Του Προκόπη Χατζηνικολάου
Η ανάγκη αύξησης των δημοσίων εσόδων και η πίεση που ασκείται προς τους προϊσταμένους των εφοριών οδηγούν σε αρκετές περιπτώσεις σε λανθασμένους χειρισμούς με αποτέλεσμα τον καταλογισμό φόρων και προστίμων.
Η διασταλτική ερμηνεία εγκυκλίων που σε καμία περίπτωση δεν συμβαδίσουν με τη νομοθεσία αναγκάζει μάλιστα τους φορολογούμενους να προσφεύγουν εναντίον των πράξεων της φορολογικής διοίκησης με σκοπό να βρουν το δίκιο τους. Είναι ενδεικτικό ότι το προηγούμενο έτος, το 2020, ο αριθμός των ενδικοφανών προσφυγών που υποβλήθηκαν ήταν αυξημένος κατά 47,7% σε σχέση με το σύνολο των προσφυγών που κατατέθηκαν το 2019. Εν μέσω πανδημίας υποβλήθηκαν 10.028 ενδικοφανείς προσφυγές, όταν το 2019 είχαν υποβληθεί συνολικά 6.789. Από τις προσφυγές που υποβλήθηκαν στη ΔΕΔ, οι 4.951 εξετάστηκαν και έκλεισαν και, όπως δείχνουν τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, έγιναν δεκτές εν μέρει ή εν όλω 1.886, ενώ 2.826 υποθέσεις απορρίφθηκαν. Φέτος οι υπηρεσίες εκτιμούν ότι θα αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός, και μάλιστα σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο για τις επιχειρήσεις που αναζητούν τον βηματισμό τους. Παρακάτω παρατίθενται ερωτήσεις και απαντήσεις για όσους επιθυμούν να προσφύγουν στην αρμόδια επιτροπή και να ζητήσουν την επανεξέταση των πράξεων των ελεγκτών.
1. Γιατί υποβάλλονται οι ενδικοφανείς προσφυγές;
Οι ενδικοφανείς προσφυγές υποβάλλονται για την επανεξέταση των πράξεων της φορολογικής διοίκησης στο πλαίσιο της διοικητικής διαδικασίας. Στόχος είναι η επίλυση των φορολογικών διαφορών σε σύντομες προθεσμίες, ώστε να επιτυγχάνεται η συντομότερη είσπραξη δημοσίων εσόδων και η αποσυμφόρηση των διοικητικών δικαστηρίων από υποθέσεις που μπορούν να επιλυθούν σε επίπεδο φορολογικής διοίκησης.
2. Ποια υπηρεσία είναι αρμόδια για την εξέταση των ενδικοφανών προσφυγών;
Η ενδικοφανής προσφυγή ασκείται μέσω της αρμόδιας φορολογικής αρχής (ΔΟΥ και Ελεγκτικά Κέντρα), ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών.
3. Σε ποιες περιπτώσεις και πώς μπορώ να υποβάλω ενδικοφανή προσφυγή ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών;
Ο υπόχρεος, εφόσον αμφισβητεί πράξεις, ρητές ή σιωπηρές, που εκδίδονται ή συντελούνται από 1/1/2014 και εφεξής σε βάρος του από τη Φορολογική Αρχή, οφείλει, πριν από την προσφυγή του στη Διοικητική Δικαιοσύνη, να ασκήσει ενδικοφανή προσφυγή ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων με αίτημα επανεξέτασης στο πλαίσιο διοικητικής διαδικασίας. Η ενδικοφανής προσφυγή κατατίθεται στην αρμόδια φορολογική αρχή που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη. Σημειώνεται ότι για την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών δεν απαιτείται παράβολο.
4. Μπορώ να υποβάλω άλλου είδους διοικητική προσφυγή κατά των πράξεων που προσβάλλονται με την ενδικοφανή προσφυγή;
Όχι. Η άσκηση οποιασδήποτε άλλης διοικητικής προσφυγής κατά των υποκείμενων στην ενδικοφανή προσφυγή πράξεων των φορολογικών αρχών είναι απαράδεκτη.
5. Μπορώ να ασκήσω προσφυγή απευθείας στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια κατά των πράξεων που υπόκεινται σε ενδικοφανή προσφυγή;
Όχι. Η άσκηση προσφυγής απευθείας στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια κατά των υποκείμενων στην ενδικοφανή προσφυγή πράξεων των φορολογικών αρχών είναι απαράδεκτη. Αντιθέτως, υποχρέωση άσκησης ενδικοφανούς προσφυγής δεν ισχύει από 22/12/2016 στις περιπτώσεις των διαφορών που υπάγονται στην αρμοδιότητα του προέδρου πρωτοδικών του διοικητικού πρωτοδικείου.
6. Μέσα σε ποια προθεσμία μπορώ να ασκήσω ενδικοφανή προσφυγή;
Η ενδικοφανής προσφυγή ασκείται κατά πράξεων των φορολογικών αρχών εντός ανατρεπτικής προθεσμίας τριάντα ημερών, που αρχίζει από τη συντέλεση της κοινοποίησης της πράξης ή τη συντέλεση της παράλειψης. Ειδικά για τους κατοίκους εξωτερικού η σχετική προθεσμία ορίζεται σε εξήντα (60) ημέρες.
7. Ποιος μπορεί να ασκήσει ενδικοφανή προσφυγή;
Η ενδικοφανής προσφυγή υποβάλλεται από τον υπόχρεο, καθώς και από όλα τα ευθυνόμενα φυσικά πρόσωπα για την καταβολή του φόρου εκ μέρους του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας. Ειδικότερα, η ενδικοφανής προσφυγή ασκείται:
– Για σχολάζουσα κληρονομιά, από τον κηδεμόνα.
– Για επιδικία, από τον προσωρινό διαχειριστή.
– Για μεσεγγύηση, από τον μεσεγγυούχο.
– Για πτωχεύσαντα, από τον σύνδικο.
– Για ανήλικο, από τον ασκούντα τη γονική μέριμνα ή τον επίτροπο και, επί πλειόνων, από τον έναν από αυτούς.
– Για πρόσωπο που τελεί σε δικαστική συμπαράσταση, από τον δικαστικό συμπαραστάτη.
– Για θανόντα φορολογούμενο, από τους κληρονόμους του.
– Για νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες σε εκκαθάριση, από τους εκκαθαριστές.
Για τις όλες τις ως άνω περιπτώσεις, υποχρεωτικώς με την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής συνυποβάλλονται τα νομιμοποιητικά έγγραφα από τα οποία προκύπτουν οι παραπάνω ιδιότητες.
8. Προβλέπεται εναλλακτικός τρόπος υποβολής ενδικοφανούς προσφυγής;
Από 9/5/2018 είναι δυνατή η ηλεκτρονική υποβολή ενδικοφανούς προσφυγής μέσω Διαδικτύου, εντός της προθεσμίας που ορίζουν οι οικείες διατάξεις. Η σχετική δυνατότητα παρέχεται εναλλακτικά στον φορολογούμενο, ο οποίος εξακολουθεί να μπορεί να καταθέτει χειρόγραφα την ενδικοφανή προσφυγή του στην Αρχή που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη.
https://www.capital.gr/tax/3549166/pos-na-amfisbitisete-praxeis-kai-prostima-tis-eforias
