Στεφανίας Σούκη
Μπορεί η νομοθετική διαδικασία για τη ρύθμιση της βραχυχρόνιας μίσθωσης τουριστικών κατοικιών να βρίσκεται σε εξέλιξη στη χώρα μας από το 2016 και μέχρι σήμερα -Ιούλιος του 2018- να μην έχει εφαρμοστεί, ωστόσο πλέον φαίνεται ότι είναι ένα βήμα πιο κοντά και μάλιστα σε μια συγκυρία κατά την οποία οι Ελληνες, πέραν της μίσθωσης των κατοικιών τους, ανακαλύπτουν και μια άλλη δυνατότητα για ενίσχυση του εισοδήματός τους μέσα από την Airbnb.
Ακολουθώντας τη διεθνή τάση στα ταξίδια για περισσότερες αυθεντικές εμπειρίες, που επιζητούν ούτως ή άλλως οι επισκέπτες σε ολόκληρο τον κόσμο, η δημοφιλέστερη πλατφόρμα μίσθωσης τουριστικών κατοικιών φιλοξενεί ολοένα και περισσότερους Ελληνες, επαγγελματίες και μη, με μοναδικές γαστρονομικές, αθλητικές, ακόμη και… lifestyle προτάσεις στους ξένους επισκέπτες των δημοφιλέστερων ελληνικών προορισμών, κυρίως στην Αθήνα αλλά και σε άλλους, όπως η Μύκονος, η Σαντορίνη, η Κρήτη ή η Ρόδος. Από την άλλη πλευρά, στο μέτωπο των ξενοδόχων και των μικρότερων τουριστικών καταλυμάτων γίνεται λόγος για ακόμη ένα χαμένο καλοκαίρι, με απολύτως ανεξέλεγκτη τη χρήση των βραχυχρόνιων μισθώσεων, θέτοντας θέμα, πέραν του αθέμιτου ανταγωνισμού, και ασφάλειας των σπιτιών που μισθώνονται στους τουρίστες.
Το θέμα πάντως της καθυστέρησης εφαρμογής του Μητρώου Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής που έχει θεσμοθετηθεί ήδη από πέρυσι και φαίνεται να έχει μπει πλέον σε έναν δρόμο, κυκλοφορεί ως… ανέκδοτο-κουίζ και μεταξύ των ιδιοκτητών, όσοι από αυτούς αντιμετωπίζουν τη βραχυχρόνια μίσθωση κατοικίας πιο σοβαρά και θέλουν να είναι νόμιμοι: «Εχει νομοθετηθεί από τον Μάιο του 2017 και η λειτουργία του έχει από τότε προαναγγελθεί 11 φορές χωρίς αποτέλεσμα.
Οι ιδιοκτήτες και διαχειριστές κατοικιών βραχυχρόνιων μισθώσεων απειλούνται καθημερινά με ελέγχους και εξοντωτικά πρόστιμα γιατί δεν έχουν καταχωρηθεί σε αυτό τα εκμισθούμενα ακίνητά τους. Και όμως, αυτό δεν υπάρχει! Τι είναι; “Το άφαντο ηλεκτρονικό Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής του υπουργείου Οικονομικών”, απαντά η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ), η οποία παράλληλα συστήνει στα μέλη της μία σειρά πρακτικών μέτρων (εγκατάσταση συστήματος υποδοχής κάρτας-μπρελόκ με τα κλειδιά εισόδου, εγκατάσταση νέου τύπου μετρητών ΔΕΗ που δείχνουν σε πραγματικό χρόνο την κατανάλωση μέσω Διαδικτύου, εγκατάσταση ηλιακών θερμοσιφώνων, εγκατάσταση κλιματιστικών με σύστημα inverter και αυτόματη διακοπή λειτουργίας κ.τ.λ.) και επιπλέον την υποχρεωτική ασφάλιση του ακινήτου προς βραχυχρόνια μίσθωση για κινδύνους που απειλούν το ίδιο το ακίνητο, για κινδύνους που απειλούν τον ενοικιαστή από τη χρήση του κτιρίου, ο οποίος μπορεί να στραφεί απευθείας εναντίον του ιδιοκτήτη διεκδικώντας αποζημίωση, αλλά και για κινδύνους οι οποίοι μπορεί να απειλήσουν τα υπόλοιπα διαμερίσματα και θα προέλθουν από το μισθωμένο διαμέρισμα.
«Εφόσον τεθεί σε εφαρμογή το Μητρώο θα μπορούμε να έχουμε μια χαρτογράφηση όσων δραστηριοποιούνται στο κομμάτι της βραχυχρόνιας μίσθωσης. Αυτή τη στιγμή έχουμε διψήφια αύξηση αφίξεων και δεν ξέρουμε πού διανυκτερεύουν οι τουρίστες! Δεν λέμε να μην υπάρχει ο θεσμός -ο οποίος ούτως ή άλλως αποτελεί διεθνή τάση-, αλλά να υπάρχουν όρια σε σχέση με τον ανεξέλεγκτο ανταγωνισμό, τη φορολογία και τους κανόνες ασφαλείας. Το πλαίσιο στις χώρες όπου ρυθμίζεται η βραχυπρόθεσμη μίσθωση είναι πολύ αυστηρό και συνήθως αντιμετωπίζεται από τους δήμους μεγάλων πόλεων ή τα ομόσπονδα κρατίδια, όπως συμβαίνει για παράδειγμα στη Μαγιόρκα, στο Αμστερνταμ και το Βερολίνο», δηλώνουν οι ξενοδόχοι, φέρνοντας ως τελευταίο παράδειγμα την περίπτωση της Χαλκιδικής φέτος, όπου η αναζήτηση κατοικιών για τη στέγαση επιπλέον αστυνομικών για τη θερινή περίοδο ήταν… κάτι παραπάνω από δύσκολη.
Ενδεικτικά, στην περίπτωση του Βερολίνου, ενός από τα ηχηρά ευρωπαϊκά παραδείγματα όπου τα ενοίκια εκτοξεύτηκαν τα τελευταία χρόνια (σ.σ.: όχι όμως σε όλες τις περιπτώσεις λόγω Airbnb), μετά τη ρύθμιση της αγοράς το 2016 τα πρόστιμα για τους ιδιοκτήτες που εκμισθώνουν παράνομα την ιδιοκτησία τους για βραχυπρόθεσμες διαμονές φτάνουν μέχρι τις 100.000 ευρώ, οι δημοτικές αρχές υποστηρίζουν ότι στο τέλος του 2017 είχαν επιστρέψει στην προσφορά μακροχρόνιας μίσθωσης κοντά στα 8.000 σπίτια, εκ των οποίων τα μισά ήταν πριν κενά και τα υπόλοιπα χρησιμοποιούνταν για βραχυπρόθεσμη ενοικίαση σε τουρίστες.
«Eμπειρίες» στην Ελλάδα μέσω Airbnb
Πάντως, η δημοφιλέστερη πλατφόρμα που έφερε τα πάνω κάτω στους τομείς της φιλοξενίας και της κατοικίας διεθνώς επηρεάζοντας πλέον τις τιμές των ενοικίων στις ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις (και στην Αθήνα) έχει πάει ήδη ένα βήμα πιο πέρα, ακολουθώντας την τάση και τις επιθυμίες των ταξιδιωτών που επιζητούν περισσότερες επιλογές στους προορισμούς που επισκέπτονται και μεγαλύτερη επαφή με τους ντόπιους. Οι εμπειρίες της Airbnb πρωτολανσαρίστηκαν τον Νοέμβριο του 2016 αρχικά με 500 προτάσεις σε 12 πόλεις ανά τον κόσμο -τους πιο συχνούς προορισμούς που επιλέγουν οι τουρίστες- και πλέον, εν έτει 2018, η πλατφόρμα προσφέρει πάνω από 10.000 προτάσεις σε σχεδόν 180 πόλεις!
Με βάση μάλιστα τα τελευταία στοιχεία, στο τέλος Ιουνίου, από την Airbnb οι εβδομαδιαίες κρατήσεις εμπειριών από τους τουρίστες ανά τον κόσμο μέσα από την πλατφόρμα έχουν αυξηθεί σε ποσοστό πάνω από 2.500% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2017, «αποδεικνύοντας την επιτυχία του εγχειρήματος», όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται. Πανευρωπαϊκά, σύμφωνα με τα στοιχεία της πλατφόρμας, πρώτη σε κρατήσεις εμπειριών είναι η Ιταλία (η οποία ήταν μεταξύ των πρώτων που εντάχθηκαν σε αυτήν τον Νοέμβριο του 2016), και ακολουθούν η Γαλλία και η Ισπανία.
Οι Ιταλοί είναι δεύτεροι και σε διεθνή κλίμακα στις κρατήσεις και πρώτοι παγκοσμίως όσον αφορά στις γαστρονομικές προτάσεις, που είναι και οι πιο δημοφιλείς σε προσφορά και ζήτηση διεθνώς. Στην Ελλάδα, μετά τα σπίτια φαίνεται να αυξάνονται εσχάτως και οι Ελληνες που παρέχουν και ιδιαίτερες εμπειρίες σε τουρίστες μέσω της Airbnb. Δεκάδες προτάσεις στη φύση, στο κέντρο της πόλης, αλλά και εμπειρίες με κοινωνική επίδραση, όπου τα χρήματα που θα καταβάλλει ο ταξιδιώτης πηγαίνουν σε μία μη κερδοσκοπική οργάνωση, είναι μερικές από αυτές που διαθέτουν επί του παρόντος οι Ελληνες οικοδεσπότες, με τους Αθηναίους να πρωτοστατούν προσφέροντας τη μεγαλύτερη ποικιλία. Αλλά και στη Θεσσαλονίκη, στη Μύκονο, στη Σαντορίνη, στη Σύρο, στην Κρήτη, στη Χίο, στη Ζάκυνθο, στην Ικαρία, στη Ρόδο και στην Πελοπόννησο, από τους αμπελώνες της Νεμέας μέχρι την Καλαμάτα, επαγγελματίες και μη φαίνεται να αξιοποιούν πλέον τη δημοφιλή πλατφόρμα με μοναδικές προτάσεις στους ξένους τουρίστες. Ξεκινώντας από μία γαστρονομική βόλτα στο κέντρο της Αθήνας μέχρι τη λήψη βίντεο και φωτογραφιών για τον ταξιδιώτη σε κρυμμένες γωνιές της ελληνικής πρωτεύουσας, οι εμπειρίες που προσφέρουν οι Ελληνες στους ξένους επισκέπτες κοστίζουν από 25 έως 30 ευρώ το άτομο, και μέχρι 90 ευρώ όταν πρόκειται για πιο προσωποποιημένες υπηρεσίες, ενώ στους δημοφιλείς προορισμούς, όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη, το κόστος, ακολουθώντας προφανώς τις τιμές των σπιτιών, μπορεί να ανέβει για τις ίδιες υπηρεσίες ακόμη και στα 120 ευρώ το άτομο.
Προτάσεις για τους τουρίστες
Στις καινούριες και άκρως ενδιαφέρουσες προτάσεις για τους τουρίστες της Αθήνας είναι και αυτή για τη δημιουργία ενός προσωπικού σουβενίρ από έναν Ιρανό πρόσφυγα που έχει πάθος για τις τρισδιάστατες εκτυπώσεις και προσφέρει μια πρωτότυπη εμπειρία μέσα από τον θεσμό της κοινωνικής επιχειρηματικότητας και τα εργαστήρια που έχουν δημιουργηθεί στην πόλη γι’ αυτό τον σκοπό με ένα κόστος στα 20 ευρώ. Στις πιο δημοφιλείς εμπειρίες με πάνω από 500 επισκέψεις στην πλατφόρμα την τελευταία εβδομάδα και ακολουθώντας ένα ακόμη trend της εποχής για τους πιο αθλητικούς τουρίστες, είναι το τρέξιμο σε μια γραφική διαδρομή της Αθήνας, με ειδικά σχεδιασμένη διαδρομή 6-8 χιλιομέτρων στην αρχαία αλλά και τη μοντέρνα πλευρά της πόλης, με μια διάρκεια 1,5 ώρας συνολικά και κόστος στα 30 ευρώ κατ’ άτομο. Πόσο κοστίζει ένας προσωπικός φωτογράφος για έναν τουρίστα στην ελληνική πρωτεύουσα; Η συγκεκριμένη εμπειρία, που επίσης είναι πολύ δημοφιλής αν ληφθεί υπόψη ότι πάνω από 1.500 επισκέπτες της πλατφόρμας την έχουν δοκιμάσει σε διάστημα μιας εβδομάδας, έχει διάρκεια 4 ωρών και περιλαμβάνει ακόμη και περίπατο στην Πλάκα, στο Μοναστηράκι, στο Θησείο και τη Διονυσίου Αρεοπαγίτου, σε μια τιμή στα 49 ευρώ το άτομο. Για μια αντίστοιχη εμπειρία από έναν επαγγελματία φωτογράφο με βάση τη Σαντορίνη, το κόστος ανεβαίνει στα 120 ευρώ!
Στα 49 ευρώ είναι το κόστος και για έναν γαστρονομικό περίπατο 3,5 ωρών στις κεντρικές αγορές και τα μαγαζιά στα στενά του κέντρου της Αθήνας, ενώ για μαθήματα μαγειρικής με παραδοσιακά φαγητά αλλά και γεύμα το κόστος κατ’ άτομο είναι στα 72 ευρώ. Για τους λάτρεις της φύσης, η δίωρη πεζοπορία στον Υμηττό με μεταφορά με Ι.Χ. από το μετρό κοστίζει 28 ευρώ το άτομο και μία δίωρη οικολογική βόλτα στο κέντρο με ξύλινο ποδήλατο στα 40 ευρώ το άτομο, ενώ για τους ταξιδιώτες που θέλουν μία πιο lifestyle εμπειρία, με ψώνια στο κέντρο, το κόστος είναι στα 69 ευρώ. Εκτός Αθηνών ενδιαφέρον έχει η εμπειρία για κωπηλασία στην Καλαμάτα, η οποία έχει διάρκεια 4 ωρών και κόστος 65 ευρώ κατ’ άτομο από επαγγελματίες του είδους, η ορειβασία και η ξενάγηση στις Μυκήνες, διάρκειας 7 ωρών, που κοστίζει 100 ευρώ, ενώ μια γαστρονομική εμπειρία γύρω από το ελαιόλαδο και τις γεύσεις του από έναν παραγωγό της Ζακύνθου κοστίζει 50 ευρώ. Στη Θεσσαλονίκη, ένα μάθημα light graffiti, στο οποίο χρησιμοποιούνται αντί για μπογιές φωτεινές ακτίνες, κοστίζει 20 ευρώ, ένας φιλοσοφικός περίπατος 2,5 ωρών σε καταρράκτες έξω από την πόλη 48 ευρώ κατ’ άτομο, ενώ φθηνότερη, στα 40 ευρώ το άτομο, είναι η τιμή για μια τετράωρη βόλτα με ηλεκτρικά ποδήλατα στα Μετέωρα.
Εμπειρίες μέσω Airbnb διεθνώς και στην Ελλάδα
■ Τον Νοέμβριο του 2016 η Airbnb λάνσαρε για πρώτη φορά τις εμπειρίες με 500 προτάσεις σε 12 πόλεις ανά τον κόσμο (Λος Αντζελες, Σαν Φρανσίσκο, Λονδίνο, Παρίσι, Σεούλ, Αβάνα, Φλωρεντία κ.α.).
■ Εν έτει 2018 η πλατφόρμα προσφέρει πάνω από 10.000 προτάσεις σε σχεδόν 180 πόλεις.
■ Φύση, αθλητισμός, συναυλίες, μουσική, μαθήματα και εργαστήρια, τέχνες, ιστορία, γαστρονομία, ψυχαγωγία, υγεία και ευεξία, νυχτερινή ζωή, αλλά και εμπειρίες με κοινωνική επίδραση προσφέρουν οι «ντόπιοι» στους τουρίστες σε όλο τον κόσμο.
■ Πρώτη στην Ευρώπη σε κρατήσεις τέτοιων εμπειριών είναι η Ιταλία και ακολουθούν η Γαλλία και η Ισπανία.
■ Στην Ελλάδα οι εμπειρίες της Airbnb είναι πιο πρόσφατες αλλά συνεχώς αυξανόμενες, με τον Ελληνα, επαγγελματία και μη, να βρίσκει μια ευκαιρία για συμπληρωματικό εισόδημα.
■ Εμπειρίες προσφέρονται στην Ελλάδα κυρίως στην Αθήνα, αλλά και σε Θεσσαλονίκη, Μύκονο, Σαντορίνη, Σύρο, Κρήτη, Πελοπόννησο, Ρόδο, Χίο, Ζάκυνθο, Ικαρία.
■ Οι πιο ακριβές τιμές στην Ελλάδα παρουσιάζονται σε Μύκονο και Σαντορίνη
Κομισιόν καλεί Airbnb να συμμορφωθεί στους κανόνες της Ε.Ε.
Η συνεχής επέκταση και δημοφιλία της γνωστής πλατφόρμας σε όλη την Ευρώπη απασχόλησε την περασμένη εβδομάδα και την Κομισιόν, σε συνέχεια των αυξανόμενων και συνεχιζόμενων οχλήσεων από πλευράς των επαγγελματιών της φιλοξενίας αλλά και των τουριστικών προορισμών που υφίστανται πιέσεις λόγω του αυξημένου αριθμού των κατοικιών που μισθώνονται πλέον στους τουρίστες. Κατά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις ευρωπαϊκές αρχές προστασίας των καταναλωτών, η παρουσίαση των τιμών και ορισμένοι όροι της εταιρείας δεν συμμορφώνονται με τις οδηγίες για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές και τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων και τον κανονισμό για τη διεθνή δικαιοδοσία σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις. Ετσι, η Κομισιόν κάλεσε την Airbnb σε συμμόρφωση και υποβολή των δικών της προτάσεων έως τα τέλη Αυγούστου, ώστε να διαθέτει μεγαλύτερη διαφάνεια στην παρουσίαση των τιμών της, όπως να προσδιορίζει σαφώς αν η προσφορά γίνεται από ιδιώτη ή επαγγελματία -καθώς οι κανόνες προστασίας των καταναλωτών διαφέρουν-, να ενημερώνει με σαφήνεια τον καταναλωτή για την τελική τιμή, στην οποία θα πρέπει να περιλαμβάνονται όλες οι ισχύουσες υποχρεωτικές επιβαρύνσεις και τα τέλη -οι χρεώσεις για υπηρεσίες και καθαρισμό- κ.τ.λ. «Το να είσαι δημοφιλής δεν μπορεί να είναι δικαιολογία για τη μη συμμόρφωση με τους κανόνες της Ε.Ε. για τους καταναλωτές. Οι τελευταίοι πρέπει να καταλαβαίνουν εύκολα γιατί και πόσο πρέπει να πληρώσουν για τις υπηρεσίες και να έχουν δίκαιους κανόνες, π.χ. σε περίπτωση ακύρωσης της κράτησης από τον ιδιοκτήτη», δήλωσε σχετικά η αρμόδια επίτροπος Δικαιοσύνης, Καταναλωτών και Ισότητας των Φύλων Βιέρα Γιούροβα.
