Του Τάσου Δασόπουλου
“Φρένο” στις ληξιπρόθεσμες οφειλές σε ιδιώτες αλλά και στις προμήθειες που γίνονται “κάτω από το τραπέζι” θα επιχειρήσει να βάλει το υπουργείο Οικονομικών, εισάγοντας το ηλεκτρονικό τιμολόγιο και στις συναλλαγές του δημοσίου.
Με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, θα δημιουργήσει ένα ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα το οποίο θα ψηφιοποιήσει όλες τις συναλλαγές του δημοσίου τόσο σε επίπεδο υπουργείων, όσο και σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης, δηλαδή ασφαλιστικών Ταμείων, νοσοκομείων, ΟΤΑ και Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου και εποπτευόμενων ΔΕΚΟ. Στο σύστημα αυτό θα καταγράφονται όλες οι δαπάνες (μικρές και μεγάλες) που θα κάνει το δημόσιο με αυτόματη αναφορά στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους το οποίο ως γνωστόν καλείται σε κάθε περίπτωση να τις καλύψει.
Το σύνολο των δαπανών του δημοσίου θα πρέπει να καλύπτεται από τους ιδιώτες προμηθευτές με ηλεκτρονικά τιμολόγια, κάτι που γίνεται για πρώτη φορά. Το ηλεκτρονικό τιμολόγιο κάθε δαπάνης, θα έχει και αυτό άμεση αναφορά στο ΓΛΚ το οποίο θα είναι σε γνώση του ποσού των δαπανών που θα πρέπει να καλύψει σε κάθε περίπτωση. Πέρα από αυτό όμως η προσπάθεια γίνεται για να λυθούν μια και καλή χρόνια προβλήματα όπως:
– Η ενημέρωση σε real time του ΓΛΚ για κάθε δαπάνη που γίνεται. Σήμερα το Γενικό Λογιστήριο ενημερώνεται, στην καλύτερη περίπτωση, έναν μήνα μετά για κάθε δαπάνη που κάνουν υπουργεία και φορείς της Γενικής Κυβέρνησης. Γι’ αυτό στο υπουργείο σε προληπτικό επίπεδο είχε θεσπιστεί η μέθοδος της σταδιακής τριμηνιαίας απελευθέρωσης ποσών για κάθε φορέα ώστε να υπάρχει κάποιου τύπου έλεγχος.
– Ο έλεγχος σκοπιμότητας των δαπανών. Θα μπορεί δηλαδή το Λογιστήριο να εκτιμά αν για κάθε μια δαπάνη αποτελεί πραγματική ανάγκη η αποθεματοποίηση υλικών σε όφελος ιδιωτών προμηθευτών. Σήμερα ο έλεγχος γίνεται μόνο εκ των υστέρων, εκτός και αν πρόκειται για δαπάνη που επεκτείνει τον προϋπολογισμό κάθε δημόσιου φορέα. Μαζί θα μπορούν να ελεγχθούν περιπτώσεις υπερκοστολογήσεων προμηθειών σε υπηρεσίες και προϊόντα.
– Ο έλεγχος νομιμότητας δαπανών. Περίπου 500 εκατ. ευρώ από τις πάγιες ληξιπρόθεσμες οφειλές του δημοσίου δεν μπορούν να πληρωθούν. Τούτο διότι εκ των υστέρων ανακαλύφθηκε ότι δεν υπάρχουν διαθέσιμα τα σχετικά παραστατικά. Αυτό θα σταματήσει καθώς ο κάθε ιδιώτης προμηθευτής θα πρέπει να εκδίδει για κάθε πώληση το δημόσιο ηλεκτρονικό τιμολόγιο το οποίο θα ελέγχεται άμεσα.
Λύση για clawback και rebate
Με το νέο σύστημα, θα λυθεί το πρόβλημα που διαιωνίζεται με clawback με τις φαρμακευτικές εταιρείες και του rebate με τα ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα. Κάθε χρόνο, θεσπίζεται ανώτατο όριο σε φαρμακευτική δαπάνη και δαπάνες για υπηρεσίες υγείας εκτός ΕΣΥ. Η συμφωνία που δεν τηρείται από την πρώτη στιγμή που θεσπίστηκαν αυτά τα μέτρα, είναι ότι το ποσό που αποτελεί υπέρβαση είτε στη μια είτε στην άλλη περίπτωση, θα επιστρέφεται στο δημόσιο με τη μορφή συμψηφισμού, με νέα έξοδα του δημόσιου συστήματος υγείας. Το γεγονός όμως ότι ακόμη και σήμερα πολλά δημόσια νοσοκομεία δεν έχουν μηχανογραφημένα λογιστήρια περιπλέκει το θέμα. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, ότι τα δημόσια νοσοκομεία είναι οι δημόσιοι οργανισμοί με το υψηλότερο ποσό ληξιπρόθεσμών οφειλών που έφταναν τα 500 εκατ. στο τέλος του 2020, με ένα μεγάλο μέρος τους, να αποτελεί rebate και clawback που δεν έχει ακόμη συμψηφιστεί.
Με την άμεση υποβολή των δαπανών, οι “αλληλόχρεοι” λογαριασμοί ιδιωτών – δημοσίου, θα εκκαθαρίζονται σε πολύ λιγότερο από 90 ημέρες.
