Στους επτά μήνες εφαρμογής της διάταξης που επιβάλλει ηλεκτρονικές κληρώσεις για την απευθείας ανάθεση έργων ύψους μέχρι 20.000 ευρώ έχουν γίνει λιγότερες από 50 κληρώσεις! Από ποια παράθυρα ξεφεύγουν οι κρατικές υπηρεσίες.
Αν και πλήθος εργοληπτών έσπευσαν να εγγραφούν στις σχετικές λίστες, όπως προβλέπει η νομοθεσία, ώστε να συμμετέχουν στις ηλεκτρονικές κληρώσεις, δήμοι και άλλοι κρατικοί φορείς συνεχίζουν τη γνωστή φάμπρικα των απευθείας αναθέσεων σε γνωστούς και φίλους.
Τις συνεχείς παρακάμψεις της νομοθεσίας, με διάφορα προσχήματα και νομικά τεχνάσματα, επισημαίνει, σε επιστολή του, το μέλος του διοικητικού συμβουλίου του εργοληπτικού συνδέσμου ΣΑΤΕ Δημ. Μανδρούκας. Ο κ. Μανδρούκας, ο οποίος εκπροσωπεί στο Δ.Σ. του ΣΑΤΕ τις μικρότερες επιχειρήσεις του κατασκευαστικού κλάδου, υποστηρίζει πως οι αρμόδιοι αποφεύγουν τις κληρώσεις, «αναφερόμενοι διαρκώς σε “ανεξήγητα” εμπόδια και δυσκολίες που θα προκύπτουν από αναθέσεις σε εργοληπτικές επιχειρήσεις εκτός νομού -ποτέ εξάλλου δεν ίσχυσε η εντοπιότητα για την κατασκευή δημόσιου έργου».
Ο ίδιος αναρωτιέται μήπως οι κρατικές υπηρεσίες «θέλουν να συνεχίσουν την προσφιλή τους συνήθεια, κάνοντας τεχνηέντως παρατυπίες πάνω στον νόμο, ανακαλύπτοντας διαρκώς “παράθυρα” για να κάνουν “απευθείας αναθέσεις” σε δικούς τους εργολάβους, ακολουθώντας τις γνωστές μεθόδους και πρακτικές με αδιαφανείς διαδικασίες, που δημιουργούν “δύο μέτρα και δύο σταθμά”, διαμορφώνοντας κατηγορίες ευνοημένων και αδικημένων εργολάβων;».
Στο υπουργείο Υποδομών πανηγύριζαν πέρυσι, όταν ψηφίστηκε ο νόμος 4412/2016 για την αυξημένη διαφάνεια στα μικρά έργα που θα φέρουν οι κληρώσεις. Και αυτό γιατί αρκετές υπηρεσίες έσπαζαν τις συμβάσεις σε «20άρια» (π.χ. μια σύμβαση 60.000 ευρώ σε τρεις διαφορετικές των 20.000 ευρώ), ώστε να τις αναθέτουν απευθείας σε εργολάβους της επιλογής τους. Με το άρθρο 118 του νόμου, όσοι ήθελαν να αναθέτουν απευθείας συμβάσεις μέχρι 20.000 ευρώ θα έπρεπε να επιλέγουν τον ανάδοχο μέσω ηλεκτρονικής κλήρωσης.
Όπως καταγγέλλουν όσοι θεωρούν πως καταστρατηγείται ο νόμος, πολλές υπηρεσίες προχωρούν σήμερα σε ακόμα μικρότερη κατάτμηση των έργων με προϋπολογισμό μέχρι 20.000 ευρώ (πλέον ΦΠΑ). Τα κόβουν π.χ. σε τρεις συμβάσεις των 6.500 ευρώ και έτσι μπορούν να ακολουθήσουν τη διαδικασία απευθείας ανάθεσης με απόφαση της οικονομικής επιτροπής του φορέα, χωρίς κλήρωση. Εκμεταλλεύονται ένα παράθυρο του νομικού πλαισίου, αφού η συγκεκριμένη μέθοδος ανάθεσης έργων, μέχρι 6.500 ευρώ, από δήμους δεν καταργήθηκε με την εφαρμογή του νέου πλαισίου για τις δημόσιες συμβάσεις.
Ο νόμος 4412/2016 για τις δημόσιες συμβάσεις προβλέπει πως «προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης επιτρέπεται όταν η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης, χωρίς ΦΠΑ, είναι ίση ή κατώτερη από το ποσό των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ».
Για την επιλογή του αναδόχου «διενεργείται δημόσια ηλεκτρονική κλήρωση από επιτροπή που ορίζεται από την αναθέτουσα αρχή, μεταξύ αυτών που περιλαμβάνονται στον ανωτέρω κατάλογο (σ.σ. που έχουν καταρτιστεί όπως ορίζει ο νόμος). Η σύμβαση υπογράφεται με τον ανάδοχο που αναδεικνύεται με τη διαδικασία της ηλεκτρονικής κλήρωσης.
Για την υπογραφή της σύμβασης απαιτείται σχετική αναγγελία του αποτελέσματος της ηλεκτρονικής κλήρωσης και των στοιχείων της σύμβασης (ποσό σύμβασης, ανάδοχος κ.λπ.), η οποία αποστέλλεται προς δημοσίευση στην ιστοσελίδα του Τ.Ε.Ε. δέκα τουλάχιστον ημέρες πριν από την υπογραφή».
