Το WWF Hellas δημοσίευσε την μελέτη του «Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες και Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση: Μια νομική ανάλυση» για το έτος 2018.
Όπως αναφέρει το WWF, η νομική αυτή μελέτη εξετάζει ένα καίριας σημασίας ζήτημα το οποίο έχει ανακύψει με αφορμή τα προεδρικά διατάγματα προστασίας του Υμηττού και του Κυπαρισσιακού κόλπου.
Συγκεκριμένα, κατά πόσο απαιτείται η πραγματοποίηση στρατηγικής περιβαλλοντικής εκτίμησης (ΣΠΕ) βάσει της οδηγίας 2001/42/ΕΚ για την έκδοση των προβλεπόμενων στο ν. 3937/2011 προεδρικών διαταγμάτων για τον χαρακτηρισμό των προστατευόμενων περιοχών, την οριοθέτηση και τον καθορισμό χρήσεων γης και δραστηριοτήτων μέσα σε αυτές.
Η μελέτη αναλύει το εφαρμοστέο ενωσιακό και εθνικό νομικό πλαίσιο και εξετάζει τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναφορικά με την ερμηνεία των σχετικών διατάξεων.
Τα κύρια συμπεράσματα της μελέτης είναι τα εξής:
– Σύμφωνα με την οδηγία 2001/42/ΕΚ και τη νομολογία του ΣτΕ και του ΔΕΕ, για την έκδοση των π.δ. του ν. 3937/2011 για τον χαρακτηρισμό, οριοθέτηση και καθορισμό χρήσεων προστατευόμενων περιοχών απαιτείται ΣΠΕ, εφόσον τα π.δ. περιέχουν ρυθμίσεις που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας (άρθρο 3 παρ. 2 στοιχ. α ́ και β ́).
– Η προβλεπόμενη στην πρόσφατη κ.υ.α. (υπ’ αριθμ. 40238/2017, Β ́3759) εξαίρεση των π.δ. του ν. 3937/2011 από την υποχρέωση πραγματοποίησης ΣΠΕ σε περιοχές του ευρωπαϊκού οικολογικού δικτύου Natura 2000, δεν απαλλάσσει τη Διοίκηση από την ως άνω υποχρέωση στις περιπτώσεις που αυτά υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2001/42/ΕΚ.
– Παρά την ενσωμάτωση της οδηγίας 2001/42/ΕΚ στην εθνική έννομη τάξη με τη μέθοδο της «κεντρικής ρύθμισης» (κ.υ.α. υπ’ αριθμ. 107017/2006, Β ́1225), δεν αποκλείεται η ενσωμάτωση της μελέτης ΣΠΕ σε υφιστάμενη διαδικασία και συγκεκριμένα, για τα π.δ. του ν. 3937/2011, στη διαδικασία των ΕΠΜ κατ’ εφαρμογή των οποίων εκδίδονται τα π.δ. αυτά.
– Η δυνατότητα ενσωμάτωσης στοιχείων ΣΠΕ σε υφιστάμενη διαδικασία πρέπει να εξασφαλίζει το βασικό σκοπό της οδηγίας, ήτοι την υψηλού επιπέδου περιβαλλοντική προστασία, και να μην διακυβεύει την πρακτική αποτελεσματικότητά της.
– Η εκπόνηση της ΕΠΜ πρέπει να περιλαμβάνει στοιχεία ΣΠΕ, όπως επιτάσσει η οδηγία 2001/42/ΕΚ, και συγκεκριμένα να αναλύει και να αξιολογεί επαρκώς τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των επίμαχων σχεδίων και προγραμμάτων και να περιλαμβάνει διαδικασία διαβούλευσης.
– Οι ισχύουσες προδιαγραφές των ΕΠΜ (κ.υ.α. υπ’ αριθμ. 69269/1990, Β ́678) δεν πληρούν τις προϋποθέσεις της οδηγίας 2001/42/ΕΚ για ΣΠΕ. Οι προδιαγραφές για την εκπόνηση ΕΠΜ στο πλαίσιο του έργου «Σύνταξη ΕΠΜ, Ειδικών Εκθέσεων και Σχεδίων Διαχείρισης για περιοχές του Δικτύου Natura 2000» (Τεύχος Τεχνικών Δεδομένων – Τεχνικών Προδιαγραφών) καλύπτουν σε ένα βαθμό τις προϋποθέσεις και προδιαγραφές για ΣΠΕ, αλλά οι προδιαγραφές αυτές αφορούν αποκλειστικά στο έργο αυτό, δεσμεύοντας τα συμβαλλόμενα μέρη και χωρίς να έχουν γενική κανονιστική ισχύ.
– Αποτελεί εκκρεμότητα της Διοίκησης και του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας η έκδοση προδιαγραφών για τις ΕΠΜ και τις ΕΕ κατ’ εξουσιοδότηση του ν. 3937/2011.
– H Διοίκηση και ειδικότερα το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα πρέπει να δράσει με μακροπρόθεσμη στόχευση προκειμένου να εξασφαλίσει ότι οι ΕΠΜ που θα εκπονηθούν στο μέλλον θα συμπεριλάβουν στοιχεία ΣΠΕ, όπως επιτάσσει η οδηγία 2001/42/ΕΚ.
Δείτε αναλυτικά τη μελέτη του WWF
