Επιθετικότερα και πιο εμπροσθοβαρή θα είναι τα τριετή πλάνα για τη μείωση των κόκκινων δανείων τα οποία θα υποβάλουν στον SSM οι τέσσερις συστημικές τράπεζες στα τέλη Μαρτίου.
Ο στόχος για τη μείωση των NPEs που θα δεσμευθούν να πετύχουν έως και το 2021 οι Alpha, Εθνική, Eurobank και Πειραιώς, σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις, θα είναι μεγαλύτερη των 50 δισ. ευρώ που είχε προβλεφθεί ήδη στα πλάνα που είχαν υποβληθεί τον περασμένο Οκτώβριο και, σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις, θα προσεγγίζει τα 60 δισ. ευρώ. Ο στόχος είναι εξαιρετικά φιλόδοξος σε σχέση και με τις προβλέψεις για τον ρυθμό μεγέθυνσης του ΑΕΠ, που αναμένεται να κινηθεί μεταξύ 2% και 2,3% και o οποίος, όπως εκτιμούν τραπεζικά στελέχη, δεν μπορεί από μόνος του να στηρίξει μια πιο επιθετική μείωση των κόκκινων δανείων.
Μοιραία, το βάρος της μείωσης θα σηκώσουν μηχανισμοί όπως το Asset Protection Scheme (APS), δηλαδή η τιτλοποίηση κόκκινων δανείων με την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου, με βάση την πρόταση που έχει διαμορφώσει το ΤΧΣ και η JPMorgan, ή η μεταφορά σε SPV κόκκινων δανείων με παράλληλη χρήση του αναβαλλόμενου φόρου που έχει προτείνει η ΤτΕ. Η πρόταση του ΤΧΣ αναμένεται να λάβει την έγκριση της DG Comp εντός του Απριλίου και προβλέπει τη μεταφορά κόκκινων ενυπόθηκων στεγαστικών και επιχειρηματικών δανείων ύψους 15 δισ. ευρώ. Κρίσιμη παράμετρος για την επιτυχία του σχήματος είναι το κόστος που θα επωμιστούν οι τράπεζες ως προμήθεια που θα καταβάλλεται στο Δημόσιο προκειμένου να κάνουν χρήση της εγγύησης του Δημοσίου, το ύψος της οποίας, όπως σημειώνουν οι τράπεζες, θα πρέπει να είναι «ανεκτό» και όχι πάνω από το επίπεδο του 2%-2,5%. Η μεθοδολογία, βάσει της οποίας η προμήθεια για τις τράπεζες ήταν συνάρτηση του κόστους που έχει το ασφάλιστρο κινδύνου του ελληνικού Δημοσίου, οδηγούσε σε μια εξαιρετικά ακριβή τιτλοποίηση. Ετσι η νέα μεθοδολογία που επεξεργάστηκε η JPMorgan βασίζεται στην ποιότητα των δανείων (collateral value adjustment) που θα μεταφέρουν στο APS. Η λύση αυτή προϋποθέτει τη μεταφορά δανείων που έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες ανάκτησης, αξιολόγηση που θα πρέπει να λάβει υπόψη της και το νέο πλαίσιο για την προστασία της πρώτης κατοικίας, που αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης της κυβέρνησης με τους θεσμούς, στον βαθμό που αυτή η κατηγορία των δανείων θα αποτελέσει τον κύριο όγκο των δανείων που θα μεταφερθούν.
Στο τραπέζι είναι άλλωστε και η πρόταση της ΤτΕ για τη μείωση των κόκκινων δανείων με χρήση του αναβαλλόμενου φόρου, που δίνει τη δυνατότητα στις τράπεζες να χρησιμοποιήσουν προς τη σωστή κατεύθυνση τόσο τις προβλέψεις όσο και τα σημαντικά κεφαλαιακά τους αποθέματα. Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, πιο κοντά στην πρόταση της ΤτΕ είναι η Alpha Bank και η Τράπεζα Πειραιώς. Αυτό, γιατί οι δύο τράπεζες έχουν δεσμεύσει μεγαλύτερο ύψος κεφαλαίων για τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα – NPEs (π.χ. η Alpha Bank έχει απόθεμα περί τα 2 δισ. ευρώ στα κεφάλαιά της) και μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν με πιο ευέλικτο τρόπο για τον σκοπό μείωσης των δανείων σε καθυστέρηση, δυνατότητα που περιορίζεται σημαντικά σήμερα λόγω της νομοθεσίας περί αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων.
Το επόμενο διάστημα θα αποδειχθεί κρίσιμο τόσο για την έκβαση της συμφωνίας για την πρώτη κατοικία, που δεν θα κρίνει μόνο την τύχη των κόκκινων δανείων με υποθήκη την πρώτη κατοικία, όσο και τους σχεδιασμούς των τραπεζών για τα νέα πιο εμπροσθοβαρή πλάνα που θα πρέπει να συμφωνήσουν με τον SSM. Να σημειωθεί ότι με βάση τα πλάνα που είχαν υποβληθεί στον SSM στις αρχές Οκτωβρίου για τη μείωση των κόκκινων δανείων έως και το 2021, οι τράπεζες είχαν δεσμευθεί στη μείωση των δανείων αυτών κατά 50 δισ. ευρώ από το επίπεδο των 84 δισ. ευρώ που ήταν τα NPEs στο τέλος του τρίτου τριμήνου του 2018. Συγκεκριμένα:
• Η Alpha Bank έχει δεσμευθεί για μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων στα 8 δισ. ευρώ από τα 22,5 δισ. ευρώ που ήταν το υπόλοιπο των NPEs το γ΄ τρίμηνο του 2018. Η αγορά προεξοφλεί ότι η νέα διοίκηση θα προχωρήσει σε πιο εμπροσθοβαρείς κινήσεις, αξιοποιώντας το κεφαλαιακό μαξιλάρι που διαθέτει η τράπεζα και δρομολογώντας τιτλοποιήσεις που μπορούν να ενταχθούν είτε στο APS που προτείνει το ΤΧΣ ή στο SPV που προτείνει η ΤτΕ.
• Η Εθνική Τράπεζα έχει δεσμευθεί για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων στα 6 δισ. ευρώ από το επίπεδο των 16,1 δισ. ευρώ (στοιχεία γ΄ τριμήνου 2018). Το νέο πλάνο προεξοφλείται πιο εμπροσθοβαρές, αξιοποιώντας το υψηλό επίπεδο προβλέψεων που διαθέτει η τράπεζα και το οποίο της επιτρέπει να κάνει χρήση των εργαλείων για τιτλοποίηση με μεγαλύτερη ευελιξία.
• Η Eurobank, μέσω και της συγχώνευσης με την Grivalia και των δύο τιτλοποιήσεων χαρτοφυλακίων 7,5 + 2 δισ. ευρώ, έχει ανακοινώσει ήδη επιθετική μείωση των NPEs στο επίπεδο των 6,6 δισ. ευρώ στα τέλη του 2019 από το σημερινό επίπεδο των 16 δισ. ευρώ (στοιχεία 2018), στοχεύοντας στην περαιτέρω μείωση των NPEs στα 3,5 δισ. ευρώ στο τέλος του 2021. Αν και το σχέδιο είναι αυτόνομο, η συμμετοχή στο σχήμα του APS θα επιτρέψει την καλύτερη τιμολόγηση της τιτλοποίησης που η διοίκηση έχει δρομολογήσει ήδη.
• Η Τράπεζα Πειραιώς, τέλος, που έχει κληρονομήσει και το πιο βαρύ χαρτοφυλάκιο κόκκινων δανείων, έχει δεσμευθεί για μείωση των NPEs στα 13 δισ. ευρώ από το επίπεδο των 27,6 δισ. ευρώ (στοιχεία γ΄ τριμήνου 2018). Η διοίκηση της τράπεζας εξετάζει όλες τις εναλλακτικές δυνατότητες που έχουν πέσει στο τραπέζι, μεταξύ των οποίων και η μεταβίβαση χαρτοφυλακίου NPEs σε συνδυασμό με τη διαχείρισή τους.Έντυπη
