Με αφορμή ερωτήματα που υποβάλλονται στην υπηρεσία μας, σχετικά με την έκδοση πιστοποιητικού Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.), μετά την υποβολή δηλώσεων Φόρου Ακίνητης Περιουσίας (Φ.Α.Π.) και ΕΝ.Φ.Ι.Α. με τις ευεργετικές διατάξεις του ν.4446/2016 (ΦΕΚ 240 Α΄), παρέχουμε τις ακόλουθες οδηγίες και παρακαλούμε για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή τους:
Α. ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Στην παράγραφο 1 του άρθρου 54Α΄ του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν.4174/2013 ΦΕΚ 170 Α΄) ορίζεται ότι απαγορεύεται κάθε υποσχετική ή εκποιητική δικαιοπραξία με την οποία συστήνονται, μεταβάλλονται, αλλοιώνονται ή μεταβιβάζονται, από οποιαδήποτε αιτία δικαιώματα επί ακινήτου ή παρέχεται δικαίωμα προσημείωσης ή υποθήκης σε αυτό, αν δεν μνημονεύεται και δεν επισυνάπτεται από το συμβολαιογράφο στο συμβόλαιο που συντάσσει, πιστοποιητικό της Φορολογικής Διοίκησης, με το οποίο πιστοποιείται ότι το ίδιο ακίνητο περιλαμβάνεται στη δήλωση ΕΝ.Φ.Ι.Α., καθώς και ότι ο φορολογούμενος έχει καταβάλει ή νόμιμα απαλλαγεί από το φόρο για το συγκεκριμένο ακίνητο και έχει καταβάλει τις ληξιπρόθεσμες δόσεις, έχει ρυθμίσει ή έχει νόμιμα απαλλαγεί από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. για τα υπόλοιπα ακίνητα, για τα οποία είναι υπόχρεος για τα πέντε (5) προηγούμενα έτη.
Επιπλέον, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 1 του άρθρου 1 της απόφασης ΓΓΔΕ ΠΟΛ. 1004/2015 (ΦΕΚ 2 Β΄), το πιστοποιητικό του άρθρου 54 Α΄ του ν. 4174/2013 (πιστοποιητικό ΕΝ.Φ.Ι.Α.) προσκομίζεται από το φορολογούμενο, ο οποίος είχε την υποχρέωση να δηλώσει ακίνητο ή δικαίωμα επί ακινήτου στη δήλωση Φ.Α.Π. και ΕΝ.Φ.Ι.Α. του οικείου έτους, ανεξάρτητα αν η δήλωση υποβάλλεται από αυτόν ή συντίθεται μηχανογραφικά, και, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 6 του ανωτέρω άρθρου, το ακίνητο ή το δικαίωμα επί ακινήτου περιγράφεται στο πιστοποιητικό ΕΝ.Φ.Ι.Α., όπως αυτό έχει αναγραφεί κατ’ έτος στις δηλώσεις Φ.Α.Π. και ΕΝ.Φ.Ι.Α.. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες στις δηλώσεις Φ.Α.Π. και ΕΝ.Φ.Ι.Α. υπάρχει απόκλιση ως προς την αναγραφή των περιγραφικών στοιχείων του ακινήτου ή του δικαιώματος επί ακινήτου ή δεν έχει δηλωθεί μέρος ή όλο αυτού, ενώ υπήρχε σχετική υποχρέωση, το πιστοποιητικό εκδίδεται μετά την υποβολή των απαιτούμενων δηλώσεων Φ.Α.Π. και ΕΝ.Φ.Ι.Α. με την ορθή απεικόνιση του ακινήτου ή του δικαιώματος επί ακινήτου και την καταβολή του συνόλου του αναλογούντος φόρου, προσαυξήσεων, τόκων και προστίμων. Αν υπάρχει απόκλιση ως προς την περιγραφή του ακινήτου ή του δικαιώματος επί ακινήτου, γιατί μεταβλήθηκε η κατάστασή του ή γιατί ο φορολογούμενος ακολούθησε νομοθεσία, αποφάσεις ή εγκυκλίους, που όριζαν άλλως, το πιστοποιητικό επισυνάπτεται, αφού ελεγχθεί η ορθότητά του από τον αρμόδιο για τη μνημόνευση, επισύναψη ή παραλαβή του.
Τέλος στην παράγραφο 1 του άρθρου 61 του ν.4446/2016 ορίζεται ότι «Φόροι, τέλη, εισφορές και λοιπά ποσά που καταβάλλονται δυνάμει δηλώσεων που υποβάλλονται κατά τις διατάξεις των προηγούμενων άρθρων δεν επιστρέφονται και οι σχετικές δηλώσεις δεν ανακαλούνται.». Τούτο σημαίνει ότι δεν γίνονται δεκτές τροποποιητικές δηλώσεις από τις οποίες προκύπτει μείωση αξίας ή φόρου (ανακλητικές), γίνονται όμως δεκτές τροποποιητικές δηλώσεις από τις οποίες προκύπτει αύξηση αξίας και φόρου (συμπληρωματικές).
Β. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΕΝ.Φ.Ι.Α.
1. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες υπεβλήθησαν δηλώσεις στοιχείων ακινήτων (Ε9) με τις ευνοϊκές διατάξεις των άρθρων 57 έως και 60 του ν. 4446/2016, από τις οποίες συντέθηκαν μηχανογραφικά δηλώσεις ΕΝ.Φ.Ι.Α. / Φ.Α.Π. – πράξεις προσδιορισμού φόρου με λανθασμένα στοιχεία ακινήτων ή εμπραγμάτων δικαιωμάτων, τα οποία δεν μπορούν να ανακληθούν, στο πιστοποιητικό ΕΝ.Φ.Ι.Α. τα στοιχεία του ακινήτου αναγράφονται σύμφωνα με τη δήλωση αυτή και τούτο μνημονεύεται και επισυνάπτεται στο συμβολαιογραφικό έγγραφο, εφόσον είναι πρόδηλο στον αρμόδιο για τη μνημόνευση, επισύναψη ή παραλαβή του ότι πρόκειται περί του ιδίου ακινήτου. Στην περίπτωση κατά την οποία τα δηλωθέντα στοιχεία ή η αξία του ακινήτου υπολείπονται των πραγματικών, για τη λήψη του πιστοποιητικού ΕΝ.Φ.Ι.Α., απαιτείται να προηγηθεί η υποβολή τροποποιητικής δήλωσης.
2. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες φορολογούμενος, ο οποίος έχει υποβάλει δηλώσεις στοιχείων ακινήτων (Ε9) με τις ευνοϊκές διατάξεις των άρθρων 57 έως και 60 του ν. 4446/2016, από τις οποίες συντέθηκαν μηχανογραφικά δηλώσεις ΕΝ.Φ.Ι.Α. / Φ.Α.Π. – πράξεις προσδιορισμού φόρου και έχει απολέσει τη σχετική ρύθμιση, ζητά τη χορήγηση πιστοποιητικού ΕΝ.Φ.Ι.Α., ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ., στην οποία υποβλήθηκαν οι δηλώσεις, χορηγεί το πιστοποιητικό μετά την έκδοση πράξης προσδιορισμού για τη διαφορά του πρόσθετου φόρου ή/και την επιβολή του προστίμου του άρθρου 4 του ν.2523/1997 ή/και του άρθρου 54 του ν.4174/2013, κατά περίπτωση.
