Την άποψη πως οι μη χριστιανοί ορθόδοξοι μαθητές πρέπει να επιλέξουν μεταξύ δυο δικαιωμάτων τους αποτυπώνεται ούτε λίγο ούτε πολύ στην εισήγηση που κατέθεσε σήμερα η εισηγήτρια δικαστής του Συμβουλίου της Επικρατείας, για την υπόθεση της προσφυγής των δυο μαθητριών εναντίον υπουργικών αποφάσεων για τα θρησκευτικά.
Επιπλέον, στην εισήγηση αμφισβητείται το έννομο συμφέρον των δυο μαθητριών γιατί στο διάστημα που το ΣτΕ έδινε τη μια αναβολή μετά την άλλη στην εξέταση της υπόθεσης τους αυτές…μεγάλωσαν, με αποτέλεσμα η μια να αποφοιτήσει κι η άλλη να προχωρήσει στην επόμενη τάξη.
Υπενθυμίζεται πως η υπόθεση που εξετάζει το ΣτΕ είναι οι δυο αιτήσεις ακύρωσης δυο μαθητριών και των γονέων τους κατά των υπουργικών αποφάσεων του προγράμματος σπουδών του μαθήματος των Θρησκευτικών του 2017.
Οι αιτούσες μάλιστα προσφεύγουν κατά της παράλειψης, από αυτές τις υπουργικές αποφάσεις, της πρόβλεψης απαλλαγής, όσων μαθητών το επιθυμούν, με τρόπο που δεν θα παραβιάζει τα προσωπικά δεδομένα τους, χωρίς, δηλαδή, να καταγράφεται, να αρχειοθετείται και να αποτελεί αντικείμενο επεξεργασίας η θρησκευτική συνείδηση τους. Προκαλεί εντύπωση μάλιστα ότι ο τρόπος απαλλαγής παραμένει αμετάβλητος, παρότι, από τον φετινό Μάιο, έχει τεθεί σε ισχύ ο Γενικός Κανονισμός Προστασίας Δεδομένων (GDPR).
Ζητείται επίσης να ληφθεί υπόψιν πως οι μαθήτριες ζουν σε κλειστές κοινωνίες της επαρχίας. Επιπλέον, οι αιτούσες ζήτησαν εφόσον το περιεχόμενο του μαθήματος των θρησκευτικών είναι ομολογιακό και το πρόγραμμα σπουδών καταρτίστηκε με την άμεση συμμετοχή της Εκκλησίας της Ελλάδας, να προβλέπεται, για όσα παιδιά το επιθυμούν, ένα εναλλακτικό, συμπεριληπτικό, μάθημα θρησκευτικών.
Τα αιτήματα των δυο μαθητριών υποστηρίζονται από τη νομολογία του Ευρωπαικού Δικαστηρίου Ανθρώπινων Δικαιωμάτων και, συγκεκριμένα, στις αποφάσεις Folgero κατά Νορβηγίας και Grzelak κατά Πολωνίας. Και στις δυο αυτές υποθέσεις οι χώρες καταδικάστηκαν γιατί όχι μόνο δεν πρόσφεραν εναλλακτικό, συμπεριληπτικό μάθημα στα παιδιά που προσέφυγαν αλλά και γιατί δεν αναγνώρισαν το δικαίωμα τους να μην αποκαλύπτουν τις πεποιθήσεις τους (μάλιστα το δικαστήριο καταδίκασε και για τη χρήση παύλας δίπλα από το μάθημα των θρησκευτικών στο απολυτήριο του Πολωνού μαθητή).
Το ΕΔΔΑ, δηλαδή, έχει νομολογήσει ότι θέλει μάθημα θρησκευτικών πλουραλιστικό, κριτικό και αντικειμενικό αλλά αν αυτό δεν υπάρχει, τότε απαιτείται διαδικασία απαλλαγής που δεν προσβάλλει κανένα δικαίωμα και με το οποίο δεν θα χάνονται ώρες διδασκαλίας για τους απαλλαγέντες. Απαιτεί δηλαδή τα παιδιά να μην καλούνται να επιλέξουν ανάμεσα σε δυο δικαιώματα τους.
Παρέμβαση
Το ΕΔΔΑ μάλιστα έχει ήδη στο μικροσκόπιο του την Ελλάδα, αφού έχει κάνει γραπτή παρέμβαση στην ελληνική κυβέρνηση για τον ομολογιακό χαρακτήρα του μαθήματος και για το θέμα της μεθόδου απαλλαγής.
Στην εισήγηση όμως διαφαίνεται η άποψη πως η διαδικασία απαλλαγής δεν συνδέεται με το περιεχόμενο του μαθήματος και πως είναι οικειοθελής, παρά τις προαναφερόμενες αποφάσεις του ΕΔΔΑ και τις προβλέψεις, πλέον, και του GDPR.
Άποψη που καταγράφηκε ρητώς και στην απόφαση 660/2018, στην πλειοψηφία της οποίας μετείχε η εισηγήτρια, δικαστής Π. Μπραίμη. Κι η οποία απόφαση εκδόθηκε ενώ η αίτηση των δυο μαθητριών από την επαρχία έπαιρνε τη μια αναβολή μετά την άλλη…
Ούτε αυτές οι αναβολές πέρασαν απαρατήρητες από το ΕΔΔΑ. Στις ερωτήσεις που απηύθυνε προς την ελληνική κυβέρνηση το ΕΔΔΑ σημειώνει πως το γεγονός ότι το ΣτΕ δεν εξέτασε τις προσφυγές πριν ξεκινήσει το σχολικό έτος που αφορούσαν, ενδέχεται να συνιστά, εμμέσως αλλά επί της ουσίας, εξάντληση των ένδικων μέσων των μαθητριών.
Παρόλα αυτά, στην εισήγηση αμφισβητείται το έννομο συμφέρον των μαθητριών, επειδή η μια, στο διάστημα μεταξύ της κατάθεσης της αίτησης ακύρωσης και της εκδίκασης της, αποφοίτησε ενώ η δεύτερη προχώρησε στην επόμενη τάξη.
Δηλαδή αμφισβητείται το έννομο συμφέρον των μαθητριών από το ΣτΕ για λόγο για τον οποίο ευθύνεται το ίδιο το ΣτΕ! Επιπλέον, για την περίπτωση της δεύτερης μαθήτριας, σημειώνεται ότι πλέον διδάσκεται το βιβλίο της επόμενης τάξης, ενώ η προσφυγή αφορά το περιεχόμενο του προγράμματος σπουδών.
