Η ευρωπαϊκή οικονομία ανακάμπτει, η ΕΚΤ μελετά τον τερματισμό της περίφημης «ποσοτικής χαλάρωσης», η ανεργία υποχωρεί, πολιτικοί, αγορές και επιχειρήσεις συμφωνούν ότι η κρίση αποτελεί παρελθόν. Και όμως, οι Ευρωπαίοι παραμένουν δυσαρεστημένοι, σκεπτικιστές και ανασφαλείς. Κάτι που αποτυπώνεται, εξάλλου, στις εκλογικές αναμετρήσεις σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της ηπείρου.
«Τι πηγαίνει λοιπόν στραβά;» είναι η ρητορική ερώτηση που θέτει στην ετήσια έκθεσή του για την Εργασία στην Ευρώπη το 2018 το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Εργατικών Συνδικάτων (ETUI). Το οποίο και απαντά:
Πρώτον, δεν ανακάμπτουν όλες οι οικονομίες.
Δεύτερον, οι νέες θέσεις εργασίας που δημιουργούνται είναι κυρίως μερικής απασχόλησης και προσωρινής εργασίας.
Τρίτον, οι εργαζόμενοι δεν απολαμβάνουν το αναπτυξιακό μέρισμα που τους αναλογεί, δεν έχουν δηλαδή αυξημένες αποδοχές. Και τέταρτον, κυβερνήσεις και εργοδοσία δεν πείθουν ότι ο επόμενος καθοδικός κύκλος, που μοιραία θα έλθει, δεν θα φέρει μια τόσο οδυνηρή ύφεση όσο ήταν η τελευταία.
Η ανάκαμψη αφορά κυρίως τις πλουσιότερες χώρες, εξηγεί το Ινστιτούτο. Γι’ αυτό και η ιδιωτική κατανάλωση ελάχιστα ξεπερνά τα προ της κρίσης επίπεδα, ενώ οι εταιρικές επενδύσεις είναι σαφώς χαμηλότερες από το 2008. Οσο για τις πραγματικές αυξήσεις μισθών, την περίοδο 2010-2017 μόνο σε τρεις χώρες ήταν υψηλότερες από την περίοδο 2000-2007: στην Πολωνία, στη Βουλγαρία και στη Γερμανία. Το ΕTUI αναφέρεται σε έκθεση του ΟΟΣΑ που δείχνει ότι η ανασφάλεια των εργαζομένων ήταν μεγαλύτερη το 2013 από όσο ήταν το 2007. Σημειώνει ότι την περίοδο 2014-2017 το 25% των θέσεων εργασίας αφορούσε εργαζομένους με πολύ υψηλή κατάρτιση (πριν από την κρίση το ποσοστό ήταν 11%).
Υπογραμμίζει ότι η ανεργία των νέων είναι το μεγαλύτερο κοινωνικό πρόβλημα σε πολλές χώρες. Και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η παγίωση της οικονομικής ανάπτυξης στην Ευρώπη είναι εφικτή υπό τρεις προϋποθέσεις: επενδύσεις για την παραγωγή και όχι στις χρηματαγορές, πραγματικές αυξήσεις στους μισθούς και εργασιακή ασφάλεια που θα επιτρέπει στους νέους να προγραμματίζουν το μέλλον τους.
