Βάσει της απόφασης Α.1032/2025
Εισαγωγή:
Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) εξέδωσε την απόφαση Α.1032/2025, στην οποία καθορίζονται ο τύπος, το περιεχόμενο και οι διαδικασίες υποβολής των εντύπων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων για το φορολογικό έτος 2024. Τα νέα έντυπα, Ε1, Ε2 και Ε3 αποτελούν τη βάση της ηλεκτρονικής υποβολής των δηλώσεων μέσω της ψηφιακής πύλης myAADE και φέρουν σημαντικές καινοτομίες που στοχεύουν στην ομοιόμορφη εκπλήρωση των φορολογικών υποχρεώσεων.
1. Εισαγωγή και νομικό πλαίσιο
Η απόφαση Α.1032/2025 έχει ως στόχο την αναβάθμιση και την απλοποίηση των διαδικασιών υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων (Ε1) και των συνυποβαλλόμενων εντύπων Ε2 και Ε3. Η χρήση σύγχρονων ηλεκτρονικών μεθόδων επικοινωνίας, κυρίως μέσω της ψηφιακής πύλης myAADE, αποτελεί προτεραιότητα για την Α.Α.Δ.Ε., σε συμφωνία με τις διατάξεις του Ν.4172/2013 και άλλων σχετικών νομοθετικών ρυθμίσεων.
Η απόφαση ενσωματώνει τα ακόλουθα βασικά σημεία:
- Υποχρεωτική ηλεκτρονική υποβολή: Οι δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων υποβάλλονται μέσω της διαδικτυακής υπηρεσίας, με συγκεκριμένα χρονικά περιθώρια.
- Συνυποβολή εντύπων: Τα έντυπα Ε2 (αναλυτική κατάσταση για μισθώματα ακίνητης περιουσίας) και Ε3 (κατάσταση οικονομικών στοιχείων από επιχειρηματική δραστηριότητα) υποβάλλονται πριν από το έντυπο Ε1.
- Διαδικαστικές και τεχνικές λεπτομέρειες: Περιγράφονται λεπτομερώς οι διαδικασίες εξουσιοδότησης, οι προθεσμίες υποβολής, οι ειδικές περιπτώσεις (όπως οι κοινές δηλώσεις για συζύγους/ΜΣΣ) και οι μηχανισμοί επιτήρησης και ελέγχου των δηλώσεων.
Το νομικό πλαίσιο και οι σχετικές διατάξεις αναφέρονται στους ακόλουθους νόμους και αποφάσεις, μεταξύ άλλων:
- Ν.4172/2013 (Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος)
- Ν.4389/2016 (Σύσταση Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων)
- Ν.5104/2024 (Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας)
- Ν.5162/2024 και άλλες σχετικές αποφάσεις που καθορίζουν τις διαδικασίες για την ηλεκτρονική υποβολή των δηλώσεων.
Η ενσωμάτωση αυτών των διατάξεων αποσκοπεί στην ενοποιημένη και ομοιόμορφη αντιμετώπιση των φορολογικών υποχρεώσεων, διευκολύνοντας τους φορολογούμενους και μειώνοντας τις γραφειοκρατικές επιβαρύνσεις.
2. Περιγραφή των νέων εντύπων
2.1. Έντυπο Ε1 – Βασική Δήλωση Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων
Το έντυπο Ε1 αποτελεί το κύριο έγγραφο, με το οποίο ο φορολογούμενος δηλώνει τα εισοδήματά του. Σε αυτό καταχωρούνται:
- Προσωπικά στοιχεία και στοιχεία ταυτοποίησης: Ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου, τα στοιχεία ταυτότητας, και η φορολογική κατοικία.
- Αναλυτική παρουσίαση των εισοδημάτων: Οι συνολικές αποδοχές από διάφορες πηγές (μισθοί, επιχειρηματικές δραστηριότητες, εισοδήματα από ακίνητη περιουσία, κ.λπ.).
- Πίνακες και διαγράμματα: Όπως περιγράφεται στη διαδικασία έκδοσης της πράξης διοικητικού προσδιορισμού φόρου, όπου συνοψίζεται το τελικό αποτέλεσμα της φορολογικής δήλωσης.
Η βασική λειτουργία του Ε1 είναι να ενσωματώνει όλα τα δεδομένα που υποβάλλονται στα συνοδευόμενα έντυπα Ε2 και Ε3, ώστε να εκπονήσει ορθά η πράξη προσδιορισμού του φόρου. Ένα ιδιαίτερα σημαντικό σημείο είναι η σειρά υποβολής: πρώτα καταχωρούνται τα έντυπα Ε2 και Ε3 και έπειτα το Ε1, δίνοντας τη δυνατότητα στον φορολογούμενο να επιλέξει τη σειρά καταχώρησης σύμφωνα με τις ανάγκες του.
2.2. Έντυπο Ε2 – Αναλυτική Κατάσταση για τα Μισθώματα Ακίνητης Περιουσίας
Το έντυπο Ε2 αφορά ειδικά τα εισοδήματα που προκύπτουν από τη μίσθωση ακινήτων. Στο έγγραφο αυτό:
- Αναλύονται λεπτομερώς οι μισθωτικές καταστάσεις: Περιλαμβάνονται πληροφορίες για τα ακίνητα, τα ποσά μισθώματος, τις περιόδους μίσθωσης, καθώς και τυχόν εκπτώσεις ή παραχωρήσεις.
- Πίνακες σύνοψης: Δύο ή περισσότεροι πίνακες συνοψίζουν τα δεδομένα για κάθε ακίνητο, επιτρέποντας την εύκολη ανάγνωση και επεξεργασία των στοιχείων.
- Ειδικές διατάξεις για εισοδήματα από ακίνητη περιουσία: Δίνεται έμφαση στη σωστή κατηγοριοποίηση και ταξινόμηση των στοιχείων, ώστε να αποφεύγονται διενέξεις και λάθη κατά την εκκαθάριση.
Η ορθότητα και η πληρότητα των στοιχείων που καταχωρούνται στο Ε2 είναι κρίσιμη για τον ορισμό του φορολογητέου εισοδήματος που προκύπτει από τις μισθώσεις και κατά συνέπεια για τον υπολογισμό του φόρου που θα επιβληθεί.
2.3. Έντυπο Ε3 – Κατάσταση Οικονομικών Στοιχείων από Επιχειρηματική Δραστηριότητα
Το έντυπο Ε3 απευθύνεται στους φορολογούμενους που έχουν επιχειρηματική δραστηριότητα ή άλλες πηγές εισοδήματος που δεν καλύπτονται από τους συμβατικούς μισθούς ή τις μισθώσεις. Σε αυτό το έντυπο:
- Παρουσιάζονται τα οικονομικά στοιχεία της επιχειρηματικής δραστηριότητας: Έσοδα, έξοδα, κέρδη ή ζημιές και άλλα σχετικά δεδομένα.
- Αναλυτική παρουσίαση: Ο φορολογούμενος πρέπει να αναφέρει λεπτομερώς όλα τα οικονομικά στοιχεία, με βάση τις κατηγορίες που ορίζονται στο έντυπο, ώστε να εξασφαλίζεται η διαφάνεια και η ακρίβεια των δηλώσεων.
- Σύνδεση με άλλα έντυπα: Το Ε3 συμπληρώνει τα δεδομένα που αναγράφονται στο Ε1, προσφέροντας μια πιο λεπτομερή εικόνα της οικονομικής κατάστασης του φορολογούμενου.
Η σωστή συμπλήρωση του Ε3 είναι απαραίτητη για τη διαμόρφωση της συνολικής φορολογικής βάσης, ιδιαίτερα για τους επιχειρηματίες και τους ελεύθερους επαγγελματίες, όπου τα οικονομικά στοιχεία μπορούν να παρουσιάζουν σημαντικές αποκλίσεις από τα καθιερωμένα μοντέλα.
3. Διαδικασία Υποβολής και Τεχνικές Διαδικασίες
3.1. Ηλεκτρονική Υποβολή μέσω της Πύλης myAADE
Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της απόφασης είναι η επιτάχυνση και ο εκσυγχρονισμός της διαδικασίας υποβολής των δηλώσεων. Η υποβολή γίνεται αποκλειστικά μέσω της ψηφιακής πύλης myAADE, με τα εξής βασικά σημεία:
- Χρονικά διαστήματα:
- Οι φορολογούμενοι που υποβάλλουν ηλεκτρονικά δηλώσεις για το φορολογικό έτος 2024 έχουν χρονικό περιθώριο από τις 17 Μαρτίου έως τις 15 Ιουλίου του επόμενου φορολογικού έτους (2025).
- Για τους φορολογούμενους που συμμετέχουν σε νομικά πρόσωπα ή που τηρούν απλογραφικά βιβλία, η προθεσμία παρατείνεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Ιουλίου.
- Εξουσιοδότηση:
- Εάν η δήλωση υποβάλλεται από εξουσιοδοτημένο φοροτεχνικό ή λογιστή, η εξουσιοδότηση γίνεται διαδικτυακά μέσω της εφαρμογής διαχείρισης εξουσιοδοτήσεων στον λογαριασμό του φορολογούμενου.
- Εναλλακτικές διαδικασίες:
- Σε περίπτωση αδυναμίας χρήσης της ηλεκτρονικής πλατφόρμας λόγω τεχνικών προβλημάτων, προβλέπονται εξαιρέσεις με υποβολή χειρόγραφης δήλωσης στην αρμόδια υπηρεσία, όμως και σε αυτές τις περιπτώσεις καταγράφεται η ημερομηνία αποστολής με τα κατάλληλα έγγραφα (πιστοποιητικό ταχυδρομείου κ.ά.).
3.2. Διαδικασία καταχώρησης των εντύπων
Ένα από τα χαρακτηριστικά της διαδικασίας είναι η σειρά καταχώρησης των εντύπων:
- Πρώτα καταχωρούνται τα Ε2 και Ε3:
Ο φορολογούμενος επιλέγει τη σειρά καταχώρησης των εντύπων που συνοδεύουν την κύρια δήλωση Ε1. Η επιλογή αυτή επιτρέπει τη σωστή αντιστοίχιση των δεδομένων και την ομαλή έκδοση της πράξης διοικητικού προσδιορισμού φόρου.
- Κατόπιν καταχωρείται το Ε1:
Μετά την καταχώρηση των λεπτομερών εντύπων που αφορούν τις ειδικές κατηγορίες εισοδήματος, το έντυπο Ε1 ολοκληρώνει τη δήλωση, συγκεντρώνοντας τα συνολικά δεδομένα.
3.3. Πίνακας χρονικών προθεσμιών και τρόπων υποβολής
Για την καλύτερη κατανόηση των διαδικασιών, παρακάτω παρατίθεται ένας συνοπτικός πίνακας με τους βασικούς χρόνους υποβολής και τους τρόπους υποβολής:
4. Ειδικές περιπτώσεις και οδηγίες για συζύγους και Μ.Σ.Σ.
4.1. Κοινή και χωριστή δήλωση φορολογίας
Η απόφαση προβλέπει διαφορετικές διατάξεις για τους φορολογούμενους που έχουν σύζυγο ή συμβιούμενη σχέση (Μ.Σ.Σ.):
- Κοινή δήλωση:
Σε περίπτωση κοινής δήλωσης, μία μόνο δήλωση υποβάλλεται για τα εισοδήματα και των δύο συζύγων. Σε αυτήν την περίπτωση, εκδίδονται δύο πράξεις προσδιορισμού φόρου – μία για κάθε σύζυγο – με διακριτή καταχώρηση των εισοδημάτων.
- Χωριστή δήλωση:
Οι σύζυγοι έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν χωριστή δήλωση, εφόσον το επιλέξουν κατά τη διαδικασία υποβολής, με την προθεσμία να ορίζεται μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου του έτους υποβολής. Η επιλογή αυτή είναι δεσμευτική για το πρώτο φορολογικό έτος και ακολουθείται για κάθε επόμενο έτος εάν δεν ανακληθεί.
4.2. Ειδικές περιπτώσεις
Επιπρόσθετα, η απόφαση καθορίζει ειδικές διαδικασίες για περιπτώσεις όπως:
- Κατοίκους εξωτερικού:
Οι δηλώσεις των κατοίκων εξωτερικού υποβάλλονται σύμφωνα με ειδικά χρονικά περιθώρια, ενώ σε περίπτωση μεταφοράς φορολογικής κατοικίας στο εξωτερικό εντός του 2024, η δήλωση πρέπει να υποβληθεί εντός ολόκληρου του φορολογικού έτους με προθεσμία έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.
- Αποβιώσαντες και νόμιμοι κληρονόμοι:
Οι δηλώσεις για τους αποβιώσαντες υποβάλλονται από τους νόμιμους κληρονόμους, με προθεσμία μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2025. Σε αυτές τις περιπτώσεις απαιτείται ενημέρωση της αρμόδιας υπηρεσίας για τη μεταβολή στο φορολογικό μητρώο.
- Πτώχευση:
Σε περιπτώσεις πτώχευσης προβλέπονται δύο ξεχωριστές δηλώσεις – μία από τον σύνδικο πτώχευσης για τα εισοδήματα από την πτωχευτική περιουσία και μία από τον ίδιο τον πτωχό για τα υπόλοιπα εισοδήματα.
5. Τεχνικές και διαδικαστικές λεπτομέρειες
5.1. Διαδικασία εξουσιοδότησης από φοροτεχνικούς
Ένα από τα κρίσιμα σημεία των διαδικασιών είναι η διαδικτυακή εξουσιοδότηση προς τους φοροτεχνικούς, λογιστές ή λογιστικά γραφεία:
- Μέσω της ψηφιακής πύλης:
Ο φορολογούμενος δίνει την εξουσιοδότηση με χρήση των προσωπικών του κωδικών πρόσβασης, επιτρέποντας στον εξουσιοδοτημένο επαγγελματία να διαχειρίζεται τα έντυπα Ε1, Ε2 και Ε3.
- Διαχείριση και επαλήθευση:
Η διαδικασία αυτή επιτρέπει την άμεση διαχείριση των δεδομένων και τη διευκόλυνση της επικύρωσης των στοιχείων, μειώνοντας το περιθώριο λάθους και εξασφαλίζοντας τη διαφάνεια των διαδικασιών.
5.2. Επεξεργασία και έκδοση πράξεων προσδιορισμού φόρου
Η διαδικασία εκκαθάρισης των δηλώσεων οδηγεί στην έκδοση της πράξης διοικητικού ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου:
- Περιεχόμενο της πράξης:
Στην πράξη αυτή αναγράφονται αναλυτικά τα εισοδήματα, τα πιστωτικά και χρεωστικά ποσά, καθώς και η τελική οφειλή ή το ποσό επιστροφής.
- Αυτόματη κοινοποίηση:
Ο φορολογούμενος λαμβάνει ηλεκτρονική ειδοποίηση στη θυρίδα του «Τα Μηνύματά μου» μέσω της πύλης myAADE, επιτρέποντας την άμεση παρακολούθηση της κατάστασης της δήλωσης και της οφειλής.
6. Πίνακες σύγκρισης: Βασικά ζαρακτηριστικά Ε1, Ε2 και Ε3
Για να διευκολυνθεί η κατανόηση των διαφορών μεταξύ των εντύπων, παραθέτουμε έναν συγκριτικό πίνακα με τα βασικά χαρακτηριστικά:
