Οι ελληνικές τράπεζες έχουν εγκλωβιστεί στη μέγγενη των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Η κεντρική τράπεζα επεξεργάζεται σχέδιο ώστε να τις απελευθερώσει, χρησιμοποιώντας τιτλοποίηση και οχήματα ειδικού σκοπού, ώστε να επιτύχει τη μεταφορά κόκκινων δανείων ύψους 42 δισ. ευρώ, με τη βοήθεια του αναβαλλόμενου φόρου. Θα χρειαστεί, όμως, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να κάνει τα στραβά μάτια.
Οι ελληνικές τράπεζες είναι φορτωμένες με προβληματικά δάνεια ύστερα από χρόνια οικονομικής ύφεσης και πιέζονται από την ΕΚΤ να εξυγιάνουν τους ισολογισμούς τους. Πρέπει να περιορίσουν τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματά τους κατά 37%, από τα 88,6 δισ. ευρώ στα 64,6 δισ. ευρώ, μέχρι το 2020. Ακόμη και τότε τα κόκκινα δάνεια θα αποτελούν πάνω από το ένα τρίτο των δανείων τους.
Μια παραδοσιακή πώληση μη εξυπηρετούμενων δανείων μοιάζει με σισύφειο έργο. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις υπάρχουσες προβλέψεις, οι τράπεζες θα έπρεπε να πωλήσουν τα δάνεια γύρω στο ήμισυ της ονομαστικής αξίας τους, προκειμένου να μην υποστούν νέες ζημίες. Οι πρόσφατες πωλήσεις προβληματικών δανείων απέφεραν γύρω στα 30 λεπτά ανά ευρώ. Αν πωλούσαν δάνεια ύψους 42 δισ. σε αυτή την τιμή, θα προέκυπταν επιπλέον ζημίες ύψους 7,8 δισ. ευρώ, οι οποίες ισοδυναμούν σχεδόν με το 40% των κεφαλαίων τους. Η τιτλοποίηση θα μπορούσε να βοηθήσει. Η πώληση των δανείων σε όχημα ειδικού σκοπού θα επέτρεπε τη σταδιακή πώλησή τους και την αποφυγή ενός ξεπουλήματος. Ωστόσο και σε αυτή την περίπτωση οι τράπεζες θα πρέπει να βρουν επενδυτές που να θελήσουν να χρηματοδοτήσουν το όχημα και ίσως να διστάζουν να πληρώσουν αντίτιμο για τα δάνεια που να είναι αρκετά υψηλό, ώστε να μην υποστούν οι τράπεζες περαιτέρω ζημίες.
Οι τράπεζες ενδέχεται να διαθέτουν ένα κρυφό όπλο.
Σύμφωνα με τη Moody’s, οι τέσσερις μεγαλύτερες ελληνικές τράπεζες διαθέτουν περίπου 16 δισ. ευρώ σε αναβαλλόμενο φόρο, από προβλέψεις που είχαν λάβει στο παρελθόν, τον οποίο μπορούν να χρησιμοποιήσουν έναντι μελλοντικών φόρων, ή σε ορισμένες περιπτώσεις για να καλύψουν ζημίες. Σύμφωνα με τραπεζίτες που έχουν γνώση του σχεδίου, η ιδέα είναι να μεταφερθεί αυτή η υποθετική απαίτηση έναντι της κυβέρνησης μαζί με τα δάνεια στο όχημα τιτλοποίησης. Ετσι θα δημιουργηθεί ένα «μαξιλάρι» που θα μπορούσε να απορροφήσει ζημίες αν ανακτηθεί μικρότερο από το αναμενόμενο ποσό από τα δάνεια. Η δουλειά δεν έχει ολοκληρωθεί. Δυνητικοί επενδυτές στο όχημα τιτλοποίησης ενδέχεται να μη θέλουν να κατέχουν δύσκολα διαπραγματεύσιμες υποχρεώσεις έναντι του κράτους, ειδικότερα όταν αυτό είναι η Ελλάδα. Η συμφωνία θα μπορούσε να προκαλέσει ανησυχία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, διότι η μετατροπή ενδεχόμενης απαίτησης σε είδος εγγύησης φαντάζει αρκετά σαν κρατική βοήθεια. Αν, όμως, επιθυμούν οι Βρυξέλλες να αποφύγουν νέα ελληνική τραπεζική κρίση, πρέπει να είναι πρόθυμες να ερμηνεύσουν τους κανόνες με πιο διαλλακτικό τρόπο.
