Οι λεπτομέρειες κρύβονται στα «ψιλά γράμματα» λέει ο λαός και του λόγου το αληθές αποδεικνύεται από τους ιδιαίτερα προνομιακούς όρους που εξασφαλίζει το Πεκίνο στα δάνεια που χορηγεί σε αναπτυσσόμενες χώρες
Οι όροι των δανείων που χορηγεί η Κίνα σε αναπτυσσόμενες χώρες χαρακτηρίζονται από έντονη μυστικοπάθεια και απαιτούν από τους δανειολήπτες να δώσουν προτεραιότητα στην αποπληρωμή των κινεζικών κρατικών τραπεζών έναντι όλων των άλλων πιστωτπών, σύμφωνα με στοιχεία που ήρθαν στη δημοσιότητα αυτή την εβδομάδα.
Αυτό προκύπτει από τα δεδομένα που συγκέντρωσε την τελευταία τριετία το AidData, το ερευνητικό εργαστήριο του College of William & Mary στις ΗΠΑ, εξετάζοντας περί τις 100 δανειοδοτικές συμβάσεις της Κίνας με 24 χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, ορισμένες από τις οποίες πασχίζουν να αντιμετωπίσουν το διογκωμένο χρέος εν μέσω της πανδημίας.
Σημειώνεται ότι αυτή τη στιγμή η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος πιστωτής στον κόσμο, καθώς βρίσκεται πίσω από το 65% των επίσημων διμερών δανείων, αξίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων, που χορηγούνται στην Αφρική, την Ανατολική Ευρώπη, τη Λατινική Αμερική και την Ασία.
Αυτό που προβληματίζει τους ειδικούς ωστόσο, είναι η έλλειψη διαφάνειας και βασικών στοιχείων σχετικά με τους όρους και τις προϋποθέσεις των κινεζικών δανείων.
Οι ερευνητές στο AidData, το Κέντρο Παγκόσμιας Ανάπτυξης (CGD) που εδρεύει στην Ουάσινγκτον, το Γερμανικό Ινστιτούτο Kiel και το Ινστιτούτο Διεθνούς Οικονομίας του Peterson συνέκριναν τις συμβάσεις δανείων της Κίνας με εκείνες άλλων μεγάλων δανειστών για να πραγματοποιήσουν την πρώτη συστηματική αξιολόγηση των νομικών όρων των κινεζικών δανείων.
Σε μία ανάλυση 77 σελίδων αποκαλύπτονται πολλά ασυνήθιστα χαρακτηριστικά στις συμφωνίες που επεκτείνουν τα τυπικά εργαλεία συμβάσεων για να αυξήσουν τις πιθανότητες αποπληρωμής.
Ρήτρες εμπιστευτικότητας και προνομιακή μεταχείριση
Σε αυτά περιλαμβάνονται ρήτρες εμπιστευτικότητας που εμποδίζουν τους δανειολήπτες να αποκαλύψουν τους όρους των δανείων, άτυπες συμφωνίες παροχής ασφάλειας που ωφελούν τους Κινέζους δανειστές έναντι άλλων πιστωτών και υπόσχονται να κρατήσουν το χρέος από συλλογικές αναδιαρθρώσεις. Οι όροι αυτοί εξασφαλίζουν επίσης σημαντικά περιθώρια στην Κίνα να ακυρώσει δάνεια ή να επιταχύνει την αποπληρωμή τους.
Οι αποκαλύψεις αυτές θέτουν εύλογα ερωτήματα για τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η Κίνας ως μέλος της G20 για ένα «κοινό πλαίσιο» με στόχο να βοηθήσει τα φτωχότερα έθνη να αντιμετωπίσουν την οικονομική πίεση της πανδημίας επιτρέποντάς τους να αναθεωρήσουν τις επιβαρύνσεις του χρέους.
Το πλαίσιο αυτό προβλέπει ίση μεταχείριση όλων των πιστωτών, συμπεριλαμβανομένων και των ιδιωτών δανειστών, ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν η Κίνα απαγορεύει στις χώρες να αναδιαρθρώσουν τα δάνεια τους με ίσους όρους και σε συντονισμό με άλλους πιστωτές.
Η Κίνα έχει δηλώσει στο παρελθόν ότι τα χρηματοπιστωτικά της ιδρύματα – και όχι μόνο οι επίσημοι πιστωτές της χώρας – εργάζονται για να βοηθήσουν στη μείωση των προβλημάτων χρέους των αφρικανικών εθνών.
Το Νοέμβριο του 2020, το Πεκίνο ανακοίνωσε ότι είχε επεκτείνει την ελάφρυνση του χρέους στις αναπτυσσόμενες χώρες αξίας 2,1 δισ. δολαρίων στο πλαίσιο του προγράμματος G20, το υψηλότερο ποσό μεταξύ των υπολοίπων χωρών του κλαμπ.
Το υλικό που εξέτασαν οι ερευνητές για τη μελέτη περιλαμβάνει 23 συμβάσεις που συνήφθησαν με το Καμερούν, 10 με τη Σερβία και την Αργεντινή καθώς και οκτώ με τον Ισημερινό.
Τον Ιανουάριο, η Παγκόσμια Τράπεζα προειδοποίησε ότι πολλές χώρες χρειάζονταν επειγόντως την ελάφρυνση του χρέους λόγω της σοβαρότητας της παγκόσμιας ύφεσης που προκλήθηκε από την πανδημία.
