Συμψηφισμός ωφέλειας με ζημία – Ηθική βλάβη
Πρόωρη λήξη θητείας Διοικητή νοσοκομείου – Παρεμπίπτων έλεγχος νομιμότητας της απόφασης περί πρόωρης παύσης – Συμψηφισμός ωφέλειας με ζημία – Ηθική βλάβη
ΔΠΑ 7979/2020, 18ο Τμήμα
Οι διοικητές των νοσοκομείων του Ε.Σ.Υ.Κ.Α. είναι όργανα διοίκησης των νοσοκομείων και όχι υπάλληλοι αυτών και επομένως, δεν έχουν εφαρμογή ως προς αυτούς οι διατάξεις του άρθρου 103 παρ. 4 και 6 του Συντάγματος περί μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων και είναι δυνατή η πρόωρη λήξη της θητείας τους με απόφαση του αρμοδίου Υπουργού είτε για λόγους υποκειμενικούς, οι οποίοι αφορούν συγκεκριμένο διοικητή, είτε για λόγους αντικειμενικούς, οι οποίοι καθιστούν αναγκαία τη μεταβολή της δημόσιας πολιτικής στον τομέα της υγείας (βλ. ΣτΕ 1301-4/2017, 407, 3242/2015, 387/2013, 227-230/2011 επταμ. κ.ά.). Εξάλλου, πριν από την έκδοση πράξης πρόωρης λήξης της θητείας διοικητή νοσοκομείου, κατά τη διαδικασία αξιολόγησης του άρθρου 2 παρ. 6 του ν. 4052/2012, δεν αποκλείεται να διενεργηθεί συνέντευξη των κρινομένων από την αρμόδια Επιτροπή (πρβλ. ΣτΕ 905/2016 επταμ., 4474/2014 επταμ.). Εφόσον διενεργηθεί τέτοια συνέντευξη, επιβάλλεται, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 15 παρ. 4 και 17 παρ. 1 και 2 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας και την αρχή του κράτους δικαίου, να καταγράφεται στο οικείο πρακτικό συνεδρίασης της Επιτροπής, έστω και συνοπτικά, το περιεχόμενο της συνέντευξης, με αναφορά τόσο στα ερωτήματα που τέθηκαν στον κρινόμενο, όσο και στις απαντήσεις που τυχόν έδωσε και στην αξιολόγησή τους από την Επιτροπή, καθώς και να εκφέρεται εξατομικευμένη κρίση για την προσωπικότητα κάθε κρινομένου και την εν γένει ικανότητά του να ασκεί τα συγκεκριμένα καθήκοντα της θέσης (βλ. ΣτΕ 690-1, 1302-4/2017, πρβλ. ΣτΕ Ολ. 3052/2009, ΣτΕ 917/2014 επταμ., 2052-53/2011, 1644/2010 κ.ά.).
Στην προκειμένη περίπτωση, ούτε στο σώμα της απόφασης περί παύσης της ενάγουσας από τα καθήκοντά της ούτε στα στοιχεία του φακέλου περιέχεται αιτιολογία, η οποία να δικαιολογεί την πρόωρη λήξη της θητείας της. Επιπλέον, το πρακτικό της Επιτροπής αξιολόγησης, το οποίο επικαλείται η απόφαση περί παύσης της ενάγουσας, είναι πλημμελές, διότι σε αυτό παρατίθεται μεν σειρά ερωτημάτων, χωρίς όμως να διευκρινίζεται αν ετέθησαν όλα ή ορισμένα από αυτά και χωρίς να καταγράφονται, έστω συνοπτικά, οι δοθείσες απαντήσεις και χωρίς να εκφέρεται εξατομικευμένη κρίση από κάθε μέλος της επιτροπής για την ενάγουσα. Επομένως, συντρεχουσών και των λοιπών προϋποθέσεων, στοιχειοθετείται αδικοπρακτική ευθύνη του Ελληνικού Δημοσίου, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 105 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα.
Εξάλλου, στο πλαίσιο της αυτεπάγγελτης εξέτασης τυχόν ύπαρξης ωφέλειας της ενάγουσας από την εν λόγω ζημιογόνο πράξη, προκειμένου να λάβει χώρα συμψηφισμός με τη ζημία της, δεδομένου ότι το ζήτημα του ύψους της ζημίας, όπως αναπτύχθηκε με την κρινόμενη αγωγή και όπως προέκυψε από τα υπάρχοντα στο φάκελο έγγραφα, έχει καταστεί αντικείμενο της δίκης, ενόψει δε και της σχετικής ένστασης του εναγόμενου, το Δικαστήριο κρίνει ότι τα δηλωθέντα από την ενάγουσα εισοδήματα για τα οικονομικά έτη 2016 και 2017, που προέρχονται από επιχειρηματική δραστηριότητα μη επιτηδευματία, δεν είναι συμψηφιστέα με την ως άνω ζημία της. Και τούτο διότι, η ωφέλεια αυτή δεν προήλθε από την ίδια αιτία, ήτοι από το ζημιογόνο γεγονός της πρόωρης λήξης της θητείας της ενάγουσας, αλλά οφείλεται σε δική της αυτόνομη δραστηριότητα, η οποία πηγάζει από την ελευθερία δράσης της, που υπερβαίνει την κατ’ άρθρο 300 του Α.Κ. υποχρέωσή της για περιορισμό της έκτασης της ζημίας, και, ως εκ τούτου, συνιστά αυτοτελή λόγο κτήσης και διατήρησης του κέρδους από αυτή, εκτός του δικαίου της αποζημίωσης. Στη συγκεκριμένη δε περίπτωση, ο συμψηφισμός, έστω και μέρους, του προκύψαντος οφέλους στη ζημία, θα αντέκειτο στην καλή πίστη, καθόσον, με τον τρόπο αυτό, το εναγόμενο θα επωφελείτο από την επιμέλεια της ενάγουσας, με αποτέλεσμα να περιορίζονται, από ενέργειες της τελευταίας, οι συνέπειες της παρανομίας του.
Περαιτέρω, παρά το γεγονός ότι η αντικατάσταση των Διοικητών δεν αποτελεί ασυνήθιστο φαινόμενο στις διευθύνσεις των νοσοκομείων μετά την αλλαγή του Υπουργικού Συμβουλίου, λαμβάνοντας υπόψη τις δυσμενείς συνέπειες που επέφερε στην ενάγουσα το γεγονός της παράνομης απομάκρυνσής της από την ένδικη θέση, συνιστάμενες στην αιφνίδια απώλεια της θέσης εργασίας της, την ανατροπή του επαγγελματικού της προγραμματισμού, καθώς και την εργασιακή της ανασφάλεια, το Δικαστήριο κρίνει ότι η ενάγουσα υπέστη ηθική βλάβη, εξαιτίας της αβεβαιότητας και της στενοχώριας που δοκίμασε, για την αποκατάσταση της οποίας δικαιούται να λάβει ως χρηματική ικανοποίηση το εύλογο ποσό των 500,00 ευρώ, κατά μερική παραδοχή του σχετικού αιτήματος της αγωγής.
