Μπορεί η «πράσινη» ενέργεια να έχει εισχωρήσει για τα καλά στη ζωή μας, αλλά η εξάρτηση από το πετρέλαιο και τα ορυκτά καύσιμα παραμένει υψηλή, κάτι το οποίο αποδεικνύεται κι από τα νέα στοιχεία της Eurostat για την ενεργειακή εξάρτηση των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Δεν είναι τυχαίο ότι το μεγαλύτερο μέρος των πετρελαϊκών αναγκών της Γηραιάς Ηπείρου καλύπτεται από εισαγωγές μέσω τρίτων χωρών. Ενδεικτικά, το 2019, οι εισαγωγές πετρελαϊκών προϊόντων αποτελούσαν το μεγαλύτερο ποσοστό των ενεργειακών εισαγωγών, διαθέτοντας μερίδιο σχεδόν 2/3. Ακολούθησε το αέριο με 27% και τα ορυκτά καύσιμα με 6%.
Το παράδοξο της Ρωσίας
Παρά τις κατά καιρούς τεταμένες διπλωματικές σχέσεις, η Ρωσία αποτελεί τον «Νο.1» προμηθευτή πετρελαίου, φυσικού αερίου και ορυκτών καυσίμων στα κράτη – μέλη της Ε.Ε.
Για παράδειγμα, το 2019, το 27% των εισαγωγών πετρελαίου, το 41% των εισαγωγών φυσικού αερίου και το 47% των εισαγωγών ορυκτών καυσίμων (κυρίως άνθρακα) προερχόταν από τη Ρωσία.
To πρόβλημα της Ευρώπης καθίσταται ακόμη μεγαλύτερο, αν λάβουμε υπόψη, ότι τα 2/3 των συνολικών εισαγωγών πετρελαίου προέρχονται από μόλις έξι χώρες -Ρωσία (27%), Ιράκ (9%), Νιγηρία (8%), Σαουδική Αραβία (8%), Καζακστάν (7%) και Νορβηγία (7%).
Αντίστοιχη είναι η κατάσταση και στο φυσικό αέριο, όπου σχεδόν τα 3/4 των εισαγωγών αφορούν τη Ρωσία (41%), τη Νορβηγία (16%), την Αλγερία (8%) και το Κατάρ (5%), ενώ σε επίπεδο ορυκτών καυσίμων περισσότερο από τα 3/4 εισάγονται από Ρωσία (47%), ΗΠΑ (18%) και Αυστραλία (14%).
Όλα αυτά καθιστούν σαφή τον κίνδυνο που διατρέχει ο ενεργειακός εφοδιασμός της Ε.Ε., λόγω της υψηλής εξάρτησης από έναν πολύ μικρό αριθμό ενεργειακών εταίρων.
Φυσικά, κάθε χώρα, διαθέτει διαφορετικό ρυθμό εξάρτησης και διαφορετικό ενεργειακό μίγμα. Για παράδειγμα, η Ελλάδα, μαζί με Κύπρο, Μάλτα και Σουηδία, εισάγουν πετρέλαιο σε ποσοστό 80% επί των συνολικών ενεργειακών εισαγωγών. Αντίστοιχα, το 1/3 των εισαγωγών ενέργειας των Ουγγαρία, Ιταλία, Αυστρία και Σλοβακία αφορά το φυσικό αέριο.
Πόσο εξαρτημένες είναι οι χώρες-μέλη
Επομένως, πόσο εξαρτημένες μπορούν να θεωρηθούν οι χώρες της Ε.Ε. σε επίπεδο ενέργειας; Η απάντηση της Eurostat ανέρχεται στο 61%, κάτι το οποίο σημαίνει ότι περισσότερες από τις μισές ενεργειακές ανάγκες (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, ορυκτά καύσιμα) της Ε.Ε. καλύπτονται από εισαγωγές.
Η Ελλάδα δε, «φιγουράρει» στην 8η θέση των πλέον εξαρτημένων χωρών της Ε.Ε., με ποσοστό 74%, πίσω από τις Μάλτα (97%), Λουξεμβούργο (95%), Κύπρο (92%), Ιταλία (77%), Βέλγιο (76%), Λιθουασία (75%) και Ισπανία (75%).
