Η εταιρία της οικογένειας, που λειτουργούσε μέσω franchise τα Starbucks, το πρόστιμο του 1.131.765 ευρώ από το ΣΔΟΕ, η εμπλοκή της PWC και η μείωση του ποσού στα 100.000 €
Από τη
Μαρία Παναγιώτου
Hεπιχειρηματική δράση της οικογένειας Μαρινόπουλου στην Ελλάδα δεν σταματούσε, φυσικά, στη γνωστή αλυσίδα σούπερ μάρκετ, που κατέβασε… ρολά τον Ιούνιο του 2016, με την αίτηση υπαγωγής της στον πτωχευτικό κώδικα. Τον Σεπτέμβριο του 2002 κάνει την εμφάνισή του στο κέντρο της Αθήνας, και συγκεκριμένα στην πλατεία Κοραή, το πρώτο καφέ της γνωστής αμερικανικής αλυσίδας Starbucks.
Πίσω από την έναρξη και την εξάπλωση μέσα σε λίγα χρόνια των Starbucks βρίσκεται μία νέα εταιρία της οικογένειας, η Μαρινόπουλος Εταιρεία Καφέ ΑΕΕ – Starbucks, που είχε αγοράσει με τη διαδικασία francise το δικαίωμα να ανοίξει τα σχετικά καταστήματα στην Ελλάδα. Τον Ιούλιο του 2016 δημοσιεύματα αναφέρουν πως η οικογένεια πουλά την αλυσίδα των καταστημάτων. Με σχετική ανακοίνωση, όμως, η Μαρινόπουλος Εταιρεία Καφέ ΑΕΕ διαψεύδει τα σενάρια πώλησης.
Η συνεργασία με την αμερικανική εταιρία προβάλλεται αρκετά από την οικογένεια. Στην επέτειο, για παράδειγμα, των πέντε ετών από την έναρξη λειτουργίας των Starbucks στην Ελλάδα ο Πάνος Μαρινόπουλος (γνωστός και ως Πανάρας), τότε πρόεδρος της κοινοπραξίας Μαρινόπουλος Εταιρεία Καφέ ΑΕΕ – Starbucks θα δώσει μια μεγάλη γιορτή όπου θα παρευρεθεί ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου των Starbucks, Howard Schultz.
Η λάμψη επικρατούσε στο προσκήνιο. Στο παρασκήνιο τα πράγματα ήταν πιο σκοτεινά.
Οπως η Novartis
Σύμφωνα με αλληλογραφία που η «κυριακάτικη δημοκρατία» έχει στην κατοχή της από πηγές που ασχολήθηκαν με το θέμα, το 2013 το ΣΔΟΕ επισκέπτεται την εταιρία Μαρινόπουλος Εταιρεία Καφέ – ΑΕΕ για σχετικό έλεγχο. Οπως προκύπτει από τα e-mails, καταλογίζεται στην εταιρία πρόστιμο ύψους 1.131.765 ευρώ για παραβάσεις που διαπιστώθηκαν στα βιβλία έως το 2010. Η εταιρία πληρώνει τα 500.000 ευρώ και προστρέχει στα διοικητικά δικαστήρια για τα υπόλοιπα. Οι Αρχές επιστρέφουν, όμως, το 2014 για να πραγματοποιήσουν σχετικούς ελέγχους για τα βιβλία του 2011, του 2012 και του 2013. Διευθύνουσα σύμβουλος τότε της εταιρίας είναι η Αναστασία Μπόνου.
Και ενώ η υπόθεση είναι σε εξέλιξη, λύση αναλαμβάνει να βρει η εταιρία PricewaterhouseCoopers Business Solutions A.E. (PWC), μία από τις μεγαλύτερες εταιρίες παροχής φορολογικών συμβουλών.
Τα στελέχη της Μαρινόπουλος Εταιρεία Καφέ – ΑΕΕ, λοιπόν, αρχίζουν σχετική αλληλογραφία μεταξύ τους, αλλά και με τα στελέχη της PricewaterhouseCoopers Business Solutions A.E. για να βρουν την καλύτερη λύση για τους ελέγχους του ΣΔΟΕ, για το πρόστιμο που έχει ήδη επιβληθεί και για τα επαπειλούμενα πρόστιμα που διαφαίνονται στον ορίζοντα από τους περαιτέρω ελέγχους.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ένα e-mail της κυρίας Μπόνου προς τον Ζερόμ Λουμπέρ (διευθύνων σύμβουλος για πολλά χρόνια στη Μαρινόπουλος Α.Ε.), το οποίο κοινοποιεί στην Ελένη Ντούρα (διευθύντρια νομικών υπηρεσιών της Μαρινόπουλος Α.Ε.) και στον Γιώργο Βογιατζάκη (για χρόνια διευθυντικό στέλεχος στη Μαρινόπουλος Α.Ε. σε διάφορες θέσεις και από το 2015 διευθύνων σύμβουλος και γενικός διευθυντής). Η κυρία Μπόνου καταρχάς ενημερώνει τους παραλήπτες για το δικαστήριο, αναφέροντας αναλυτικά όλα τα ονόματα των δικαστών.
Στη συνέχεια τους ενημερώνει για τις εξελίξεις των ελέγχων του ΣΔΟΕ. Μία από αυτές είναι το γεγονός πως οι φορολογικές Αρχές δεν είχαν αποδεχθεί τα ποσά των δικαιωμάτων που φαίνονταν να είχαν πληρωθεί τόσο προς τη μητρική Starbucks όσο και προς την Αφοί Μαρινόπουλοι.
Τα ερωτήματα πολλά: Πρώτα απ’ όλα, για ποιον λόγο υπήρχε η ανάγκη να αναφέρει η κυρία Μπόνου αναλυτικά τη σύνθεση του δικαστηρίου; Γιατί πλήρωνε η Μαρινόπουλος Εταιρεία Καφέ – ΑΕΕ δικαιώματα εκμετάλλευσης στην Αφοί Μαρινόπουλοι; Λογικά, δικαιώματα εκμετάλλευσης έπρεπε να λαμβάνει μόνο η Starbucks.
Το πιο αποκαλυπτικό σημείο της αλληλογραφίας, όμως, είναι ο επίλογος της κυρίας Μπόνου. Γράφει αναλυτικά: «Συμπερασματικά, η PWC πιστεύει πως μπορεί να καταφέρουμε να μη μας καταλογίσουν κι άλλο πρόστιμο, αλλά επιπλέον φόρος μπορεί να καταλογιστεί. Προτείνουν, επίσης, η διαχείριση αυτού του θέματος να γίνει σε άλλο επίπεδο (να ασκήσουμε πίεση σαν όμιλος σε πολιτικό και μιντιακό επίπεδο)».
Εχει εξαιρετικό ενδιαφέρον να μαθαίνει κανείς με αυτόν τον τρόπο τις «επιλογές» που έχει ένας μεγάλος όμιλος ώστε να αποφύγει τις φορολογικές υποχρεώσεις του. Θα είχε ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον να μάθουμε εάν ασκήθηκαν αυτές… οι πιέσεις. Πάντως, στις ετήσιες χρηματοοικονομικές καταστάσεις της Μαρινόπουλος Εταιρεία Καφέ – ΑΕΕ για το έτος 2014 που ελέγξαμε φαίνεται πως η εταιρία κατάφερε να… ξεφύγει από την ιστορία με το λιγότερο δυνατό κόστος. Συγκεκριμένα, αναφέρεται πως στις 8 Μαΐου του 2015 εκδόθηκε τελικά η απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών και το πρόστιμο ύψους 1.131.765 ευρώ, μειώθηκε σε 100.000 ευρώ. Δηλαδή η εταιρία γλίτωσε 1.031.765 ευρώ.
Επιχειρήσεις με μετοχικά κεφάλαια εκατοντάδων εκατομμυρίων και τα ακίνητα
Εχουμε παρουσιάσει στο παρελθόν το πολύπλοκο πλέγμα εταιριών που έχουν δημιουργήσει τα μέλη της οικογένειας Μαρινόπουλου σε πολλές χώρες του κόσμου. Σε αυτή τη φάση της έρευνάς μας έχει ενδιαφέρον να σταθούμε στις κινήσεις της εταιρίας Marinopoulos Holdings Sarl, που έχει έδρα στο Λουξεμβούργο, όπως αυτές αποκαλύπτονται μέσα από τα αντίστοιχα «ΦΕΚ» του Λουξεμβούργου.
Τον Μάιο του 2013, όταν διαχειρίστρια της εταιρίας ορίζεται η Γελίζ Μποζκίρ, για την οποία δεν έχουμε κάποιες άλλες πληροφορίες, φαίνεται καθαρά πως στο διοικητικό συμβούλιο συμμετέχουν ο Στέφανος Μαρινόπουλος και ο Λεωνίδας Μαρινόπουλος. Να υπενθυμίσουμε πως ο Λεωνίδας Μαρινόπουλος ήταν αυτός που έμεινε στο τιμόνι της Μαρινόπουλος Α.Ε. μέχρι την πτώχευση, καθώς ο αδελφός του και τα δύο ξαδέλφια του φρόντισαν να αποχωρήσουν λίγους μήνες νωρίτερα. Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο; Το μετοχικό κεφάλαιο της εταιρίας, εκείνη τη χρονιά, είναι 282.088.075 ευρώ.
Τα δύο επόμενα χρόνια, δηλαδή το 2014 και το 2015, η εταιρία ακολουθεί μία τρελή κούρσα μετοχικών αλλαγών. Η Marinopoulos Holding Cyprus, η οποία έχει αρχικά το μεγαλύτερο μέρος των μετοχών της εταιρίας του Λουξεμβούργου, μεταβιβάζει 451.341 μετοχές τον Φεβρουάριο του 2014 σε ένα ίδρυμα, το Nerine Foundation, το οποίο έχει συσταθεί στις Μπαχάμες. Λίγους μήνες αργότερα το Nerine πουλάει αυτές τις ίδιες μετοχές σε μία άλλη εταιρία της οικογένειας Μαρινόπουλου στη βουλγαρική Marinopoulos Bulgaria EOOD, ενώ λίγους μήνες αργότερα η Marinopoulos Holding Cyprus πουλάει επιπλέον 16.000 μετοχές της εταιρίας στο Λουξεμβούργο στο Nerine. Τελικά, τον Απρίλιο του 2015 η Marinopoulos Bulgaria EOOD πουλάει το μερίδιο που είχε πάρει από το Nerine σε μία κυπριακή εταιρία, τη Foranti, η οποία επίσης ανήκει στην οικογένεια και η οποία είχε μέχρι το 2017 στην ιδιοκτησία της ανυπολόγιστης αξίας ακίνητα στην καρδιά του Μανχάταν.
Το 2015 το μετοχικό κεφάλαιο της Marinopoulos Holdings S.a.r.l. φτάνει τα 287.088.075. Και πάλι τα ερωτήματα αμέτρητα. Γιατί μέσα σε δύο χρόνια και μόλις έναν χρόνο πριν από την πτώχευση της Μαρινόπουλος Α.Ε. αγοράζονται και ξαναπωλούνται αλλεπάλληλα μετοχές αυτής της εταιρίας στο Λουξεμβούργο από άλλες εταιρίες της οικογένειας Μαρινόπουλου; Τι εξυπηρετούσαν όλες αυτές οι κινήσεις; Πώς η εταιρία Marinopoulos Holdings S.a.r.l. έχει τόσο μεγάλο μετοχικό κεφάλαιο; Από πού προέρχονται αυτά τα λεφτά; Πώς γίνεται, τη στιγμή που πτωχεύει μία εταιρία στην Ελλάδα, άλλες εταιρίες των ίδιων επιχειρηματιών να έχουν τόσο μεγάλα κεφάλαια στο εξωτερικό;
Μετέωρα ερωτήματα, που κάποια στιγμή πρέπει να βρουν απαντήσεις.
