Η προστασία των εξωτερικών συνόρων, η εμβάθυνση της ΟΝΕ με παράλληλη περαιτέρω ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς, η προώθηση της πράσινης και κοινωνικής Ευρώπης και η προαγωγή των συμφερόντων της Ένωσης στη διεθνή σκηνή είναι οι βασικές προτεραιότητες της ΕΕ την πενταετία 2019-2024.
Πρόκειται για το στρατηγικό θεματολόγιο, το οποίο εκπόνησε η Επιτροπή Γιούνκερ και ενέκριναν την περασμένη βδομάδα οι Ευρωπαίοι ηγέτες. Η σταδιακή υλοποίησή του θα ξεκινήσει μετά τον Νοέμβριο, όταν θα αναλάβει τα καθήκοντά της η νέα Κομισιόν.
Ειδικότερα, το στρατηγικό θεματολόγιο παρέχει ένα γενικό πλαίσιο και μια γενική κατεύθυνση, ενώ σκοπός του είναι να καθοδηγήσει τις εργασίες των θεσμικών οργάνων για την επόμενη πενταετία.
Για καθεμία από τις τέσσερις προτεραιότητες, στις οποίες θα επικεντρωθεί προβλέπονται τα εξής:
Προστασία πολιτών
Ο αποτελεσματικός έλεγχος των εξωτερικών συνόρων θεωρείται απολύτως αναγκαία προϋπόθεση για την κατοχύρωση της ασφάλειας, την τήρηση του νόμου και της τάξης και την εξασφάλιση της ορθής λειτουργίας των κοινοτικών πολιτικών.
Πρώτη προτεραιότητα στον τομέα αυτό είναι η ανάπτυξη μιας πλήρως λειτουργικής, ολοκληρωμένης μεταναστευτικής πολιτικής. Στο πλαίσιο αυτό θα επιδιωχθεί η εμβάθυνση της συνεργασίας με χώρες προέλευσης και διέλευσης, ώστε να καταπολεμηθούν η παράνομη μετανάστευση και η εμπορία ανθρώπων και να διασφαλιστούν αποτελεσματικές επιστροφές.
Ως προς την εσωτερική διάσταση, στόχος είναι η επίτευξη συμφωνίας σχετικά με μια αποτελεσματική πολιτική μετανάστευσης και ασύλου. Απαιτείται να εξευρεθεί συναίνεση σχετικά με τον κανονισμό του Δουβλίνου, ώστε η μεταρρύθμισή του να βασίζεται σε μια ισορροπία μεταξύ ευθύνης και αλληλεγγύης, λαμβάνοντας υπόψη τα πρόσωπα που αποβιβάζονται ύστερα από επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης.
Υπενθυμίζεται ότι τη μεταρρύθμιση του κανονισμού του Δουβλίνου δεν δέχονται εδώ και δύο χρόνια οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, αρνούμενες να επιδείξουν την αλληλεγγύη τους στις χώρες της πρώτης γραμμής (Ελλάδα, Ιταλία). Η πρόταση της Κομισιόν προβλέπει σε περιόδους μεταναστευτικών πιέσεων, τα κράτη μέλη να μοιράζουν με τα τις χώρες που πιέζονται τους υποψήφιους πρόσφυγες.
Μεταξύ των προτεραιοτήτων και η φύλαξη των εξωτερικών συνόρων μέσω της αποτελεσματικής λειτουργίας του χώρου Σένγκεν.
Θα ενισχυθεί επίσης η αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και του διασυνοριακού εγκλήματος, βελτιώνοντας τη συνεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών και αναπτύσσοντας περαιτέρω τα κοινά εργαλεία.
Τέλος, θα ενισχυθεί η ανθεκτικότητα της Ε.Ε. έναντι τόσο φυσικών όσο και ανθρωπογενών καταστροφών, ενώ θα προστατευθούν οι κοινωνίες από κακόβουλες δραστηριότητες στον κυβερνοχώρο, υβριδικές απειλές και παραπληροφόρηση από εχθρικές οντότητες, κρατικές ή μη.
Ανάπτυξη οικονομίας
Πρώτος στόχος η διασφάλιση ότι το ευρώ λειτουργεί προς όφελος των πολιτών και παραμένει ανθεκτικό. Αυτό θα γίνει μέσω εμβάθυνσης της ΟΝΕ σε όλες της τις διαστάσεις, ολοκληρώνοντας την τραπεζική ένωση και την Ένωση Κεφαλαιαγορών και ενισχύοντας τον διεθνή ρόλο του ευρώ.
Προβλέπεται επίσης μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση που να συνδέει όλες τις συναφείς πολιτικές και διαστάσεις: εμβάθυνση και ενίσχυση της ενιαίας αγοράς και των τεσσάρων ελευθεριών της, σχεδιασμός μιας βιομηχανικής στρατηγικής κατάλληλης για το μέλλον, διαχείριση της ψηφιακής επανάστασης και εξασφάλιση δίκαιης και αποτελεσματικής φορολογίας.
Τα επόμενα χρόνια, ο ψηφιακός μετασχηματισμός θα επιταχυνθεί ακόμη περισσότερο και θα επιφέρει ευρείες αλλαγές. Η Ε.Ε. θα καταπιαστεί με όλες τις πτυχές της ψηφιακής επανάστασης και της τεχνητής νοημοσύνης: υποδομές, συνδεσιμότητα, υπηρεσίες, δεδομένα, ρύθμιση και επενδύσεις. Όλα αυτά πρέπει να συνοδευτούν από την ανάπτυξη της οικονομίας των υπηρεσιών και την ενσωμάτωση των ψηφιακών υπηρεσιών. Ταυτόχρονα, πρέπει να αυξηθούν οι επενδύσεις στις δεξιότητες και στην εκπαίδευση των πολιτών, να γίνουν περισσότερα για την προαγωγή της επιχειρηματικότητας. Επένδυση στο μέλλον σημαίνει επίσης ενθάρρυνση και στήριξη των δημόσιων και των ιδιωτικών επενδύσεων, μεταξύ άλλων στις υποδομές, ώστε να χρηματοδοτηθεί η μεγέθυνση της οικονομίας και των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των μμε.
Πράσινη και κοινωνική Ευρώπη
Η Ε.Ε. θα επιταχύνει τη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, θα αυξήσει την ενεργειακή απόδοση, θα μειώσει την εξάρτησή της από εξωτερικές πηγές, θα διαφοροποιήσει τον εφοδιασμό της και θα επενδύσει σε λύσεις για την κινητικότητα του μέλλοντος.
Παράλληλα, θα συνεχιστεί η βελτίωση του περιβάλλοντος στις πόλεις και στην ύπαιθρο, η αναβάθμιση της ποιότητας του αέρα και του νερού και η προώθηση της βιώσιμης γεωργίας η οποία είναι ζωτικής σημασίας για την εξασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας και την τόνωση της ποιοτικής παραγωγής. Η αλλαγή προς ένα πιο πράσινο και πιο δίκαιο μέλλον θα δημιουργήσει κόστος και προκλήσεις βραχυπροθέσμα. Αυτός είναι ο λόγος που πρέπει οπωσδήποτε η αλλαγή να συνοδευτεί από πολιτικές που θα βοηθήσουν τις κοινότητες και τους πολίτες να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα. Προς τούτο απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στα κοινωνικά ζητήματα.
Ο Ευρωπαϊκός Πυλώνας Κοινωνικών Δικαιωμάτων πρέπει να εφαρμόζεται τόσο σε επίπεδο Ένωσης όσο και σε επίπεδο κρατών μελών, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τις αντίστοιχες αρμοδιότητές τους. Όπως επισημαίνεται, οι ανισότητες, οι οποίες πλήττουν κυρίως τους νέους, συνιστούν μείζονα κίνδυνο από πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής άποψης. Πρέπει να γίνουν περισσότερα ώστε να διασφαλιστεί ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών, καθώς και δικαιώματα και ίσες ευκαιρίες για όλους.
Η επαρκής κοινωνική προστασία, η εξάλειψη των αποκλεισμών στις αγορές εργασίας και η προώθηση της σύγκλισης θα βοηθήσουν την Ευρώπη να διαφυλάξει τον τρόπο ζωής της.
Στη διεθνή σκηνή
Σύμφωνα με το θεματολόγιο, προκειμένου η Ε.Ε. να υπερασπίσει καλύτερα τα συμφέροντα και τις αξίες της και να συμβάλει στη διαμόρφωση του νέου παγκόσμιου περιβάλλοντος, πρέπει να ανεβάσει τους τόνους και να αυξήσει την αποτελεσματικότητά της. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να επιδειχθεί μεγαλύτερη ενότητα στις θέσεις των κρατών μελών, καθώς και σαφή προτεραιότητα στα ευρωπαϊκά συμφέροντα -οικονομικά, πολιτικά και στον τομέα της ασφάλειας- μοχλεύοντας όλες τις πολιτικές ώστε να συμβάλλουν προς αυτή την κατεύθυνση. Η Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας θα πρέπει να αποκτήσει μεγαλύτερη ταχύτητα και ικανότητα αντίδρασης και να διασυνδεθεί καλύτερα με τα υπόλοιπα σκέλη των εξωτερικών σχέσεων. Η Ε.Ε. πρέπει και να αναλάβει μεγαλύτερη ευθύνη για την ασφάλεια και την άμυνά της, ενισχύοντας τις αμυντικές επενδύσεις και την επιχειρησιακή ετοιμότητα.
Οι σχέσεις με τους στρατηγικούς εταίρους και τις αναδυόμενες δυνάμεις πρέπει να αποτελούν βασικό στοιχείο μιας εύρωστης εξωτερικής πολιτικής. Η Ε.Ε. θα μπορέσει να αλληλεπιδρά με τις υπόλοιπες παγκόσμιες δυνάμεις επί ίσοις όροις μόνον αν αποφύγει την αποσπασματική προσέγγιση και σχηματίσει αρραγές μέτωπο, με την υποστήριξη των πόρων της Ε.Ε. και των κρατών μελών, αναφέρει το εγκριθέν κείμενο.
