Αποστολή στο Λουξεμβούργο, Θάνος Αθανασίου
Η Ελλάδα εξοικονομεί περί τα 13 δισ. ευρώ ανά έτος λόγω του προνομιακού της δανεισμού από τον ESM, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του οργανισμού που εδρεύει στο Λουξεμβούργο.
Η δε έξοδος από το πρόγραμμα είναι το πλέον σημαντικό ορόσημο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) για το 2018, σύμφωνα με τον επικεφαλής του οργανισμού Κλάους Ρέγκλινγκ o oποίος δήλωσε μετά τη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του μηχανισμού πως: “Ο ΕSM έχει δύο ορόσημα το 2018: Η Ελλάδα ολοκλήρωσε επιτυχώς το πρόγραμμα τον Αύγουστο ύστερα από περισσότερα από οκτώ χρόνια οικονομικής βοήθειας και η Σύνοδος Κορυφής αποφάσισε το Δεκέμβριο ένα πακέτο μέτρων για την εμβάθυνση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ) για την ενίσχυση του ESM”.
Η έκθεση αναφέρεται λεπτομερώς στο ιστορικό της ελληνικής διάσωσης, της πλέον καθοριστικής επιχείρησης του ΕSM και περιγράφει αναλυτικά ότι “η Ελλάδα υποσχέθηκε να τηρήσει τις μεταρρυθμίσεις που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος, μεταξύ των οποίων είναι να διατηρηθεί το πρωτογενές πλεόνασμα του 3,5% μέχρι το 2022 και η χώρα να συμμορφωθεί με τους κανόνες της ΕΕ, ιδίως όσον αφορά τις δημοσιονομικές και οικονομικές πολιτικές”.
Η έκθεση αναφέρει ότι πλέον μετά το 2018 δεν υπάρχουν πλέον άλλες εκταμιεύσεις δανείων στο πλαίσιο χρηματοδότησης διάσωσης, ενώ ταυτόχρονα “ο EFSF και ο ESM θα πρέπει να διαχειριστούν τα περίπου 300 δισ. ευρώ σε υπάρχον χρέος και επομένως, ο EFSF και ο ESM θα παραμείνουν σημαντικοί εκδότες χρεών για πολλά επόμενα χρόνια, συνεχίζοντας τη διαφοροποιημένη στρατηγική χρηματοδότησης”.
Αναλυτικά σε σχέση με το ελληνικό ορόσημο η έκθεση αναφέρει “η επιτυχημένη έξοδος του προγράμματος της Ελλάδας ακολούθησε την έξοδο από πρόγραμμα της Ιρλανδίας, της Ισπανίας, της Κύπρου και της Πορτογαλίας. Με δάνεια ύψους σχεδόν 204 δισ. ευρώ από τον ΕSM και τον προσωρινό προκάτοχό του EFSF, η Ελλάδα έχει επωφεληθεί από τη μεγαλύτερη οικονομική βοήθεια στη σύγχρονη ιστορία, καθιστώντας το ταμείο διάσωσης τον μεγαλύτερο πιστωτή της χώρας. Οι υπολογισμοί της ετήσιας έκθεσης δείχνουν ότι χάρη στα χαμηλά επιτόκια των δανείων μας και τις μακροπρόθεσμες προθεσμίες, η Ελλάδα κέρδισε 13 δισ. ευρώ μόνο στον προϋπολογισμό της για το 2018 σε σύγκριση με τη χρηματοδότηση της αγοράς. Το ποσό αυτό αντιπροσωπεύει το 7% του ελληνικού ΑΕΠ. Παρόμοιες εξοικονομήσεις θα επαναληφθούν για πολλά χρόνια. Πρόκειται για μια πρωτοφανή πράξη αλληλεγγύης από τα άλλα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ με την Ελλάδα”.
Περιγράφεται ακόμη ότι “σε μια ακόμη χειρονομία υποστήριξης, το Eurogroup ενέκρινε μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους για την Ελλάδα τον Ιούνιο του 2018. Πρόκειται για την κατάργηση των αυξανόμενων περιθωρίων επιτοκίου, για μια ακόμη δεκαετή αναβολή των τόκων και των αποσβέσεων και για μια δεκαετή παράταση της μέγιστης σταθμισμένης μέσης διάρκειας, τα οποία αφορούν όλα τα δάνεια του EFSF (ΕΤΧΣ)”.
“Εκτιμούμε ότι αυτό θα οδηγήσει σε σωρευτική μείωση του λόγου του χρέους της Ελλάδας προς το ΑΕΠ κατά περίπου 30 ποσοστιαίες μονάδες έως το 2060. Επίσης αναμένουμε ότι η ακαθάριστη χρηματοδότηση της Ελλάδας πρέπει να μειωθεί κατά περίπου 8 ποσοστιαίες μονάδες στον ίδιο χρονικό ορίζοντα. Ως αποτέλεσμα αυτών των μεσοπρόθεσμων μέτρων, η Ελλάδα δεν θα ξεκινήσει να αποπληρώνει το μεγαλύτερο μέρος των δανείων της από το EFSF πριν από το 2033 και η νέα μέση σταθμική διάρκεια του δανείου επεκτάθηκε στα 42,5 έτη. Όλα αυτά έρχονται πέρα από τα σημαντικά βραχυπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους που εφαρμόστηκαν το 2017 για την Ελλάδα”, τονίζεται στην έκθεση.
“Επίσης, μακροπρόθεσμα, η Ελλάδα έλαβε διαβεβαίωση για τη διατηρησιμότητα του χρέους της. Οι υπουργοί οικονομικών του ευρώ ανέλαβαν τη δέσμευση να επανεξετάσουν το 2032 κατά πόσον χρειάζονται πρόσθετα μέτρα για το χρέος για να τηρήσουν τους συμφωνημένους ακαθάριστους χρηματοδοτικούς στόχους της Ελλάδας. Υπάρχει επίσης ένας μηχανισμός έκτακτης ανάγκης για το χρέος, ο οποίος θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί σε περίπτωση που η Ελλάδα θα πληγεί από ένα απροσδόκητα αρνητικό σενάριο. Εάν το Eurogroup ενεργοποιήσει τον μηχανισμό, τα μέτρα θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν περαιτέρω αναπροσαρμογή και τον περιορισμό και την αναβολή πληρωμών τόκων στο EFSF στο βαθμό που είναι απαραίτητο για την επίτευξη των ακαθάριστων στόχων χρηματοδότησης”, υπογραμμίζεται.
Τονίζεται ακόμα ότι “τον Αύγουστο του 2018, η Ελλάδα ολοκλήρωσε το τρίτο της πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας ύστερα από μια δεκαετία προσαρμογής. Κατά τη διάρκεια αυτών των ετών, η Ελλάδα υλοποίησε ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις για την αποκατάσταση της βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του τραπεζικού τομέα και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας”.
“Κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου, η Ελλάδα έλαβε περίπου 290 δισ. ευρώ σε επίσημο οικονομικό βοήθημα και εκτεταμένη ελάφρυνση του χρέους. Προκειμένου να ενισχυθεί το μακροπρόθεσμο αναπτυξιακό δυναμικό της Ελλάδας καθώς και να προστατευθεί η μεγάλη έκθεση των Ευρωπαίων εταίρων, πρέπει να διατηρηθούν οι σημαντικές επιτυχίες της μεταρρύθμισης του προγράμματος και να συνεχιστούν οι συνετές πολιτικές. Τα υφιστάμενα τρωτά σημεία της Ελλάδας και οι δύσκολες μεταρρυθμιστικές αποστολές θα απαιτήσουν για κάποιο χρονικό διάστημα στενότερη παρακολούθηση των χωρών μετά το πρόγραμμα από ό, τι οι άλλες χώρες μετά το πρόγραμμα της ζώνης του ευρώ”.
Η έκθεση καταλήγει λέγοντας ότι “μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος ΕSM τον Αύγουστο, η Επιτροπή ενεργοποίησε την “ενισχυμένη εποπτεία “, με την οποία η Ελλάδα δεσμεύτηκε να ολοκληρώσει όλες τις βασικές μεταρρυθμίσεις που εγκρίθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος και σε συγκεκριμένες δράσεις σε συγκεκριμένους τομείς πολιτικής. Για να επιβεβαιωθεί η πρόοδος της Ελλάδας με τις δεσμεύσεις της και σύμφωνα με το ενισχυμένο πλαίσιο εποπτείας, η Κομισιόν διεξάγει τακτικές αποστολές σε συνεργασία με την ΕΚΤ, στην οποία συμμετέχει το ΕSM στο πλαίσιο του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης.
Οι επακόλουθες τριμηνιαίες εκθέσεις παρακολούθησης της Επιτροπής χρησιμεύουν επίσης ως βάση για την εξαμηνιαία απόφαση των μελών της ζώνης του ευρώ να αποδεσμεύσουν κεφάλαια που σχετίζονται με τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους το Eurogroup τον Ιούνιο του 2018″.
Αναφέρεται τέλος ότι τα επιτόκια δανεισμού του ΕSM δημιουργούν εξοικονόμηση προϋπολογισμού για όλες τις χώρες που εξήλθαν από πρόγραμμα, ιδίως στην κορυφή της κρίσης. Η Ελλάδα έχει ωφεληθεί περισσότερο, με εξοικονόμηση προϋπολογισμού που φτάνει το 7% του ΑΕΠ το 2018.
Σε σχέση με το μέλλον του ESM, το άλλο δηλαδή ορόσημο, η έκθεση αναφέρει: “οι αποφάσεις που έλαβαν χώρα στο τέλος του έτους δείχνουν τόσο την αποφασιστικότητα της Ευρώπης να καταστήσει την ευρωζώνη πιο ανθεκτική όσο και την πολιτική βούληση να προωθήσει την ΟΝΕ ακόμη και χωρίς την απειλή μιας υπαρξιακής κρίσης. Από τις αποφάσεις προκύπτει επίσης ότι ο ΕSM έχει καταστεί βασικός πυλώνας της θεσμικής αρχιτεκτονικής της νομισματικής ένωσης. Οι προσπάθειες για την εμβάθυνση της ΟΝΕ και την ενίσχυση της ανθεκτικότητάς της, μαζί με την ολοκλήρωση της ένωσης τραπεζικών συνδικάτων και κεφαλαιαγορών, θα συμβάλουν επίσης στην ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του ευρώ. Ένα πιο ισορροπημένο πολυπολικό σύστημα νομισμάτων που περιλαμβάνει το δολάριο, το ευρώ, το γιουάν και ίσως ένα ή δύο άλλα νομίσματα θα βελτιώσουν την πάροδο του χρόνου τη λειτουργία του διεθνούς νομισματικού συστήματος και θα προστατεύσουν τα συμφέροντα της Ευρώπης”.
