Του Τάσου Δασόπουλου
Μπορεί η αρχή για την συζήτηση για τις απαραίτητες αλλαγές στους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ να αναβάλλεται ξανά, μάλλον για το φθινόπωρο, αλλά είναι σίγουρο ότι πρέπει να έχει ολοκληρωθεί πριν το τέλος του 2022.
Στη συνεδρίαση του Eurogroup της Παρασκευής στην Λισαβόνα, ο επίτροπος αρμόδιος για Οικονομικά θέματα κ. Πάολο Τζεντιλόνι, είπε γενικά ότι η συζήτηση για τους δημοσιονομικούς κανόνες θα ξεκινήσει κάποια στιγμή στο δεύτερο μισό του χρόνου αλλά τόνισε ότι θα πάρει χρόνο, μέχρι να υπάρξει ομοφωνία για τις αλλαγές. Δεδομένο είναι ότι οι αλλαγές θα πρέπει να έχουν υιοθετηθεί πριν η ΕΕ επαναφέρει τους δημοσιονομικούς κανόνες στο τέλος του 2022.
Ούτως ή άλλως, σε αυτή τη φάση την ενέργεια των Ευρωπαίων υπουργών Οικονομικών αναλώνει το καθεστώς μετάβασης των ευρωπαϊκών οικονομιών στην μετά τον κορονοϊό εποχή. Ειδικότερα, αναζητούν τον κατάλληλο χρόνο στον οποίο οι οικονομίες των 19 κρατών μελών θα πρέπει να “αποσωληνωθούν” από τα μέτρα στήριξης και ληφθούν μέτρα που θα βοηθήσουν την ανάκαμψη.
Παρόλα αυτά, όλοι έμειναν με την αίσθηση ότι θα πρέπει έστω και στο παρασκήνιο των επόμενων συνεδριάσεων του Eurogroup, να υπάρχει διμερής διάλογος ανάμεσα στα κράτη μέλη ώστε κοντά στο τέλος του χρόνου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επανέλθει επίσημα στο θέμα με μια ολοκληρωμένη πρόταση για τις αλλαγές στους δημοσιονομικούς κανόνες.
Οι αλλαγές
Τα σημεία του υφιστάμενου Συμφώνου Σταθερότητας που κατά κοινή ομολογία χρήζουν αναθεώρησης είναι τρία: Τα κριτήρια του ελλείμματος και του χρέους, οι ισοσκελισμένοι ή πλεονασματικοί προϋπολογισμοί και ο υπολογισμός των επενδύσεων για επενδύσεις στο έλλειμμα.
Οι δύο πρώτοι κανόνες, δηλαδή η διατήρηση ελλείμματος κάτω από 3% του ΑΕΠ αλλά και του χρέους στο 60% του ΑΕΠ, μετά την συμμετρική κρίση του κορονοϊού θεωρούνται παρωχημένοι. Τούτο, με δεδομένο ότι για όσα κράτη υπερέβαιναν το 3% του ελλείμματος θα έπρεπε να προσαρμοστούν σε ένα χρόνο με τα κατάλληλα περιοριστικά μέτρα ενώ στα κράτη με χρέος μεγαλύτερο του 60% του ΑΕΠ, θα έπρεπε να υπάρχει ετήσια προσαρμογή κατά 1/20 και πάλι με περιοριστικά μέτρα. Και στις δύο περιπτώσεις, οι περιορισμοί που επέβαλε το σύμφωνο αν εφαρμοστούν θα εγκλωβίσουν πολλά κράτη- μέλη σε μακροχρόνια χαμηλή ή αρνητική ανάπτυξη. Οι εναλλακτικές που έχουν πέσει στο τραπέζι θέλουν το κριτήριο του ύψους του χρέους να αντικαθίσταται από την μεσοπρόθεσμη βιωσιμότητα του χρέους και η δημοσιονομική προσαρμογή του ελλείμματος να λαμβάνει υπόψιν και τον οικονομικό κύκλο της κάθε χώρας. Αν βρίσκεται σε ύφεση η μείωση του ελλείμματος να είναι πιο ήπια και αν είναι σε ανάπτυξη να είναι πιο έντονη.
Ένα δεύτερο θέμα αφορά την τροποποίηση του συμφώνου που έγινε το 2011 (και εφαρμόστηκε το 2013) και αφορούσε στην υποχρέωση στους ισοσκελισμένους ή ελαφρά πλεονασματικούς προϋπολογισμούς με το ισοζύγιο να υπολογίζεται λαμβάνοντας υπόψη και τον οικονομικό κύκλο κάθε χώρας που επιβλήθηκε από την Γερμανία και τους “δορυφόρους” της. Τούτο διότι είναι αντιφατικό να διατηρείς το κριτήριο του ελλείμματος στο 3% του ΑΕΠ και παράλληλα να έχεις ένα δεύτερο κριτήριο για μηδενικό έλλειμμα ή πλεόνασμα που θα υπολογίζεται με βάση τον οικονομικό κύκλο κάθε χώρας. Το κριτήριο αυτό επιβλήθηκε λόγω της οικονομικής κρίσης, αλλά ουσιαστικά δεν εφαρμόστηκε ποτέ αφού απαιτούσε και συνταγματική κατοχύρωση του από κάθε κράτος μέλος, αλλά και ποινές για όσες χώρες είχαν ελλειμματικούς προϋπολογισμούς. Συνεπώς η κατάργησή ή η αντικατάσταση του θεωρείται ως αυτονόητη.
Το τρίτο θέμα που επανέρχεται για πολλοστή φορά στο προσκήνιο είναι η δημοσιονομική αντιμετώπιση των δαπανών για δημόσιες επενδύσεις. Στην πλειοψηφία τους, τα κράτη-μέλη επιμένουν να μην υπολογίζονται στα ελλείμματα οι δαπάνες για επενδύσεις, καθώς θεωρούνται ότι προσθέτουν στο ΑΕΠ κάθε χώρας. Γερμανία και Ολλανδία επιμένουν εδώ και χρόνια ότι κάτι τέτοιο θα αλλοιώσει τα δημοσιονομικά δεδομένα για την ΕΕ και θα οδηγήσει σε μεγάλες αποκλίσεις από όποιους στόχους συμφωνηθούν ανάμεσα στα κράτη- μέλη.
Όπως είναι φανερό, οι διαφορές μεταξύ του Ευρωπαϊκού Βορρά και Νότου κατά την συζήτηση των θεμάτων αυτών θα έρθουν ξανά στο προσκήνιο και η συμφωνία θα απαιτήσει χρόνο και αμοιβαίες υποχωρήσεις.
https://www.capital.gr/oikonomia/3547608/ti-kai-pote-allazei-sto-sumfono-statherotitas
