Η Κομισιόν και συγκεκριμένα η αρμόδια Επίτροπος Μαγκρέτ Βεστάγκερ παρουσίασαν σήμερα την πρόταση για τον τελικό συμβιβασμό μεταξύ ΕΕ και Gazprom, της γνωστής εταιρείας φυσικού αερίου, σε ό,τι αφορά την χρονίζουσα υπόθεση παραβίασης της ευρωπαϊκής αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας.
Η Κομισιόν δεν προτείνει πρόστιμο για την Gazprom, αλλά επικεντρώνεται στη διευκόλυνση του τελικού καταναλωτή, άμεσα, όπως επεσήμανε η Επίτροπος.
Στην πράξη, η Gazprom θα δεσμευθεί να εκτελέσει μια σειρά υποχρεώσεων, με στόχο να καταστεί δυνατή η ελεύθερη ροή φυσικού αερίου σε ανταγωνιστικές τιμές στις αγορές αερίου της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, σε καθεστώς πιο ελεύθερου ανταγωνισμού προς όφελος των Ευρωπαίων καταναλωτών και των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων.
Συγκεκριμένα, η επίτροπος Ανταγωνισμού Μαγκρέτε Βεστάγκερ δήλωσε πως “όλες οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη οφείλουν να τηρούν τους ευρωπαϊκούς κανόνες για τον ανταγωνισμό, ανεξάρτητα από το πού βρίσκεται η έδρα τους”.
“Η σημερινή απόφαση αίρει τα εμπόδια που έχει θέσει η Gazprom, τα οποία εμποδίζουν την ελεύθερη ροή φυσικού αερίου στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Εκτός αυτού όμως, η απόφασή μας περιλαμβάνει μια εξατομικευμένη δέσμη κανόνων για τη μελλοντική συμπεριφορά της Gazprom”, σημείωσε η Επίτροπος.
Τόνισε δε ότι “υποχρεώνει την Gazprom να λάβει θετικά μέτρα για την περαιτέρω ενοποίηση των αγορών φυσικού αερίου στην περιοχή και να συμβάλει στη δημιουργία μιας πραγματικής εσωτερικής αγοράς ενέργειας στην Ευρώπη και παρέχει στους πελάτες της Gazprom στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη ένα αποτελεσματικό εργαλείο προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι η τιμή που πληρώνουν είναι ανταγωνιστική”.
Υπενθυμίζεται ότι η Κομισιόν είχε κρίνει ότι η εταιρεία παραβίασε την αντιμονοπωλιακή νομοθεσία της ΕΕ ακολουθώντας συνολική στρατηγική διαχωρισμού των αγορών φυσικού αερίου κατά μήκος των εθνικών συνόρων σε οκτώ κράτη μέλη (Βουλγαρία, Τσεχική Δημοκρατία, Εσθονία, Ουγγαρία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία και Σλοβακία). Η στρατηγική αυτή ενδέχεται να έδωσε στη Gazprom τη δυνατότητα να χρεώνει υψηλότερες τιμές φυσικού αερίου σε πέντε από τα εν λόγω κράτη μέλη (Βουλγαρία, Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία και Πολωνία).
Αναλυτικά:
1) Η Gazprom υποχρεούται να άρει τους φραγμούς στην ελεύθερη ροή φυσικού αερίου στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη
2) Η Gazprom πρέπει να λάβει δραστικά μέτρα για την ενοποίηση των αγορών αερίου της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης
3) Η Gazprom δεσμεύεται να ακολουθεί δομημένη διαδικασία προκειμένου να διασφαλίσει στο μέλλον ανταγωνιστικές τιμές φυσικού αερίου στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη
4) Εξάλειψη των απαιτήσεων που προέκυψαν από τη μόχλευση της θέσης στην αγορά
Για την καλύτερη αντιμετώπιση των μελλοντικών διακυβερνητικών συμφωνιών, η Επιτροπή υπέβαλε νομοθετική πρόταση προκειμένου οι διακυβερνητικές συμφωνίες σχετικά με το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο να υπόκεινται σε εκ των προτέρων έλεγχο από την Επιτροπή. Η εν λόγω πρόταση τέθηκε σε ισχύ το 2017.
Η Gazprom δεσμεύεται να «αντικαταστήσει» πλέον την έλλειψη διασύνδεσης παρέχοντας στους σχετικούς πελάτες την επιλογή (δικαίωμα προαίρεσης) για παράδοση του φυσικού αερίου προς και από τις χώρες αυτές. Καλείται δε να συνάψει συμφωνίες ανταλλαγής (swaps) προσφέρονται σε ευρύ φάσμα πελατών της Gazprom.
Οι συμφωνίες ανταλλαγής (swaps) θα είναι διαθέσιμες και στις δύο κατευθύνσεις, προς και από τις απομονωμένες αγορές.
Προβλέπονται σταθερά και διαφανή τέλη εξυπηρέτησης για την παράδοση, αλλά και ευελιξία στην άσκηση του δικαιώματος προαίρεσης από τους πελάτες της Gazprom.
Στη βάση της συμφωνίας, οι πελάτες μπορούν να απαιτούν χαμηλότερη τιμή όταν η τιμή του φυσικού αερίου που καταβάλλουν διαφέρει από τα ανταγωνιστικά δυτικοευρωπαϊκά κριτήρια αναφοράς.
Η νέα τιμή φυσικού αερίου πρέπει να καθορίζεται σύμφωνα με το επίπεδο των τιμών στις ανταγωνιστικές αγορές φυσικού αερίου της ηπειρωτικής Δυτικής Ευρώπης, ενώ προβλέπεται διαιτησία σε περίπτωση που η Gazprom δεν συμφωνεί εντός αυστηρής προθεσμίας στο πλαίσιο των τιμών.
