Οι υπεράκτιες εταιρίες με έδρα πρώην βρετανικές αποικίες είναι τα άκρα, ενώ καρδιά είναι το Σίτι
Οι αποκαλύψεις των Pandora Papers στις 3 Οκτωβρίου δεν έδειξαν μόνο τις κρυφές οικονομικές συναλλαγές άνω των 330 πολιτικών και άλλων αξιωματούχων, πολυεκατομμυριούχων και λοιπών από 90 και πλέον χώρες, αλλά και τον ρόλο του Λονδίνου ως «πρωτεύουσας του παγκόσμιου ξεπλύματος χρήματος».
Αν υπάρχει μια χώρα στην καρδιά του συστήματος απόκρυψης εσόδων, αυτή είναι η Βρετανία, όπως αναφέρει σχόλιο στους Τάιμς της Νέας Υόρκης. Σε συνδυασμό με τις υπερπόντιες περιοχές που εν μέρει ελέγχει, στα πλαίσια της Βρετανικής Κοινοπολιτείας, όπως τα Νησιά Κέιμαν, το Ηνωμένο Βασίλειο έχει κεντρικό ρόλο στην παγκόσμια απόκρυψη μετρητών και ιδιοκτησίας.
Είναι, όπως δήλωσε μέλος του κυβερνώντος Συντηρητικού Κόμματος την περασμένη εβδομάδα «η πρωτεύουσα του ξεπλύματος χρήματος του κόσμου», με το Σίτι του Λονδίνου, στον πυρήνα του συστήματος αυτού.
Φορολογικοί παράδεισοι που ήταν παλαιότερα αποικίες του αγγλικού στέμματος, όπως τα Νησιά Κουκ, οι Βρετανικές παρθένες Νήσοι, αλλά και το Τζέρζι, που ανήκει κανονικά στο Ηνωμένο Βασίλειο έχοντας όμως προνομιακό φορολογικό καθεστώς ανήκοντας στα Νησιά της Μάγχης, λειτουργούν συχνά ως καταφύγια απατεώνων. Οι πλούσιοι και ύποπτοι για απάτες φέρνουν συχνά τα μετρητά τους εκεί όπου δεν τους γίνονται και… πολλές ερωτήσεις, ενώ επικρατεί απόλυτη εχεμύθεια. Εκεί γλιτώνουν από κανόνες, νόμους και φόρους που δεν τους αρέσουν.
Ο πλούτος που κρύβεται στους φορολογικούς παραδείσους είναι απίστευτος, με τις εκτιμήσεις να ποικίλου από 6 έως 36 τρισεκατομμύρια δολάρια, με το τελευταίο νούμερο να αντιστοιχεί σε περίπου… 170 φορές το ετήσιο ακαθάριστο εθνικό προϊόν της Ελλάδας!
Άλλοι φορολογικοί παράδεισοι είναι το Λουξεμβούργο, η Ιρλανδία, η Ελβετία κλπ., ενώ διέξοδο στο ύποπτο χρήμα προσφέρουν επίσης το Χονγκ Κονγκ και η Σιγκαπούρη.
Όμως το βρετανικό δίκτυο είναι ασφαλώς το μεγαλύτερο, σύμφωνα με τον δείκτη Οικονομικού Απορρήτου του διεθνούς Δικτύου Φορολογικής Δικαιοσύνης (Tax Justice Network): Εκεί φαίνεται σαφώς ότι η Βρετανία και «ο ιστό αράχνης της» από υπεράκτιους δορυφόρους έχει την πρωτοκαθεδρία. Πάνω από δύο τρίτα των 956 εταιριών των Pandora Papers εδρεύουν στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους.
Κεντρικό ρόλο λοιπόν εδώ παίζει το Σίτι: Μέσω ένταξης σε διεθνείς χρηματαγορές, ανταλλαγών συναλλάγματος και έκδοσης ομολόγων, μεταξύ άλλων, το Σίτι χειρίζεται απολύτως σεβαστές οικονομικές δραστηριότητες ανά τον κόσμο. Ωστόσο είναι επίσης νευραλγικό κέντρο για το πιο σκοτεινό παγκόσμιο σύστημα υπεράκτιων εταιριών, που κρύβει και φυλάσσει τον κλεμμένο πλούτο όλου του κόσμου.
Το κακό ξεκίνησε κατά την περίοδο της χειραφέτησης των αποικιών, όταν η Τράπεζα της Αγγλίας έκανε τη Βρετανία έδρα της νέα αγορά του λεγόμενου ευρωδολαρίου: Επρόκειτο για μια αρρύθμιστη και ιδιαιτέρως κερδοφόρο εξωχώρια αγορά, ξεχωριστή από τη βρετανική οικονομία, όπου οι ξένες τράπεζες, κυρίως αμερικανικές, μπορούσαν να κάνουν εκεί ό,τι δεν ήταν σε θέση να κάνουν στην πατρίδα τους.
Στη δεκαετία του 1970 η αγορά αυτή άρχισε να εντάσσει στους κόλπους της και τους βρετανικούς φορολογικούς παραδείσους, δημιουργώντας ένα αόρατο παγκόσμιο δίκτυο. Έκτοτε οι βρετανικοί αυτοί υποδοχείς πλούτου λειτουργούν ως πλατφόρμες για ποικίλη οικονομική δραστηριότητα, νόμιμη ή παράνομη, συχνά προσλαμβάνοντας ειδικούς από το Σίτι για τα νομικά, τα λογιστικά και τα τραπεζικά θέματα.
Όλα αυτά δημιούργησαν δυσπιστία στον κόσμο και διάβρωσαν τον παγκόσμιο έλεγχο της ροής χρημάτων.
Κι αν το λεγόμενο «Παραθυράκι του Λονδίνου», όπως αποκλήθηκε τον καιρό της κρίσης του 2008, έκλεισε χάρη σε νομικές ενέργειες, με την ανάμνηση εκείνης της κρίσης να σβήνει και τη βρετανική κυβέρνηση να θέλει να ενισχύσει το Σίτι στη μετά-Brexit εποχή φαίνεται να αναβιώνουν οι πιο σκοτεινές τέχνες στο επιχειρηματικό τετραγωνικό μίλι στην καρδιά του Λονδίνου.
