Η Ευρωζώνη και το ευρώ δεν μπορούν πλέον να ποντάρουν στην βεβαιότητα ενός νέου κύκλου προγραματισμένης μείωσης των αμερικάνικων επιτοκίων.
Η απόφαση του Τζερόμ Πάουελ να μειώσει τα επιτόκια – όπως όλοι προέβλεπαν – αλλά να διευκρινίσει παράλληλα ότι αυτό δεν σημαίνει πως είναι η αρχή ενός νέου κύκλου ποσοτικής χαλάρωσης, ξάφνιασε τις αγορές.
Και – παρά τις αντιδράσεις του προέδρου Τράμπ – δείχνει ότι η Fed δεν πρόκειται να αναλάβει να πάρει πάνω της τη “δουλειά” που πρέπει να κάνουν και οι άλλες κεντρικές τράπεζες, καθώς η παγκόσμια οικονομία διολισθαίνει σε ένα περιβάλλον συντονισμένης επιβράδυνσης.
Η αρνητική αντίδραση των αγορών υποχρέωσε τον κ. Πάουελ να “μετριάσει” κάπως το μήνυμά του, με διευκρινίσεις όπως ότι η μείωση των επιτοκίων πρέπει να ερμηνευθεί ως το “μέσον” ενός κύκλου που είχε αρχίσει με το σταμάτημα της αύξησής τους”, αλλά όχι σαν την έναρξη μία περιόδου σταθερής μείωσής τους.
Ο επικεφαλής της Fed βάζει και πάλι στην μέση την “αναμονή” μέχρι να υπάρξουν νεότερα στοιχεία, που να υποδεικνύουν την πραγματική κατάσταση της (αμερικάνικης) οικονομίας. Αλλά αυτό, όπως όλοι κατάλαβαν, αφορούσε την επιδίωξή του να κερδίσει χρόνο και να υποχρεώσει να πάρουν θέση και οι άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες.
Ήδη η γιαπωνέζικη κεντρική τράπεζα, λίγες ημέρες νωρίτερα, είχε διατηρήσει την θέση της χωρίς καμία κίνηση αλλαγής, ενώ η ΕΚΤ έχει δείξει την πρόθεσή της να επιστρέψει σε μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης αλλά… αργότερα και αφού “μετρήσει” τις συνέπειες από τις κινήσεις των άλλων κεντρικών τραπεζών.
Η διαφορά με το 2008 – 2009 είναι σαφής. Τότε οι κεντρικές τράπεζες, στο πλαίσιο του νεοσύστατου G-20, κινήθηκαν λιγότερο ή περισσότερο η κάθε μία, αλλά κινήθηκαν συντονισμένα απέναντι στον κίνδυνο κατάρρευσης του τραπεζικού συστήματος.
Όταν όμως η Fed άρχισε να “γυρίζει” την πολιτική της το 2014 – 15 και ξεκίνησε το tappering, η ΕΚΤ κινήθηκε αμέσως, δρομολογώντας τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης για να καλύψει το κενό της “απόσυρσης” κεφαλαίων που θα προκαλούσε η πολιτική της Fed και να απορροφήσει τους επικίνδυνους κραδασμούς.
Τώρα η Fed άνοιξε και πάλι τον δρόμο πρώτη. Αλλά, με τις χθεσινές ανακοινώσεις, υποδηλώνει την πρόθεσή της να… περιμένει τις κινήσεις των άλλων για να αποφασίσει το πώς θα κινηθεί η ίδια.
Κι αυτό γιατί το επίδικο δεν αφορά πλέον απλά στην παροχή ρευστότητας στις αγορές, αλλά κυρίως τους όρους ενός οικονομικού “πολέμου” με εμπορικές συγκρούσεις, προστατευτισμό, γεωπολιτικές εντάσεις και… συναλλαγματικές αναμετρήσεις με πολύ διαφορετικές ισορροπίες πλέον ανάμεσα στο δολάριο, το ευρώ, το γουάν και τα άλλα ανταγωνιστικά νομίσματα.
Οι αγορές “μυρίζονται” τον κίνδυνο και την λογική του “ο σώζων εαυτόν σωθήτω”. Και ίσως οι αντιδράσεις τους μέσα στο καλοκαίρι αποτελέσουν έκπληξη γι’ αυτούς που καθορίζουν τις πολιτικές στα επιτελεία των κεντρικών τραπεζών.
