ΑΡΙΘΜΟΣ 1058/2020
ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ
– Ακύρωση διαθήκης που συντάχθηκε υπό το κράτος απειλής.
– Κατά τη διάταξη του άρθρου 1782 παρ. 1 ΑΚ η διάταξη της διαθήκης είναι ακυρώσιμη, αν είναι προϊόν απειλής που ασκήθηκε παράνομα ή αντίθετα προς τα χρηστά ήθη. Όπως δε προκύπτει από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 150, 151 και 1782 παρ.1 Α Κ για την ακύρωση της διαθήκης που συντάχθηκε υπό το κράτος απειλής, απαιτείται η απειλή να ασκήθηκε παράνομα ή αντίθετα προς τα χρηστά ήθη και στις συγκεκριμένες συνθήκες, να προξενεί φόβο σε γνωστικό άνθρωπο και επιπλέον να εκθέτει σε σπουδαίο και άμεσο κίνδυνο τη ζωή, τη σωματική ακεραιότητα, την ελευθερία, την τιμή, την περιουσία αυτού που απειλήθηκε ή των προσώπων που συνδέονται μαζί του στενότατα, να ήταν δε τέτοια ώστε συνεπεία της απειλής προέβη ο διαθέτης στη σύνταξη της διαθήκης, και να υφίσταται εξακολουθητικά και μετά τη σύνταξη της διαθήκης, μέχρι το θάνατο του διαθέτη, ώστε να μην μπορεί αυτός να την ανακαλέσει (ΑΠ 784/2016). Η απειλή μπορεί να συντελεστεί με οποιοδήποτε μέσο ή τρόπο και σε οποιοδήποτε χρόνο (είτε πριν είτε κατά τη σύνταξη της τελευταίας διάταξης), (ΑΠ 2189/2013) και είναι αδιάφορο αν προέρχεται από τον τιμώμενο με την ακυρώσιμη διαθήκη ή άλλο πρόσωπο. Ως απειλή νοείται η ψυχολογική βία (ΑΠ 784/2016, ΑΠ 731/2014), ενώ δεν υπάρχει απειλή αν ο διαθέτης φοβήθηκε αυθόρμητα ή η διάταξη προήλθε από πειθώ, προτροπές και πιέσεις (ΑΠ 2189/2013).
– Από τις προαναφερόμενες διατάξεις των άρθρων 150, 151 και 1782 παρ. 1 ΑΚ σε συνδυασμό με τις διατάξεις των άρθρων 118 και 216 παρ. 1 ΚΠολΔ συνάγεται ότι αναγκαία στοιχεία για την πληρότητα και το ορισμένο αγωγής περί ακύρωσης διαθήκης λόγω απειλής, είναι, εκτός άλλων, (ονοματεπώνυμο διαθέτη, τόπος και χρόνος θανάτου αυτού , η διαθήκη που έχει συνταχθεί από αυτόν), τα περιστατικά και η σπουδαιότητα αυτών που συνιστούν την απειλή σε βάρος του διαθέτη παράνομα και αντίθετα στα χρηστά ήθη, από τον τιμώμενο ή άλλο πρόσωπο, κατά το χρόνο της σύνταξης της διαθήκης πριν το απειλούμενο κακό (ο σπουδαίος και άμεσος κίνδυνος), μεταξύ άλλων, για τη ζωή ή τη σωματική ακεραιότητα ίου ιδίου του διαθέτη ή προσώπου που συνδέεται με αυτόν στενά, και ο αιτιώδης σύνδεσμος της απειλής με την σύνταξη της διαθήκης, καθώς και ότι η απειλή συνεχίστηκε εξακολουθητικά και μετά τη σύνταξη της διαθήκης και μέχρι το θάνατο του διαθέτη.
