά.). Ενόψει αυτών, λόγοι αναίρεσης με τους οποίους αμφισβητείται η επάρκεια της αιτιολογίας της αναιρεσιβαλλομένης απόφασης σε σχέση με τα πραγματικά περιστατικά που δέχτηκε το δικαστήριο της ουσίας δεν θέτουν νομικό ζήτημα υπό την ως άνω έννοια, καθώς δεν αφορούν ερμηνεία διάταξης νόμου ή γενικής αρχής δυναμένης να έχει γενικότερη εφαρμογή, το θέτουν, όμως, εκείνοι που αναφέρονται στο νομικό χαρακτηρισμό των πραγματικών περιστατικών που το δικαστήριο αυτό δέχθηκε ανελέγκτως. Και αυτό διότι η επίλυση ενός τέτοιου ζητήματος μπορεί να δημιουργήσει νομολογιακό προηγούμενο με κατευθυντήρια λειτουργία ή γενικότερη εφαρμογή κατά την επίλυση άλλων διαφορών. Οπότε, σε μία τέτοια περίπτωση, νομολογία θεωρείται ότι υπάρχει μόνον όταν έχει επιλυθεί από το Συμβούλιο της Επικρατείας υπόθεση υπό τα ίδια ή ουσιωδώς παρεμφερή πραγματικά περιστατικά, διότι μόνον τότε μπορεί να θεωρηθεί ότι πρόκειται για το ίδιο νομικό ζήτημα (Σ.τ.Ε. 1972/2021 7μ., 160/2020, 1207/2019 κ.ά.). Ομοίως, σε περίπτωση εφαρμογής από τα δικαστήρια της ουσίας αόριστων νομικών εννοιών με υπαγωγή σε αυτές των πραγματικών δεδομένων της κάθε υπόθεσης, ζήτημα νομολογιακού προηγούμενου μπορεί να τεθεί μόνον εφόσον το Δικαστήριο έχει αποφανθεί σε υπόθεση με όμοια ή παρεμφερή νομικά και πραγματικά γεγονότα, διότι τότε και μόνον μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει επιλυθεί από το Συμβούλιο της Επικρατείας το ίδιο νομικό ζήτημα (Σ.τ.Ε. 1972/2021 7μ., 160/2020, 1207/2019 κ.ά.).
- Επειδή, η κρινόμενη αίτηση, η οποία ασκήθηκε στις ……, διέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 12 παρ. 1 του ν. 3900/2010, δεν έχει δε άμεσο χρηματικό αντικείμενο, ως αφορώσα σε διαφορά που ανακύπτει κατά τη διάρκεια της ασφαλιστικής σχέσης σχετικά με τον χαρακτηρισμό ατυχήματος ως εργατικού ή μη (Σ.τ.Ε. 2215/2020, 2186/2019, 1575/2018 κ.ά.). Συνεπώς, για το παραδεκτό της άσκησης της κρινόμενης αίτησης απαιτείται προβολή ισχυρισμού περί αντίθεσης προς τη νομολογία ή περί ανυπαρξίας νομολογίας, κατά τα εκτεθέντα στην προηγούμενη σκέψη.
- Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση, ο αναιρεσίβλητος, ασφαλισμένος του Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ., προσλήφθηκε από την ανώνυμη εταιρία με την επωνυμία «………..) -και έδρα στον πρώην Δήμο …… και ήδη Δήμο ……..- στις ……. με σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου, ως χειριστής λειτουργίας στις βιομηχανικές της εγκαταστάσεις στη …….. Με την …… δήλωσή του προς το Τοπικό Υποκατάστημα ….. του Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ., η οποία συνυπογραφόταν από την ως άνω εργοδότριά του, ο αναιρεσίβλητος ζήτησε να χαρακτηριστεί ως εργατικό το ατύχημα που του επισυνέβη στις …2007, ημέρα Πέμπτη και περί ώρα 10.45΄ Σύμφωνα με τη δήλωσή του αυτή, την ημέρα εκείνη, κατά τη μετάβασή του στον τόπο της εργασίας του και ενώ οδηγούσε την με αριθμό κυκλοφορίας… δίκυκλη μοτοσικλέτα του ευρισκόμενος πάνω στην αερογέφυρα …… στο ύψος της …….., προσέκρουσε με το εν λόγω δίκυκλο όχημα σε πλευρικό μεταλλικό στηθαίο. Λόγω του ατυχήματος αυτού ο αναιρεσίβλητος τραυματίστηκε στα πόδια και στο δεξί του χέρι και εισήχθη στο Νοσοκομείο , όπου και νοσηλεύτηκε για «κάταγμα δεξιάς κνήμης». Το ατύχημα αυτό είχε επίσης ως συνέπεια να διακοπεί την ίδια ημέρα (…2007) η εργασία του. Προς απόδειξη των ως άνω ισχυρισμών του ο αναιρεσίβλητος συνυπέβαλε με τη δήλωσή του αυτή, εκτός από τον ……. πίνακα προσωπικού του άρθρου 16 του ν. 2874/2000 με ισχύ έως 15.11.2007, και τα ακόλουθα έγγραφα στοιχεία: α) το ……… ακριβές αντίγραφο από το βιβλίο αδικημάτων και συμβάντων της ..-…-2007 του Αναπληρωτή Διευθυντή της Υποδιεύθυνσης Τροχαίας ……, σύμφωνα με το οποίο «Την …-…-07 και περί ώρα10.40΄, η υπ’ αριθμ. …… δικ. μοτ/τα που οδηγούσε ο ……. ατ. …… – ……, κινούμενη επί της οδού …..υ με κατεύθυνση προς κέντρο πόλεως στην …… εκτράπηκε της πορείας της και προσέκρουσε σε πλευρικό μεταλλικό στηθαίο, με αποτέλεσμα τον τραυματισμό του οδηγού και τις υλικές ζημίες του οχήματος. …», β) την …-…-2007. αναγγελία εργατικού ατυχήματος του Διευθυντή διοικητικών υπηρεσιών και προσωπικού της εργοδότριάς του, ……, προς το Κέντρο Πρόληψης Επαγγελματικού Κινδύνου (ΚΕ.Π.Ε.Κ.) ….., σύμφωνα με την οποία: «Στοιχεία Ατυχήματος 1. … 3. Εργασία τη στιγμή του ατυχήματος: ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΔΕΙΑ 4. Ακριβής περιγραφή ατυχήματος: Ο Μ.Α. ΖΗΤΗΣΕ ΚΑΙ ΕΛΑΒΕ 2ΩΡΗ ΑΔΕΙΑ ΓΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ, ΑΠΟ 9.00 ΕΩΣ 11.00 ΣΤΙΣ …-…-2007 ΣΤΙΣ 10.40 ΩΡΑ ΣΤΙΣ …-…-2007 ΚΑΙ ΕΝΩ ΕΚΙΝΕΙΤΟ ΜΕ ΔΙΚΟ ΤΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΟ ΜΕΣΟ, ΔΙΚΥΚΛΟ, ΠΑΝΩ ΣΤΗ ΓΕΦΥΡΑ, ΠΑΛΑΙΑΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ-ΑΘΗΝΩΝ ΣΤΟ ΥΨΟΣ ….., ΞΕΦΥΓΕ ΤΟΥ ΟΔΟΣΤΡΩΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΕΚΡΟΥΣΕ ΣΤΑ ΠΡΟΦΥΛΑΚΤΙΚΑ ΚΑΓΚΕΛΑ ΤΗΣ ΓΕΦΥΡΑΣ ΑΠΟ ΔΙΚΗ ΤΟΥ ΑΠΡΟΣΕΞΙΑ ΟΠΩΣ Ο ΙΔΙΟΣ ΔΗΛΩΣΕ ΣΤΗΝ ΤΡΟΧΑΙΑ. ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΘΗΚΕ ΣΤΑ ΠΟΔΙΑ ΚΑΙ ΔΕΞΙ ΧΕΡΙ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΕΡΘΗΚΕ ΜΕ ΑΣΘΕΝΟΦΟΡΟ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ……, ΟΠΟΥ …ΔΙΑΠΙΣΤΩΘΗΚΕ ΚΑΤΑΓΜΑ ΔΕΞΙΑΣ ΚΝΗΜΗΣ. …» και γ) την από …… βεβαίωση του Τμηματάρχη προσωπικού ……. της εργοδότριάς του, ……, σύμφωνα με την οποία: «… ο κ. …… του Ι. προσλήφθηκε στην εταιρία μας την …… και συνεχίζει να εργάζεται μέχρι σήμερα με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου, ως χειριστής στη ….. της εταιρίας μας στο …… Την …/…/2007 ο ανωτέρω υπάλληλος εργαζόταν στη …. με ωράριο με ωράριο 07.00-15.00. Στις 09.00 ζήτησε και πήρε 2ωρη άδεια για προσωπικούς λόγους. Πληροφορηθήκαμε ότι, κατά την επιστροφή του στη …. στις 10.40 έπαθε τροχαίο ατύχημα, το οποίο και δηλώσαμε ως εργατικό ατύχημα στις αρμόδιες υπηρεσίες». Κατόπιν τούτων, η Διευθύντρια του Τοπικού Υποκαταστήματος 25ης Μαρτίου Θεσσαλονίκης του Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ. με την ……. απόφασή της χαρακτήρισε το παραπάνω ατύχημα ως εξωεργατικό, με την αιτιολογία ότι ο αναιρεσίβλητος κατά την ώρα του ατυχήματος βρισκόταν σε δίωρη άδεια για προσωπικούς λόγους. Κατά της απόφασης αυτής η σύζυγος του αναιρεσιβλήτου υπέβαλε για λογαριασμό του ένσταση ενώπιον της αρμόδιας Τ.Δ.Ε. αναφέροντας ότι οι σχετικοί λόγοι θα εκτεθούν προφορικά. Κατά τη συζήτηση της ένστασης ενώπιον της Τ.Δ.Ε. ο αναιρεσίβλητος παραστάθηκε αυτοπροσώπως και υποστήριξε ότι το πρωί της …-..-2007 πήγε στη δουλειά του, ότι αργότερα έλαβε δίωρη άδεια και ότι, κατά την επιστροφή του προς τον τόπο της εργασίας του, υπέστη το επίμαχο ατύχημα, το οποίο, άλλωστε, η εργοδότριά του χαρακτήρισε ως εργατικό, ενώ, επιπλέον, κατά την ίδια συζήτηση εμφανίστηκε η σύζυγός του ως μάρτυρας, η οποία ισχυρίστηκε ότι ο αναιρεσίβλητος κατά τη διάρκεια της άδειας που έλαβε «έκανε και κάποια δουλειά της εταιρίας». Η Τ.Δ.Ε. του ως άνω Υποκαταστήματος με την …… απόφασή της, αφού έλαβε υπόψη τα στοιχεία του φακέλου και όσα εκτέθηκαν προφορικά ενώπιόν της, έκανε δεκτή την ένσταση του αναιρεσιβλήτου, με την αιτιολογία ότι το επίδικο ατύχημα έπρεπε να χαρακτηριστεί ως εργατικό. Κατά της τελευταίας αυτής απόφασης το Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ. άσκησε προσφυγή, η οποία απορρίφθηκε με την …… απόφαση του Τριμελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης. Με την ήδη αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση απορρίφθηκε έφεση του Ε.Φ.Κ.Α. κατά της πρωτόδικης αυτής απόφασης. Ειδικότερα, το δικάσαν διοικητικό εφετείο, αφού ερμήνευσε τις διατάξεις των άρθρων 8 παρ. 4 και 34 παρ. 1 του αν.ν. 1846/1951, δέχτηκε ότι από τα προσκομισθέντα έγγραφα, δηλαδή το έγγραφο περί αδικημάτων και συμβάντων της …-..-2007, την …-…-2007 αναγγελία εργατικού ατυχήματος της εργοδότριας του αναιρεσιβλήτου προς το ΚΕ.Π.Ε.Κ. Μακεδονίας – Θράκης και την από ….-..-.2007 βεβαίωση του Προϊσταμένου του τμήματος προσωπικού της ίδιας εργοδότριας, προέκυπτε ότι το επίδικο ατύχημα επισυνέβη στις ..-..-2007 στην παλαιά εθνική οδό Θεσσαλονίκης-Αθηνών,…., επί της οδού ….. πάνω στην ….. με κατεύθυνση προς το κέντρο της πόλης. Περαιτέρω, το δικάσαν διοικητικό εφετείο δέχτηκε ότι το ανωτέρω σημείο του ατυχήματος (…….) βρισκόταν στη διαδρομή που ακολούθησε ο αναιρεσίβλητος κατά τη μετάβασή του στον τόπο της εργασίας του (……..), δοθέντος, μάλιστα, ότι βρισκόταν μεταξύ της έδρας της εργοδότριας εταιρείας (βιομηχανικές εγκαταστάσεις) στον πρώην ….. και ήδη …… της . και του τόπου…. της εργασίας του, γεγονός που δεν αμφισβήτησε ο Ε.Φ.Κ.Α.. Το δικάσαν διοικητικό εφετείο έλαβε επίσης υπόψη ότι το ατύχημα του αναιρεσιβλήτου επισυνέβη περί ώρα 10:40΄ , δηλαδή είκοσι λεπτά πριν από τη λήξη στις 11.00΄ της ίδιας ημέρας της δίωρης άδειας (9.00΄.-11.00΄ ) που είχε λάβει και κατά τη διαδρομή της επιστροφής στον τόπο της εργασίας του προς συνέχιση αυτής· η εργασία δε αυτή είχε αρχίσει στις 7.00΄ και διακόπηκε για πολύ σύντομο χρονικό διάστημα και, συγκεκριμένα, από 9.00 (λήψη άδειας) έως 10.40 (ώρα ατυχήματος) για περίπου μία ώρα και σαράντα λεπτά, με αποτέλεσμα η πιο πάνω άδεια να μην μπορεί να θεωρηθεί ότι διέκοψε τον αιτιώδη σύνδεσμο μεταξύ εργασίας και ατυχήματος. Τούτο δε, ανεξαρτήτως του αν ο αναιρεσίβλητος ζήτησε και έλαβε την πιο πάνω άδεια για προσωπικούς του λόγους ή μη. Με τα δεδομένα αυτά, το δικάσαν διοικητικό εφετείο έκρινε ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση υφίστατο αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ εργασίας και ατυχήματος κατά την επιστροφή του αναιρεσιβλήτου στον τόπο της εργασίας του και, συνεπώς, το πιο πάνω ατύχημα ήταν εργατικό, όπως ορθώς είχε κρίνει και το πρωτοβάθμιο δικαστήριο. Με τις σκέψεις αυτές το δικάσαν διοικητικό εφετείο με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφασή του απέρριψε την έφεση του Ε.Φ.Κ.Α. ως αβάσιμη.
- Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση προβάλλεται ο μοναδικός λόγος αναίρεσης ότι το δικάσαν διοικητικό εφετείο κατ’ εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 8 παρ. 4 και 34 παρ. 1 του αν.ν. 1846/1951 έκρινε ότι υφίστατο αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ εργασίας και ατυχήματος κατά την επιστροφή του αναιρεσιβλήτου στον τόπο της εργασίας του και ενόσω είχε λάβει δίωρη άδεια για προσωπικούς λόγους και, κατόπιν τούτου, χαρακτήρισε το ένδικο ατύχημα ως εργατικό. Και τούτο, διότι, όπως προβάλλει ο e-Ε.Φ.Κ.Α., εφόσον το ατύχημα του αναιρεσιβλήτου δεν επισυνέβη κατά την εκτέλεση της εργασίας του ή εξ αφορμής αυτής ούτε κατά τη μετάβασή του το πρωί στον τόπο της εργασίας του αλλά κατά τη διάρκεια δίωρης άδειας που είχε λάβει για προσωπικούς λόγους και, μάλιστα, ένα εικοσάλεπτο πριν τη λήξη αυτής, διακόπηκε ο αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ εργασίας και ατυχήματος. Προς θεμελίωση του παραδεκτού της άσκησης της κρινόμενης αίτησης ο αναιρεσείων e-Ε.Φ.Κ.Α. προβάλλει με το εισαγωγικό δικόγραφο τον ισχυρισμό ότι με τον ως άνω λόγο αναίρεσης τίθεται ζήτημα ερμηνείας των διατάξεων των άρθρων 8 παρ. 4 και 34 παρ. 1 του αν.ν. 1846/1951 και ότι δεν υπάρχει νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας «επί του τιθέμενου νομικού ζητήματος του χαρακτηρισμού ενός ατυχήματος ως εργατικού, όταν το επισυμβάν ατύχημα λαμβάνει χώρα κατά τη διάρκεια δίωρης άδειας που έχει λάβει ο εργαζόμενος για προσωπικούς λόγους, προκειμένου να διαπιστωθεί ότι υφίσταται αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ εργασίας και ατυχήματος». Ο ισχυρισμός αυτός περί έλλειψης νομολογίας είναι βάσιμος, διότι, πράγματι, δεν υπάρχει νομολογία του Δικαστηρίου ως προς το ανωτέρω νομικό ζήτημα το οποίο τίθεται με τον προβαλλόμενο λόγο αναίρεσης και είναι κρίσιμο για την επίλυση της ένδικης διαφοράς. Συνεπώς, η κρινόμενη αίτηση, η οποία ασκείται παραδεκτώς και κατά τα λοιπά, είναι εξεταστέα ως προς το βάσιμο του μοναδικού ως άνω λόγου αναίρεσης.
- Επειδή, στο άρθρο 8 του αν.ν. 1846/1951 «Περί κοινωνικών ασφαλίσεων» (Α´ 179) ορίζεται ότι: «Οι κάτωθι εν των παρόντι χρησιμοποιούμενοι όροι σημαίνουν αντιστοίχως: 1. … 4. Ατύχημα: Το εν τη εργασία ή εξ αφορμής ταύτης βίαιον συμβάν και την επαγγελματικήν ασθένειαν. 5. …», στο δε άρθρο 34 ορίζεται ότι: «Εργατικόν ατύχημα και επαγγελματική νόσος. Άρθρον 34. 1. Δια την χορήγησιν των παροχών της ασφαλίσεως δεν απαιτείται η συμπλήρωσις των καθοριζομένων εν άρθροις 28, 31, 32 και 35 ημερών εργασίας, εάν το γεγονός το θεμελιούν το εις παροχάς δικαίωμα οφείλεται εις βίαιον συμβάν, επελθόν κατά την εκτέλεσιν της εργασίας ή εξ αφορμής αυτής ή εις επαγγελματικήν ασθένειαν. Εάν το γεγονός το θεμελιούν το εις παροχής δικαίωμα οφείλεται εις βίαιον συμβάν μη επελθόν όμως εν τη εκτελέσει ή εξ αφορμής της εργασίας δια την χορήγησιν των ανωτέρω παροχών αρκεί η συμπλήρωσις του ημίσεος μόνον αριθμού ημερών εργασίας των υπό των ανωτέρω άρθρων οριζομένων. …».
- Επειδή, όπως έχει κριθεί (Σ.τ.Ε. 161, 2215/2020, 1727/2016, 1291/2015, 3785/2014, 1549, 4299/2013, 3485/2011, 2574/1992, 2394/1991, 2258/1990 κ.ά.), από τον συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 8 παρ. 4 και 34 παρ. 1 του αν.ν. 1846/1951 προκύπτει ότι ως εργατικό ατύχημα θεωρείται κάθε βίαιο συμβάν, το οποίο προκάλεσε θάνατο ή αναπηρία που παρακωλύει την εργασία και το οποίο επήλθε κατά την εκτέλεση της εργασίας ή εξ αφορμής αυτής, τελεί δε προς αυτήν, αμέσως ή εμμέσως, σε σχέση αιτίου και αποτελέσματος. Περαιτέρω, κατά την έννοια των ίδιων διατάξεων, ως εργατικό ατύχημα θεωρείται και το επισυμβάν κατά τη μετάβαση του ασφαλισμένου στον τόπο της εργασίας του ή την αποχώρησή του από αυτόν, αρκεί να υφίσταται στη συγκεκριμένη περίπτωση αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ εργασίας και ατυχήματος (Σ.τ.Ε. 2215/2020, 3785/2014, 1549, 4299/2013, 3485/2011, 2574/1992, 2394/1991, 2258/1990 κ.ά.). Τέτοιος αιτιώδης σύνδεσμος δύναται να θεωρηθεί ότι υφίσταται μεταξύ άλλων και σε περίπτωση κατά την οποία το βίαιο συμβάν που προκάλεσε το ατύχημα έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια ολιγόωρης άδειας που χορηγήθηκε στον ασφαλισμένο για προσωπικούς λόγους εντός του νόμιμου ωραρίου εργασίας, υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι το ατύχημα επισυνέβη κατά την επιστροφή του ασφαλισμένου στον τόπο της εργασίας του (πβλ. Σ.τ.Ε. 3785/2014, 4299/2013, 3485/2011, 371/2004, 4145/1995, 2574/1992).
- Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, νομίμως έκρινε το δικάσαν διοικητικό εφετείο, αν και με διαφορετική εν μέρει αιτιολογία, ότι υφίστατο αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ εργασίας και ατυχήματος και ότι, ως εκ τούτου, το ένδικο ατύχημα ήταν εργατικό. Και τούτο διότι, με βάση τα παρατιθέμενα στη σκέψη 6 πραγματικά περιστατικά που ανελέγκτως δέχτηκε το δικάσαν διοικητικό εφετείο και σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το γεγονός ότι το βίαιο συμβάν το οποίο προκάλεσε το ένδικο ατύχημα επισυνέβη κατά τη διάρκεια ολιγόωρης άδειας που ο αναιρεσίβλητος είχε λάβει για προσωπικούς λόγους από την εργοδότριά του εντός του νόμιμου ωραρίου εργασίας και, μάλιστα, κατά την επιστροφή του στον τόπο της εργασίας του, δεν μπορούσε να διακόψει τον αιτιώδη σύνδεσμο μεταξύ εργασίας και ατυχήματος. Συνεπώς, ο μοναδικός λόγος αναίρεσης, με τον οποίο προβάλλονται τα αντίθετα, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος.
- Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί.
Δ ι ά τ α ύ τ α
Απορρίπτει την αίτηση.
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 9 Ιουνίου 2022
Η Προεδρεύουσα ΑντιπρόεδροςΗ Γραμματέας του Α´ Τμήματος
Μαρίνα-Ελένη Κωνσταντινίδου Ειρήνη Δασκαλάκη
και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 19ης Σεπτεμβρίου 2022.
Η Πρόεδρος του Α´ ΤμήματοςΗ Γραμματέας του Α´ Τμήματος
Μαρίνα-Ελένη Κωνσταντινίδου Ειρήνη Δασκαλάκη