Του Δημήτρη Κατσαγάνη
Το “καθεστώς” του εξωδικαστικού συμβιβασμού για χρέη στα Ταμεία μέσω ρύθμισης σε έως 240 δόσεις ξεκαθαρίζει εγκύκλιος του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ). Πιο αναλυτικά, από το ΚΕΑΟ επισημαίνεται πως οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης μπορούν να καταρτίζουν διμερείς συμβάσεις αναδιάρθρωσης οφειλών, εφόσον με τη σύμβαση ο οφειλέτης καθίσταται βιώσιμος ή αξιόχρεος, κατά περίπτωση, η ανάκτηση του Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης είναι τουλάχιστον ίση προς την εκτιμώμενη ανάκτησή του σε περίπτωση πτώχευσης του οφειλέτη και τηρούνται οι κανόνες και περιορισμοί της σχετικής διάταξης.
Πεδίο εφαρμογής
Στο πεδίο εφαρμογής σχετικής διάταξης για κατάρτιση διμερών συμβάσεων με τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης εμπίπτουν οι οφειλέτες οι οποίοι υποβάλλουν αίτηση στη διαδικασία του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών, και διαπιστώνεται από την ηλεκτρονική πλατφόρμα εξωδικαστικού μηχανισμού ότι:
α) έχουν οφειλές σε Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης (ή/και προς το Δημόσιο) και
δεν έχουν οφειλές σε χρηματοδοτικούς φορείς ή έχουν οφειλές προς Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης (ή/και το Δημόσιο) καθώς και σε χρηματοδοτικούς φορείς, δεν επιτρέπεται όμως η υποβολή αίτησης για υπαγωγή των οφειλών τους σε πολυμερή διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης επειδή ποσοστό τουλάχιστον 90% των συνολικών οφειλών τους στο Δημόσιο, Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης και χρηματοδοτικούς φορείς οφείλεται σε έναν χρηματοδοτικό φορέα ή η διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης των οφειλών των αιτούντων σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.4738/2020 περατώθηκε ως άκαρπη λόγω μη εμπρόθεσμης κατάθεσης πρότασης ρύθμισης από τους χρηματοδοτικούς φορείς και
β) το σύνολο των οφειλών τους προς το Δημόσιο ή τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, κατά περίπτωση, υπερβαίνει το ποσό των 10.000 ευρώ ανά πιστωτή.
Δεν υπάγονται στην διαδικασία κατάρτισης διμερών συμβάσεων ρύθμισης οφειλών:
– Πάροχοι επενδυτικών υπηρεσιών, καθώς και τα υποκαταστήματα αλλοδαπών τέτοιων παρόχων που λειτουργούν στην Ελλάδα
– Οργανισμοί Συλλογικών Επενδύσεων σε Κινητές Αξίες (ΟΣΕΚΑ), Οργανισμοί Εναλλακτικών Επενδύσεων (ΟΕΕ) και οι διαχειριστές αυτών
– Πιστωτικά και χρηματοδοτικά ιδρύματα, καθώς και τα υποκαταστήματα αλλοδαπών τέτοιων ιδρυμάτων που λειτουργούν στην Ελλάδα
-Ασφαλιστικές εταιρείες ή αντασφαλιστικές επιχειρήσεις
-Φυσικά ή νομικά πρόσωπα εφόσον:
1. Έχουν υποβάλει αίτηση ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου για την επικύρωση συμφωνίας εξυγίανσης ή για την κήρυξή του σε πτώχευση ή για υπαγωγή στη διαδικασία του ν. 3588/2007 ή του ν. 3869/2010 ή του ν. 4469/2017 (Α ́ 62), εκτός εάν έχει υπάρξει έγκυρη παραίτησή τους από τις εν λόγω διαδικασίες, μέχρι την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για υπαγωγή στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών.
2. Έχει εκδοθεί για αυτά οριστική απόφαση υπαγωγής σε μία από τις ανωτέρω διαδικασίες ή στη διαδικασία του άρθρου 68 του ν. 4307/2015, ή έχει συζητηθεί ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου η αίτηση υπαγωγής του στις παραπάνω διαδικασίες και εκκρεμεί η έκδοση δικαστικής απόφασης ή δεν έχουν παρέλθει 15 τουλάχιστον μήνες από την απόφαση υπαγωγής ή δεν έχουν παρέλθει τουλάχιστον 12 μήνες από την με οποιοδήποτε τρόπο ολοκλήρωση της διαδικασίας του ν. 4738/20.
3. Έχουν τεθεί σε λύση ή εκκαθάριση.
4. Έχουν καταδικαστεί σε βαθμό κακουργήματος τα φυσικά πρόσωπα με αμετάκλητη απόφαση για φοροδιαφυγή, νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, υπεξαίρεση, εκβίαση, πλαστογραφία, δωροδοκία, δωροληψία, λαθρεμπορία, καταδολίευση δανειστών, χρεοκοπία, ή απάτη.
Στην περίπτωση της απάτης, αν ο παθών είναι το Δημόσιο ή Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης, αρκεί η καταδίκη σε βαθμό πλημμελήματος.
Τα ίδια ισχύουν και για κάθε πρόσωπο εντεταλμένο στη διαχείριση νομικού προσώπου (είτε από τον νόμο ή από ιδιωτική βούληση ή με δικαστική απόφαση) και ιδίως αυτό που φέρει την ιδιότητα του προέδρου ή του διευθύνοντος συμβούλου ή του διαχειριστή ή του εταίρου εφόσον η καταδίκη αφορά αξιόποινη πράξη που τελέστηκε στο πλαίσιο δραστηριότητας του νομικού προσώπου που αιτείται στην παρούσα διαδικασία.
5. Έχουν εξυπηρετούμενες ή ενήμερες οφειλές προς τους ΦΚΑ και το Δημόσιο εκτός αν επικαλούνται γεγονότα από τα οποία να προκύπτει η επιδείνωση της οικονομικής τους κατάστασης που να οφείλεται είτε στη μείωση των εισοδημάτων τους είτε στην αύξηση των δαπανών τους σε ποσοστό τουλάχιστον 20%.
Επίσης, δεν ρυθμίζονται σύμφωνα με την παρούσα διαδικασία:
-Απαιτήσεις από ανακτήσεις κρατικών ενισχύσεων λόγω παραβίασης της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), σύμφωνα με την
παρ. 6 του άρθρου 3 του ν.δ. 356/1974 (Α ́ 90),
-Οφειλές από τελωνειακούς δασμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αποτελούν
έσοδό της και αποδίδονται στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό,
– Οφειλές προς αλλοδαπό Δημόσιο,
– Οφειλές υπέρ τρίτων.
Υπαγόμενες οφειλές
Σε διμερή σύμβαση αναδιάρθρωσης μεταξύ οφειλέτη και Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης υπάγονται οι ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης, οι οποίες έχουν βεβαιωθεί, συμπεριλαμβανομένων προσαυξήσεων, προστίμων και τόκων εκπρόθεσμης καταβολής, κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης.
Αρμόδια όργανα
Στην εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης εκπροσωπούνται από το Κ.Ε.Α.Ο. Αρμόδια όργανα για τη σύναψη σύμβασης αναδιάρθρωσης, την παρακολούθηση τήρησης των όρων της, την ανατροπή αυτής και όλες τις απαιτούμενες ενέργειες από την παραλαβή των αιτήσεων μέχρι την σύναψη των συμβάσεων αναδιάρθρωσης, καθώς και όλες τις ενέργειες για την εφαρμογή τους είναι οι προϊστάμενοι των περιφερειακών υπηρεσιών του Κ.Ε.Α.Ο. στην κατά τόπο αρμοδιότητα των οποίων υπάγονται οι οφειλέτες.
Στην περίπτωση που στον ΑΦΜ του αιτούντος συγκεντρώνονται περισσότερες της μίας οφειλές, οι οποίες ανήκουν σε διαφορετικές υπηρεσίες Κ.Ε.Α.Ο., οι διαδικασίες για την εκπροσώπηση του φορέα μέχρι τη σύναψη της σύμβασης αναδιάρθρωσης ανατίθενται στην υπηρεσία Κ.Ε.Α.Ο. όπου υπάγεται το μεγαλύτερο ποσοστό των απαιτήσεων.
Διαδικασία του εξωδικαστικού συμβιβασμού
Η αίτηση για την εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών υποβάλλεται από 01/06/2021 από τον οφειλέτη ή από κάποιο Σύμβουλο (εφόσον προηγηθεί σχετική ηλεκτρονική εξουσιοδότηση από τον αιτούντα-οφειλέτη) ηλεκτρονικά στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (Ε.Γ.Δ.Ι.Χ.) με τη χρήση της Ηλεκτρονικής Πλατφόρμας Εξωδικαστικής Ρύθμισης Οφειλών. Η πρόσβαση γίνεται μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr – ΕΨΠ) ή της ιστοσελίδας της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους www.keyd.gov.gr.
Η αίτηση πρέπει να περιλαμβάνει τα προβλεπόμενα στοιχεία και να συνοδεύεται από τα απαραίτητα δικαιολογητικά (πλήρη στοιχεία οφειλέτη, κατάλογο όλων των πιστωτών και των οφειλόμενων προς αυτών ποσών, κατάλογο περιουσιακών στοιχείων, φορολογικά έγγραφα, χρηματοοικονομικές καταστάσεις κ.λπ.), προκειμένου να θεωρηθεί πλήρης και να ακολουθηθεί η προβλεπόμενη από το νόμο διαδικασία.
Με την αίτηση παρέχεται από τον οφειλέτη άδεια για κοινοποίηση στους συμμετέχοντες πιστωτές, στο Δημόσιο και στο Κ.Ε.Α.Ο., επεξεργασία και διασταύρωση από αυτούς των δεδομένων του οφειλέτη, τα οποία περιλαμβάνονται στην πλατφόρμα εξωδικαστικού μηχανισμού, είτε έχουν αναρτηθεί από τον ίδιο είτε έχουν αντληθεί από τους πιστωτές. Η άδεια αυτή συνεπάγεται την άρση του τραπεζικού και του φορολογικού απορρήτου. Σε περίπτωση αίτησης φυσικού προσώπου παρέχεται άδεια ανάκτησης των στοιχείων και εγγράφων που αφορούν το ή τη σύζυγο ή συμβίο του αιτούντα και τα εξαρτώμενα μέλη.
Η αίτηση υπέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης του ν. 1599/1986 (Α` 75) του οφειλέτη για την ακρίβεια και την πληρότητα του περιεχομένου της αίτησης και των υποβληθέντων εγγράφων.
Κατόπιν υποβολής της αίτησης και εφόσον διενεργηθεί από την ηλεκτρονική πλατφόρμα εξωδικαστικού μηχανισμού ο έλεγχος επιλεξιμότητας, η αίτηση διαβιβάζεται ηλεκτρονικά στο Κ.Ε.Α.Ο., ανατίθεται στα αρμόδια όργανα προκειμένου να υποβληθεί πρόταση.
Τα αρμόδια όργανα επιβεβαιώνουν τη βιωσιμότητα ή φερεγγυότητα του οφειλέτη και χορηγούν ρυθμίσεις μόνο εφόσον το περιεχόμενο της σύμβασης αναδιάρθρωσης προέκυψε από το υπολογιστικό εργαλείο.
Στους οφειλέτες που αξιολογούνται ως βιώσιμοι ή φερέγγυοι, και εφόσον η αίτηση είναι πλήρης, τα αρμόδια όργανα οφείλουν να υποβάλλουν πρόταση αναδιάρθρωσης εντός προθεσμίας 55 ημερολογιακών ημερών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης ή από την άκαρπη περαίωση της πολυμερούς διαδικασίας.
Εφόσον ο οφειλέτης αποδεχθεί την πρόταση εντός προθεσμίας 5 ημερολογιακών ημερών και εν συνεχεία καταβάλει την πρώτη δόση εντός 5 εργάσιμων ημερών και σε κάθε περίπτωση μέχρι την τελευταία εργάσιμη του επόμενου μήνα, θεωρείται ότι η σύμβαση έχει συναφθεί. Σε περίπτωση που ο οφειλέτης απορρίψει ή δεν αποδεχθεί ρητά την υποβαλλόμενη πρόταση εντός της προαναφερόμενης προθεσμίας, η διαδικασία περαιώνεται ως άκαρπη και η αίτηση θεωρείται απορριφθείσα.
Κανόνες ΚΕΑΟ-Δημοσίου για σύναψη διμερούς σύμβασης
Το ποσό αποπληρωμής που εξάγεται δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού το οποίο, σύμφωνα με το υπολογιστικό εργαλείο, θα εισπράττονταν από το Κ.Ε.Α.Ο., σε περίπτωση πτώχευσης του οφειλέτη, καθώς οι όροι της σύμβασης αναδιάρθρωσης δεν επιτρέπεται να φέρουν τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης σε χειρότερη οικονομική θέση από αυτήν που θα βρίσκονταν σε περίπτωση ρευστοποίησης των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη.
Η πρόταση αναδιάρθρωσης οφειλών, όπως προκύπτει από το υπολογιστικό εργαλείο, πληροί τους κανόνες και συγκεκριμένα:
– Αποπληρωμή των οφειλών σε 240 μηνιαίες δόσεις κατ’ ανώτατο όριο
– Η μηνιαία δόση δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 50 ευρώ
– Δεν προβλέπεται η επαναρύθμιση οφειλών που έχουν ρυθμιστεί με τον εξωδικαστικό μηχανισμό του ν.4738/20 ή του ν. 4469/17.
– Δεν προβλέπεται η παροχή περιόδου χάριτος
– Δεν προβλέπεται η ικανοποίηση των απαιτήσεων με άλλα ανταλλάγματα αντί χρηματικού ποσού
– Απαγορεύεται η διαγραφή βασικής οφειλής ασφαλιστικών εισφορών.
Επιπλέον των προαναφερόμενων, για τον υπολογισμό των τοκοχρεωλυτικών δόσεων λαμβάνεται υπόψη σταθερό επιτόκιο ίσο με το, κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης, euribor τριμήνου προσαυξημένο κατά 5 εκατοστιαίες μονάδες και το οποίο υπολογίζεται ετησίως.
Πρόσθετα, για τις προτάσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας, η διαγραφή βασικής οφειλής που ενδεχομένως προκύψει από την εφαρμογή των
ανωτέρω δεν δύναται σε καμία περίπτωση να υπερβαίνει ποσοστό εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) επί της συνολικής βασικής οφειλής, στην οποία δεν περιλαμβάνονται οι βασικές οφειλές από ασφαλιστικές εισφορές που δεν υπόκεινται σε διαγραφή.
