Προ ημερών, ο Αμερικανός πρέσβης Geoffrey Pyatt ανέφερε την υπόθεση των ναυπηγείων της Σύρου ως χαρακτηριστικό του ενδιαφέροντος εταιρειών από τις ΗΠΑ για επενδύσεις στην Ελλάδα. Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση έχει αποδέκτης ενδιαφέροντος από την κινεζική COSCO, η οποία δεν έχει κρύψει ότι κοιτάζει το εμπορικό κομμάτι των ναυπηγείων Σκαραμαγκά, αλλά και εταιρειών από την Ευρώπη που ενδιαφέρονται για το ναυπηγείο της Ελευσίνας.
Η αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος για τον κλάδο της ναυπηγοεπισκευής, όπως αποτυπώνεται στη νέα κινητικότητα γύρω από τις μεγάλες βιομηχανικές μονάδες της χώρας, έρχεται σε μια χρονική συγκυρία κατά την οποία το λιμάνι του Πειραιά γνωρίζει μια νέα άνθηση, ωθούμενο από τις στρατηγικές στοχεύσεις του Κινέζου βασικού μετόχου της COSCO. Την ίδια στιγμή φαίνεται να διαμορφώνονται και ευρύτερες γεωπολιτικές θετικές συγκυρίες για τον κλάδο, που έχει στρατηγική σημασία.
“Έχουμε μεγάλο στόχο να αναβιώσουμε στη χώρα μας τη ναυπηγοεπισκευή, οι συνθήκες είναι ώριμες εξαιτίας της ανάπτυξης στο λιμάνι του Πειραιά”, τονίζει στο “Κεφάλαιο” ο υφυπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Στέργιος Πιτσιόρλας, ο οποίος έχει αναλάβει εκ μέρους της κυβέρνησης να διαχειριστεί τη νέα μεγάλη ευκαιρία για τον κλάδο, που στην ακμή του απασχολούσε μόνο στο Πέραμα 10.000 εργαζομένους (σήμερα σε όλη τη χώρα απασχολούνται λιγότεροι από 5.000).
Αυτήν τη στιγμή ο υφυπουργός των “ειδικών επενδυτικών αποστολών” τρέχει τρεις υποθέσεις που εξελίσσονται παράλληλα, καθεμία με τη δική της ιδιαιτερότητα. Κοινή βάση και των τριών αποτελούν οι προσδοκίες ότι σύντομα ο κλάδος της ναυπηγοεπισκευής μπορεί να αποτελέσει έναν από τους πυλώνες της παραγωγικής ανασυγκρότησης που θα δώσουν αναπτυξιακή ώθηση, με σημαντικά οφέλη και στο μέτωπο της απασχόλησης, ήδη από το 2018.
Από τα ναυπηγεία, Σκαραμαγκάς και Νεώριο Σύρου φαίνεται να έχουν προβάδισμα, υπό την έννοια ότι βρίσκονται σε εξέλιξη διεργασίες για άμεση άρση του αδιεξόδου, είσοδο ιδιώτη επενδυτή και επανενεργοποίηση των μονάδων που έχουν οδηγηθεί σε καθεστώς απαξίωσης τα τελευταία χρόνια.
Σκαραμαγκάς
Για την ΕΝΑΕ, το τοπίο αναμένεται να ξεκαθαρίσει την επόμενη εβδομάδα, καθώς συζητείται αίτημα του ελληνικού Δημοσίου για την υπαγωγή των ναυπηγείων σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης. Πρόκειται για το πρώτο βήμα, που θα οδηγήσει στην αλλαγή της διοίκησης, με δεδομένο ότι η σημερινή ιδιοκτησία έχει ουσιαστικά εγκαταλείψει τα ναυπηγεία από το 2012 και δεν έχει φέρει –ούτε δείχνει διάθεση να φέρει– κεφάλαια. Ταυτόχρονα, επιδίωξη του Δημοσίου είναι να ανακτηθούν οι κρατικές ενισχύσεις που έχουν κριθεί παράνομες, ύψους 566 εκατ. ευρώ, καθώς δεν υπάρχει άλλο χρονικό περιθώριο και, εάν δεν καταβληθούν μέχρι τέλος του έτους τα ποσά, τότε αναμένεται καταδίκη της χώρας από το ευρωδικαστήριο.
Η λύση στο θέμα της κρατικής ενίσχυσης αλλά και το ξεκαθάρισμα των εκκρεμοτήτων με την τωρινή διοίκηση της ΕΝΑΕ ανοίγουν τον δρόμο ώστε το Δημόσιο να προχωρήσει στην επόμενη φάση, που είναι η διενέργεια διαγωνισμών για το εμπορικό και το στρατιωτικό κομμάτι των ναυπηγείων. Μέσω της ειδικής διαχείρισης, αρχικά θα γίνει λεπτομερής καταγραφή των δεδομένων και στη συνέχεια θα ακολουθηθεί η βέλτιστη λύση, δηλαδή εκποίηση περιουσιακών παγίων ή ομάδων παγίων μέσω διαγωνισμών.
Ήδη, πάντως, για το εμπορικό κομμάτι υπάρχει ισχυρό ενδιαφέρον από την πλευρά του ΟΛΠ και της COSCO, οι οποίοι έχουν φιλόδοξα πλάνα για να δημιουργήσουν πέριξ του Πειραιά ένα μεγάλο επισκευαστικό κέντρο που θα εξυπηρετεί τις ανάγκες της ευρύτερης περιοχής, εκμεταλλευόμενο και τις ευκαιρίες που δημιουργούνται από τα προβλήματα σε γειτονικούς ανταγωνιστές. Στην κατεύθυνση αυτή θυμίζουμε ότι ήδη ο ΟΛΠ έχει παραγγείλει τη νέα μεγάλη δεξαμενή που θα προστεθεί στις υφιστάμενες δύο μικρότερες, εξέλιξη που, σε συνδυασμό με τους εργολάβους που δραστηριοποιούνται στη ζώνη του Περάματος, ενισχύει σημαντικά τις δυνατότητες. Τις τελευταίες ημέρες, εξάλλου, υπάρχουν θετικές εξελίξεις και στο εργασιακό, με τη μονογραφή της νέας συλλογικής σύμβασης μεταξύ εργολάβων, εργαζομένων και COSCO, η οποία χαρακτηρίζεται ιστορικής σημασίας, αφού δημιουργεί προϋποθέσεις εργασιακής ειρήνης, που μπορεί να προσελκύσει περισσότερα καράβια για επισκευή στη χώρα μας.
Οι Κινέζοι, πάντως, λόγω των κανονισμών του ΝΑΤΟ, δεν μπορούν να αναλάβουν το στρατιωτικό κομμάτι των ναυπηγείων, για το οποίο ο πολιτικός στόχος της κυβέρνησης είναι ο Σκαραμαγκάς να ενταχθεί στο ευρύτερο ευρωπαϊκό σχέδιο για τη διαμόρφωση μιας νέας ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας.
Όλα ανοιχτά για το Νεώριο Σύρου
Στη Σύρο οι εξελίξεις πιθανόν να είναι ακόμα πιο σύντομες, με δεδομένο ότι έχει ήδη υπάρξει καταρχήν συμφωνία του νυν ιδιοκτήτη με την αμερικανική εταιρεία Onex. Για τα ναυπηγεία της Σύρου το σχέδιο προβλέπει τη διάσωση μέσω pre-pack συμφωνίας εξυγίανσης με είσοδο νέου επενδυτή, που θα αναλάβει μέρος των υποχρεώσεων, με τη συμφωνία των πιστωτών. Καθώς στην περίπτωση του Νεωρίου Σύρου το μεγαλύτερο μέρος των υποχρεώσεων, ύψους 60 εκατ. ευρώ, αφορά οφειλές προς το Δημόσιο και τους εργαζομένους, βρίσκονται σε εξέλιξη οι συζητήσεις με τα υπουργεία Ανάπτυξης και Οικονομικών. Σημειώνεται ότι το Δημόσιο προκρίνει τη λύση να διαχωριστεί η Σύρος από την Ελευσίνα, παρότι ανήκουν στον ίδιο όμιλο, καθώς οι σχετικά χαμηλές υποχρεώσεις επιτρέπουν την πιο εύκολη διάσωση του πρώτου ναυπηγείου. Για τη Σύρο, και σε αντίθεση με τα σχέδια των Κινέζων για δημιουργία επισκευαστικού κέντρου στη ζώνη Πειραιάς-Σκαραμαγκάς, η Onex ενδιαφέρεται και για ναυπήγηση κυρίως μικρότερων σκαφών yachting, ακόμα και mega yachts. Επίσης μια άλλη δραστηριότητα που φέρεται να εξετάζεται στο business plan είναι οι θαλάσσιες πλατφόρμες πετρελαίου.
Τέλος, για την περίπτωση της Ελευσίνας, όπου οι υποχρεώσεις είναι σημαντικά μεγαλύτερες, και εκεί εκτιμάται ότι υπό όρους μπορεί να υπάρξει συμφωνία εξυγίανσης, καθώς και για το συγκεκριμένο ναυπηγείο έχει υπάρξει εκδήλωση αρχικού ενδιαφέροντος από ευρωπαϊκή εταιρεία.
