Η επίδοση της αγωγής φέρει χαρακτήρα οιονεί δικαιοπραξίας όχλησης
Το Μονομελές Πρωτοδικείο Πατρών (ΜονΠρωτΠατρ 33/2021), σε διαφορά που αφορά στην διατροφή ανήλικου τέκνου και στη συνεισφορά έκαστου γονέα σε αυτή, έκρινε πως η υποχρέωση προς διατροφή για παρελθόντα χρόνο οφείλεται μόνο από την υπερημερία του υπόχρεου, η οποία επέρχεται από την όχληση, η επίδοση δε στον εναγόμενο αγωγής για την επιδίκαση χρηματικής απαίτησης έχει και χαρακτήρα οιονεί δικαιοπραξίας όχλησης.
Από τις διατάξεις των άρθρων 340, 345, 346 του ΑΚ, 215, 221 παρ. 1 του ΚΠολΔ, συνδυαστικά ιδωμένες, προκύπτει ότι η επίδοση στον εναγόμενο αγωγής για επιδίκαση χρηματικής απαίτησης δεν είναι μόνο διαδικαστική πράξη, αλλά έχει και χαρακτήρα οιονεί δικαιοπραξίας όχλησης, η οποία ενέχει πρόσκληση του δανειστή προς τον οφειλέτη για την εκπλήρωση της παροχής, ανεξαρτήτως του διαδικαστικού χαρακτήρα της ως στοιχείου ασκήσεως της αγωγής και μέσου ενάρξεως της δίκης. Ως εναρκτήρια, συνεπώς, διαδικαστική πράξη συνεπάγεται την τοκογονία του ληξιπρόθεσμου χρέους, χωρίς υπερημερία του εναγομένου οφειλέτη, και ως όχληση, καθιστά τον οφειλέτη υπερήμερο, υπό την επιφύλαξη της ενστάσεως του άρθρου 342 ΑΚ, και υπόχρεο να πληρώσει το νόμιμο τόκο υπερημερίας.
Ειδικότερα δε σε αξίωση διατροφής, η οποία αποτελεί διαρκή χρηματική παροχή κατά μήνα προκαταβαλλομένη προκειμένου να καλύψει διαρκείς ανάγκες επιβίωσης του δικαιούχου, η αξίωση αυτή κατά το μέρος που αφορά σε παρελθόντα χρόνο ενεργοποιείται μόνο από την υπερημερία του υπόχρεου. Αναγκαίο στοιχείο, συνεπώς, για τη νομική θεμελίωση της αξίωσης στην περίπτωση αυτή είναι η όχληση και η υπερημερία του υπόχρεου. Επισημάνθηκε πως, για να ελεγχθεί η νομιμότητα της αξίωσης διατροφής, αναλόγως αν αφορά παρελθόντα ή μέλλοντα χρόνο, και να προσδιοριστεί επακριβώς και συγκεκριμένως το αίτημα της αγωγής, λόγω του διαρκούς και περιοδικού χαρακτήρα της, είναι απαραίτητος ο ακριβής προσδιορισμός του χρόνου έναρξης και λήξης της αξιούμενης και κατά μήνα προκαταβλητέας διατροφής.
Εν προκειμένω, ο ισχυρισμός του εναγόμενου πατέρα περί μη επίδοσης σε αυτόν της υπό κρίση αγωγής, δεν δύναται να προσβάλει το κύρος της αγωγής, αφού, και αληθής υποτιθέμενος, ο εναγόμενος ουδόλως επικαλείται στοιχεία που να θεμελιώνουν δικονομική βλάβη αυτού. Και τούτο διότι, εφόσον αυτός παραστάθηκε κατά τη συζήτηση, δεν θεωρείται ότι υπέστη δικονομική βλάβη, ούτε, εξάλλου, από την παράβαση αυτή επηρεάστηκε η δυνατότητα της άμυνας του, αφού τον ισχυρισμό του αυτόν τον προέβαλε εμπρόθεσμα με τις προτάσεις του.
Ωστόσο, το δικαστήριο έκρινε ότι η μη επίδοση της αγωγής, γεγονός που συνομολογεί η ενάγουσα, και η μη επίκληση, σαφώς και ορισμένως, οποιασδήποτε όχλησης προς τον εναγόμενο για την καταβολή διατροφής, για την ενεργοποίηση της οποίας είναι απαραίτητη η όχληση και η υπερημερία του εναγομένου, καθιστά την αγωγή απορριπτέα ως απαράδεκτη λόγω αοριστίας.
Απόσπασμα απόφασης
Στην προκειμένη περίπτωση, με την υπό κρίση από 12-7-2013 και με αριθμό κατάθεσης δικογράφου 2102/2013 αγωγή, η ενάγουσα, η οποία παραδεκτώς παραιτήθηκε από το αγωγικό αίτημα της, περί επιδίκασης διατροφής στην ίδια ατομικά, με δήλωση της πληρεξούσιας δικηγόρου της στο ακροατήριο, που καταχωρίστηκε στα πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης αυτού του Δικαστηρίου (άρθρα 223, 295 παρ. 1, 297, 591 παρ. 1 ΚΠολΔ, όπως ίσχυαν πριν τη θέση σε ισχύ του Ν.4335/2015) και με τις προτάσεις της, και συνεπώς η υπό κρίση αγωγή, θα πρέπει να θεωρηθεί ότι δεν ασκήθηκε κατά το ανωτέρω αίτημα, εκθέτει: Ότι με τον εναγόμενο τέλεσαν νόμιμο γάμο στις 28-5-2004, ο οποίος λύθηκε αμετάκλητα με την υπ’ αρ. 354/2011 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πατρών. Ότι από το νόμιμο γάμο της με τον εναγόμενο απέκτησαν ένα ανήλικο τέκνο, ηλικίας 8 ετών, κατά το χρόνο κατάθεσης της αγωγής, του οποίου την επιμέλεια ασκεί οριστικά η ίδια δυνάμει της μνημονευόμενης στο αγωγικό δικόγραφο απόφασης του Δικαστηρίου τούτου. Ότι το ανήλικο αυτό τέκνο διαμένει μαζί της και αδυνατεί να αντιμετωπίσει τις ανάγκες διατροφής του, που ανέρχονται στο ποσό των 500 ευρώ, διότι δεν διαθέτει εισοδήματα από προσωπική περιουσία και, λόγω της μικρής του ηλικίας του, αδυνατεί να εργαστεί.
Με βάση το ιστορικό αυτό, η ενάγουσα ζητεί να υποχρεωθεί ο εναγόμενος να της καταβάλλει μηνιαίως ως διατροφή του ανηλίκου τέκνου αυτών, το ποσό των 500 ευρώ από 5-11-2011, άλλως από την επίδοση της αγωγής και για μία τριετία, εντός του πρώτου πενθημέρου εκάστου ημερολογιακού μήνα, με το νόμιμο τόκο από την καθυστέρηση καταβολής κάθε μηνιαίας περιοδικής παροχής και μέχρι την πλήρη εξόφληση. Τέλος, ζητεί να κηρυχθεί η απόφαση που θα εκδοθεί προσωρινά εκτελεστή και να καταδικαστεί ο εναγόμενος στη δικαστική της δαπάνη. Με αυτό το περιεχόμενο και αιτήματα, η υπό κρίση αγωγή αρμοδίως εισάγεται ενώπιον αυτού του Δικαστηρίου, το οποίο είναι καθ’ ύλην και κατά τόπον αρμόδιο (άρθρα 17 αρ. 2, 22 και 39Α ΚΠολΔ), προκειμένου να συζητηθεί κατά την ειδική διαδικασία των διαφορών που αφορούν σε διατροφή και επιμέλεια τέκνων (άρθρα 681 Β παρ. 1 περ. α’ ΚΠολΔ σε συνδυασμό με τα άρθρα 666 παρ. 1, 667, 670, 671 παρ. 1 έως 3, 672 έως 676 του ίδιου Κώδικα), όπως οι προαναφερόμενες διατάξεις ίσχυαν πριν την κατάργηση τους με το άρθρο 1 του άρθρου τέταρτου του ν. 4335/2015, και εξακολουθούν να εφαρμόζονται στην προκειμένη περίπτωση, καθότι πρόκειται για αγωγή που έχει κατατεθεί πριν την 1.1.2016, με βάση τη διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 1 του άρθρου ένατου του ίδιου νομοθετήματος. Ο εναγόμενος, με τις νομότυπα και εμπρόθεσμα κατατεθείσες έγγραφες προτάσεις του, στις οποίες αναφέρθηκε με δήλωση του πληρεξουσίου Δικηγόρου του στο ακροατήριο του Δικαστηρίου, κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, πριν από την έναρξη της αποδεικτικής διαδικασίας, που καταχωρήθηκε στα ταυτάριθμα με την παρούσα απόφαση πρακτικά δημοσίας συνεδρίασης, ισχυρίστηκε ότι δεν έχει επιδοθεί σε αυτόν η υπό κρίση αγωγή με αποτέλεσμα να τυγχάνει ανυπόστατη. Εν προκειμένω, όμως, ο ισχυρισμός αυτός, και αληθής υποτιθέμενος, χωρίς την επίκληση δικονομικής βλάβης, η οποία δεν μπορεί να επανορθωθεί άλλως, δεν είναι, σύμφωνα με όσα προαναφέρθηκαν, νόμιμος. Ο εναγόμενος ουδόλως επικαλείται στοιχεία που να θεμελιώνουν δικονομική βλάβη αυτού υπό την εκτεθείσα στη μείζονα σκέψη έννοια και τούτο διότι, εφόσον αυτός παραστάθηκε κατά τη συζήτηση, δεν θεωρείται ότι υπέστη δικονομική βλάβη. Ούτε, εξάλλου, από την παράβαση αυτή επηρεάστηκε η δυνατότητα της άμυνας του, αφού τον ισχυρισμό του αυτό τον προέβαλε με τις εμπρόθεσμα κατατεθείσες προτάσεις του.
Όμως, από την επισκόπηση του φακέλου της δικογραφίας, προκύπτει ότι δεν προσκομίζεται από την ενάγουσα αποδεικτικό επίδοσης στον εναγόμενο της κρινομένης, κατατεθείσας στις 15-7-2013, αγωγής. Προσκομίζεται δε η υπ’ αρ. ./15-11-2017 έκθεση επίδοσης της δικαστικής επιμελήτριας της περιφερείας του Εφετείου Πατρών, …, από όπου, όμως, προκύπτει ότι επιδόθηκε στον εναγόμενο, μόνο, η από 28-10-2017 και με αριθμό κατάθεσης δικογράφου 2745/2017 κλήση με την οποία επαναφέρθηκε προς συζήτηση η κρινομένη αγωγή. Η δε πληρεξούσια δικηγόρος της ενάγουσας, με σχετική δήλωση της στο ακροατήριο, συνομολόγησε ότι πράγματι δεν προσκομίζει αποδεικτικό επίδοσης της αγωγής (βλ. σελ. 3 των ταυτάριθμων με την παρούσα πρακτικών δημόσιας συνεδρίασης του Δικαστηρίου τούτου). Περαιτέρω, με τις προτάσεις της, η ενάγουσα προσδιορίζει το χρονικό διάστημα για το οποίο αιτείται, με την κρινομένη αγωγή, διατροφής, για λογαριασμό του ανηλίκου τέκνου της, από 5-11-2011 έως 5-11-2014 (βλ. σελ. 3 των από 14-2-2020 προτάσεων της ενάγουσας).
Σημειώνεται δε ότι, όπως εκτέθηκε στη νομική σκέψη που παρατίθεται ανωτέρω, η αξίωση διατροφής ως διαρκής χρηματική παροχή κατά μήνα προκαταβαλλόμενη για να καλύψει διαρκείς ανάγκες επιβίωσης των δικαιούχων ενεργοποιείται μόνο με όχληση του δικαιούχου και οφείλεται μόνον από την υπερημερία του υπόχρεου, και ως εκ τούτου στοιχείο αναγκαίο για τη νομική θεμελίωση της αξίωσης αυτής είναι η όχληση και η υπερημερία του υπόχρεου και ο προσδιορισμός του χρόνου έναρξης και λήξης της αξιούμενης και κατά μήνα προκαταβλητέας διατροφής, για να ελεγχθεί η νομιμότητα αυτής, αναλόγως αν αφορά παρελθόντα ή μέλλοντα χρόνο και να προσδιοριστεί επακριβώς και συγκεκριμένως το αίτημα της αγωγής, λόγω του διαρκούς και περιοδικού χαρακτήρα της διατροφής. Επομένως, η ως άνω αγωγή πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη λόγω αοριστίας, διότι η ενάγουσα, καίτοι, όπως εκτέθηκε ανωτέρω, συνομολογεί ότι δεν έχει επιδοθεί η αγωγή στον εναγόμενο, ουδόλως επικαλείται, σαφώς και ορισμένως, όχληση του εναγομένου, στις 5-11-2011 ή σε οιοδήποτε έτερο χρονικό σημείο, για την καταβολή διατροφής για την ενεργοποίηση της οποίας είναι απαραίτητη η όχληση και η υπερημερία του εναγομένου. Επομένως, η ως άνω αγωγή πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη λόγω αοριστίας. Τα δε δικαστικά έξοδα πρέπει να συμψηφισθούν μεταξύ των διαδίκων της δίκης αυτής, λόγω της μεταξύ τους συγγενικής σχέσης (άρθ. 178 παρ.1 και 179 ΚΠολΔ).
Δείτε αναλυτικά την απόφαση στην ΤΝΠ Ισοκράτης.
