Φοροδιαφυγή 6 δισ. ευρώ το χρόνο – Τι αποκαλύπτει έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Στην πρώτη ταχύτητα των χωρών της Ευρωζώνης με τον υψηλότερη συντελεστή του κανονικού ΦΠΑ βρίσκεται η χώρα μας καθώς καταλαμβάνει την πέμπτη θέση μεταξύ των 27 χωρών της ΕΕ ενώ είναι δεύτερη στη κατάταξη με κριτήριο τις απώλειες εσόδων λόγω φοροδιαφυγής με ποσό 6 δισ. ευρώ ετησίως, όπως αποκαλύπτει έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σύμφωνα με την οποία η κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στην ΕΕ θα οδηγούσε μείωση του κανονικού συντελεστή έως και 13 ποσοστιαίες μονάδες.
Με βάση τον πίνακα με τους συντελεστές του κανονικού ΦΠΑ στα κράτη μέλη της ΕΕ τους υψηλότερους έχουν η Ουγγαρία με 27%, η Δανία, η Σουηδία και η Κροατία με 25% και ακολουθούν η Ελλάδα και η Φινλανδία με 24% και τους χαμηλότερους το Λουξεμβούργο με 17% και η Γερμανία, Ρουμανία και Κύπρος με 19% ενώ ο μέσος συντελεστής ΦΠΑ στην ΕΕ ανέρχεται σε 22%
Εκτός από τον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ που δεν μπορεί να είναι χαμηλότερος από 15% τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόζουν έναν ή δύο μειωμένους συντελεστές όχι χαμηλότερους από 5% σε ορισμένα αγαθά και υπηρεσίες και έναν υπερμειωμένο συντελεστή κάτω του 5%. Ωστόσο, μόνο η Ιρλανδία, η Γαλλία, η Ισπανία, η Ιταλία και το Λουξεμβούργο εφαρμόζουν μειωμένους συντελεστές κάτω του 5%.
Ο ΦΠΑ είναι μια από τις μεγαλύτερες πηγές κρατικών εσόδων για τις χώρες της ΕΕ. Κατά μέσο όρο, το 2019, οι χώρες της ΕΕ αύξησαν το 19% των φορολογικών τους εσόδων από το ΦΠΑ. Το ποσοστό διαφέρει σημαντικά από τη μια χώρα στην άλλη. Ανά χώρα, σχεδόν το 35% των φορολογικών εσόδων της Κροατίας προέρχεται από φόρους κατανάλωσης, έναντι 14,5% στην Ιταλία. Ο ΦΠΑ είναι επίσης ένας από τους «ίδιους πόρους» της ΕΕ, που αντιπροσωπεύει περίπου το 11% των εσόδων της ΕΕ.
Στην έκθεση επισημαίνεται ότι το έλλειμμα ΦΠΑ δηλαδή η συνολική διαφορά μεταξύ των αναμενόμενων εσόδων από τον ΦΠΑ και του ποσού που πράγματι εισπράχθηκε παραμένει σχετικά υψηλό σε επίπεδο ΕΕ αν και έχει μειωθεί από 20% το 2009 σε 10% το 2019 σημειώνοντας ότι οι χώρες με το μεγαλύτερο έλλειμμα ΦΠΑ είναι η Ρουμανία (33,8%), η Ελλάδα (30,1%), η Λιθουανία (25,9%) και η Ιταλία (24,5%) και με το μικρότερο η Σουηδία (0,7%), η Κροατία (3,5%) και η Φινλανδία (3,6%).
Τεράστια απώλεια ύψους 6 δισ. ευρώ στα έσοδα από ΦΠΑ
Σύμφωνα με την έκθεση τα έσοδα από ΦΠΑ που θα μπορούσε να εισπράξει η χώρα μας το 2020 ήταν 21 δισ. ευρώ αλλά τα ποσά που κατέληξαν στα κρατικά ταμεία ήταν περίπου 15 δισ. ευρώ, δηλαδή καταγράφεται τεράστια απώλεια ύψους 6 δισ. ευρώ στα έσοδα από ΦΠΑ ή σε ποσοστό 28,5%. Όπως σημειώνει το ΚΕΠΕ, Το ποσό αυτό αντιστοιχεί σχεδόν 2,5 φορές στα έσοδα από τον ΕΝΦΙΑ. Εάν από τα 6 δισ. ευρώ που χάνει η χώρα από τις εισπράξεις του ΦΠΑ, εισέπραττε τα 4 δισ. ευρώ, τότε θα άνοιγε ο δρόμος για γενναίες φοροελαφρύνσεις αλλά και για την κατάργηση των φόρων που επιβλήθηκαν στα χρόνια των μνημονίων. Η φοροδιαφυγή στην Ελλάδα ήταν πάντα μεγάλη, όπως και η παραοικονομία. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια το ύψος της, ειδικά στο πεδίο του ΦΠΑ, έχει μεγαλώσει. Πιθανόν αυτό να οφείλεται στους υψηλούς συντελεστές αλλά και στη μείωση των εισοδημάτων που ωθούν την αγορά, αλλά και τους ίδιους τους πολίτες σε «μαύρες συναλλαγές»
Η έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επισημαίνει ότι οι θεσμικοί παράγοντες που προκαλούν το έλλειμμα ΦΠΑ (vat gap) στην ΕΕ είναι οι υψηλοί και πολλαπλοί συντελεστές ΦΠΑ, οι αδυναμίες του φοροελεγκτικού και εισπρακτικού μηχανισμού και οι δυσλειτουργίες του δικαστικού και νομικού συστήματος.
Σημειώνει ακόμα ότι η πολυπλοκότητα του συστήματος επιβαρύνει με υψηλό κόστος συμμόρφωσης τις επιχειρήσεις που σύμφωνα με μελέτη KPMG κυμαίνεται στα 1792 ευρώ κατά μέσο όρο (853 ευρώ στην Ελλάδα) αναφέροντας ότι μια πιθανή κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ θα μειώσει αισθητά το κόστος και μπορεί να επιφέρει μειώσεις στον κανονικό συντελεστή που κυμαίνονται από 2 ποσοστιαίες μονάδες στην Εσθονία, 4 ποσοστιαίες μονάδες στη Σουηδία, 10 ποσοστιαίες μονάδες στην Πορτογαλία και την Ισπανία, 12 στην Ιταλία και 13 στην Ελλάδα, πράγμα που σημαίνει ότι στη χώρα μας ο συντελεστής θα μειώνονταν στο 11% από 24%.
