Γιώργος Παλαιτσάκης
Πέντε διαφορετικές δυνατότητες ρυθμίσεων για να εξοφλήσουν σε δόσεις τις οφειλές τους προς την εφορία θα έχουν στη διάθεσή τους εντός του τελευταίου πενταμήνου του τρέχοντος έτους εκατομμύρια φορολογούμενοι. Κάθε μία από τις ρυθμίσεις αυτές αφορά ξεχωριστές ευρύτερες κατηγορίες οφειλών. Ας δούμε, όμως, αναλυτικά πώς διαμορφώνεται πλέον η νομοθεσία για τις ρυθμίσεις οφειλών προς την εφορία:
1) Από όσους οφειλέτες του Δημοσίου απώλεσαν τις ρυθμίσεις των «100 δόσεων» των άρθρων 1-17 του Ν. 4321/2015 και των «120 δόσεων» των άρθρων 98-109 του Ν. 4611/2019, θα έχουν μια τρίτη ευκαιρία να επανενταχθούν στις συγκεκριμένες ρυθμίσεις μόνο οι πληττόμενοι οικονομικά από την πανδημία του κορονοϊού οφειλέτες – δηλαδή οι επιχειρηματίες που αναγκάστηκαν να κλείσουν τα καταστήματά τους ή υπέστησαν σημαντική απώλεια τζίρου το 2020, καθώς και οι εργαζόμενοι σε κλειστές ή πληττόμενες επιχειρήσεις που οι συμβάσεις τους τέθηκαν σε αναστολή το 2020 – εφόσον:
* Απώλεσαν τις ρυθμίσεις αυτές κατά τη διάρκεια του χρονικού διαστήματος Μαρτίου 2020 έως και Ιουλίου 2021.
* Πληρώσουν εμπρόθεσμα τη δόση του Αυγούστου 2021 των ρυθμίσεων αυτών.
* Είχαν τακτοποιήσει ή εξοφλήσει με νόμιμο τρόπο τις λοιπές ληξιπρόθεσμες οφειλές τους μέχρι 31-12-2020. Ως «νόμιμος τρόπος τακτοποίησης» λαμβάνεται υπόψη ακόμη και η υπαγωγή απλήρωτων δόσεων των ρυθμίσεων των λοιπών αυτών οφειλών στο – προβλεπόμενο από άλλες έκτακτες διατάξεις- καθεστώς αναστολής πληρωμών μέχρι και τις 31-12-2021.
* Είχαν εξοφλήσει όλες σχεδόν τις λήξασες προ πανδημίας κορονοϊού μηνιαίες δόσεις της ρύθμισης των «100 δόσεων» του Ν. 4321/2015 ή της ρύθμισης των «120 δόσεων» του Ν. 4611/2019, ως εξής:
– όλες τις δόσεις που έληξαν μέχρι την 31η-12-2019 για τη ρύθμιση του Ν. 4321/2015 και
– όλες τις δόσεις που έληξαν μέχρι την 31η-1-2020 για τη ρύθμιση του Ν. 4611/2019.
* Εχασαν τον Απρίλιο του 2021 τη δεύτερη ευκαιρία να επανενταχθούν στις ρυθμίσεις τους αυτές, όπως προέβλεπαν οι διατάξεις του άρθρου 291 του Ν. 4738/2020, επειδή δεν υπέβαλαν τις σχετικές αιτήσεις μέχρι τις 31-12-2020 όπως όριζαν οι διατάξεις αυτές.
2) Οι φορολογούμενοι οι οποίοι είχαν εντάξει οφειλές τους σε παλαιές πάγιες ρυθμίσεις οι οποίες ήταν ενεργές (δεν είχαν απολεσθεί) την 1η-11-2019, αλλά μετά την ημερομηνία αυτή απώλεσαν τις ρυθμίσεις τους και δεν τους επιτρεπόταν να ρυθμίσουν εκ νέου τις οφειλές τους με τη νέα πάγια ρύθμιση των 24-48 μηνιαίων δόσεων, θα αποκτήσουν από την 1η Οκτωβρίου 2021 τη δυνατότητα να ενταχθούν στην ρύθμιση αυτή. Πιο συγκεκριμένα, φυσικά και νομικά πρόσωπα με οφειλές που ήταν ενταγμένες σε παλαιές πάγιες ρυθμίσεις εν ισχύι την 1η-11-2019, εφόσον μετά την ημερομηνία αυτή απώλεσαν τις ρυθμίσεις τους, θα μπορούν να υπάγονται στη νέα πάγια ρύθμιση των 24 ή 48 δόσεων, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, σύμφωνα με τα οποία:
* η μείωση του καθαρού εισοδήματος του προηγούμενου φορολογικού έτους ήταν τουλάχιστον 10% σε σύγκριση με τον μέσο όρο εισοδημάτων της προηγούμενης τριετίας,
* η αξία της ακίνητης περιουσίας κατά το προηγούμενο έτος δεν υπερέβη τις 280.000 ευρώ,
* η αξία των αποκτηθέντων την τελευταία τριετία Ι.Χ. αυτοκινήτων δεν υπερβαίνει τις 80.000 ευρώ.
Ειδικά για όσο διάστημα ισχύουν τα μέτρα αντιμετώπισης της πανδημίας δεν θα εφαρμόζονται τα παραπάνω εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια για την παροχή δεύτερης ευκαιρίας ένταξης σε πάγια ρύθμιση, για τις ακόλουθες περιπτώσεις οφειλετών:
(α) Για οφειλέτες φυσικά πρόσωπα επιτηδευματίες, νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες μη υπόχρεους σε υποβολή δήλωσης ΦΠΑ που έχουν μικρότερα ακαθάριστα έσοδα κατά τουλάχιστον 5% το φορολογικό έτος 2020 σε σχέση με το φορολογικό έτος 2019 ή για υπόχρεους σε υποβολή δήλωσης ΦΠΑ με μικρότερο κύκλο εργασιών ΦΠΑ (Κωδ.312) κατά τουλάχιστον 5% το φορολογικό έτος 2020 σε σχέση με το φορολογικό έτος 2019.
(β) Για οφειλέτες φυσικά πρόσωπα μη επιτηδευματίες που η σύμβαση εργασίας τους ανεστάλη για οποιοδήποτε χρονικό διάστημα εντός του έτους 2020 ή 2021, λόγω των μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19.
(γ) Για οφειλέτες φυσικά πρόσωπα μη επιτηδευματίες που εντάχθηκαν στο μηχανισμό ενίσχυσης «ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ» ανεξαρτήτως χρονικού διαστήματος εντός του έτους 2020 ή 2021.
(δ) Για οφειλέτες φυσικά πρόσωπα ιδιοκτήτες ακινήτων, οι οποίοι έλαβαν μειωμένο μίσθωμα εντός του 2020 ή 2021 και έχουν αποζημιωθεί κατόπιν ελέγχου των δηλώσεων «COVID».
Οι φορολογούμενοι των παραπάνω τεσσάρων κατηγοριών μπορούν από τώρα να υποβάλουν αιτήσεις στο ΤΑΧISnet για ένταξη σε πάγια ρύθμιση.
3) Οι αρρύθμιστες οφειλές για τις οποίες έχουν χορηγηθεί αναστολή είσπραξης και παράταση εφάπαξ καταβολής έως τις 31/12/2021, λόγω κορονοϊού, καθώς και όλες οι βεβαιωθείσες εντός της περιόδου Μαρτίου 2020-Ιουλίου 2021 φορολογικές οφειλές που κατέστησαν ληξιπρόθεσμες και παρέμειναν αρρύθμιστες μέχρι σήμερα θα μπορούν να ενταχθούν σε πρόγραμμα ρύθμισης, το οποίο θα προβλέπει επιλογή μεταξύ 36 άτοκων μηνιαίων δόσεων ή 72 έντοκων μηνιαίων δόσεων με επιτόκιο ύψους 2,5%. Η πρώτη δόση της ρύθμισης αυτής θα πρέπει να καταβληθεί έως την 31η Ιανουαρίου 2022 και οι υπόλοιπες την τελευταία εργάσιμη ημέρα των επόμενων μηνών. Την ευνοϊκή ρύθμιση τμηματικής καταβολής από το 2022 και μετά δικαιούνται:
α) Επιχειρήσεις που ανέστειλαν τη λειτουργία τους με κρατική εντολή την περίοδο Μαρτίου 2020-Ιουνίου 2021.
β) Επιχειρήσεις, ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι που επλήγησαν από την πανδημία, λόγω κάθετης πτώσης του κύκλου εργασιών τους σε έναν ή περισσότερους από τους μήνες της περιόδου Μαρτίου 2020-Ιουνίου 2021 και υπάγονται στη διευρυμένη λίστα με τους πληττόμενους ΚΑΔ που ανακοινώθηκε πέρυσι τον Απρίλιο.
γ) Εργαζόμενοι που βρέθηκαν σε προσωρινό καθεστώς αναστολής σύμβασης εργασίας και έλαβαν την αποζημίωση ειδικού σκοπού, για έναν ή περισσότερους από τους μήνες Μάρτιο 2020 έως Ιούνιο 2021, καθώς και εργαζόμενοι σε «πληττόμενες» επιχειρήσεις που εντάχθηκαν στο καθεστώς ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ.
δ) Ιδιοκτήτες ακινήτων που δεν εισέπραξαν ενοίκια επαγγελματικής στέγης σε έναν ή περισσότερους από τους μήνες της περιόδου Ιανουαρίου-Ιουλίου 2021 ή εισέπραξαν μειωμένα κατά 40% ενοίκια επαγγελματικής στέγης, πρώτης κατοικίας ή φοιτητικής στέγης κατά τους μήνες Μάρτιο 2020 έως και Ιούλιο 2021.
ε) Ανεργοι εγγεγραμμένοι στον ΟΑΕΔ κατά την περίοδο Μαρτίου 2020-Ιουλίου 2021.
Οι οφειλές των παραπάνω φορολογουμένων που θα μπορούν να υπαχθούν στη νέα ευνοϊκότερη ρύθμιση των 36 ή 72 δόσεων από τον Ιανουάριο του 2022 και μετά είναι:
* Ολες οι βεβαιωμένες στις ΔΟΥ και τα Ελεγκτικά Κέντρα αρρύθμιστες οφειλές (ΦΠΑ, Φόρος Μισθωτών Υπηρεσιών, φόρος κληρονομιάς, δωρεάς ή γονικής παροχής, πρόσθετοι φόροι και πρόστιμα φορολογικών και τελωνειακών ελέγχων), των οποίων οι προθεσμίες καταβολής έληγαν κανονικά από 11 Μαρτίου 2020 έως και 30 Ιουνίου 2020, αλλά παρατάθηκαν αρχικά για 4 μήνες και εν συνεχεία όλες μαζί έως και την 30ή Απριλίου 2021.
* Ολες οι βεβαιωμένες στις ΔΟΥ και τα Ελεγκτικά Κέντρα οφειλές που ήταν ληξιπρόθεσμες την 11η-3-2020 και η είσπραξή τους ανεστάλη αρχικά μέχρι και την 31η-8-2020, στη συνέχεια μέχρι και την 30ή-4-2021 και εν τέλει μέχρι και την 31η-12-2021.
* Ολες οι βεβαιωμένες στις ΔΟΥ και τα Ελεγκτικά Κέντρα οφειλές που ήταν ληξιπρόθεσμες την 1η-4-2020 και η είσπραξή τους ανεστάλη αρχικά μέχρι και την 31η-8-2020, στη συνέχεια μέχρι και την 30ή-4-2021 και εν τέλει μέχρι και την 31η-12-2021.
* Ολες οι βεβαιωμένες στις ΔΟΥ και τα Ελεγκτικά Κέντρα οφειλές που ήταν ληξιπρόθεσμες την 1η-5-2020 και η είσπραξή τους ανεστάλη αρχικά μέχρι και την 30ή-9-2020, στη συνέχεια μέχρι και την 30ή-4-2021 και εν τέλει μέχρι και την 31η-12-2021.
* Ολες οι βεβαιωμένες στις ΔΟΥ και τα Ελεγκτικά Κέντρα οφειλές που ήταν ληξιπρόθεσμες την 1η-6-2020 και η είσπραξή τους ανεστάλη αρχικά μέχρι και την 31η-10-2020, στη συνέχεια μέχρι και την 30ή-4-2021 και εν τέλει μέχρι και την 31η-12-2021.
* Ολες οι βεβαιωμένες στις ΔΟΥ και τα Ελεγκτικά Κέντρα οφειλές (ΦΠΑ, Φόρος Μισθωτών Υπηρεσιών, φόρος κληρονομιάς, δωρεάς ή γονικής παροχής, πρόσθετοι φόροι και πρόστιμα φορολογικών και τελωνειακών ελέγχων), των οποίων οι προθεσμίες καταβολής έληγαν κανονικά τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο του 2021 και η είσπραξή τους ανεστάλη αρχικά μέχρι και την 30ή-4-2021 και στη συνέχεια μέχρι και την 31η-12-2021.
* Λοιπές αρρύθμιστες οφειλές προς τη Φορολογική Διοίκηση που βεβαιώθηκαν κατά τη χρονική περίοδο από τον Μάρτιο του 2020 έως και τον Ιούλιο του 2021 αλλά δεν κατέστη δυνατό να εξοφληθούν εμπρόθεσμα. Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται οφειλές από ΦΠΑ φορολογικών περιόδων από τον Μάρτιο του 2020 έως τον Ιούνιο του 2021, από φόρο εισοδήματος, ειδική εισφορά αλληλεγγύης, τέλος επιτηδεύματος και φόρο πολυτελούς διαβίωσης φορολογικού έτους 2019, από ΕΝΦΙΑ έτους 2020 που έμειναν απλήρωτες και αρρύθμιστες μέχρι σήμερα. Περιλαμβάνονται επίσης έκτακτες φορολογικές οφειλές (από φόρους κληρονομιάς, δωρεάς, γονικής παροχής, μεταβίβασης ακινήτων, πρόστιμα οδικών, πολεοδομικών και λοιπών παραβάσεων βεβαιωμένα στις ΔΟΥ, πρόστιμα φορολογικών και τελωνειακών ελέγχων) που βεβαιώθηκαν εντός της περιόδου Μαρτίου 2020 – Ιουλίου 2021 αλλά δεν εξοφλήθηκαν εμπρόθεσμα και παρέμειναν αρρύθμιστες.
4) Για τις τρέχουσες τακτικές φορολογικές οφειλές νοικοκυριών και επιχειρήσεων, ληξιπρόθεσμες και μη ληξιπρόθεσμες, για τις οποίες δεν ισχύει καμία αναστολή πληρωμής, ισχύει η πάγια ρύθμιση είτε σε 2 έως 12 μηνιαίες δόσεις με επιτόκιο 5,32% ετησίως είτε σε 13 έως 24 μηνιαίες δόσεις με επιτόκιο 6,82% ετησίως. Στην πάγια αυτή ρύθμιση μπορούν, ενδεικτικά, να υπαχθούν οι οφειλές από το φόρο εισοδήματος, την εισφορά αλληλεγγύης, το τέλος επιτηδεύματος και το φόρο πολυτελούς διαβίωσης που έχουν ήδη βεβαιωθεί με τα εκκαθαριστικά των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος παλαιότερων φορολογικών ετών, αλλά δεν έχουν πληρωθεί και έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες. Επιπλέον, στην πάγια ρύθμιση μπορούν να υπαχθούν οι οφειλές από τον ΕΝΦΙΑ του 2020, που δεν έχουν πληρωθεί και έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες, καθώς επίσης και οι οφειλές από το φόρο εισοδήματος, την εισφορά αλληλεγγύης, το τέλος επιτηδεύματος και το φόρο πολυτελούς διαβίωσης που βεβαιώνονται φέτος με τα εκκαθαριστικά των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους 2020.
5) Για τις έκτακτες φορολογικές οφειλές νοικοκυριών και επιχειρήσεων, για τις οποίες δεν ισχύει καμία αναστολή πληρωμής, υπάρχει επίσης δυνατότητα υπαγωγής στην πάγια ρύθμιση, μέσω της οποίας παρέχεται η δυνατότητα αποπληρωμής είτε σε 2 έως 24 μηνιαίες δόσεις με επιτόκιο 5,32% ετησίως είτε σε 25 έως 48 μηνιαίες δόσεις με επιτόκιο 6,82% ετησίως. Στην πάγια αυτή ρύθμιση μπορούν, ενδεικτικά, να υπαχθούν οι ληξιπρόθεσμες και μη ληξιπρόθεσμες οφειλές από φόρους κληρονομιάς, δωρεάς ή γονικής παροχής, από φόρους μεταβίβασης ακινήτων, από φόρους, πρόστιμα, τόκους και προσαυξήσεις που βεβαιώθηκαν κατόπιν φορολογικών ή τελωνειακών ελέγχων, καθώς επίσης και οι οφειλές από πάσης φύσεως πρόστιμα (για πολεοδομικές, τροχαίες κ.λπ. παραβάσεις) εφόσον βεβαιώθηκαν για είσπραξη στις ΔΟΥ.
Ηδη ρυθμισμένες οφειλές
Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι για τις δόσεις των ήδη ρυθμισμένων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση για τις οποίες έχει χορηγηθεί παράταση καταβολής και αναστολή είσπραξης κατά τους μήνες Μάρτιο έως Ιούνιο 2020 και Νοέμβριο 2020 έως Ιούνιο 2021, έχει προβλεφθεί, με αποφάσεις του υπουργού Οικονομικών, ότι θα καταβληθούν στο τέλος των τρεχουσών ρυθμίσεων.
