Τους δανειολήπτες με εκκρεμείς υποθέσεις του νόμου Κατσέλη θα προσεγγίσουν οι τράπεζες, προκειμένου να προχωρήσουν σε εξωδικαστική ρύθμιση των δανείων τους με τα ισχύοντα στο νέο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας.
Η πλήρης εναρμόνιση των δυο πλαισίων, δηλαδή του νόμου 3869/2010 (Κατσέλη) και του νέου πλαισίου για την προστασία της πρώτης κατοικίας (ν.4605/2019) που ψηφίστηκε στις 29 Μαρτίου και οι διατάξεις του θα ισχύσουν από τις 30 Απριλίου, αποτελεί αντικείμενο της ολιστικής αντιμετώπισης της αφερεγγυότητας των οφειλετών φυσικών προσώπων, η οποία πρόκειται να ακολουθήσει.
Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις των τραπεζών, οι εκκρεμείς υποθέσεις του νόμου Κατσέλη έχουν υποχωρήσει στις 100.000. Για τις εκκρεμείς αυτές υποθέσεις, το νέο πλαίσιο προστασίας ορίζει ότι τα φυσικά πρόσωπα, τα οποία πριν από την υποβολή της αίτησης του άρθρου 5 του νέου πλαισίου είχαν υποβάλει αίτηση του άρθρου 4 του ν. 3869/2010 και αυτή είναι εκκρεμής σε πρώτο ή δεύτερο βαθμό, χωρίς να έχει συζητηθεί, έχουν το δικαίωμα να υποβάλουν την αίτηση του άρθρου 5 του παρόντος νόμου. Έτσι, ορίζεται ότι αν οι αιτούντες με βάση τον παρόντα νόμο ρυθμίσουν συναινετικά οποιαδήποτε από τις οφειλές, που είναι επιδεκτικές ρύθμισης κατά τον παρόντα νόμο, τότε η δίκη του ν. 3869/2010 καταργείται.
Το κριτήριο της συγκεκριμένης ρύθμισης στον νέο νόμο είναι η αποφυγή δύο μη ανεκτών, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, περιπτώσεων: αφενός, της πρακτικής αναζήτησης του πιο ευνοϊκού δικαστηρίου (forum shopping), και αφετέρου του κενού προστασίας. Καθοριστικής σημασίας είναι επίσης η επιλογή να αξιοποιηθεί κατά το μέγιστο δυνατό βαθμό ο δομημένος εξωδικαστικός και συναινετικός τρόπος διευθέτησης της διαφοράς, ο οποίος προσφέρεται για πρώτη φορά με το προτεινόμενο σχήμα, ελαχιστοποιώντας τον κίνδυνο άσκοπων και καταχρηστικών δικαστικών διενέξεων, οι οποίες επιβαρύνουν το σύστημα απονομής της δικαιοσύνης αλλά και τον πολίτη, ιδίως τον οικονομικά ευάλωτο.
Σημειώνεται ότι ο νέος νόμος προβλέπει διαφορετική αντιμετώπιση για τα φυσικά πρόσωπα που επιθυμούν την προσφυγή στη δικαστική προστασία του άρθρου 10 είτε επειδή κρίθηκαν μη επιλέξιμα είτε επειδή κρίθηκαν μεν επιλέξιμα, ωστόσο δεν ρύθμισαν συναινετικά τις οφειλές τους. Στην περίπτωση αυτή, προς αποφυγή διπλασιασμού της δικαστικής εκκρεμότητας, η οποία, πέρα από πρόβλημα διαχείρισης, θέτει σε κίνδυνο το ίδιο το δικαίωμα δικαστικής προστασίας, τα συγκεκριμένα πρόσωπα μπορούν να ασκήσουν την αίτηση του άρθρου 10 του παρόντος νόμου μόνο αν προηγουμένως παραιτηθούν από την αίτηση του άρθρου 4 του ν. 3869/2010 συνολικά.