Για τραγική ειρωνεία και σεξπηρικό δράμα όσον αφορά το Brexit κάνει λόγο η γερμανική επενδυτική τράπεζα Berenberg, σε σημείωμά της, στο οποίο εξετάζει τις επιλογές που διαθέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικά με το πώς θα διαμορφωθεί το σκηνικό με την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από τις τάξεις της.
Οι οπαδοί του Brexit στο ΗΒ είχαν κάποτε ως σύνθημά τους την ανάκτηση του ελέγχου της χώρας τους, σημειώνει ο καθηγητής Holger Schmieding, συντάκτης του σημειώματος, και τώρα, εντελώς αντίθετα, το Λονδίνο ζητεί ως ικέτης από την ΕΕαναβολή της αποχώρησης, βυθισμένο σε μια πρωτόγνωρη πολιτική και κυβερνητική κρίση.
Η Βρετανή πρωθυπουργός Τερέζα Μέι δεν μπορεί να ορίσει καν για ποιον λόγο και για ποιο διάστημα ζητεί την αναβολή, με την ΕΕ και κάθε ένα από τα υπόλοιπα 27 μέλη της να έχει τόση εξουσία επί του ΗΒ όση δεν είχε φανταστεί ότι θα μπορούσε ποτέ να έχει.
Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο επικεφαλής των διαπραγματευτών της ΕΕ με τη Βρετανία για το Brexit, Μισέλ Μπαρνιε, “οι ηγέτες της ΕΕ θα ζητήσουν να δουν ένα ξεκάθαρο πλάνο για να μπορούν να λάβουν μια αξιόπιστη απόφαση”.
Το όλο και επιδεινούμενο χάος στην πορεία προς το Brexit αναγκάζει τις 27 υπόλοιπες χώρες της ΕΕ να δράσουν με μια σπάνια ταχύτητα ως προς την επίτευξη μεταξύ τους συναίνεσης, σημειώνει η γερμανική τράπεζα.
Τα στοιχεία, σύμφωνα με το σημείωμα, έχουν ως εξής.
· Και τα 27 μέλη της ΕΕ θέλουν να αποφύγουν ένα “σκληρό” Brexit.
· Κανένα μέλος της Ένωσης δεν επιθυμεί να αναλάβει την ευθύνη για την πρόκληση ενός “σκληρού” Brexit χωρίς συμφωνία.
· Αλλά και κανένα μέλος της ΕΕ δεν θέλει να δώσει παράταση στο ΗΒ απλώς για να παρατείνει την αγωνία και χωρίς ξεκάθαρη προοπτική για το τι θα ακολουθήσει.
· Κανένα μέλος δεν θέλει να ανοίξει εκ νέου διαπραγματεύσεις για τη Συμφωνία Αποχώρησης. Οι αλλαγές στη διακήρυξη για τις μετά το Brexit διμερείς σχέσεις είναι ευκολότερες, πρέπει όμως να συμφωνηθούν μέχρι το τέλος του 2020, οπότε και τελειώνει η μεταβατική περίοδος που θα ακολουθήσει ένα συντεταγμένο Brexit με συμφωνία.
· Ορισμένοι παράγοντες, μεταξύ αυτών ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, μοιάζουν να ελπίζουν ότι, μετά από ένα νέο δημοψήφισμα, το ΗΒ θα μπορούσε τελικά να παραμείνει στην ΕΕ. Γι’ αυτό και επιθυμούν να δώσουν μεγάλη παράταση, προκειμένου το Λονδίνο να έχει τον χρόνο να εξετάσει αυτή την επιλογή.
· Άλλοι, όπως η Γαλλία, επιθυμούν να δοθεί τέλος στην αβεβαιότητα, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο.
· Πολλοί ηγέτες μεταξύ των 27 φοβούνται ότι εάν το ΗΒ παραμείνει μέλος της ΕΕ και μετά τις ευρωεκλογές του Μαΐου, θα μπορούσε να σαμποτάρει τη λειτουργία της Ένωσης. Η εκλογή της επόμενης Ευρωπαϊκής Επιτροπής και η συγκρότηση του νέου προϋπολογισμού της ΕΕ θα γινόταν πολύ πιο περίπλοκη με τη συμμετοχή μιας Βρετανίας που θα βρισκόταν με το ένα πόδι εκτός της Ένωσης.
Οι πιθανές λύσεις
Ως πιθανές λύσεις, οι οποίες μπορεί να προκύψουν από τη Σύνοδο Κορυφής των “28” της 21ης Μαρτίου για το Brexit και εξής, ο συντάκτης του σημειώματος αναφέρει:
· Η ΕΕ των 27 εγκρίνει επί της αρχής το αίτημα του ΗΒ για αναβολή της αποχώρησής του.
· Παράλληλα οι 27 ζητούν από το ΗΒ να καθορίσει έως τις 28 ή 29 Μαρτίου εάν επιθυμεί την αναβολή απλώς για να οριστικοποιήσει και να εγκρίνει μία από τις τρεις “εύκολες” λύσεις στο τραπέζι (έγκριση της συμφωνίας Μέι – Βρυξελλών, παραμονή στην τελωνειακή ένωση της ΕΕ, πλήρης παραμονή στην Ενιαία Ευρωπαϊκή Αγορά). Η ΕΕ συγκαλεί τότε άμεσα νέα Σύνοδο, η οποία εγκρίνει το αίτημα αναβολής.
· Εάν η πλειοψηγία των Βρετανών βουλευτών εγκρίνει εντός της επόμενης εβδομάδας μία από τις τρεις αυτές επιλογές, η ΕΕ των 27 θα συμφωνήσει σε μια νέα ημερομηνία αποχώρησης στις 22 Μαΐου (ή το πολύ στις 30 Ιουνίου).
Μια παραμονή στην τελωνειακή ένωση ή και στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά, άλλωστε δεν θα χρειαζόταν ιδιαίτερες αλλαγές διατυπώσεων στη Συμφωνία Αποχώρησης.
Εάν το Ηνωμένο Βασίλειο δεν μπορέσει να αποφασίσει να υιοθετήσει καμία από τις τρεις επιλογές, τότε αναγκαστικά η αναβολή θα είναι πολύ πιο μακρά, οι Βρετανοί θα λάβουν μέρος στις ευρωεκλογές και οι “27” θα ζητήσουν εγγυήσεις ότι το Λονδίνο δεν θα επιχειρεί να επηρεάζει τις αποφάσεις της Ένωσης μέχρι την αποχώρησή του, εκτός εάν αποφασίσει να παραμείνει οριστικά στην ΕΕ.
Η Berenberg εκτιμά ότι, ακόμη και αν το ΗΒ αποφάσιζε παραμονή στην τελωνειακή ένωση ή την ενιαία αγορά, οι 27 πιθανόν να επέμεναν σε μια μακρά αναβολή. Σε αυτό ωστόσο θα τους απέτρεπε το ζήτημα των ευρωεκλογών, οπότε η αναβολή λίγων μηνών μοιάζει μάλλον το ισχυρότερο σενάριο.
Τονίζει δε τον κίνδυνο χρήσης βέτο από οποιοδήποτε από τα 27 υπόλοιπα μέλη, που θα μπορούσε να εκτροχιάσει τις διαπραγματεύσεις, επισημαίνοντας πάντως ότι δεν είναι μεγάλος και δεν αναμένεται να γίνει πραγματικότητα, με τα σημερινά δεδομένα.
Για την οικονομία των “27”, ένα “ασύντακτο” Brexit θα είχε τα χειρότερα αποτελέσματα. Οποιαδήποτε άλλη λύση, που θα λύνει τις εκκρεμότητες άμεσα, θα γίνει δεκτή με ανακούφιση από την επιχειρηματική και επενδυτική κοινότητα, συμπληρώνει η γερμανική τράπεζα.
Παραμονή στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά ή έστω στην τελωνειακή ένωση της ΕΕ θα ήταν οικονομικά συμφέρουσα τόσο για τους 27, όσο και για το ΗΒ, σε σχέση με το μοντέλο της συμφωνίας Μέι – Βρυξελλών, που προβλέπει αποχώρηση και από τα δύο σχήματα. Η μακρά αναβολή τέλος, θα είχε μικτά αποτελέσματα, καθώς ναι μεν θα διατηρούσε ελπίδες για ένα “βελούδινο” διαζύγιο, από την άλλη πλευρά όμως θα παρέτεινε τη νευρικότητα και την αβεβαιότητα.
