Ένα διευρυνόμενο επενδυτικό κενό στην Ευρώπη, που καταγράφεται και στην Ελλάδα και το οποίο μπορεί να συνδεθεί με την πίεση που δέχονται οι κρατικοί προϋπολογισμοί λόγω της πανδημίας και της οικονομικής κρίσης, αποτυπώνουν τα πρώτα ευρήματα της πέμπτης έκδοσης της Έρευνας Επενδύσεων (EIB Investment Survey) της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ).
Αυτό το επενδυτικό κενό, όπως σημειώνει η ΕΤΕπ, απειλεί να υπονομεύσει τα φιλόδοξα σχέδια της Ευρωπαϊκής Ένωσης για έναν πράσινο και ψηφιακό μετασχηματισμό.
Η εικόνα στην Ελλάδα
Αντίκτυπος του COVID-19 στις επενδύσεις
Περίπου τα 2/5 (39%) των ελληνικών επιχειρήσεων εκτιμούν ότι θα κάνουν λιγότερες επενδύσεις κατά το τρέχον οικονομικό έτος, εξαιτίας του COVID-19 (μέσος όρος ΕΕ 45%). Συνολικά, περίπου το 1/3 των εταιρειών στην Ελλάδα εκτιμούν ότι ο COVID-19 θα έχει μακροπρόθεσμη επίπτωση στο χαρτοφυλάκιο υπηρεσιών ή προϊόντων τους (37%), στην αλυσίδα εφοδιασμού τους (35%) και στην αυξημένη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών (32 %).
Το 15% των επιχειρήσεων αναμένουν μόνιμη μείωση του προσωπικού τους. Οι εταιρείες μεταποίησης είναι λιγότερο πιθανό να υποστούν μόνιμη μείωση του προσωπικού ως μακροπρόθεσμη επίπτωση (8%), σε σύγκριση με τις κατασκευαστικές εταιρείες (18%) και τον τομέα των υπηρεσιών (21%).
Καινοτομία / ψηφιοποίηση
Πάνω από το 1/3 όλων των εταιρειών (36%) ανέπτυξαν ή εισήγαγαν νέα προϊόντα, διαδικασίες ή υπηρεσίες, ως μέρος των επενδυτικών τους δραστηριοτήτων. Σε αυτό το ποσοστό, περιλαμβάνεται ένα 11% των εταιρειών οι οποίες εισήγαγαν καινοτομίες στη χώρα ή στην παγκόσμια αγορά.
Αν και ελαφρώς αυξημένο σε σχέση με το 2019, το ποσοστό των επιχειρήσεων που εισήγαγαν καινοτομίες παραμένει χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ (42%). Οι ελληνικές εταιρείες αναφέρουν χαμηλότερα επίπεδα υιοθέτησης ψηφιακών τεχνολογιών (54%) σε σύγκριση τόσο με την έκθεση EIBIS 2019 (66%) όσο και με τον μέσο όρο της ΕΕ (63%). Αυτό ισχύει σε όλους τους τομείς πλην των υποδομών, όπου οι επιχειρήσεις είναι πιο πιθανό να έχουν υιοθετήσει μία τουλάχιστον ψηφιακή τεχνολογία (63%).
Κλιματική αλλαγή
Οι μισές ελληνικές επιχειρήσεις (50%) αναφέρουν ότι η κλιματική αλλαγή και οι αλλαγές στις καιρικές συνθήκες που σχετίζονται με αυτή έχουν επιπτώσεις στις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες, ποσοστό χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ (58%). Μόνο το 1/3 των επιχειρήσεων (33%) αναφέρουν ότι επενδύουν ήδη ή σχεδιάζουν να επενδύσουν για να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, ποσοστό πολύ χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ (67%).
Η εικόνα στην Ευρώπη
Τα επενδυτικά σχέδια μειώθηκαν σχεδόν στις μισές επιχειρήσεις της ΕΕ
Για πρώτη φορά από τότε που άρχισε να διεξάγεται η έρευνα, οι επενδυτικές προσδοκίες εμφανίζονται ως υπερβολικά αρνητικές, με περισσότερες εταιρείες να έχουν αρνητική παρά θετική επενδυτική προοπτική. Επιπλέον, σχεδόν οι μισές επιχειρήσεις της ΕΕ (45%) δηλώνουν ότι ο κορονοϊός είχε αρνητικό αντίκτυπο στα επενδυτικά τους σχέδια.
Οι επενδύσεις στην καινοτομία αυξήθηκαν το 2019 και αποτελούν προτεραιότητα, κυρίως για επιχειρήσεις που επηρεάζονται από τον COVID-19
Περίπου τέσσερις στις 10 επιχειρήσεις (42%) ανέπτυξαν ή εισήγαγαν νέα προϊόντα, διαδικασίες ή υπηρεσίες ως μέρος των επενδυτικών τους δραστηριοτήτων, ποσοστό υψηλότερο σε σύγκριση με το προηγούμενο κύμα της έρευνας (33%).
Η υιοθέτηση ψηφιακών τεχνολογιών παραμένει υψηλή προτεραιότητα μεταξύ των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, περίπου τα 2/3 των επιχειρήσεων της ΕΕ έχουν ήδη υιοθετήσει τουλάχιστον μία ψηφιακή τεχνολογία, είτε πλήρως είτε μερικώς. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι το 51% των εταιρειών σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν υιοθετήσει μερικώς τουλάχιστον μία ψηφιακή τεχνολογία, ενώ το 12% έχουν βασίσει εξ ολοκλήρου την επιχειρηματική τους δραστηριότητα σε τουλάχιστον μία τέτοια τεχνολογία.
Ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής
Σχεδόν το 58% των εταιρειών της ΕΕ αναφέρουν ότι ο φυσικός κίνδυνος που σχετίζεται με την κλιματική αλλαγή έχει αντίκτυπο στις επιχειρήσεις τους, ενώ το 23% δηλώνουν ότι έχει σημαντικό αντίκτυπο.
Ο Αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ Christian Kettel Thomsen δήλωσε: “Η πανδημία επηρεάζει αρνητικά τις επενδύσεις και ενδεχομένως περιορίζει την ικανότητα της Ευρώπης να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του 21ου αιώνα. Χρειαζόμαστε συντονισμένη ευρωπαϊκή δράση για να ξεπεράσουμε την αβεβαιότητα, τόσο τώρα όσο και μετά από την ανάκαμψη, ιδίως όσον αφορά στο κλίμα και την ψηφιακή μετάβαση. Ως τράπεζα της ΕΕ για το κλίμα και ένας από τους μεγαλύτερους επενδυτές στην Ευρώπη στην καινοτομία, ο Όμιλος ΕΤΕπ μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων και στην προώθηση των επενδύσεων”.
Η Debora Revoltella, Επικεφαλής Οικονομολόγος της ΕΤΕπ, δήλωσε: “Η Έρευνα Επενδύσεων της ΕΤΕπ παρέχει μια σαφή εικόνα των αυξανόμενων προκλήσεων για τις επιχειρήσεις της ΕΕ. Ταυτόχρονα, ο COVID-19 φέρνει αλλαγές στην αγορά, απαιτώντας από τις εταιρείες να επενδύσουν και να προσαρμοστούν περισσότερο: περισσότερη ψηφιοποίηση, περισσότερη καινοτομία, περισσότερες δράσεις για το κλίμα και επανεξέταση των παγκόσμιων αλυσίδων αξίας τους. Οι επενδυτικές ανάγκες και η περιορισμένη εσωτερική χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών εταιρειών απαιτούν μακροχρόνιους επενδυτές με υπομονή με συνδυασμό ίδιων κεφαλαίων, χρέους και τεχνικής βοήθειας καθώς και συμβουλευτικών υπηρεσιών”.
Σχετικά με την Έκθεση EIBIS
Η ετήσια Ερευνα του Ομίλου της ΕΤΕπ για τις Επενδύσεις και τη Χρηματοδότηση Επενδύσεων (EIBIS) είναι μια έρευνα που διεξάγεται σε όλη την ΕΕ και συγκεντρώνει ποιοτικές και ποσοτικές πληροφορίες για τις επενδυτικές δραστηριότητες τόσο των μικρών επιχειρήσεων (με 5 έως 250 υπαλλήλους) όσο και των μεγαλύτερων εταιρειών (με περισσότερους από 250 υπαλλήλους), τις απαιτήσεις χρηματοδότησης και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν. Η έρευνα εκπονήθηκε από το Τμήμα Οικονομικών του Ομίλου μας και παρέχει ένα μοναδικό σύνολο δεδομένων: είναι η μόνη έρευνα που επιτρέπει τις συγκρίσεις μεταξύ χωρών και κλάδων στην ΕΕ. Η έρευνα συλλέγει δεδομένα από περίπου 13.300 επιχειρήσεις συνολικά, σε ολόκληρη την ΕΕ των 27, στο Ηνωμένο Βασίλειο και, από το 2019, στις Ηνωμένες Πολιτείες.
