Ορέστης Σεϊμένης-Αλεξάνδρα Γεράγγελου
Γενικός κανόνας είναι ότι για την εφαρμογή του ΕΝ.Φ.Ι.Α. φορολογούνται τα ακίνητα που εκμισθώνονται ή είναι κενά ή ιδιοχρησιμοποιούνται.
Όμως κάποια ακίνητα που ιδιοχρησιμοποιούνται, απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής ΕΝ.Φ.Ι.Α, αρκεί να γράφουν τα ακίνητά τους στους «σωστούς» κωδικούς του Ε9:
Στα παρακάτω ακίνητα, η ιδιοχρησιμοποίηση τα απαλλάσσει από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α
- Ιδιοχρησιμοποίηση ακινήτων που ανήκουν σε:
- Σε Ν.Π.Δ.Δ..και Ν.Π.Ι.Δ. που εντάσσονται στους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης (Σύλλογοι, Σωματεία κ.λπ.) που ιδιοχρησιμοποιούνται ή παραχωρούνται δωρεάν στο Δημόσιο ή χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για τις ανάγκες της δημόσιας υγείας.
- Σε Ο.Τ.Α. όταν τα ακίνητα ιδιοχρησιμοποιούνται ή παραχωρούνται δωρεάν στο Δημόσιο.
- Σε ανώνυμες εταιρείες της Γενικής Κυβέρνησης, όταν παραχωρούν τα ακίνητά τους δωρεάν στο Δημόσιο ή χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για τις ανάγκες της δημόσιας υγείας.
Τα παραπάνω ακίνητα καταχωρούνται στη Στήλη 33 ΚΩΔ. 1 του Πίνακα 1 - Εάν οι ανώνυμες εταιρείες της Γενικής Κυβέρνησης δεν παραχωρούν τα ακίνητά τους δωρεάν στο Δημόσιο, δεν απαλλάσσονται από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. Τα ακίνητα τους, στην περίπτωση αυτή, γράφονται στους οικείους κωδικούς και φορολογούνται με ΕΝ.Φ.Ι.Α.
- Ιδιοχρησιμοποίηση ακινήτων που ανήκουν σε Ν.Π.Δ.Δ. που δεν εντάσσονται σε φορείς της Γενικής Συνέλευσης και η ιδιοχρησιμοποίηση γίνεται αποκλειστικά για την εκπλήρωση μορφωτικού, εκπαιδευτικού, πολιτιστικού, αθλητικού, θρησκευτικού, φιλανθρωπικού και κοινωφελούς σκοπού ή παραχωρούνται δωρεάν στο Δημόσιο.
Τα παραπάνω ακίνητα καταχωρούνται στη Στήλη 33 ΚΩΔ. 2 του Πίνακα 1 - Ιδιοχρησιμοποίηση ακινήτων που ανήκουν σε Ν.Π.Ι.Δ. που δεν εντάσσονται στους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, και ιδιοχρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την εκπλήρωση μορφωτικού, εκπαιδευτικού, πολιτιστικού, αθλητικού, θρησκευτικού, φιλανθρωπικού και κοινωφελούς σκοπού ή παραχωρούνται δωρεάν στο Δημόσιο.
Τα παραπάνω ακίνητα καταχωρούνται στη Στήλη 33 ΚΩΔ. 2 του Πίνακα 1
Όμως: Τα ημιτελή κτίσματα των ακινήτων των ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα δεν απαλλάσσονται του ΕΝ.Φ.Ι.Α.
Με τις διατάξεις του ν. 4223/2013 ορίζονται το πεδίο εφαρμογής του ΕΝ.Φ.Ι.Α. επί των δικαιωμάτων σε ακίνητα των φυσικών και νομικών προσώπων καθώς και ο τρόπος υπολογισμού του, οι απαλλαγές και εκπτώσεις επ’ αυτού. Στην παρ. 2η της ενότητας Α του άρθρου 4 του ανωτέρω νόμου προβλέπεται για τα ημιτελή κτίσματα ανεξαρτήτως σταδίου κατασκευής ο Συντελεστής Ημιτελών Κτισμάτων (ΣΗΚ), ο οποίος ορίζεται σε 0,4 όταν α) δεν είχαν ποτέ ηλεκτροδοτηθεί και είναι κενά ή β) ηλεκτροδοτούνται με εργοστασιακό ηλεκτρικό ρεύμα, δεν είχαν ποτέ άλλη παροχή ρεύματος πλην της εργοταξιακής και είναι κενά. Μετά την αποπεράτωση του ακινήτου ισχύουν οι διατάξεις των άρθρων 3 και 5 του ν. 4223/2013, που ορίζουν ότι τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα (εφόσον συντρέχουν οι οριζόμενες από το νόμο προϋποθέσεις) απαλλάσσονται για τα ακίνητα που ιδιοχρησιμοποιούν αποκλειστικά για την εκπλήρωση μορφωτικού, εκπαιδευτικού, πολιτιστικού, αθλητικού, θρησκευτικού, φιλανθρωπικού και κοινωφελούς σκοπού ή παραχωρούνται δωρεάν στο Δημόσιο και παράλληλα απολαμβάνουν ιδιαίτερης φορολογικής μεταχείρισης κατά τον υπολογισμό του συμπληρωματικού ΕΝ.Φ.Ι.Α.. Συνεπώς, τα ημιτελή κτίσματα των εν λόγω νομικών προσώπων δεν τυγχάνουν απαλλαγής, αφού -ως ημιτελή- δεν ιδιοχρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την εκπλήρωση των προαναφερόμενων σκοπών ούτε είναι δυνατόν να τύχουν απαλλαγής «υπό αίρεση», αφού χρόνος φορολογίας, για την επιβολή του ΕΝ.Φ.Ι.Α., είναι η 1η Ιανουαρίου εκάστου έτους, ημερομηνία κατά την οποία εξετάζεται η συνδρομή των προϋποθέσεων απαλλαγής από τον φόρο. Σύμφωνα με το Υ/Οικονομικών, η τυχόν θέσπιση φορολογικής απαλλαγής για τη συγκεκριμένη κατηγορία φορολογούμενων και ακινήτων θα μπορούσε να αποτελέσει αφετηρία για την υποβολή παρόμοιων αιτημάτων, με απρόβλεπτες δημοσιονομικές συνέπειες. Σε κάθε περίπτωση, όλες οι προτάσεις που υποβάλλονται, εξετάζονται.
- Ιδιοχρησιμοποίηση ακινήτων που ανήκουν σε νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες των γνωστών θρησκειών και δογμάτων και ιδιοχρησιμοποιούνται για την εκπλήρωση του λατρευτικού, θρησκευτικού και κοινωφελούς έργου τους (Βακούφια δ. Θράκης κ.ά).
Τα παραπάνω ακίνητα καταχωρούνται στη Στήλη 33 ΚΩΔ. 3 του Πίνακα 1 - Ιδιοχρησιμοποίηση ακινήτων που ανήκουν στις υποκείμενες στο ειδικό συνταγματικό καθεστώς Ιερές Μονές του Αγίου Όρους, κείμενα εντός ή εκτός αυτού, καθώς και στην Ιερά Μονή του Θεοβαδίστου Όρους Σινά.
Τα παραπάνω ακίνητα καταχωρούνται στη Στήλη 33 ΚΩΔ. 3 του Πίνακα 1 - Ιδιοχρησιμοποίηση γηπέδου ή οικοπέδου για την παραγωγή ή την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας. Ο συμπληρωματικός ΕΝ.Φ.Ι.Α. για τα ακίνητα τα οποία ιδιοχρησιμοποιούνται για την παραγωγή ή την άσκηση κάθε είδους επιχειρηματικής δραστηριότητας, ανεξαρτήτως αντικειμένου εργασιών, υπολογίζεται με συντελεστή 1‰ (εδώ η απαλλαγή αφορά την μείωση του Συμπληρωματικού Φόρου από 5,5‰ σε 1‰)
Τα παραπάνω ακίνητα καταχωρούνται στη Στήλη 33 ΚΩΔ. 4 του Πίνακα 1 - Ιδιοχρησιμοποίηση ακινήτων που χρησιμοποιούνται για την εγκατάσταση πρεσβείας ή προξενείου του ξένου κράτους ή για την εγκατάσταση πρεσβευτή, πρόξενου και λοιπών διπλωματικών αντιπροσώπων και πρακτόρων του ξένου κράτους, με τον όρο της αμοιβαιότητας.
Τα παραπάνω ακίνητα καταχωρούνται στη Στήλη 33 ΚΩΔ. 7 και 8 του Πίνακα 1
Σημείωση: Τα παραπάνω ακίνητα για να απαλλαχθούν από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. πρέπει να γραφούν στο Ε9. Υπάρχουν όμως και άλλα ακίνητα τα οποία δεν γράφονται στο Ε9 και απαλλάσσονται από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α.
Υπενθυμίζομε ότι τα ακίνητα αυτά είναι:
• Τα ακίνητα του Δημοσίου όταν ιδιοχρησιμοποιούνται ή χρησιμοποιούνται για λόγους υγείας
• Τα ακίνητα του Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ όταν ιδιοχρησιμοποιούνται ή χρησιμοποιούνται για λόγους υγείας
• Τα ακίνητα του Ε.Ο.Τ. όταν ιδιοχρησιμοποιούνται ή χρησιμοποιούνται για λόγους υγείας
• Τα ακίνητα του Ε.Τ.Α.Δ. όταν ιδιοχρησιμοποιούνται ή χρησιμοποιούνται για λόγους υγείας
• Τα ακίνητα ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΜΟΝΩΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ είτε κείνται εντός ή εκτός αυτού
• Τα ακίνητα των Ο.Τ.Α. δηλαδή: Οι κοινόχρηστοι δημοτικοί χώροι (δρόμοι πλατείες κ.λπ.)
(Περισσότερες-αναλυτικότερες λεπτομέρειες στο βιβλίο μας «Οι Κωδικοί του Ε9» έκδοσης 2021. Το βιβλίο αυτό αναφέρεται στη Σωστή συμπλήρωση των Κωδικών του Ε9)
