Κρίσιμο προοιωνίζεται το πρώτο τρίμηνο του έτους για τις τράπεζες, οι οποίες θα βρεθούν αντιμέτωπες με ένα εκρηκτικό μείγμα ρυθμιστικών κανόνων και υποχρεώσεων, που σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις θα τις οδηγήσουν σε πρόσθετες προβλέψεις για την κάλυψη του τεράστιου όγκου των κόκκινων δανείων, που ανέρχονται σε 85 δισ. ευρώ.
Πρώτο crash test θα αποτελέσει η ανακοίνωση από τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό, τον SSM, των κεφαλαιακών αναγκών της τρέχουσας χρονιάς στο πλαίσιο της διαδικασίας εποπτικού ελέγχου και αξιολόγησης (Supervisory Review and Evaluation Process), γνωστή ως SREP. Πρόκειται για μια μόνιμη διαδικασία που εφαρμόζεται κάθε χρόνο, βάσει της οποίας ο SSM ανακοινώνει ξεχωριστά σε κάθε τράπεζα τις κεφαλαιακές απαιτήσεις που αναλογούν την τρέχουσα χρονιά.
Στις κεφαλαιακές υποχρεώσεις που υπολογίζει ο επόπτης για κάθε τράπεζα πρέπει φέτος πρώτη φορά να συνεκτιμήσει και την υποχρέωση για κάλυψη από προβλέψεις και του στοκ των μη εξυπηρετούμενων δανείων, αρχής γενομένης από το 2019. Η επιταγή για 100% κάλυψη των μη εξυπηρετούμενων δανείων από προβλέψεις, από το επίπεδο του 50% που διαθέτουν σήμερα οι ελληνικές τράπεζες, εκτείνεται σε ορίζοντα έως και το 2026, αλλά η σχετική απόφαση της EKT τίθεται σε εφαρμογή από φέτος και δημιουργεί ένα εκρηκτικό μείγμα πιέσεων για άμεσο ξεκαθάρισμα των ισολογισμών των τραπεζών. Αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες πρέπει κάθε χρόνο να υπολογίζουν ένα επίπεδο προβλέψεων προκειμένου να καλύψουν σταδιακά σε βάθος οκταετίας τα κόκκινα δάνεια που έχουν στους ισολογισμούς τους.
Το κοκτέιλ των υποχρεώσεων συμπληρώνει η οριστικοποίηση εντός του Μαρτίου των στόχων για τη μείωση των κόκκινων δανείων που πρέπει να συμφωνήσουν τράπεζες και SSM και οι οποίοι θα οδηγούν σε δραστική μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων σε μονοψήφιο ποσοστό έως τα τέλη του 2021, από το σημερινό υψηλό του 44%.
Στο πλαίσιο αυτών των πιέσεων η μία μετά την άλλη οι τράπεζες μετρούν τις δυνάμεις και σχεδιάζουν τα business plan του 2019, που πρέπει να συμφωνηθούν έως τον Μάρτιο.
Η ανάληψη από την πλευρά της Eurobank της πρωτοβουλίας των κινήσεων για εμπροσθοβαρή μείωση του χαρτοφυλακίου των κόκκινων δανείων που έχει η τράπεζα, μέσα από τη συγχώνευση με την Grivalia, εντείνει τον κύκλο των πιέσεων, καθώς γίνεται σαφές ότι σε αντίστοιχες άμεσες κινήσεις εξυγίανσης των ισολογισμών τους πρέπει να προχωρήσουν Alpha, Εθνική και Πειραιώς.
Η τελευταία, που βρέθηκε το 2018 στη δίνη του κυκλώνα, λόγω της αδυναμίας να αντλήσει από τις αγορές κεφάλαια 500 εκατ. ευρώ για την κεφαλαιακή της ενίσχυση, αναμένεται να πρωτοστατήσει των εξελίξεων, δρομολογώντας την εξεύρεση των απαιτούμενων κεφαλαίων μέσω της πώλησης σε private equity fund μεγάλου πακέτου κόκκινων δανείων, σε συνδυασμό με τη μεταφορά προσωπικού από τη μονάδα διαχείρισης προβληματικών δανείων της τράπεζας (Piraeus Legacy Unit – PLU).
Ιταλικό μοντέλο
Πρόκειται για το μοντέλο που εφάρμοσε η ιταλική τράπεζα Intessa, μεταβιβάζοντας μη εξυπηρετούμενα δάνεια 11 δισ. ευρώ στη σουηδική Intrum. Στην περίπτωση της Intesa, τη διαχείριση αυτών των δανείων ανέλαβε μια νέα εταιρεία που δημιούργησε από κοινού με την Intrum, στην οποία η ιταλική τράπεζα μετέφερε και προσωπικό 600 υπαλλήλων από τη μονάδα διαχείρισης κόκκινων δανείων που λειτουργούσε εντός της τράπεζας. Το σχέδιο της Τράπεζας Πειραιώς προβλέπει την πώληση χαρτοφυλακίου χωρίς εξασφαλίσεις, ονομαστικής αξίας 2,5 δισ. ευρώ, με παράλληλη σύναψη συμφωνίας για πολυετή σύμβαση ανάληψης διαχείρισης του συνόλου σχεδόν των NPEs της Πειραιώς, που ανέρχονται σε 27 δισ. ευρώ και ενδιαφέρον έχουν εκδηλώσει το αμερικανικό fund Cerberus και η κοινοπραξία Intrum-Pimco.
Οι πρωτοβουλίες Eurobank και Πειραιώς θα λειτουργήσουν ως μοχλός πίεσης τόσο για την Alpha όσο και για την Εθνική Τράπεζα, που πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους, αναλαμβάνοντας πιο φιλόδοξους στόχους για τη μείωση των κόκκινων δανείων. Πρώτη η Alpha Bank αναμένεται να αξιοποιήσει μέρος από το κεφαλαιακό μαξιλάρι που διαθέτει, προχωρώντας με τη σειρά της σε τιτλοποιήσεις δανείων, κατά προτίμηση με την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου, ενώ η Εθνική αναμένεται να ρίξει το βάρος στις πωλήσεις επιχειρηματικών κυρίως δανείων.Έντυπη
