Μέσα στις επόμενες εβδομάδες οι αξιωματούχοι της Ευρωζώνης ίσως εκλέξουν νέο αντιπρόεδρο της ΕΚΤ και δώσουν, έτσι, τέλος σε μια διετία ρευστότητας σε έναν από τους πλέον ζωτικούς θεσμούς της Ε.Ε. Η διαδικασία θα δώσει παράλληλα και μια γεύση της διαμάχης που θα ακολουθήσει για τη διαδοχή του Μάριο Ντράγκι το 2019. Δεδομένου ότι η προεδρία του Eurogroup ανατέθηκε σε εκπρόσωπο της Νότιας Ευρώπης, στον Πορτογάλο Μάριο Σεντένο, για να τηρηθεί η συνήθης ισορροπία ανάμεσα στις γεωγραφικές ζώνες ο διάδοχος του Ιταλού προέδρου της ΕΚΤ θα πρέπει να είναι από τον ευρωπαϊκό Βορρά με ισχυρότερο διεκδικητή τη Γερμανία.
Η Γερμανία αδημονεί να διεκδικήσει επιτέλους την προεδρία της ΕΚΤ δύο δεκαετίες μετά τη δημιουργία της. Ο υποψήφιός της, όμως, ο Γενς Βάιντμαν επικεφαλής της Bundesbank, είναι από τους πλέον ακραίους «ιέρακες» της τράπεζας. Γι’ αυτό και οι απόψεις του αναμένεται να λειτουργήσουν εις βάρος του τουλάχιστον για ορισμένα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης. Επιπλέον, δεν αναμένεται να διεκδικήσουν γυναίκες κανένα από τα δύο ανώτερα αξιώματα στην ανδροκρατούμενη ΕΚΤ. Οποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα, ο «ανασχηματισμός» του Δ.Σ. της θα γίνει με κριτήριο το ποιος είναι ικανός να ορίσει τα επίπεδα των επιτοκίων και να αποφασίσει τον τερματισμό του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης ύψους 2,55 τρισ. ευρώ χωρίς να προκαλέσει κραδασμούς στις αγορές.
Εχοντας διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στην αντιμετώπιση της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης, η ΕΚΤ αποτέλεσε πυλώνα της ανάκαμψης. Ο Μάριο Ντράγκι επικαλέστηκε την αξιοπιστία της ΕΚΤ αλλά και το προσωπικό του κύρος το 2012 όταν υποσχέθηκε «να κάνει ό,τι χρειαστεί» για να σώσει το ευρώ. Τρία χρόνια αργότερα ηγήθηκε του προγράμματος που υιοθέτησε η τράπεζα για να τονώσει την ανάπτυξη της Ευρωζώνης και διοχέτευσε άφθονη ρευστότητα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα μέσω μαζικών αγορών ομολόγων. Με την υπόσχεσή του αυτή αναδείχθηκε στην αποφασιστική προσωπικότητα που κράτησε ενωμένη την Ευρωζώνη την πιο δύσκολη ώρα. Θα ολοκληρώσει την οκταετή θητεία του τον Νοέμβριο του 2019, και όποιος τον διαδεχθεί θα βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος από την πρώτη ημέρα. Πρώτος που θα αποχωρήσει από την τράπεζα θα είναι ο Πορτογάλος αντιπρόεδρος Βίτορ Κονστάνσιο του οποίου η θητεία λήγει τον Μάιο. Θα ακολουθήσουν το 2019 η Ντανιέλ Νουί, υπεύθυνη για την εποπτεία του τραπεζικού συστήματος, ο κορυφαίος οικονομολόγος της ΕΚΤ, Πέτερ Πράετ και τέλος ο ίδιος ο κ. Ντράγκι και ο Μπενουά Κερέ. Οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης θα εγκαινιάσουν αύριο τη διαδικασία διαδοχής για την εκλογή νέου αντιπροέδρου και ίσως την ολοκληρώσουν τον Φεβρουάριο. Αξιωματούχοι της Ευρωζώνης δήλωσαν στο Reuters ότι η προσωπικότητα που θα επιλεγεί για διάδοχος του κ. Κονστάνσιο ίσως είναι ενδεικτική της επικρατούσας πολιτικής άποψης και των κριτηρίων με τα οποία θα επιλεγεί ο διάδοχος του κ. Ντράγκι.
Μέχρι στιγμής έχει κοινοποιηθεί μόνον η υποψηφιότητα του Ισπανού υπουργού Οικονομίας, Λουίς ντε Γκίντος, για τη θέση του αντιπροέδρου. Μιλώντας στο Reuters πηγές της Ευρωζώνης επισημαίνουν πως «η Νότια Ευρώπη πήρε την προεδρία του Eurogroup, οπότε αν πάρει και τη θέση του Κονστάνσιο, τότε η προεδρία της ΕΚΤ πρέπει να πάει στον ευρωπαϊκό Βορρά για να τηρηθούν ισορροπίες». Και βέβαια προβλέπουν πως «θα κονταροχτυπηθούν η Γαλλία με τη Γερμανία».
«Ενας Γερμανός ναι, αλλά όχι ο Βάιντμαν»
Μολονότι η Γερμανία είναι η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, η επιλογή του κ. Βάιντμαν για την προεδρία της ΕΚΤ μπορεί να είναι επισφαλής. Πολλοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αποξενώθηκαν από τον κ. Βάιντμαν επειδή εξέφραζε επίμονα τις διαφωνίες του με την άκρως αναπτυξιακή πολιτική της ΕΚΤ, η οποία πιστώθηκε την ανάκαμψη. Ορισμένοι ερμήνευσαν τη στάση του ως προδοσία σε καιρό κρίσης. Επιπλέον, ο κ. Βάιντμαν έχει εμπνεύσει πολιτικές αντιπάθειες, όταν μιλώντας δημοσίως στον Ιταλό πρωθυπουργό, Ματέο Ρέντσι, επέκρινε την ολιγωρία της Ρώμης στη μείωση του χρέους της. Γι’ αυτό και πηγές της Ευρωζώνης συχνά δηλώνουν «ένας Γερμανός ναι, αλλά όχι ο Βάιντμαν». Αυτό σημαίνει πως το Βερολίνο θα πρέπει είτε να επιλέξει άλλον υποψήφιο είτε να ξεχάσει την προεδρία της ΕΚΤ και να στρέψει τη φιλοδοξία της σε θέσεις στην Κομισιόν. Ως εναλλακτικοί υποψήφιοι αναφέρονται ο επικεφαλής του ESM, Κλάους Ρέγκλινγκ, ο καθηγητής Φόλκερ Βίλαντ και ο επικεφαλής του οικονομικού ινστιτούτου DIW Μαρσέλ Φράτζερ.
Ο επικεφαλής της Τράπεζας της Γαλλίας, Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλό, που μιλά άπταιστα γερμανικά και διατηρεί στενούς δεσμούς με τη Γερμανία, είναι επίσης υποψήφιος διάδοχος του κ. Ντράγκι. Είναι αποδεκτός από τη Γερμανίδα καγκελάριο, αλλά η Γαλλία έχει ήδη πάρει μια φορά την προεδρία της ΕΚΤ με τον προκάτοχο του κ. Ντράγκι, τον Ζαν-Κλοντ Τρισέ. Μια συμβιβαστική λύση θα ήταν ο απερχόμενος επικεφαλής του Eurogroup, ο Ολλανδός Γερούν Ντάισελμπλουμ. Ενας λόγος που δεν διεκδικούν γυναίκες τα αξιώματα είναι πως υπάρχουν μόνον δύο στο Δ.Σ. Η μία από αυτές, η Γερμανίδα Ζαμπίνε Λοτενσλέγκερ, θα αναγκαστεί να παραιτηθεί αν είναι Γερμανός ο διάδοχος του Ντράγκι προκειμένου να μην υπάρχουν δύο εκπρόσωποι της ίδιας χώρας στο Δ.Σ.
