ΕΔΡΑ JEAN MONNET ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ
ΚΑΤΟΧΟΣ ΕΔΡΑΣ: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΑΒΒΑΪΔΟΥ
52ο Tax Flash
Ο ΟΟΣΑ δημιούργησε μια ιστοσελίδα αναφορικά με την εξάπλωση του COVID-19, παρουσιάζοντας πληροφορίες και εθνικά προφίλ αναφορικά με την εξάπλωση του ιού, καθώς και προτεινόμενες πολιτικές λύσεις σε διάφορους τομείς, μεταξύ των οποίων η φορολογική πολιτική και διοίκηση.
Όπως επισημαίνει ο ΟΟΣΑ, οι εντοπισμένες περιπτώσεις Covid-19 αυξάνονται γρήγορα σε πολλές χώρες, με σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία και τη θνησιμότητα. Για την καταπολέμηση της εκδήλωσης και της εξάπλωσης του ιού, οι χώρες επιβάλλουν πρωτοφανή μέτρα. Το αποτέλεσμα είναι ότι η οικονομική δραστηριότητα έχει μειωθεί δραματικά σε πολλές χώρες και η μεγαλύτερη αβεβαιότητα έχει νοθεύσει την εμπιστοσύνη. Ενόψει αυτής της κρίσης, η άμεση προτεραιότητα είναι να ανταποκριθούμε γρήγορα για την υποστήριξη των νοικοκυριών και τη βελτίωση της ρευστότητας των επιχειρήσεων ώστε να διατηρηθεί κατά το δυνατόν περισσότερο αλώβητη η παραγωγική ικανότητα των οικονομιών. Μια σειρά μέτρων φορολογικής πολιτικής και φορολογικής διοίκησης θα μπορούσαν να ληφθούν υπόψη από τις κυβερνήσεις. Τα δυνητικά αυτά μέτρα, δεν αποτελούν συστάσεις, αλλά προορίζονται να βοηθήσουν τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, προκειμένου να ανταποκρίνονται στο δικό τους εθνικό πλαίσιο.
Με σκοπό, λοιπόν, τον περιορισμό της ζημίας στο παραγωγικό δυναμικό και την προστασία των ευάλωτων λόγω της πανδημίας του Covid-19, ο ΟΟΣΑ προτείνει έκτακτα μέτρα φορολογικής πολιτικής, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται η παροχή οικονομικών ενισχύσεων για μια αξιοπρεπή διαβίωση, η αναστολή ή η παραγραφή των ασφαλιστικών εισφορών των εργοδοτών και των αυτοαπασχολούμενων, η πρόβλεψη φοροαπαλλαγών για τους εργαζόμενους στον κλάδο της υγείας και τους παρέχοντες υπηρεσίες που χαρακτηρίζονται ως κατεπείγουσες, η αναστολή των πληρωμών Φ.Π.Α. και λοιπών τελωνειακών δασμών, η απλοποίηση των πληρωμών επιστροφών, η αναστολή ή η διαγραφή φόρων, ή η αύξηση των προβλέψεων μεταφοράς δαπανών.
Ειδικότερα, τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν:
- Προσωρινή παροχή περισσότερο γενναιόδωρων παροχών κοινωνικής μέριμνας και ενίσχυση του εισοδήματος, μεταξύ άλλων, και μέσω των παροχών εκ του φορολογικού συστήματος σε ιδιώτες και εργαζόμενους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που συνήθως δεν δικαιούνται τέτοιου είδους παροχές. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει ευρύτερη πρόσβαση σε επιδόματα ανεργίας, αναρρωτική ή οικογενειακή άδεια, ακόμα και για τους αυτοαπασχολούμενους, καθώς και την αύξηση των τυποποιημένων χρηματικών παροχών που παρέχονται μέσω του φορολογικού συστήματος για την αντιστάθμιση των βραχυπρόθεσμων επιπτώσεων στα χαμηλού εισοδήματος νοικοκυριά.
- Απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής ή αναστολή (και χρονική μετάθεση καταβολής) των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης εργοδοτών και αυτοαπασχολούμενων, καθώς και των φόρων μισθωτών υπηρεσιών. Οι τομείς που πλήττονται ιδιαιτέρως, διότι έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας ή έχουν υποστεί σημαντικές οικονομικές συνέπειες, θα μπορούσαν να επωφεληθούν από την απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής φόρων μισθωτών υπηρεσιών και των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης που καταβάλλονται από τον εργοδότη ή τον αυτοαπασχολούμενο, προκειμένου να μειωθεί άμεσα το εργατικό κόστος. Οι τομείς που καλύπτονται από το μέτρο, θα μπορούσαν να διευρυνθούν όσο περισσότερο επεκτείνονται και οι οικονομικές συνέπειες της εξάπλωσης του ιού.
- Παροχή φορολογικών ελαφρύνσεων για τους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας και άλλους τομείς που συνδέονται με την έκτακτη ανάγκη. Προκειμένου να ανταμειφθούν οι πολίτες που εργάζονται υπερωριακά και σε δυνητικά επικίνδυνες συνθήκες, οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να εξαιρέσουν μερικώς τα εισοδήματα από εργασία (π.χ. εισόδημα από υπερωρίες) από το φόρο εισοδήματος και τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης. Επιπλέον, οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να δώσουν κίνητρα σε ορισμένους συνταξιούχους, προκειμένου να επανέλθουν προσωρινά στο εργατικό δυναμικό κατά τη διάρκεια της κρίσης, εξασφαλίζοντας ότι η εργασία αυτή δεν επηρεάζει τα συνταξιοδοτικά τους δικαιώματα.
- Αναστολή καταβολής του Φ.Π.Α., των τελωνειακών δασμών ή των ειδικών φόρων κατανάλωσης για τα εισαγόμενα προϊόντα (π.χ. τρόφιμα, φάρμακα, κεφαλαιουχικά αγαθά), αποτρέποντας περιπτώσεις κατάχρησης μέσω προσεκτικής διοίκησης του συστήματος.
- Επιτάχυνση των επιστροφών ΦΠΑ, συνοδευόμενη από στοχευμένα μέτρα για τον περιορισμό του κινδύνου απάτης.
- Απλοποίηση των διαδικασιών για την αναζήτηση απαλλαγών από το ΦΠΑ επί των επισφαλών απαιτήσεων, μεταξύ άλλων με τη μείωση της ελάχιστης προθεσμίας καθυστέρησης πληρωμής, που απαιτείται για τον ΦΠΑ επί των εκδοθέντων τιμολογίων, προς διασφάλιση της επιλεξιμότητας για απαλλαγή.
- Προσαρμογή της προβλεπόμενης προκαταβολής φόρων επί τη βάσει της αναθεώρησης της μελλοντικής φορολογικής υποχρέωσης, προκειμένου να προσεγγίζει περισσότερο την πιθανή τελική φορολογική υποχρέωση του φορολογούμενου, λαμβάνοντας υπόψη τον αναμενόμενο αντίκτυπο στον κύκλο εργασιών της επιχείρησης (έναντι της χρησιμοποίησης ως ένδειξης των πωλήσεων ή των κερδών του προηγούμενου έτους).
- Αναστολή (μετάθεση του χρόνου καταβολής) ή απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής φόρων, των οποίων η φορολογική βάση δεν αλλάζει ανάλογα με τον άμεσο οικονομικό κύκλο, π.χ. επαναλαμβανόμενους φόρους κατοχής ακινήτων των επιχειρήσεων ή φόρους κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων.
- Αύξηση της ευελιξίας των διατάξεων για τη μεταφορά ζημιών. Μία από τις επιλογές είναι η πρόβλεψη μεταφοράς ζημιών στο παρελθόν, γεγονός που θα έχει ως συνέπεια την επιστροφή ζημιών, όπου οι επιχειρήσεις θα μπορούσαν να επιλέξουν να λάβουν μια εφάπαξ πληρωμή σε μετρητά, η οποία ισούται με τις συσσωρευμένες φορολογικές τους ζημίες, πολλαπλασιαζόμενες με το συντελεστή φόρου εισοδήματος εταιρειών.
- Προετοιμασία για ανάκαμψη, μεταξύ άλλων και μέσω της φορολογικής πολιτικής. Ενώ η άμεση προσοχή εστιάζεται στη διατήρηση της ρευστότητας και την παροχή εισοδηματικής στήριξης, οι κυβερνήσεις πρέπει να προετοιμαστούν για μια προσεκτική εξισορρόπηση των δημοσιονομικών κινήτρων και της δημοσιονομικής εξυγίανσης, όταν υποχωρήσει η πανδημία.
Περαιτέρω, όπως επισημαίνει ο ΟΟΣΑ, η έκτακτη ανάγκη του Covid- 19 θα επηρεάσει τις ζωές πολλών ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι, με τους οποίους οι κυβερνήσεις και οι φορολογικές διοικήσεις μπορούν να διευκολύνουν την επιβάρυνση των φορολογουμένων και να στηρίξουν επιχειρήσεις και ιδιώτες με προβλήματα ρευστότητας ή με δυσκολίες στην υποβολή φορολογικών δηλώσεων ή στην εκπλήρωση των υποχρεώσεων πληρωμής.
Οι προτάσεις του ΟΟΣΑ έχουν ως σκοπό να βοηθήσουν τις διοικήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο, κατά την εξέταση των κατάλληλων μέτρων στο δικό τους εθνικό πλαίσιο, προκειμένου να βοηθήσουν τους φορολογούμενους κατά τη διάρκεια αυτής της δύσκολης περιόδου. Οι δυνατότητες αυτές δεν είναι σίγουρο ότι θα διαθέσιμες στο σύνολό τους σε όλες τις φορολογικές διοικήσεις και ενδέχεται να χρειαστούν νομοθετικές αλλαγές για να μπορέσουν να πραγματοποιηθούν τα σχετικά μέτρα.
- Παρατάσεις προθεσμιών. Θα μπορούσε να παρασχεθεί στους φορολογούμενους που επηρεάστηκαν από τον Covid-19 μεγαλύτερη προθεσμία για την υποβολή των φορολογικών τους δηλώσεων και την καταβολή των φορολογικών τους υποχρεώσεων.
- Αναστολή πληρωμής των φόρων. Η καταβολή φόρων, που οφείλονται σε δόσεις, θα μπορούσε να ανασταλεί για να διευκολυνθεί η ταμειακή ρευστότητα των φορολογούμενων.
- Διαγραφή προστίμων και τόκων. Τα πρόστιμα και οι τόκοι σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής φορολογικής δήλωσης ή εκπρόθεσμης καταβολής φόρων θα μπορούσαν να ανασταλούν ή ενδεχομένως και να επιστραφούν ανάλογα με τις περιστάσεις.
- Ρυθμίσεις καταβολής οφειλών. Οι φορολογούμενοι θα μπορούσαν να υπαχθούν ευκολότερα σε ρυθμίσεις οφειλών, ενώ θα μπορούσε να προβλεφθεί επέκταση του χρόνου ρύθμισης. Μπορεί επίσης να εξεταστεί η θέσπιση μιας περιόδου απαλλαγής από τόκους.
- Αναστολή της είσπραξης οφειλών. Οι διοικήσεις ενδέχεται να εξετάσουν την αναστολή της είσπραξης οφειλών, συμπεριλαμβανομένης της αναστολής κατάσχεσης των μισθών ή των τραπεζικών λογαριασμών, καθώς και των κατασχέσεων και πλειστηριασμών περιουσιακών στοιχείων.
- Ταχύτερη επιστροφή φόρων. Στις περιπτώσεις που οφείλονται χρήματα στους φορολογούμενους, οι διαδικασίες για επιστροφή μπορεί να προτεραιοποιηθούν για τη διασφάλιση της ταχείας αποπληρωμής των χρημάτων.
- Διασφάλιση φορολογικής βεβαιότητας. Η λήψη υπόψη πιθανών επιλογών για την ταχεία παροχή φορολογικής βεβαιότητας, όπου είναι εφικτό.
- Πολιτική φορολογικών ελέγχων. Εξέταση του ενδεχόμενου μη διενέργειας ελέγχων φορολογούμενων κατά τη διάρκεια της κρίσης (πέραν των περιπτώσεων απάτης).
- Βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Εξέταση προσαρμογών στις παρεχόμενες στους φορολογούμενους υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της αυξημένης χρήσης ψηφιακών καναλιών, ειδικών ανοικτών γραμμών επικοινωνίας και, όπου είναι εφικτό, περισσότερων ωρών λειτουργίας των τηλεφωνικών κέντρων.- Επικοινωνία. Σαφείς στρατηγικές επικοινωνίας, συμπεριλαμβανομένων ειδικών ιστοσελίδων, πολύπλευρων μέσων επικοινωνίας και εξέταση του τρόπου εντοπισμού και προσέγγισης των ευάλωτων φορολογουμένων.
