Το Κοινοβούλιο έδωσε την έγκρισή του την Τετάρτη για το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ), ώστε η στήριξη της ΕΕ να φτάσει στους πολίτες από την αρχή του επόμενου έτους.
Την Τετάρτη, το κείμενο που συμφωνήθηκε με το Συμβούλιο στις 10 Νοεμβρίου σχετικά με τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027 εγκρίθηκε με 548 ψήφους υπέρ, 81 κατά και 66 αποχές. Το κείμενο της διοργανικής συμφωνίας που είχε συμφωνηθεί με το Συμβούλιο εγκρίθηκε με 550 ψήφους έναντι 72, και 73 αποχές.
15 δισ. σε ενισχύσεις για βασικά προγράμματα της ΕΕ
Η αύξηση αυτή είναι αποτέλεσμα των διαπραγματευτικών προσπαθειών του Κοινοβουλίου για την ενίσχυση 10 επιλεγμένων εμβληματικών προγραμμάτων της ΕΕ κατά την επόμενη επταετία, με στόχο την καλύτερη προστασία των πολιτών από την πανδημία COVID-19, την παροχή ευκαιριών στην επόμενη γενιά και τη διαφύλαξη των ευρωπαϊκών αξιών. Χάρη σε αυτόν τον συμβιβασμό, σε πραγματικούς όρους, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τριπλασιάζει το κονδύλιο για το πρόγραμμα EU4Health, εξασφαλίζει το ισοδύναμο ενός επιπλέον έτους χρηματοδότησης για το Erasmus+ και διασφαλίζει ότι η χρηματοδότηση της έρευνας θα συνεχίσει να αυξάνεται.
11 δισ. θα αντληθούν κυρίως από ποσά που αντιστοιχούν σε πρόστιμα στον τομέα του ανταγωνισμού (τα οποία πρέπει να καταβάλουν οι εταιρείες όταν δεν συμμορφώνονται με τους κανόνες της ΕΕ), σύμφωνα με το μακροχρόνιο αίτημα του Κοινοβουλίου να παραμείνουν στον προϋπολογισμό της ΕΕ τα χρήματα που παράγονται από την αυτήν. Αυτά τα 11 δισ. θα αυξήσουν σταδιακά το συνολικό ανώτατο όριο του ΠΔΠ (που ορίζεται σε 1.074,3 δισ. σε τιμές 2018) σε 1.085,3 δισ. Άλλα 4 δισ. θα προέλθουν από ανακατανομές και περιθώρια εντός του ΠΔΠ. Επιπλέον, 1 δισ. ευρώ θα αφιερωθεί για την αντιμετώπιση τυχόν μελλοντικών αναγκών και κρίσεων, ενώ τα χρήματα αυτά θα μπορούσαν επίσης να προστεθούν στα εμβληματικά προγράμματα.
Νέοι ίδιοι πόροι
Οι διαπραγματευτές συμφώνησαν επί της αρχής ότι το μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο η αποπληρωμή του χρέους που θα δημιουργήσει το ταμείο ανάκαμψης δεν θα πρέπει να πραγματοποιηθεί σε κόστος καθιερωμένων επενδυτικών προγραμμάτων στο ΠΔΠ, ούτε να οδηγεί σε πολύ υψηλότερες συνεισφορές των κρατών μελών βάσει ΑΕΕ. Ως εκ τούτου, οι διαπραγματευτές του ΕΚ έχουν καταρτίσει χάρτη πορείας για την εισαγωγή νέων ίδιων πόρων που θα τροφοδοτήσουν τον προϋπολογισμό της ΕΕ κατά την επόμενη επταετία.
Ο χάρτης πορείας αποτελεί μέρος της σχετικής διοργανικής συμφωνίας, η οποία είναι νομικά δεσμευτική. Εκτός από τη συνεισφορά που συμφωνήθηκε από το 2021, η οποία θα υπολογίζεται βάσει της ποσότητα μη ανακυκλωμένου πλαστικού σε κάθε χώρα, ο χάρτης πορείας περιλαμβάνει έναν ίδιο πόρο που βασίζεται στο ETS (Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών) – αρχής γενομένης από το 2023, ενδεχομένως σε συνδυασμό με μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα. Περιλαμβάνει επίσης μια ψηφιακή εισφορά (από το 2023) και έναν ίδιο πόρο που βασίζεται στον φόρο επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, καθώς και μια χρηματοδοτική συνεισφορά που πρέπει να πραγματοποιήσει ο επιχειρηματικός τομέας ή μια νέα κοινή βάση φορολογίας εταιρειών (από το 2026).
Κοινοβουλευτικός έλεγχος για τα κονδύλια του NextGenerationEU
Όσον αφορά τις δαπάνες των κονδυλίων του προγράμματος Next Generation EU, το Κοινοβούλιο εξασφάλισε ότι θα πραγματοποιούνται τακτικές συνεδριάσεις μεταξύ των τριών θεσμικών οργάνων για την αξιολόγηση της χρήσης των κονδυλίων που διατίθενται βάσει του άρθρου 122. Αυτά τα έκτακτα κονδύλια, που παρέχονται εκτός του τακτικού προϋπολογισμού για την επανεκκίνηση της οικονομίας που έχει πληγεί σοβαρά από την πανδημία, θα δαπανώνται με διαφανή τρόπο και το Κοινοβούλιο, από κοινού με το Συμβούλιο, θα ελέγχουν τυχόν αποκλίσεις από τα προηγουμένως συμφωνηθέντα.
Το μέσο ανάκαμψης της ΕΕ (Next Generation EU) βασίζεται σε άρθρο της Συνθήκης της ΕΕ (άρθρο 122 ΣΛΕΕ) το οποίο δεν προβλέπει κανένα ρόλο για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ως εκ τούτου, οι διαπραγματευτές του ΕΚ επέμειναν και πέτυχαν μια νέα διαδικασία, καθιερώνοντας έναν «εποικοδομητικό διάλογο» μεταξύ Κοινοβουλίου και Συμβουλίου. Μόλις η Επιτροπή αξιολογήσει τις δημοσιονομικές επιπτώσεις κάθε προτεινόμενης νέας νομικής πράξης βάσει του άρθρο 122, θα ξεκινήσει ο διάλογος μεταξύ Κοινοβουλίου και Συμβουλίου.
Οριζόντια θέματα: στόχοι για τη βιοποικιλότητα, ισότητα των φύλων και ίσες ευκαιρίες
Η παρακολούθηση της εκτέλεσης του προϋπολογισμού της ΕΕ θα βελτιωθεί ώστε να διασφαλιστεί ότι τουλάχιστον το 30% του συνολικού ποσού, αλλά και των δαπανών του Next Generation EU, θα στηρίξουν τους στόχους για την προστασία του κλίματος. 7,5% των ετήσιων δαπανών θα διατεθεί για στόχους βιοποικιλότητας από το 2024, ποσοστό που θα αυξηθεί σε 10% από το 2026.
Η ισότητα των φύλων και η ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου θα αποτελέσουν πλέον προτεραιότητα στο ΠΔΠ, μέσω ενδελεχούς αξιολόγησης των επιπτώσεων ως προς το φύλο και παρακολούθησης των προγραμμάτων.
