Την παρεμπόδιση της υλοποίησης του σχεδίου Μακρόν για ριζικές αλλαγές στην Ευρωζώνη επιδιώκει μια ομάδα βόρειων χωρών, υπό την καθοδήγηση του Ολλανδού πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε.
Πρόκειται για έξι χώρες της Ευρωζώνης, την Ολλανδία, τη Φινλανδία, την Ιρλανδία, τη Λετονία, την Εσθονία, τη Λιθουανία, και δύο εκτός ευρώ, τη Σουηδία και τη Δανία.
Οι υπουργοί Οικονομικών των παραπάνω χωρών έστειλαν πρόσφατα επιστολή στην Κομισιόν με την οποία εκφράζουν τις επιφυλάξεις τους για ορισμένες από τις προτάσεις του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, μεταξύ των οποίων η πρόβλεψη ενός προϋπολογισμού για την Ευρωζώνη, καθώς και η δημιουργία θέσης υπουργού Οικονομικών της Ευρώπης.
Οι οκτώ χώρες υποστηρίζουν τη μετατροπή του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο, ωστόσο θεωρούν ότι αυτό σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να υποκαταστήσει την υποχρέωση των χωρών της Ευρωζώνης να εφαρμόζουν πιστά τους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας σχετικά με τη δημοσιονομική πειθαρχία.
Για την τραπεζική ένωση συμφωνούν, αλλά υπογραμμίζουν ότι αυτό δεν πρέπει να αποβεί σε βάρος των τραπεζών του Βορρά, που είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση. Ζητούν συγκεκριμένα να μειωθούν πρώτα τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια σε χώρες του Νότου στα επίπεδα εκείνων των βορείων, ώστε να αποδεχτούν (οι βόρειοι) την πανευρωπαϊκή εγγύηση των καταθέσεων. Η εγγύηση των καταθέσεων είναι ο τρίτος πυλώνας της τραπεζικής ένωσης, ενώ οι άλλοι δύο -η εποπτεία των τραπεζών και οι εξυγιάνεις/εκκαθαρίσεις- έχουν υιοθετηθεί.
Θέλουν επίσης στις συζητήσεις και τις αποφάσεις για το μέλλον της Ευρωζώνης να συμμετάσχουν όλες οι χώρες της Ε.Ε., δηλαδή και εκείνες που δεν μετέχουν στο ευρώ, ακόμη και η Δανία, που είναι η μόνη που έχει εξαιρεθεί επισήμως.
Η Κομισιόν απάντησε στις αιτιάσεις των «8», μάλιστα ο αντιπρόεδρος για το ευρώ Βάλντις Ντομπρόβσκις δήλωσε πριν από λίγες μέρες σε ομάδα δημοσιογράφων ότι όλες οι συνεισφορές στη συζήτηση για το μέλλον της Ευρωζώνης είναι ευπρόσδεκτες. Πρόσθεσε, μάλιστα, ότι σε σχέση με τη συγκεκριμένη επιστολή η Επιτροπή συμφωνεί με ορισμένες από τις θέσεις που αναπτύσσονται, όπως στην ανάγκη να συμμετάσχουν όλες οι χώρες της Ε.Ε. στη συζήτηση για τις αλλαγές. Είπε επίσης ότι οι παραπάνω χώρες συμφωνούν με τις δύο προτεραιότητες που έχει θέσει η Κομισιόν για τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου και την τραπεζική ένωση. Για την τελευταία είπε ότι η προσέγγιση της Επιτροπής είναι ότι οι συζητήσεις για εγγύηση καταθέσεων και μείωση του κινδύνου των μη εξυπηρετούμενων δανείων θα πρέπει να εξελίσσονται παράλληλα.
Κοινοτικές πηγές στις Βρυξέλλες υποστηρίζουν ότι πίσω από την κίνηση των «8» βρίσκεται ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε, Φιλελεύθερος, ο οποίος εδώ και χρόνια τάσσεται κατά της περαιτέρω ολοκλήρωσης της Ευρώπης.
Ο κ. Ρούτε στο συνέδριο των Ευρωπαίων Φιλελευθέρων, που έγινε πρόσφατα στο Άμστερνταμ, είχε δηλώσει ότι η περαιτέρω ενοποίηση δεν αποτελεί απάντηση στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ε.Ε. Το ίδιο σκληρή ήταν η στάση του και στις συζητήσεις για τον καθορισμό των ιδίων πόρων της Ε.Ε. μετά το 2020, εκφράζοντας την άποψη ότι η ετήσια «τρύπα» των 12-13 δισ. ευρώ στον προϋπολογισμό, εξαιτίας του Brexit, πρέπει να καλυφθεί μόνο με περικοπές και όχι με αύξηση της συνεισφοράς των κρατών-μελών.
Μέτωπο χωρίς τη Γερμανία
Μέχρι τώρα η Χάγη βρισκόταν στο παρασκήνιο, αφήνοντας το Βερολίνο και τον πρώην υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε να «φρενάρει» τη μετεξέλιξη της ΟΝΕ.
Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει και η Χάγη έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η Άγκελα Μέρκελ δεν διαθέτει πλέον την επιρροή του παρελθόντος, καθώς έδωσε «γην και ύδωρ» στους Σοσιαλδημοκράτες προκειμένου να μπουν στην κυβέρνηση.
Επειδή πιστεύει ότι η κ. Μέρκελ θα αποδεχτεί τις περισσότερες από τις προτάσεις του Εμανουέλ Μακρόν, που είναι και θέσεις των Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών, ο κ. Ρούτε επιδιώκει τον τελευταίο καιρό να δημιουργήσει ένα μέτωπο χωρών του Βορρά χωρίς τη Γερμανία. Αρχικά επιδίωξε να εντάξει σε αυτό το μέτωπο και άλλες χώρες της Ευρωζώνης, όπως η Αυστρία και το Βέλγιο, αλλά δεν τον ακολούθησαν, με αποτέλεσμα να περιοριστεί στις τρεις μικρές χώρες της Βαλτικής, τη Φινλανδία και την Ιρλανδία, οι περισσότερες από τις οποίες έχουν κυβερνήσεις με σημαντική παρουσία των Φιλελευθέρων.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι σημαντικοί Ευρωπαίοι πολιτικοί από τον ίδιο πολιτικό χώρο, όπως ο πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας των Φιλελευθέρων Γκι Φερχόφσταντ και οι πρωθυπουργοί του Βελγίου και του Λουξεμβούργου, επίσης Φιλελεύθεροι, Σαρλ Μισέλ και Ξαβιέ Μπετέλ δεν συμμερίζονται τις απόψεις του κ. Ρούτε για τις αλλαγές στην Ευρωζώνη.
Θεωρητικά η ομάδα των «8» μπορεί να μη φαίνεται ιδιαίτερα ισχυρή, ωστόσο πολιτικά θα βαρύνει η θέση της στη διαπραγμάτευση, δεδομένου ότι οι αποφάσεις για τις αλλαγές στην Ευρωζώνη θα ληφθούν με συναίνεση.
Το πόσο θα μετρήσει η άποψή τους θα φανεί στη συζήτηση που θα γίνει σε επίπεδο ηγετών της Ευρωζώνης, στις 23 Μαρτίου στις Βρυξέλλες για τις αλλαγές, και κυρίως τον Ιούνιο που θα πρέπει να ληφθούν οι πρώτες αποφάσεις.
